merkūmede cem„ ü tahsîl edip sürsatlarından iltizâmları [olan] meblâğ-ı merkūmu götürüp buna teslîm etmeyip husûmet? olmağla mahallinde şer„le görülmek içün yazılmışdır.
Evâsıt-ı Ca. sene [1]100.
61
Haleb kādîsına hüküm ki,
Kazâ-i mezbûrda sâkin zümre-i tüccârdan sarrâf el-Hâc Ramazan nâm yeniçerinin bu tarafda da„vâcısı olup Dîvân-ı hümâyûna ihzârı lâzım gelmekle merkūm alâ-eyyi hâlin buldurulup ta„yîn olunan mübâşire teslîm ve bir gün evvel hasmıyla mürâfa„a-i şer„-i şerîf olmak içün Dîvân-ı hümâyûna ihzâr olunmak içün bi'l-fiʻil Dergâhı mu„allâm yeniçerisi ağası Mahmud Ağa tarafından mektûb verilmekle mûcebince yazılmışdır.
Evâsıt-ı Ca. sene 1100.
62
Leh tarafında serasker olan Vezîr Mustafa Paşa'ya, (…) kādîsına hüküm ki,
Yenipazar kazâsında nâibü'ş-şer„ olan Mevlânâ Ahmed zîde ilmuhû Dergâh-ı mu„allâma arzuhâl ve ahâlîsi mahzar gönderip bundan akdem Özi beylerbeyisi iken maktûlen katl olan Mustafa Paşa ol cânibde mürûr eder iken bir mikdâr eşyâ ile bir kıt„a herkesini maʻrifet-i şer„le kasaba-i mezbûr bedestânına emâneten vaz„ etmekle hâlâ emvâl ü erzâkın mîrî içün kabz olunmak üzere Özi vâlîsi Vezîr Hüseyin Paşa'nın tarafından mübâşiriyle gelen Hüseyin nâm kimesne mücerred ta„cîz içün kasaba-i mezbûr sâkinlerinden olup hüsn-i hâlleri mütevâtir olan Hüseyin ve Ahmed nâm kimesnelere siz Mustafa Paşa'ya tâbi„ imişsiz, ol eclden bu eşyâlar size emânet vaz„ olunmuş deyü üzerlerine şuhûd-ı udûl ile şer„an bir cürüm sâbit ve zâhir olmuş değil iken bî-vech-i şer„î rencîdeden hâli olmayıp keyfiyet-i hâlleri ahâlî-i vilâyetden istintâk olundukta cümlesi hüsn-i hâllerine ve eşyâ-yı mezbûru maktûl-ı merkūm kasaba-i mezbûr bedestânına ahâlî-i vilâyetin ittifâkıyla ve ma„rifet-i şer„le vaz„ olunup mezbûrların alâkaları olmadığına alâ-tarîki'ş-şehâde haber verdikleri arz ve mahzar birle i„lâm olunmağın sen ki vezîr-i müşârun-ileyhsin baʻde'l-yevm mezbûrlar hakkında maktûl-ı mezbûr Mustafa Paşa'nın âdemleri imiş deyü bî-vech ve hilâf-i şer„-i şerîf kimesneye rencîde ve remîde etdirmeyip men„ u def„ olunmak içün yazılmışdır.
118 63
Ferecik kādîsına ve Ferecik serdârına hüküm ki,
Ferecik nâibi Mevlânâ Halîl mektûb gönderip kazâ-i mezbûrdan Mustafa meclis-i şer„a varıp mezkûr hâliyâ bin yüz senesinde kazâ-i mezbûra tâbi„ Merhamlı nâm karyede zevcesi Kamer nâm hâtûn ile kızı Saliha nâm bâkireyi arabaya koyup kendü karyesine gider iken karye-i mezbûr sâkinlerinden olup yeniçerilik iddi„âsında olan Ali ve Arslan ve Mehmed nâm kimesneler mezkûrun arabasın basıp emvâl ü erzâkın nehb ü gāret eylediklerinden mâ„adâ kızı mezbûreyi götürüp fi„il-i şenî„ kasd edip ziyâde zulm ü ta„addî eylediklerin bildirip mezbûrlar zâbitleri ma„rifetiyle ahz olunup üzerlerine sâbit ve zâhir olan mevâd tescîl ve hüccet olunup Dîvân-ı Edirne'ye ihzâr olunmak içün yazılmışdır.
