Kaynak: http://altinorumcek.com/sonuclar/12-altin-orumcek/, 2017.
1.4. WEB TASARIM ELEMANLARI
Bir web tasarımının amacı insanları bilgilendirmek, bir ürünü satmak ya da iletişim kurmaktır. Bu bağlamda yapılan tasarımlarının göze hitap etmesi, akılda kalıcı
olması ve kullanıcıları etkilemesi vazgeçilmez amaçlardandır. Kullanıcı üzerinde bu etkileri sağlamak için doğru ve etkili tasarımlar yapılması gerekir. Yapılan tasarımlarında etkili olabilmesi için tasarım eleman ve ilkeleri göz önüne alınmalıdır.
“Tasarım; günümüzde oldukça sık kullanılan, etkileyici bir sözcüktür. Ama ne anlama geldiği tam olarak anlaşılamaz. Tasarım; bir model, bir kalıp, ya da süsleme yapmak değildir. Bir tasarım kendi içinde bir yapıya sahip olmalıdır. Bütün sanatların temelinde bir tasarım olgusu yatar” (Becer, 2015: 32).
Bu olgu tüm tasarım sahalarında önemli bir etkendir. Web sayfalarında kullanılan tasarım ilke ve elemanları web sitelerinin yapıtaşlarıdır. Tasarım elemanları doğru ve yerinde kullanıldığı zaman tasarım ön plana çıkar ve mesajını iletir. Kullanılan renk, leke, doku, çizgi vb. elemanları kullanmak tasarım için yeterli değildir.
1.4.1. Çizgi
Noktaların birleşmesiyle oluşan çizgi tüm anlatım süreçleri için vazgeçilmez bir öğedir. Çizgi tasarım, sanat, anlatım vb. alanlarda bir başlangıç niteliği oluşturur. Eski zamanlarda insanlar kendini anlatmak için duvarlara çeşitli semboller şekiller çizip bir iletişim biçimi oluşturmuşlardır ve sosyal iletişimde farklı bir başlangıca imza atmıştır. Kısaca çizgi geçmişten günümüze gelen insanın kendini anlatma biçimidir. Tasarımın kendini doğru ve yerinde anlatması da çizgi ile olmaktadır. Sayfa yüzeyinde sayısıyız çizgi görülebilir. Söz konusu bu çizgiler tasarım yüzeyinde çeşitli anlamlar ifade etmektedir. Tepecik’e göre çizginin önemi şöyle özetlenebilir;
“Tasarım elemanları içerisinde çizgi aldığı şekil, konum, renk, kalınlık gibi unsurlar ile farklı anlamlar teşkil edebilirler. Çizgilerin yan yana alt alta üst üste gelmesiyle, nesnenin soyut ya da somut olarak dokusal özelliği oluşur. Tasarım içinde çizgi, bir renge, açık koyu veya doku- sal özelliklere sahip olabilir. Renkle birleşince anlatım olanağı artar, renk çizgiyi sertleştirip ya da yumuşatabilir. Çizgi iki boyutlu düzlemde nesneye hacimsel özellik kazandırabilir. Kendi içinde çok sık kullanılması gölge oluşmasını meydana getirebilir” (Tepecik, 2002:33).
Bir araya gelen çizgiler dokuları, dokular derinliği oluşturabilir. Ayrıca çizgilerin yoğunluğu seyrekliği ile ışık ve gölge oluşturulabilir. Landa (2010:16) çizgilerin işlevi çeşitliğine şu şekilde değinmiştir; Çizgi; şekiller, köşeler, formların tanımı; harf, şekil ve doku yaratır. Bir kompozisyonun alanını ve sınırını tanımlar ve görsel bir kompozisyon düzenlemesine destektir. Bakış açısı ve yaratıcı ifadeye yardım eder. Ayrıca çizgi stili
anlatımın doğrusal bir modunu kurar.
