Trakya Bölgesi’ne İskân Edilen Romanya Göçmeleri (1923-1934)

KAYNAKLAR VE YÖNTEM

ERKEK KADIN TOPLAM

1.3. ROMANYA’NIN BAĞIMSIZLIĞINI KAZANMASI İLE ÜLKEDEKİ TÜRK AZINLIĞI’NIN DURUMU VE ROMANYA’DAN GÖÇLER (1923-1934)

1.3.1. Trakya Bölgesi’ne İskân Edilen Romanya Göçmeleri (1923-1934)

Edirne İl Özel İdaresi’nin Edirne ili muhacir kayıt defterlerine dayanarak oluşturduğu belgelerde yer alan bilgilere göre 1923-1934 yılları arasında Edirne’ye serbest göçmen olarak yerleşen ya da zorunlu olarak iskân edilen Romanya göçmeni olmamıştır.201 Ancak Zeynep Eres, Edirne’nin Havsa ilçesinin doğusunda, 1932 yılında Romanya’dan serbest göçmen olarak gelen kişiler için devletin arazi vererek bir mahalle kurduğunu, Cumhuriyet Mahallesi olarak adlandırılan bu yerleşmenin planlamasının devlet tarafından yapıldığını, ancak buradaki evlerin göçmenler tarafından kendi olanakları ile inşa edildiğini belirtmiştir.202

1927 nüfus sayımına göre bu tarihte Edirne’de yaşayan kişilerden 103’ü Romanya doğumludur. Yine aynı sayıma göre Kırklareli’de 98, Tekirdağ’da 350 kişi Romanya doğumludur. Bu da özellikle mübadele döneminde Trakya’ya iskân edilen Romanya göçmenlerinin oldukça sınırlı olduğunu göstermektedir.203_{1933 yılında Türkiye’ye} gelen Romanya göçmenlerinden ise Edirne ve Kırklareli’ne yerleşen olmazken, Tekirdağ’a 309 kişiden oluşan 85 aile yerleşmiştir.204_{Yaptığımız araştırmalarda 1934} öncesi kayıtlarında Edirne ve Kırklareli illeri için incelemeye değer sayıda Romanya göçmenine rastlanmazken, Tekirdağ için incelenen göçmen sayısı anlamlı sonuçlar çıkarılabilecek oranda olmuştur.

1.3.1.1. 1928-1934 Tarihleri Arasında Tekirdağ’a Yerleşen Romanya Göçmenleri

1928-1934 yılları arasında Romanya’dan gelip Tekirdağ’a yerleşen göçmenlerden 244 kişiden oluşan 58 ailenin kayıtlarını inceledik. Tamamı Türk ve Müslüman olarak kayıtlara geçen bu kişilerden 132’si erkek ve 112’si de kadındır. 8 ailede gelin ve torunlar ile birlikte yaşayan aile büyükleri mevcutken diğer ailelerin tamamı çekirdek ailedir. Göçmenlerden 10’unun iskan şekli belirtilmemişken, 43’ü iskânlı, 4’ü mecburî iskânlı, 187’si ise serbest göçmendir. Yanlarında sadece iki aile 3 at, 1 araba, 1 öküz ve 1 inek getirmiştir. Kayıtlarda 43 iskânlı aileden sadece 9 aileye devlet yardımı

201 _{Edirne İl Özel İdaresi Arşivi, Edirne’ye İskân Edilen Göçmenleri Gösterir 11 No’lu Tablo.} 202 _{Zeynep Eres, Türkiye’de Planlı Kırsal Yerleşmelerin Tarihsel Gelişimi ve Erken Cumhuriyet}

Dönemi Planlı Kırsal Mimarisinin Korunması Sorunu, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2008, s. 227.

203 _{1929 İstatistik Yıllığı, C. II, s. 47-48.} 204 _{BCA, 030. 010. 81. 531. 8.}

yapıldığına dair bilgi mevcuttur. Yapılan yardımlar, göçmenlerin geldikleri yerler ve Tekirdağ’da yerleştikleri yerleri gösterir tablolar aşağıdaki gibidir.205

Tablo 30. 1928-1934 Yılları Arasında Türkiye’ye Gelip Tekirdağ’a Yerleşen Romanya Göçmenlerine Yapılan Yardımlar

Verilen Ev ve Tarih Verilen Toprak- Cinsi (Dekar) Verilen Hayvan Verilen Tarım Aleti Verilen Yemeklik Buğday (Kg) Verilen Tohumluk Buğday (Kg) 1 Öküz 1 Pulluk 390 Kg 200 Kg 1 Öküz 1 Pulluk 350 Kg 200 Kg 1 Ev 80-Orta 800 Kg 450 Kg 1 Öküz 600 Kg 200 Kg 1 Pulluk 1 19-Orta 1 Öküz 1 Pulluk 340 Kg 150 Kg 41-İyi 20-Orta 1 Öküz 1 Pulluk 340 Kg 150 Kg 440 Kg 650 Kg 1 Pulluk 1.440 Kg 150 Kg

Tablo 31. 1928-1934 Yılları Arasında Türkiye’ye Gelip Tekirdağ’a Yerleşen Romanya Göçmenlerinin Geldikleri Yerleri Gösterir Tablo

Yerin Adı Göçmen _Sayısı Yerin Adı Göçmen _Sayısı Yerin Adı Göçmen _Sayısı

Ahat 7 Köstence 1 Tutrakan 119

Çakırca 6 Pazarcık 10 Yenice 9

Karasular 3 Silistre 72

Tablo 32. 1928-1934 Yılları Arasında Romanya’dan Gelen Göçmenlerin Tekirdağ’da Yerleştikleri Yerleri Gösterir Tablo

Yerin Adı Göçmen _Sayısı Yerin Adı Göçmen _Sayısı Yerin Adı Göçmen _Sayısı

Çerkezköy 14 Sağlık Köy 168 Ulaş Köy 6

Çorlu 8 Sarılar 6 Yenice Köy 8

Göçerler 8 Seymen 11

Muratlı 6 Sinanlı 9

1928-1934 yılları arasında Türkiye’ye gelip Tekirdağ’a yerleşen bu 244 Romanya göçmeninden 10 kişinin muhacir kayıt defterlerinde doğum tarihleri belirtilmemiştir.

