Nice Antlaşması ile gerçekleştirilen reformların devamında Avrupa Konsey’i, Komisyon ve Adalet Divanı’ndan, ATKA’nın 225 A maddesi uyarınca, Topluluklar çalışanları ile Komisyon arasındaki uyuşmazlıklara ilişkin olarak, ilk derecede karar vermeye yetkili bir Yargı Dairesi’ni kurmaya yönelik bir karar projesinin en uygun bir zaman içinde hazırlanması yönünde, ATKA’na ekli 16 Numaralı Deklarasyonu yayınlanmıştır. Bu deklarasyon doğrultusunda hazırlıklar tamamlanmış ve AB Bakanlar Konseyi’nin 02.11.2004 tarih 2004/752257 sayılı kararıyla, Topluluklar Kurumları ile Çalışanları arasındaki uyuşmazlıklara bakmak üzere, Uzmanlaşmış Yargı Daireleri’nin(Chambres Juridictionnelles Specialisees) ilki olan Avrupa Birliği Kamu Hizmet Mahkemesi(ABKHM-Tribunal de la Fonction Publique de l’Union Europeenne) kurulmuştur. Bundan sonraki açıklamalarda “Konsey Kararı” ifadesinden ABKHM’ni kuran Konsey Kararı anlaşılmalıdır. Mahkeme’yi oluşturan 7 üye 1 Ekim 2005 tarihinde çalışmaya başlamıştır. Yazı İşleri Müdürlüğü seçiminden sonra 5 Aralık 2005’te, yazılı aşaması son bulmamış, ATİDM'nde görülmekte olan Personel Davaları ile ilgili 117 dava dosyası ABKHM’ne devredilmiştir. Mahkemenin çalışmaya başladığı tarihten itibaren yaklaşık 30 kadar görevli ve memur başvurusu alınmıştır. Mahkeme yapılan ilk duruşmasında Falcione/Komisyon davasını ele almıştır. Dava; Avrupa Kaçakçılıkla Mücadele Ofisinde(OLAF) Üst düzey yönetici olarak çalışmaya başlayan davacı Yöneticinin, sınıfını belirleyen Komisyon’un 24 Mart 2004 tarihli kararının iptali istemine ilişkindir. Başvuran Komisyonu profesyonel meslek tecrübesini yeterince dikkate almadığından dolayı suçlamaktadır. Daha ayrıntılı bir anlatımla davacı, Üniversite Mezuniyetinden önceki mesleki tecrübesinin dikkate alınmaması nedeniyle başvuruda bulunmuştur258.
257 Journal Officiel de l’Union Europeenne, L 333, 09.11.2004, s.7
Avrupa Birliği Kamu Hizmet Mahkemesi, bütün üyelerinin katılımıyla gerçekleştirilen ilk duruşmasını 28 Mart 2006 tarihinde ATAD ve ATİDM'nin bulunduğu binada yapmıştır259.
ABKHM’nin kurulmasının nedenleri, ATİDM'nin kuruluş nedenleri ile paralellik göstermektedir. Topluluğa yeni üyelerin katılmasıyla Toplulukların faaliyet alanının genişlemesi ATAD’ın ve ATİDM'nin iş yükünü oldukça ağırlaştırmış, davaların karara bağlanma sürelerini uzatmıştır. ATAD ve ATİDM’den oluşan iki dereceli yapı da ihtiyaca cevap verememiştir. Birliğe yeni katılacak üye devletlerden gelecek dava dosyaları nedeniyle oluşacak artış düşünüldüğünde, davaların karara bağlanma sürelerinin daha da uzayacağı açıktır. ABKHM’nin kurulması ile maddi olaylar üzerinde daha fazla araştırma yapılması ve uyuşmazlıkların konusunda uzmanlaşmış dairelerce çözüme kavuşturulması olanağı sağlanmış olacaktır.
ABKHM, usul sürecinin kısalmasına ve davaların işleyişinin düzeltilmesine imkân sağlayacaktır. Objektif olarak amaçlanan; usullerin süresini sınırlandırmak, davaların işleyişini düzeltmektir. Bu yalnızca Kamu Hizmeti ile ilgili olanlarla değil, aynı zamanda sonuç olarak ATİDM davalarının tamamı için geçerli bir hedeftir.
A. NİCE ANTLAŞMASI DÜZENLEMELERİ İLE DEĞİŞTİRİLEN ATKA’NIN 225 A MADDESİ
ATKA’nın 225 A maddesine göre; Konsey, Komisyon'un önerisi üzerine ve Avrupa Parlamentosu ve Adalet Divanı’na danıştıktan sonra veya Adalet Divanı’nın istemi üzerine ve Avrupa Parlamentosu ve Komisyon’un görüşünü aldıktan sonra, spesifik konularda açılan kimi dava kategorilerine ilk derecede bakmakla yükümlü olan Yargı Daireleri’ni oybirliği ile kurabilir. Konseyin, bir Yargı Dairesi’ni kurmaya yönelik kararında, Yargı Dairesi’ne tanınan yetkilerin kapsamı ve bu Dairenin oluşum biçimi belirlenir. Madde metninden de anlaşılacağı üzere, yeni Mahkeme’nin temel yapısını belirlemek ve Mahkeme’nin kuruluşuna ilişkin hukuki düzenlemeleri ve hazırlıkları yapmak üzere AB Bakanlar Konseyi yetkili kılınmıştır.