Evâsıt-ı Ca. sene [1]100.
64
Edirne bostancıbaşısına (…), Ferecik ve İpsala kādîlarına hüküm ki,
Ferecik kazâsından Mustafa arzuhâl edip mezkûr hâliyâ bin yüz senesinde ehli? Kamer nâm hâtûn ile kızı Saliha nâm bâkireyi Ferecik kazâsına tâbi„ Merhamlı nâm karyede arabaya koyup kendü karyesine gider iken karye-i mezbûre içinde konar ve göçer Türkmen tâifesinden Maden ve Sefer ve Çerkez ve Kara Ali ve Sinanbeyoğlu nâm şakīler karye-i mezbûreden birkaç şakīler ile arabasın basıp emvâl ü erzâkın nehb ü gāret eylediklerinden mâ„adâ kızı mezbûreyi götürüp fi„il-i şenî„ kasd edip ziyâde zulm ü ta„addî ve fesâd eylediklerin bildirip mezbûrlar bulunduğu yerde ahz ve isbât olundukdan sonra mahallinde icrâ-yı hakk olunmaz ise Edirne'ye havâle olunmak içün yazılmışdır.
Fî Evâsıt-ı Ca. sene [1]100.
65
Hayrabolu kādîsına hüküm ki,
Hüseyin arzuhâl edip erbâb-ı tîmârdan Musa nâm sipâhî Hayrabolu kazâsına tâbi„ Kileci nâm karyeden berât-ı şerîfimle mutasarrıf olduğu bin dokuz yüz seksen iki akçe hissesinin mahsûlün bin yüz senesinden Martı ibtidâsından sene tamâmına değin buna der„uhde ve iltizâm husûsu içün yedine memhûr temessük verildiğin bildirip temessüğü mûcebince zabt etdirilmek içün yazılmışdır.
119 66
(…) kādîsına hüküm ki,
Acem tüccârlarından (…) ve (…) ve (…) ve (…) nâm Ermeniler gelip Boğazhisar kasabasında bunların tasaruflarında avârız ve sâir emr-i şerîfimle vâkı„ tekâlîf alınmak îcâb eder emlâk ve arâzîleri olmayıp dahl olunmak îcâb etmez iken hâlâ kasaba-i mezbûrda Ermeni tâifesi bunlardan tekâlîf taleb edip ta„addî etmeleriyle hilâf-ı şer„ u kānûn rencîde etdirilmemek içün yazılmışdır.
Fî Evâsıt-ı Ca. sene [1]100.
67
İstanbul kāimmakāmına ve kādîsına hüküm ki,
İstanbul'da sâkin (…) ve (…) ve (…) nâm zimmîler gelip bunlar mahrûsa-i mezbûrda müsâferet tarîkiyle sâkinler olup şer„an kimesneye verecekleri yoğiken âhardan Turhan nâm zimmî sizde alacağım vardır deyü da„vâ ve üzerlerine şer„an bir nesne sâbit olmuş değil iken bin doksan (...) senesinde yedlerin[den] cebren birer mikdâr akçelerin alıp gadr etmekle şer„le görülmek içün yazılmışdır.
Fî Evâsıt-ı Ca. sene [1]100.