205 _{BCA, Tekirdağ İli, Çerkezköy ve Saray İlçelerine Ait Muhacir Kayıt Defteri, Defter No: 79; BCA,}

Tekirdağ İline Bağlı Çerkezköy, Çorlu, Marmara Ereğlisi ve Muratlı İlçelerine Ait Muhacir Kayıt Defteri, Defter No: 80; BCA, Tekirdağ İli, Merkez, Çerkezköy, Çorlu ve Saray İlçelerine Ait Muhacir Kayıt Defteri, Defter No: 81; BCA, Tekirdağ İli Çorlu ve Muratlı İlçelerine Ait Muhacir Kayıt Defteri, Defter No: 82.

Geriye kalan 234 kişinin Türkiye’ye geldikleri tarihte hangi yaş aralığında olduklarını gösterir tablo aşağıdaki gibidir:206

Tablo 33. 1928-1934 Yılları Arasında Türkiye’ye Gelip Tekirdağ’a Yerleşen Romanya Göçmenlerinin Yaş Aralıklarını Gösterir Tablo

Yaş Aralığı Göçmen Sayısı

0-1 Yaş Arası 68 Kişi

2-7 Yaş Arası 29 Kişi

8-15 Yaş Arası 33 Kişi

16-30 Yaş Arası 56 Kişi

31-60 Yaş Arası 45 Kişi

61 Yaş ve Üzeri 3 Kişi

1.3.1.2. 1934 Yılında Kırklareli’ne İskan Edilen Romanya Göçmenleri

1934 yılında Türkiye’ye gelip Kırklareli’ne yerleşen toplam 69 kişiden oluşan 17 Romanya göçmeni ailenin kayıtlarını inceledik. Bu göçmenlerden 25 kişiden oluşan 6 aile iskânlı göçmen, 44 kişiden oluşan 11 aile ise serbest göçmen statüsünde Kırklareli’ne yerleşmiştir. Göçmenlerden 7 kişiden oluşan bir aile Balçık, 4 kişiden oluşan bir aile Hasırköy, 5 kişiden oluşan bir aile Semizler, 19 kişiden oluşan 5 aile Silistre, geri kalanların tamamı ise Pazarcık’tan gelmiştir. Kırklareli’nde yerleştikleri yerleri inceleyecek olursak, 7 kişiden oluşan bir aile Burunsuz Köyü’ne, 9 kişiden oluşan iki aile Cehilli (Çiğdemli) Köyü’ne, 3 kişiden oluşan bir aile Çengelli Köyü’ne, bir kişi Kumsayık’a, 10 kişiden oluşan iki aile Oruçlu Köyü’ne, bir kişi Pancar Köy’e, 26 kişiden oluşan 7 aile Sakız Köy’e ve 5 kişiden oluşan bir aile Üsküp’e yerleşmişlerdir. Söz konusu 17 ailenin tamamı geçimini çiftçilik yaparak sağlamakta ve tamamı çekirdek ailelerden oluşmaktadır. Bu 17 ailenin sadece ikisine biri eski biri yeni olmak üzere ev verilmiştir. 13 aileye 80 dekar iyi tarım arazisi, 370 dekar orta tarım arazisi ve 240 dekar aşağı tarım arazisi verilmiştir. Toplam 1.920 kilo yemeklik, 60 kilo da tohumluk buğdayın dışında iki aileye birer öküz ve bir aileye de bir pulluk

206 _{BCA, Tekirdağ İli, Çerkezköy ve Saray İlçelerine Ait Muhacir Kayıt Defteri, Defter No: 79; BCA,}

Tekirdağ İline Bağlı Çerkezköy, Çorlu, Marmara Ereğlisi ve Muratlı İlçelerine Ait Muhacir Kayıt Defteri, defter No: 80; BCA, Tekirdağ İli, Merkez, Çerkezköy, Çorlu ve Saray İlçelerine Ait Muhacir Kayıt Defteri, Defter No: 81; BCA, Tekirdağ İli Çorlu ve Muratlı İlçelerine Ait Muhacir Kayıt Defteri, Defter No: 82.

verilmiştir. Bunların dışında göçmenlerin yanlarında getirdikleri tarım aleti ve hayvan da olmamıştır. Göçmenlerin yaş aralıklarını gösterir tablo aşağıdaki gibidir:207

Tablo 34. 1934 Yılında Türkiye’ye Gelip Kırklareli ve Köylerine Yerleşen Romanya Göçmenlerinin Yaş Aralıklarını Gösterir Tablo

Yaş Aralıkları Göçmen Sayısı

0-1 Yaş Arası 3 Kişi

2-7 Yaş Arası 13 Kişi

8-15 Yaş Arası 12 Kişi

16-30 Yaş Arası 13 Kişi

31-60 Yaş Arası 26 Kişi

61 Yaş ve Üzeri 2 Kişi

1.4. SIRP-HIRVAT-SLOVEN KRALLIĞI’NDAN YUGOSLAVYA

KRALLIĞI’NA ÜLKEDEKİ MÜSLÜMAN AZINLIĞIN DURUMU VE

Belgede Trakya'ya iskan edilen göçmenler ve bölgenin Sosyo-Kültürel yapısına etkileri (1923-1960) (sayfa 122-125)