Toplum Destekli Polisliğin Temel Ġlkeleri

Trojanowicz ve Bucqueroux (1990, s.131) karĢılaĢtırmalı bir perspektif sundukları Toplum Polisliği (Community Policing) adlı kitaplarında TDP‘nin olmazsa olmaz 10 temel prensibini Ģu Ģekilde açıklamaktadır:

TDP Bir Felsefe ve Organizasyonel Stratejidir: TDP, polisin ve toplumun suç, suç korkusu, fiziksel ve toplumsal düzensizlik gibi yaĢam kalitesini bozan her türlü probleme karĢı iĢbirliği içinde, yakın iliĢkiler kurarak çalıĢmasını öngören hem bir felsefe hem de organizasyonel bir stratejidir.

Toplumun Güçlendirilmesi Ġçin ÇalıĢmak: Toplum destekli polisliğin organizasyonel stratejisine göre öncelikle polis birimlerindeki bütün görevlilerin felsefenin pratiğe dönüĢtürülmesinin yollarını araĢtırması gerekmektedir. TDP sadece TDP birimlerinde çalıĢan polislerle yürütülen bir güvenlik hizmeti olmamalıdır. Polis teĢkilatındaki bütün polislerin TDP uygulamalarına katılmaları gerekmektedir.

YerelleĢme ve Adem-i Merkezi bir örgüt Yapısı: TDP anlayıĢının sistematik ve doğru bir biçimde uygulanabilmesi için polis teĢkilatlarının diğer birimlerden farklı, onların altında olmayan yeni kurdukları TDP birimleri olmalıdır. Bu birimlerde çalıĢan memurlar, yalnızca polisle vatandaĢlar arasında iletiĢim kurmakla görevli olmalı, halkla yüz yüze iliĢkiler kurabilmelerini kolaylaĢtırmak için de devriye aracı ve telsiz takibi sorumluluğu ile ilgili görevlerden muaf tutulmalıdır. Bu yeni TDP birimlerinde görevli polis memurları, vatandaĢa verilecek hizmet konusunda gerekli kararları alıp, uygulayabilmelidirler. Bu noktada merkeziyetçi yapının yerini adem-i merkeziyetçilik almalıdır.

Kısa ve Uzun Dönemli Önleyici Sorun Çözme: TDP hizmetinde çalıĢan personel toplum güvenliği açısından karĢılaĢtığı problemler karĢısında uzun ve kısa vadede çözümler üretmelidir. TDP anlayıĢında toplumla polis arasında karĢılıklı güvene dayalı bu yeni iliĢkide, polis toplumu aktif kılarak kendi problemlerini çözmedeki sorumluluklarını yerine getirmeleri için gayretlendirir.

Ahlak, MeĢruluk, Sorumluluk ve Güven: Polisle toplum arasındaki karĢılıklı güvene dayalı iliĢki, aynı zamanda polisin; insanları kendi problemlerini çözme konusunda sorumluluk almaya davet eden ve polisin de vatandaĢların güvenlik hizmetlerinde daha fazla sorumluluk almaları konusunda katalizör rolü üstlendiği bir iliĢkidir.

69

Polisin Sorumluluk Alanını GeniĢletmek: TDP anlayıĢı, klasik tepkisel polisliğe (suçlar olduktan sonra harekete geçen polislik), önlemsel polislik (problemlerin nedenine inerek suçlar olmadan önlemeyi amaçlayan polislik) düĢüncesini de eklemektedir. Bu yaklaĢım, bütün polislik hizmetlerini kapsayacak Ģekilde haftanın yedi günü, yirmi dört saat çalıĢma esasına dayalı olarak sosyal kontrolü öngörmektedir.

Özel Ġlgiye Muhtaçlara Yardım Etmek: TDP anlayıĢı, toplumda yardıma en çok ihtiyaç duyan, çocuk, yaĢlı, azınlık, fakir, özürlü ve evsiz gibi insanların hayatlarını koruma ve bunların hayat kalitelerini iyileĢtirmenin yeni yollarını bulmayı öngörmektedir.

Halkın Yaratıcılığı ve Desteği: TDP anlayıĢına göre teknoloji akılcı bir biçimde kullanılmalıdır. Ancak insanlarla konuĢmanın ve beraber çalıĢmanın teknolojiden daha baĢarılı olacağı, sokaklarda birlikte yürüyen, toplumun meselelerine karĢı yaratıcı çözümler sunmak için ortak kanaatlere ve uzmanlığa önem veren insanların önemli olduğu düĢüncesi vurgulanmaktadır. Güvenlik hizmeti sunulurken insani yaklaĢımların önemli olduğu düĢüncesindedir.