68
Kızanlık ve Zağra-i atîk ve Zağra-i cedîd ve Çirmen ve Uzuncaabad-ı Hasköy kādîlarına hüküm ki,
Seyyidetü'l-muhadderât iklîletü'l-muhassenât tâcü'l-mestûrât kerîme-i mükerremim Hadice Sultân dâmet ismetuhânın bi'l-fiʻil kethüdâsı olan kıdvetü'l-emâcid ve'l-a„yân Mustafa zîde mecduhû arzuhâl sunup müşârun-ileyhânın mutasarrıf olduğu paşmaklığı hâslarından taht-ı kazânızda vâkı„ min-külli'l-vücûh mefrûzü'l-kalem ve maktûʻu'l-kadem serbest hâsları karyelerinden Kızılca Müsellem ve sâir tevâbi„ii karyelerine dahl olunmak îcâb etmez iken hâlâ Çirmen sancağı beyi ve mîr-i mîrân ve sâir ehl-i örf tâifesi taraflarından tuğ akçesi ve zahîre bahâ ve kaftân bahâ ve devir akçesi nâmıyla bilâ-emr-i şerîf ve hilâf-i şer„ u kānûn küllî akçelerin aldıklarından gayrı bilâ-emr-i şerîf tekâlif-i şâkka ve müft ü meccânen yem ve yemeklerin alıp bunun emsâli zulm ü ta„addî etmeleriyle bilâ-emr-i şerîf tekâlîf-i şâkka talebiyle ta„addîden men„ birle sene ehad ve tisʻîn ve elf Şaʻbânı'nın evâilinde Hüdavendigâr-ı sâbık hattıyla muʻanven emr-i şerîf verilmekle mûcebince evâmir-i şerîfem recâ eylediği eclden mukaddemâ vârid olan emr-i şerîfim mûcebince amel olunmak içün yazılmışdır.
120 69
Edirne mollâsına hüküm ki,
Mütevaffâ vezîr-i aʻzam-ı sâbık İbrahim Paşa Evkāfı'nın mütevellîsi Mustafa gelip evkāf-ı mezbûre karyelerinden kazâ-i mezbûra tâbi„ Boyalık nâm vakıf karyenin rüsûmâtında kimesnenin alâkası yoğiken erbâb-ı tîmârdan Hasan nâm sipâhî zikr olunan karye benim tîmârım karyelerindendir deyü dahl eylediğin bildirip ol bâbda hükm-i hümâyûnum recâ etmeğin Defterhâne-i âmire'mde mahfûz olan Defter-i icmâl ve Mufassal ve Defter-i evkāf'a mürâca„at olundukda yirmi nefer re„âyâ ile Vize sancağında Hasköy nâhiyesinde iki bin akçe yazar Boyalık karyesi hîn-i tahrîr ve Defter-i icmâl ve Mufassal'da muharrir kalemi ile bin yüz Rebî„ülevvelinin yirmi üçüncü günü fermân-ı âlîşân ile dustûru'l-amel olmak üzere hıfz olunan İbrahim Paşa Vakfı yazıldığı mahalde vakf-ı mezbûra kayd olunan Boyalık karyesi Paşa sancağında Edirne nâhiyesinde olmak üzere tahrîr ve tastîr olmağla ber-mûceb-i Defter-i hâkānî tarafeynin sancakları ve nâhiyeleri başka başkadır deyü bi‟l-fi„l Defter Emîni Mustafa arz etmeğin mûcebince hüküm yazılmışdır.
Tahrîren Fî Evâsıt-ı Ca. sene [1]100.
70
(…) ve (…) ve (…) kādîlarına hüküm ki,
İftihârü'l-emâcid ve'l-ekârim bi‟l-fi„l çavuşbaşı olan Mehmed Çavuş zîde kadruhû Dergâh-ı mu„allâma arzuhâl edip mezbûrun Köstendil sancağında celeb-keşân tahsîldârı Ali zimmetinde üç bin yüz guruş hakkı olmağla edâda ta„allül etmeğin ta„yîn olunan mübâşir ma„rifetiyle Edirne'ye ihzârı içün yazılmışdır.
Evâsıt-ı Ca. sene 1100.