Çizgilerin aldığı konum, renk, yön, hareket, boyut gibi unsurlar ile tasarımda istenilen mesajı vermede yardımcı olur. Bu hususta çizgilerin kullanıcılar üzerindeki etkileri de önemli bir unsurdur. Ersoy (2000:69-70) çizginin ne kadar soyut görünürse görünsün şeklini doğadan aldığını bu yüzden de insanlar üzerinde psikolojik etkileri olduğundan bahsetmiştir. Örneğin:
Düz çizgilerin sessizlik, istirahat, iç huzuru ve rahatlık v.b gibi genel anlamda durgunluğu yansıttığını söyler. Ayrıca; iç bükey çizginin; yorgunluk ve biraz da tembelliği, dış bükey çizginin; azim, kararlılık, dayanıklılık ve direnmeyi, hafif dalgalı çizgilerin şefkat, yumuşak- lık, hoşgörü, zarafet biraz da kadınsılığı, derin dalgalı çizgilerin kuvvet, heyecan ve kaprisli davranışları, sinizoit Kıvrımlı Çizgilerin (Meandros(Menderes ) motifi) kaprisli ne yaptığı ne yapacağı belli olmayan karakteri simgelediğini, stilize dalgalı çizginin zarafet ve inceliği, kırık Köşeli çizgilerin daha belirgin bir enerji, daha cesur ve atılgan bir kişiliği simgelediğini, zikzak Hareketli çizgilerin enerjik atılımlar, katı ve sert sayılan davranışlar ve erkeksi görünümler, konuşmaları anlattığını, svastika motifler, şans, koruyuculuk ve enerji getirdiğine değinmiştir. (Ersoy, 2000: 69-70).
Çizgiler tasarım yüzeyinde önemli bir elemandır. Paul Klee’nin dediği gibi “çizgi yaşayan bir kişiliktir” (Tepecik, 2002:33). Doğru ve yerinde kullanılan çizgi tasarıma hayat verir, tasarımda oran orantı, kompozisyon, denge sağlar.
Web tasarım uygulamalarında tasarımının hayat bulması anlaşılır okunaklı olması için çizgilerin doğru yerde kullanılması önemlidir. Bunun için çizginin tasarım açısında önemi göz ardı edilmemelidir. Kullanılan çizgiler tasarımı oluşturmasının yanı sıra tasa- rımda hiyerarşi, sıralama, bloklama vb. ihtiyaç duyulan alanlarında ön plana çıkmasını sağlayacaktır. Web tasarım uygulamalarında kullanılan çizgiler genellikle sıralamaya ihtiyaç duyulan yerlerde görünür. Bu sayede tasarım içerisinde başlangıç ve bitiş noktaları belirlenebilir. Menü tasarımı, içerik, footer buna benzer özelliklerle ayrılabilir.
1.4.2. Doku
Tasarımlarda kullanılan objelerin, diğer objelerden farklılığını sağlayan bir tasa- rım elemanıdır. Doku sayesinde; yüzey, alan, imge vb. objelerin kullanıcılar üzerinde nasıl bir his verdiğini anlatmaya yarar.
Dokular değişik yöntemlerle oluşabilir bunlar birbirini tekrar eden çizgiler, noktalar, ışık, gölge, perspektif, renk derinlik vb unsurlar ile oluşturulabilir.
Web tasarım uygulamalarında dijital görüntülerin birim tekrarı, fotoğraf, ya da kodlama yardımıyla oluşturulan dokular oluşturulabilir. Web tasarımda genellikle kullanılan doku uygulamaları zemin (background) kısmında birbirlerini tekrar eden imgelerin birleşimi ya da fotoğrafların eklenmesiyle oluşturulabilir (Örnek: Görsel 1.14). Bu yöntem ile web tasarım tek düze sıradan bir havadan uzaklaşabilir. Bu uygulamalar çeşitli yöntemler ile web sitesine aktarılabilir. Doku Photoshop gibi piksel tabanlı veya Adobe Illustrator gibi vektör tabanlı bir grafik düzenleyicisinde hazırlanıp kodlama yöntemi ile web sitesine eklenebilir.
Bunun dışında web sitelerinde ikonlar, menü, footer kısmına da eklenebilir. Doku tasarımın ihtiyacı ölçüsünde kullanılabilir. Bu ihtiyacın düzeyini kurumsal kimlik, web sitesinin kişiler üzerinde bırakacağı izlenim v.b. özellikler belirler.