TEMYİZ USULÜ

ATİDM kararlarının temyiz edilmesi halinde uygulanacak usul kuralları, ATİDM YUT'nün 117-121.maddeleri ve ATAD YUT'nün 110-123.maddeleri ile 24.10.1988 tarihli AB Bakanlar Konseyi kararında düzenlenmiştir.

1. Temyiz Başvurusunun Yapılması, İçeriği ve Şekli

ATAD YUT’nün 111.maddesine göre temyiz başvurusu, ATİDM veya ATAD kalemlerinden birine verilen dilekçe ile yapılır. Başvurunun ATİDM kalemine de yapılabilmesinin nedeni, ATİDM'nin, kurumsal açıdan ATAD'na bağlı bir mahkeme niteliğinde olmasıdır. ATİDM Kalemi, aleyhine temyiz yoluna başvurulan ilk derecede görülmüş dava dosyasını ve gerektiğinde temyiz dilekçesini

226_{REÇBER; Avrupa Toplulukları İlk Derece Mahkemesi, s.196; SAMANTIR; a.g.e., s.49}

227_{REÇBER; Avrupa Toplulukları İlk Derece Mahkemesi, s.197; SAMANTIR; a.g.e., s.49;}

ATAD Kalemine derhal iletir228.

ATAD YUT’nün 110.maddesine göre temyiz aşamasındaki yargılama dili, ATİDM’nin aleyhine temyize başvurulan kararındaki dil ile aynı olmalıdır. Ancak aynı madde hükmüne göre, tarafların birlikte talepte bulunmaları halinde, ATAD, temyiz aşamasında başka bir dilin kullanılmasına da izin verebilir. Ancak, seçilecek bu yeni dil Almanca, Fransızca, Danimarkaca, Fince, Felemenkçe, İngilizce, İrlandaca, İspanyolca, İsveççe, İtalyanca, Portekizce, Yunanca dillerinden biri olmak zorundadır. Ayrıca, ATAD, Topluluk Kurumları dışında, taraflardan birinin talebi halinde, diğer tarafın ve Hukuk Sözcüsünün görüşü alındıktan sonra, temyiz aşamasının tamamında veya bir kısmında yukarıdaki dillerden birisinin kullanılmasına karar verebilir229.

ATAD YUT’nün 112.maddesinin 2.paragrafına göre, temyiz dilekçesinde, Temyiz talebinde bulunanın adı, soyadı ve adresi, ATİDM'nde görülen davanın diğer taraflarının kimlik bilgileri, dayanılan hukuki gerekçeler ve temyiz ile neyin talep edildiği belirtilmelidir. Bu düzenleme, ATAD nezdinde açılacak davalarda sunulacak dava dilekçelerinde bulunması gereken unsurları düzenleyen ATAD YUT’nün 38.maddesi ile paraleldir. Ancak temyiz incelemesi hukuki sorunlarla sınırlı olduğundan, bir başka anlatımla, maddi sorunlar inceleme kapsamı dışında tutulduğundan, temyiz dilekçesinde delillere yer verilmez. Temyiz dilekçesine, temyiz edilen kararın bir örneğinin eklenmesi gerekir. Ayrıca temyiz başvurusunun süresinde yapılıp yapılmadığını denetlenebilmesi bakımından kararın temyizde bulunana tebliğ edildiği tarihin dilekçede belirtilmesi zorunludur230.

ATAD YUT’nün 112.maddesinin 3.paragrafına göre, temyiz dilekçesinin İçtüzükte belirtilen zorunlu unsurları taşımaması halinde, ATAD Yazı İşleri Müdürü, temyiz edene eksikliklerin giderilmesi için makul bir süre verir. Verilen süre içerisinde eksiklikler giderilmemesi halinde ATAD, Hukuk Sözcüsünün görüşünü de

228_{REÇBER; Avrupa Toplulukları İlk Derece Mahkemesi, s.198; SAMANTIR; a.g.e., s.49;}

ACAR; a.g.e., s.43

229_{REÇBER; Avrupa Toplulukları İlk Derece Mahkemesi, s.198-199; SAMANTIR; a.g.e., s.50;}

ACAR; a.g.e., s.44

230_{REÇBER; Avrupa Toplulukları İlk Derece Mahkemesi, s.199; SAMANTIR; a.g.e., s.50;}

aldıktan sonra, söz konusu eksikliklerin temyiz incelemesine engel teşkil edip etmediği hususunda bir karar verir. Usule dair işlemlerin bu şekilde ayrıntılı düzenlenmesinin nedeni, temyiz başvurularının sayısını azaltarak ATAD'nın iş yükünü hafifletmektir231.

ATAD YUT’nün 114.maddesine göre, temyiz talebine ilişkin dilekçe davanın asıl taraflarına ve müdahillere tebliğ edilir. Böylece, Mahkeme aşamasında davaya müdahil olanların temyiz aşamasında ayrıca müdahalede talebinde bulunmalarına gerek kalmaz. Ancak taraflar, temyiz dilekçesinin kendilerine tebliğinden itibaren iki ay içerisinde taleplerini ve hukuki görüşlerini içeren bir cevap dilekçesini ATAD’a sunmak zorundadırlar. Bu süre hak düşürücü niteliktedir232.

ATAD YUT’nün 123.maddesine göre, ATİDM önünde ilk derecede davaya katılmamış olanların, temyiz aşamasında, ATAD’na müdahale talebinde bulunmaları mümkündür.