71
Âsitâne-i sa„âdetimde gümrük emîni (...) zîde mecduhûya hüküm ki,
Kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân Mustafa zîde mecduhû gelip mezkûr İstanbul Gümrüğü Mukāta„ası mâlından almak üzere yevmî yirmi yedi akçe ulûfeye berât-ı şerîfimle mutasarrıf olup emekdâr olmağla işbu sene-i mübârekede berât-ı şerîfimle müstahak olduğu ulûfesi tamâmen alıverilmek bâbında hükm-i hümâyûnum ricâsının mezkûr emekdârlardan mahall ve müstahak olmağla bu sene-i mübârekede berâtı mûcebince tamâmen vazîfesi alıverilmek emrim olmuştur deyü yazılmışdır.
121 72
İstanbul kādîsına hüküm ki,
Sarây-ı atîk teberdârlarından el-Hâc Mehmed arzuhâl edip İstanbul'da vâkı„ merhûm ve mağfûrun-leh Sultân Süleyman Hân tâbe serâhûnun evkāfı akārâtından icâre-i mu„accele ve mü‟eccele ile mutasarrıf olduğu bir bâb kalaycı dükkânı kadîmden gedikli kalaycı dükkânı olup kimesneye zarar ve ta„addîsi yoğiken kalaycılar kethüdâsı ve kalaycılar mütevellîsi hilâf-ı şer„-i şerîf ve kadîme mugāyir ve bilâ-...? ziyâde gadr eylediklerin bildirip hilâf-hilâf-ı şer„-i şerîf kadîme mugāyir muhâlefetleri men„ ü def„ olunmak bâbında hükm-i hümâyûnum recâ etmeğin şer„le görülmek içün yazılmışdır.
Evâsıt-ı Ca. sene [1]100.
73
Serasker Halîl Paşa'ya hüküm ki,
Dîvân-ı Hümayûnum kâtiblerinden Mehmed Cemil gelip İnebahtı sancağında Ağrafe nâhiyesinde Amro nâm karye ve gayrıda berât-ı şerîfimle mutasarrıf olduğu otuz bin akçe ze„âmeti karyelerin bin doksan dokuz senesi ol cânibde Mustafa nâm kimesne dokuz yüz elli guruş iltizâm ile der„uhde etmekle varıp sene-i mezbûrda ze„âmeti karyelerin zabt ve mahsûlünü ahz u kabz edip ancak makbûzundan altı yüz seksen guruşu ba„zı havâlâta verip zimmetinde bâkī kalan iki yüz yetmiş guruşu illet ve bahâne ile edâda ta„allül üzere olduğun bildirip temessüğü ve derʻuhdesi mûcebince bâkī kalan meblâğ-ı mezkûru tarafından irsâl eylediği (...) nâm kimesneye alıverilip bu defʻa dahi edâda taʻallül eder ise Dîvân-ı hümâyûnuma ihzâr olunmak bâbında hükm-i hümâyûnum recâ etmeğin memhûr temessüğü mûcebince meblâğ-ı merkūmu edâda ta„allül eder ise Dîvân-ı Edirne'ye ihzâr ve irsâl eylemen içün yazılmışdır.
Evâhir-i Ca. sene 1100.
74
(…) ve (…) kādîlarına hüküm ki,
Nişân-ı Hümâyûnum verilip Dîvân-ı Hümâyûnum kâtiblerinden Kâtib Mehmed zîde kadruhûnun hizmetkârı ve Hüdavendigâr ve Kütahya sancaklarında berât-ı şerîfimle mutasarrıf olduğu ze„âmetinin hâliyâ subaşısı olan İsmâʻîl zîde kadruhû Dergâh-ı mu„allâma arzuhâl edip mezbûr mûmâ-ileyhin hizmetkârı ve ze„âmetinin subaşısı olup sefer-i hümâyûnuma meʼmûr askerî tâifesinden olmayıp dirlikde ulûfesi olmamağla işbu sene-i mübârekede asker sürücüleri ve sâir ehl-i örf tâifesi taraflarından ancak mezbûr İsmâʻîl sefer teklîfi ile rencîde olunmamak bâbında emr-i şerîfim recâ eylediği eclden vech-i meşrûh üzere amel olunmak içün yazılmışdır.
122