Bu çalışmada açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme yaklaşımı benimsenmiştir. Briggs (1986) veri toplama aracı olan görüşmenin, sosyal bilimler alanında yapılan araştırmalarda uygulanan en yaygın veri toplama yöntemi olduğunu savunmakla birlikte bu durumun, bireylerin deneyimlerine, görüşlerine, duygularına, tutumlarına, şikâyetlerine ve inançları ile ilgili bilgi edinmede oldukça etkili bir yöntem olmasından kaynaklandığını ifade etmektedir. Görüşme, bir konu hakkında, sorulacak sorular çerçevesinde ilgili kişilerden bilgi almaktır (Aziz, 2014: 85). Patton’a göre (1987) görüşme yönteminin amacı, bireylerin iç dünyasına girmek ve onun bakış açısını anlamaktır.
Taylor ve Bogdan’a (1998: 77) göre, derinlemesine görüşme “araştırmacı ve bilgi verenler arasında, bilgi verenlerin kendi yaşamları, deneyimleri ya da durumlarını kendi ifadeleriyle açıklamalarını kavramaya yönelik olarak tekrarlanan yüz yüze karşılaşmalardır”. Derinlemesine görüşme yöntemi tekrarlanan iletişimler ve bu nedenle de bilgi verenle uzun bir zaman geçirilmesi söz konusu olduğu için, görüşmeci ve katılımcı arasında uyumun artacağı ve böylece de aralarında gelişen anlayış ve güvenin, derinlemesine ve kesin bilgilere yol açacağı varsayılmaktadır (Atak, 2011: 170).
Yarı yapılandırılmış görüşme tekniği araştırmacı tarafından sorular önceden hazırlanmış ya da görüşme esnasında ortaya çıkan konulara göre yeni soruların da sorulabileceği bir görüşme yöntemidir. Araştırmacı bu yöntem sayesinde görüşülen kişinin araştırma konusu ile ilgili görüşlerini derinlemesine öğrenme fırsatı bulur (Güler vd., 2015: 115-116).
Konu ile ilgili literatürde veri toplama araçları araştırmacı tarafından geliştirilerek, kapsamlı bir görüşme formu oluşturulmuştur. Patton (1987) üç tür görüşme formundan bahsetmektedir: Sohbet tarzı görüşme, görüşme formu yaklaşımı
ve standartlaştırılmış açık uçlu görüşme tarzı. Görüşme formu yaklaşımında araştırmacı hem önceden hazırlamış olduğu konu veya alanlara sadık kalarak, hem öncesinde hazırlanan soruları sorma, hem de bu sorular konusunda daha ayrıntılı bilgi alma amacıyla ilave sorular sorma fırsatı elde eder. Görüşme formu, araştırma soruları ile tüm boyutların ve soruların kapsanmasını güvence altına almakla birlikte görüşme sırasında araştırmacı, soruların cümle yapısını ve sırasını değiştirebilir (Yıldırım ve Şimşek, 2016: 132).
Uygun görüşme sorular tasarlarken üç ana kriter dikkate alınmıştır (Büyüköztürk vd., 2016: 157): (1) Araştırma amacına uygun ve istenilen türden veriyi elde etme olasılığı yüksek sorular hazırlanmıştır. (2) Soruların cevaplanabilmesi için uygun katılımcıların seçilmesine dikkat edilmiştir. (3) Cevaplanması kolay ve katılımcının unutmasına veya sıkılmasına sebep olmayacak türden soruların geliştirilmemesi dikkate alınmıştır.
Alanyazın inceleme sürecinden sonra taslak araştırma soruları belirlenmiştir. Taslak araştırma sorularını belirlerken araştırmacı, süreç transformasyon ve SMART yaklaşımlarını dikkate almıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formunu şu şekilde geliştirilmiştir: Transformasyon sürecinde yer alan Çevre, Girdi ve Çıktı kavramları baz alınarak, her bir kavram altında bir araştırma sorusu belirlenmiştir. Görüşme formu oluştururken aşağıdaki sorular ile süreç başlatılmıştır.
1. Girişimci ve Yenilikçi Üniversitelerin çevre koşulları nasıl olmalıdır? 2. Girişimci ve Yenilikçi Üniversitelerin girdisi nedir?
3. Girişimci ve Yenilikçi Üniversitelerin çıktısı nedir?
İlk iki görüşmeci ile yapılan görüşme sonucunda, 3 araştırma sorusu 4 araştırma sorusuna çıkartılıp sorular, araştırma problemi ve elde edilen bilgiler doğrultusunda tekrar geliştirilmiştir. İkinci etapta geliştirilen araştırma soruları şunlardır:
1. Girişimci ve Yenilikçi Üniversiteler Girişimcilik Kültürünü nasıl yerleşmesini sağlayabilir? (Çevre Koşulları)
2. Girişimci ve Yenilikçi Üniversiteler öğrencilerine ve akademisyenlerine
nasıl ulaşabilir? (Girdi)
3. Girişimci ve Yenilikçi Üniversiteler fikirleri nasıl destekleyebilir? (Girdi) 4. Girişimci ve Yenilikçi Üniversitelerde fikirler nasıl proje ve girişimlere
dönüştürülebilir? (Çıktı)
Araştırma konusu ve amacı doğrultusunda önce 20 sorulu bir görüşme formu oluşturulmuştur. Görüşme formunda yer alan soruların herkes tarafından aynı biçimde anlaşılması ve kapsam geçerliliği için görüşme formunun doçentlik sürecini eğitim bilimleri alanında tamamlamış Doçent Doktor ile üniversite girişimciliği alanında ölçek geliştirme çalışmaları bulunan Yardımcı Doçent Doktor Öğretim Üyelerinin görüşlerine sunulmuş ve yapılan öneriler doğrultusunda 4 soru yeniden düzenlenmiş, 6 soru ise görüşme formundan çıkarılmıştır. 06.12.2017 tarihinde gerçekleştirilen Tez İzleme Komitesi toplantısında yapılan pilot görüşmelerde kullanılan görüşme formları, elde edilen bilgiler ve uzman görüşünden sonra geliştirilen görüşme formu sunulmuştur. Açıklık ve anlaşılırlık, alınan cevapların tatmin edicilik düzeyleri, soruların yönlendiricilik düzeyleri, sorular arası bağlantılar gibi konular bağlamında incelenerek tartışılmıştır. Uygun görülen son düzeltmelerin ardından, komite üyelerinin onayıyla görüşme sorularına son şekil verilmiştir. Araştırma kapsamında kullanılan görüşme formu Ek-1’de verilmiştir.
Görüldüğü üzere 4 giriş sorusu, çevre, girdi, çıktı ve denetim boyutlarına yönelik 7 soru ve diğer sorular başlığı altında 3 soru tasarlanmıştır. Demografik bilgileri almak için gerekli sorular görüşmenin sonunda katılımcıya yöneltilmiştir.
Ayrıca nitel araştırmalarda yaygın olarak kullanılan veri toplama araçlarından ses kaydı cihazının arızalanmasına karşı, not tutarak görüşmede elde edilecek verilerin kaybolma ihtimali düşünülmüştür. Burada şunu da belirtmek gerekir ki, görüşme esnasında hatırlatma notları tutarak görüşülen kişiye ilgi gösterilmiş ve bu sayede güven ortamı sağlanmış olunmaktadır.