2. Temyiz İncelemesinin Safhaları

ATAD, temyiz aşamasında, temyize konu ATİDM kararlarını yalnızca hukuki açıdan incelemektedir. ATİDM’nin kuruluşundaki temel amaç ATAD’ın iş yükünü hafifletmek ve usul ekonomisini sağlamak olduğundan, temyiz incelemesine ilişkin usul kuralları bu amaç doğrultusunda yargılamayı hızlandırmaya yönelik bir takım düzenlemeler içermektedir.

ATAD Statüsü İle İlgili Protokol’ün 59.maddesine göre, ATİDM'nin bir kararına karşı açılan bir temyiz davasında, Divan önünde izlenecek yargılama usulü yazılı ve sözlü aşamayı içerir. Yargılama Usul Tüzüğü’nde belirtilen koşullara göre Divan, tarafları ve Hukuk Sözcüsünü dinledikten sonra sözlü aşamaya geçmeksizin temize ilişkin karar tesis edebilir.

231_{REÇBER; Avrupa Toplulukları İlk Derece Mahkemesi, s.200; SAMANTIR; a.g.e., s.50;}

ACAR; a.g.e., s.45

232 _{REÇBER; Avrupa Toplulukları İlk Derece Mahkemesi, s.201; SAMANTIR; a.g.e., s.50;}

a. Yazılı Aşama

Temyizin yazılı aşaması ATAD YUT’nün 113 ila 117.maddeleri arasında düzenlenmiştir. Temyiz dilekçesi, ATAD YUT’nün 114.maddesi uyarınca ATİDM önünde görülen davanın bütün taraflarına ve müdahillere tebliğ edilir. Temyiz dilekçesinin tebliğ tarihinden itibaren iki ay içinde cevap dilekçesi sunulmak zorundadır. Bu süre ATAD YUT’nün 42/2 maddesinde öngörülen mücbir sebep durumu dışında uzatılamaz. Cevap dilekçesinde, dilekçeyi sunanın adı, soyadı, adresi, temyiz başvurusunun tebliğ tarihi, temyiz dilekçesinde öne sürülen iddialara ilişkin itirazlar ve bunların hukuki dayanakları ile kendi taleplerinin nelerden ibaret olduğu belirtilmelidir. Bu bağlamda cevap veren taraf, ATİDM kararının kısmen veya tamamen onanmasını ya da temyiz talebinin tümden reddini talep edilebilir233.

Temyizin yazılı aşamasında, taraflar yönünden davanın konusunu değiştirme yasağı vardır. Bu nedenle taraflar temyiz ve cevap dilekçelerinde, uyuşmazlık konusunu değiştirecek biçimde ATİDM'nde görülen davada ileri sürülen vakıalar dışında, yeni vakıalar ileri süremez. Yani taraflar ilk derecede ileri sürdükleri talep sonuçlarıyla bağlıdırlar. Ancak dayandıkları hukuki argümanları değiştirmeleri mümkündür. Zaten temyiz incelemesi de hukuki sorunlar yönünden yapılmaktadır234. ATAD'daki olağan yargılama usulünden farklı olarak temyiz incelemesinde, cevap dilekçesinin verilmesinden sonra doğrudan replik ve düplik aşamalarına geçilmez. ATAD YUT’nün 117.maddesine göre, ATAD Başkanının, talepte bulunulması üzerine gerekli gördüğü durumlarda açıkça izin vermesi halinde bu aşamalara geçilebilir. Bu yönde bir talep için başvuru, cevap dilekçesinin veya replik dilekçesinin tebliğ edilmesinden itibaren yedi gün içerisinde yapılabilir. Replik dilekçesinin verilmesinden sonra Başkan, davalı tarafa düpliğin verilmesi için makul bir süre verir. Ancak, bu hakların kullanılması halinde, usul ekonomisini sağlamak amacıyla, süreler, ATAD Başkanı tarafından kısa tutulmaya çalışılmaktadır. Davalının cevap dilekçesinde, davacının temyiz başvurusunda bulunmayan bir nedene dayanılarak ATİDM kararının kısmen ya da tamamen bozulması isteniyorsa,

233_{REÇBER; Avrupa Toplulukları İlk Derece Mahkemesi, s.204; SAMANTIR; a.g.e., s.51;}

ACAR; a.g.e., s.47

ATAD Başkanı'nın iznine gerek olmaksızın, karara karşı temyiz yoluna başvuran taraf veya taraflardan her hangi biri, cevap dilekçesinin tebliğinden itibaren iki ay içerisinde sadece bu konuya ilişkin bir replik layihası verebilir235.

b. Sözlü Aşama

ATAD YUT'nün 120.maddesine göre, yazılı aşamanın tamamlanmasından sonra, ATAD, tarafları ve Hukuk Sözcüsünü dinler. Raportör Yargıç dosyaya ilişkin raporunu sunduktan sonra, ATAD, yargılamanın sözlü aşamasına geçilmeksizin temyiz başvurusunun hükme bağlanmasına karar verebilir. Ancak, taraflardan biri, yazılı aşamanın, tezlerini tam olarak savunabilmesi için kendisine yeterli fırsatı tanımadığını ileri sürerek dinlenmesini talep edebilir. Bu talebin, yazılı aşamanın sona ermesine ilişkin kararın taraflara tebliğ edilmesinden itibaren bir aylık süre içerisinde yapılması gerekir. Bu istem kabul edilirse, yargılamanın sözlü aşamasına geçilir236.

Yazılı aşamada, hukuki sorunlar açık bir biçimde ortaya konmuşsa, bu aşamada öne sürülen sav ve savunmaların bir tekrarından ibaret olan sözlü aşamaya geçilmesi zaman kaybına yol açar. Fakat taraflardan her biri sözlü aşamanın yapılmasını isteme hakkına sahiptir. Böyle bir talep geldiğinde ATAD sözlü aşamanın icrasına karar vermek zorundadır237.