ABKHM’nin kuruluşuna temel teşkil eden ATKA’nın 225 A maddesini genel olarak incelediğimizde:
a. Bakanlar Konseyine, Yargı Dairesi’ne tanınan yetkilerin kapsamı ve bu Dairenin oluşum biçimini belirleme yetkisi vermektedir,
b. Mahkeme üyelerinin seçimi için aranan nitelikleri belirleme ve üyelerin oybirliğiyle atanması konusunda Konseyi yetkilendirmektedir,
c. Yargı Dairelerine, ATAD ile anlaşarak kendi Yargılama Usul Tüzük’lerini hazırlama ve bunları ağırlıklı oyçokluğu ile karar verecek Bakanlar Konseyi’nin onayına sunma yetkisi vermektedir.
ATKA’nın 225 A maddesinin 3.bendine göre, Yargı Daireleri tarafından verilen kararlar, hukuki sorunlarla sınırlı olmak kaydıyla veya Yargı Dairesini kuran karar öngördüğü taktirde aynı zamanda maddi olgulara ilişkin olarak da ATİDM nezdinde temyiz davası konusu yapılabilirler. Yargı Dairesini kuran Konsey kararında açıkça öngörülmesi halinde, Yargı Daireleri’nin kararlarındaki maddi olgulara ilişkin değerlendirmelerin de temyiz incelemesinin konusunu oluşturabileceğinin kabul edilmesi, bir başka anlatımla, Yargı Dairelerinin kararlarına karşı maddi olgulara ilişkin olarak da ATİDM'nde temyiz yoluna başvurulabilmesi halinde, Avrupa Birliği Hukuk Sistemi üç dereceli yargıdan oluşan bir hukuk sistemi haline dönüşmüş ve ATİDM’ne İstinaf Mahkemesi fonksiyonu yüklenmiş olacaktır.
B. 02 KASIM 2004 TARİHLİ ABKHM’Nİ KURAN BAKANLAR KONSEYİ KARARI
AB Bakanlar Konseyi, ATKA’nın 225 A ve AAETKA’nın 140 B maddelerinde öngörülen usul ve esaslara göre, kendisine verilen bazı birinci derecede başvuru kategorilerine bakmakla yükümlü Yargı Dairelerini kurma yetkisi uyarınca, 02 Kasım 2004 tarih 2004/752 sayılı kararıyla, Topluluklar Kurumları ile Çalışanları
arasındaki uyuşmazlıklara bakmak üzere, Uzmanlaşmış Yargı Daireleri’nin(Chambres Juridictionnelles Specialisees) ilki olan Avrupa Birliği Kamu Hizmet Mahkemesi(ABKHM)’nin kurulmasına ilişkin kararı kabul etmiştir.
Bakanlar Konseyi Kararının başlangıç kısmındaki hükümlerde Yargı Dairesinin kurulma amacı, yapısı, görev ve yetkileri, yargılama usulüyle ilgili düzenlemeler yer almaktadır. Kararın başlangıç kısmında yer alan 1.maddede ATKA'nın 225 A ve AAETKA'nın 140 B maddelerinin, AB Bakanlar Konseyi'ni, kimi dava kategorilerine ilk derecede bakmaya yetkili olan yargı dairelerini kurmaya, bu tür yargı dairelerinin yapısıyla ilgili kuralları tespit etmeye ve bunlara tevdii edilen yetkilerin kapsamını belirlemeye yetkili kıldığı belirtilerek, Yargı Dairesinin kurulmasına ilişkin yetkinin kaynağı açıklanmıştır.
Kararın başlangıç kısmında yer alan 2.maddede, Kamu hizmeti uyuşmazlığı (Personel Davaları) ile ilgili olarak ilk derecede karar verme yetkisini yerine getirmekle görevli spesifik bir yargı organı kurulmasının, Topluluk yargı sisteminin işlevselliğini güçlendirecek nitelikte olduğu belirtilmiştir. Ayrıca, bu yargı organının, 26.02.2001 tarihinde Nice Antlaşması ile kabul edilen, ATKA'nın 225 A maddesi ile ilgili 16 No’lu Deklarasyon tarafından formüle edilen davet doğrultusunda kurulduğu belirtilmiştir.
Kararın başlangıç kısmında yer alan 3.maddede, Yargı Dairesinin örgütsel ve kurumsal olarak, Adalet Divanı’nın ayrılmaz bir parçası olduğu ve Üye’lerinin ATİDM üyeleri ile aynı Statüye sahip olarak ATİDM'ne yardımcı olacakları hükme bağlanmıştır.
II. AVRUPA BİRLİĞİ KAMU HİZMET MAHKEMESİNİN YAPISI,