Kaynak: Araştırmacının arşivinden
Ayrıca “Metni sola bloklamak metne daha uyumlu bir görüntü kazandırır ve okumayı da kolaylaştırır, çünkü tüm harf araları bu durumda birbirlerine eşittir” (Spiekermann, 2009 :4) Tam blok ve merkezi blok tasarımlarda kelimeler arasında nehirler oluşturacağı için fazla tercih edilmemektedir.
Kalın biçem vurgulama için kullanılmalı:
Sayfanın tümünün kalın biçemli oluşturulması yoğun bir leke ve vurgu etkisi bırakacağı için okunurluğu engellemektedir. Bu sebeple vurgulanmak istenilen alanlar kalın biçemli oluşturulmalıdır.
Metin yönetiminde başlıklar ve alt başlıklar:
Her sayfa düzeninde başlıklar ve alt başlıklar bulunmaktadır. Bu okuyucunun sıkılmadan sayfa üzerinde gezinmesini sağlar ayrıca istediği bilgiye doğrudan erişimi mümkün kıl- maktadır.
Gereğinden fazla büyük metinler:
Büyük boyuttaki yazılar ziyaretçi üzerinde bağırma etkisi bırakabilir. Büyük harf çoğu tasarımda genellikle tercih edilmemektedir. “Bir metinde kelimeleri vurgulamak için ASLA BÜYÜK HARF kullanmayın. Gerekenden çok daha fazla GÖZE BATARAK sütun veya sayfanın GÖRÜNTÜSÜNE zarar verirler.(…) Eğer büyük harf kullanmanız şartsa, Küçük Büyük Harfler (Small Caps, SC) kullanın” (Spiekermann, 2009:4)
(Link) dışında metinde altçizgili(underlined) asla kullanılmamalıdır:
Link bağlantılarında mavi altı çizgili metinlere önceki yıllarda sıkça raslanmaktaydı.Fakat yeni çıkan teknolojiler sayesinde altı çizgili metinlerin kodlama
stilleri değiştirilmiş bu sayede mavi renk kullanımı büyük oranda azalmıştır. Web sayfalarındaki linklerde mavi rengin kullanımına ilişkin eleştirilerde mavi rengin zor kavranır, dalga uzunluğundan dolayı odaklanma etkisinin az olduğu vurgulanır.Yaşlanmayla birlikte mavinin algılanmasındaki hassaslığın arttığına dikkat çekilerek, retinanın merkezinde maviye hassas konik duyargaların yoksunluğu nedeniyle küçük nesnelere karşı bir mavi körlüğünden söz edilmektedir. (Pearson ve V. Schaik., 2003:329)
Ek olarak web sayfalarında sayfa düzeninde dikkat edilmesi gereken diğer bir unsurda beyaz boşluklardır. Bir tasarımın grafik ve metinsel unsurlarını çevreleyen, boş ve kullanılmayan alan, Tipograf Jan Tschichold’e göre tasarım değeri olarak savunulan beyaz alanı, farklı tasarım unsurlarının nefes almasını sağlayan “tasarımın ciğerleri” olarak tanımlamıştır” (Ambrose ve Haris, 2012:189). Ayrıca bir web sitesinde satır sayısı; “Metin Puntolarında (son kararın her durumda seçilen yazı karakterine, x-yüksekliğine ve punto ölçüsüne bağlı olması koşuluyla) ortalama 50-60 karakterli geçmeyen ya da daha kısa satır uzunlukları önerilebilir” (Sarıkavak, 2009:196).
Sonuç olarak, iyi tasarlanmış bir sayfa düzeni okunurluğu artırır. Kullanıcının is- tediği bilgiye doğrudan ulaşmasını sağladığı gibi zaman kaybının önüne geçebilir. Web sayfalarında tipografi kullanıcıları yormadan, kolay gezinmesini sağlayan ölçüde yer verilmesi önemlidir. Seçilen yazı karakterleri tasarımın ruhuna uygun olması, doğru biçimde şekillendirilmesi ve sayfa düzenine uygun işlevsel düzenlemeler yapılması önemlidir.