Ġç DeğiĢim: TDP anlayıĢı, özel olarak kurulmuĢ Toplum Destekli Polis Birimleri yardımıyla vatandaĢlarla polis arasında bir köprü kurmaktadır. Ancak hazırlanan programların baĢarı ile yürütülebilmeleri için yalnızca TDP birimlerinin değil, bütün polislerin iĢtirak etmesi gerekir. Yani TDP anlayıĢı polis birimindeki bütün görevlilerin katılımını zorunlu kılar. TDP hizmetleri, sadece dıĢ müĢteri odaklı yürütülemez. TDP anlayıĢında hizmetin baĢarılı yürütülmesi bakımından iç müĢteri olan ve TDP hizmetlerini yürüten teĢkilat personelinin de memnuniyeti önemsenir.

Geleceği ĠnĢa Etmek: TDP, yerel ve bireyselleĢmiĢ bir güvenlik hizmeti sağlamaktadır. Bu anlayıĢın temeli, güvenlik teĢkilatlarının topluma dıĢarıdan düzen kuramayacağı fikridir.

Trojanowicz ve Bucqueroux (1990) dan sonra TDP‘yi oluĢturan ilkeleri öne

çıkaran diğer bir çalıĢma ―Toplum Destekli Polislik ve Problem Çözümü: Tanımlar ve Temel Prensipler (1992)‖ adı ile ABD Kalifornia Eyaleti Adalet Bakanlığı tarafından gerçekleĢtirilmiĢtir. Bu çalıĢmada TDP felsefesinin altında yatan ilkeleri Ģu Ģekilde sıralamıĢlardır:

70

 Toplumun güvenliğinden kimin sorumlu olduğunun yeniden değerlendirilerek, toplum ve polis arasındaki iliĢki ve rollerin yeniden tanımlanması.

 Toplum-polis her iki taraf için karar alma, sahiplenme ve hesap verme konularında paylaĢımın artması gerekir.

 Polisin etkililiğini ölçen yeni standartlar (halkın polisten beklentilerini önemseyen) geliĢtirilmesi.

 Toplumla polisin birbirini iyi anladığı, güvene dayalı bir ortamın oluĢturulması.  Yeterli bilgi ve yeteneğe sahip toplum üyeleri ile güvenlikle ilgili toplumsal faaliyetleri destekleme, onları cesaretlendirme ve güçlendirme ayrıca onlara güvenlik politikalarını etkileme elde edilen sonuçlar üzerinde hesap sorabilme fırsatı verme.  Acil durumlarda kriz Ģartlarında esnek karĢılıklar verilmesini kolaylaĢtırma.

 TDP Toplumsal problemlere sebep olan Ģartları tespit ederek, uzun vadeli, proaktif (önleyici), devamlı geliĢen stratejiler ve programlar gerektirir.

 TDP eriĢilebilir toplumsal kaynakların bunların nasıl harekete geçirileceğinin ve yeni kaynakların nasıl geliĢtirilebileceğinin bilgisini içerir.

 TDP hem üst dereceli polis yöneticilerinin hem yerel politikacıların hem de her kademedeki anahtar rol üstlenmiĢ personelin desteğini gerektirir.

 Polis uygulamalarında ve yönetiminde yerellik yani ademi merkeziyetçilik hakim olmalıdır. Geleneksel komuta kontrol zincirine dayanan yönetim anlayıĢı yerine yaratıcı problem çözmeye dayalı, değiĢimci yönetim anlayıĢı cesaretlendirilir.

 Polis, tek tek olaylara eğilmek yerine toplumu aktifleĢtirerek olayların gerisindeki problemlerin nedenlerini belirleyip çözümler üretecek bir sistem değiĢikliğine gitmelidir.

 TDP, özellikle toplumsal problemlerin analizi ve çözümü, organizasyon yönetimi, iletiĢim, medya iliĢkileri, çatıĢma yönetimi, kaynakların etkin kullanımı, insan iliĢkileri ve kültürel duyarlılık konularında alanda çalıĢan polislerin yetenek ve bilgilerini eğitim yoluyla geliĢtirmesi.

TDP anlayıĢı, halkla polis arasındaki iliĢkiyi radikal Ģekilde değiĢtirmeyi, toplumun problemlerinin altında yatan nedenleri bulmayı ve sosyal alandaki yaĢam kalitesini artırmayı vaat etmektedir. Türkiye‘de TDP alanında önemli çalıĢmalar yapan Alaç‘a göre TDP uygulamalarının genel prensipleri Ģunlardır (Alaç, 2005; 7): Ġnsan haklarına saygı-Tüm çalıĢanların katılımı-Problem çözüm odaklılık-Halkın ve Polisin

71

birlikte sorumluluğu-Toplumsal değerlere saygı-Hesap verme sorumluluğu- AnlaĢılabilme ve güvenilir olma-Onurlu olma.

TDP uygulamalarındaki temel prensipleri konu alan baĢka bir sıralamada Ģu prensipler öne çıkmaktadır (EGM, 2009, s.63):

Toplumun Ġçinde Yer Alma ve Ġnsanlarla ĠletiĢime Açık Olma:

 Toplumla kesintisiz-doğrudan iletiĢim yolları aramak.

 ĠletiĢime açık olmak veya halkın polisle iletiĢimini kolaylaĢtırıcı mekanizmalar kurmak.

Güvenlik Hizmetlerine Toplumun Aktif Katılımının Sağlama:

 Toplum temsilcilerine ve gönüllü kiĢilere sorumluluk vermek.

 Ġnsanlarda güvenlik bilinci ve anlayıĢının oluĢmasını sağlamak. TDP Hizmet AnlayıĢının Görev Alanının Tamamına YaygınlaĢtırma:

 Her yere ve kiĢiye aynı düzeyde hizmet sunan bir anlayıĢ benimsemek. Hizmete Toplumsal Talepler Doğrultusunda Mevcut Kaynaklara ve Bölgenin Coğrafi Özelliğine, Yerel Ġhtiyaç ve Önceliklere Uygun Olarak Yön Verme-DıĢ MüĢteri Odaklılık:

 Sorunun nedenleri ve çözümlerine yerel açıdan yaklaĢmak. Toplumda Güvensizlik Kaygısını Azaltma (Genel ve kiĢisel düzeyde):

 Sivil toplum olgusunun yaygınlaĢması çerçevesinde toplumla kurulacak iliĢkilerle genel ve kiĢisel düzeyde güvensizlik hissinin azaltılmasına çalıĢmak.

Toplumsal Sorunları Çözmede Çok Yönlü Genel YaklaĢım:

 Sorunların çözümü ve suçların önlenmesi çok yönlü bakıĢ açısını gerektirdiğinden, sorunlara/suçlara taraf olan bütün toplumsal kesimler ve Polis tarafından sorunlara/suçlara birlikte çözüm aramak.

Toplumun Risk Altındaki Kesimleri Ġle Diyalog Kurma:

 Önleyici koruma hizmetlerinin geliĢtirilmesine yönelik kampanyalar düzenlemek, belirli risk gruplarına (yaĢlılar, çocuklar, gençler, aile içi Ģiddete maruz kalan kadınlar vb.) yönelik özel programlar geliĢtirmek. Ġç MüĢteri Odaklılık:

72

 Hizmetlerin baĢarılı yürütülmesi bakımından iç müĢteri olan ve TDP hizmetlerini yürüten TeĢkilât mensuplarının da memnuniyeti sağlamak. TDP Hizmet Birimlerinin Bilgi Sistem ve Teknik Donanımının Sağlama:

 TDP hizmetlerinin belirlenmesi ve uygulanmasında, hizmete yön verecek her türlü bilgiden faydalanmak.

BaĢarılı bir TDP uygulamasının unsurlarını açıklaması, aydınlatması bakımından aĢağıdaki NewZerland polisinin ortaya koyduğu TDP‘nin prensipleri de önem arz etmektedir. Bu prensipler:

 Yeni polislik yaklaĢımları topluma odaklanmalı.

 TDP suçu azaltarak toplumda güven içinde yaĢama hissini yeniden oluĢturur.  Polis görünür, ulaĢılabilinir ve toplum tarafından aĢına olunmalıdır.

 Polis toplumu dinler, öncelikli sorunları tespit edip, sonuçları hakkında toplumu bilgilendirir.

 Polis toplumun güvenlik hizmetlerine katkı sağlaması için fırsat ve ortam oluĢturmalıdır.

 Problemlerin tespiti ve çözülmesinde yerelleĢme odaklı olunmalı.

 Polis problem çözme konusunda kamu kurumlarını ve diğer sivil kuruluĢları teĢvik edip, harekete geçirmelidir.

 Toplumların refahını sağlamak amacını baĢarmak için esnetilmiĢ bir hesap verilebilirliğe önem verilmelidir.

 TDP topluma bütünleĢmiĢ, istihbarat tabanlı polisliği gerektirir.

 TDP rütbesine ve görevine bakılmaksızın tüm polislerin sorumluluğudur (Coquihat, 2008, s.16).