1.6. WEB SAYFALARINDA YERLEŞİM VE DÜZENLEME
Web kullanıcılarının tutum ve davranışları göz önüne alınarak yapılan tasarımlar da ziyaretçilerin web kullanımı daha nitelikli olacaktır. Doğru ve yerinde yapılan tasarımlar kullanıcı memnuniyetini artırmaktadır.
Internet’te kullanıcı tatminini etkileyen çalışmalara göre, kullanıcılar memnuniyeti sistemin işlerliği ile ilişkilendirmektedirler. Bunun yanı sıra, kullanıcının duygusal tutumu, karakteris- tikleri, beklentileri, bilgisayar kullanım tecrübeleri gibi bazı değişkenler sistemin işlerliğinin algılanışını etkilemektedir. Yapılan araştırmalara göre, “Internet’in kullanım sıklığı ve nite- liği ile kullanıcı memnuniyeti arasında doğru bir orantı söz konusudur. Kullanım sıklığının artması becerilerin artmasına, becerilerin artması ise kullanıcı memnuniyetinin artmasına ne- den olmaktadır. Aynı şekilde, kullanıcı memnuniyeti arttıkça kullanım oranı da artmaktadır” (Bruce, 1998).
Bu sebeple kullanıcı memnuniyetini artıracak web arayüzleri tasarlanmalıdır. Bu- nun için etkili bir yerleşim ve düzenleme oldukça önemlidir.
1.6.1. Web Sitesinde Navigasyon
Bir web sitesinde dikkat edilmesi gereken önemli hususlardan biri navigasyondur. Web sitesinin yol haritası ve kılavuzu görevini görür. Ziyaretçilerin web sitelerinde rahat gezinebilmesi ve kaybolmamaları için iyi yapılandırılmış navigasyon kullanıcıda olumlu etki bırakır. Ziyaretçiyi gereksiz tıklamalardan, zaman kaybından uzaklaştırır. Bu sayede bir web sitesi etkili ve nitelikli bir hizmet sunmuş olur.Örnek bir navigasyon şeması Şekil 1.11’de gösterilmiştir.
Şekil 1.11: Örnek bir navigasyon şeması
Kaynak: Araştırmacının arşivinden
Web sitelerinde navigasyonu oluştarabilmek için öncelikle sayfaların alt sayfaların bağlantıları yapılmalıdır. Ekranın üst kısmı, slider ve footer alanı belirlenmelidir.
Bir web sitesin de navigasyon oluştururken dikkat edilmesi gereken hususları şu şekilde özetlenebilir; Navigasyon, kullanıcının bulunduğu sayfa hakkında bilgi vermeli ve diğer sayfalara geçiş kolaylıkla sağlanabilmelidir. Bağlantıların alt bağlantıları iyi kategorize edilmeli ve bu gruplama sayesinde istenilen sayfalara ulaşım sağlanmalıdır.
Kullanıcıların web site içerisinde gezinebilmeleri için bir menü tasarımına ihtiyaçları vardır. Menü tasarımı kullanıcıların görebileceği bir şekilde tasarlanmalı ve bu tasarımda Ana sayfa ve Diğer sayfalar oluşturulabilmelidir. Alt sayfalar doğru bağlantılarla kodlanmalı- dır. Ayrıca kullanıcıların web sitelerinde kolaylıkla arama yapılabilecek şekilde tasarlanması elzemdir.
Navigasyonun keyifli ve verimli bir deneyiminin anahtarı olduğunu söyleyen Hassan ve Li’nın görüşleri şu şekildedir;
Bazı insanlar iyi bir sitenin birçok grafik, animasyon ve renk içerdiğine inanırlar fakat genellikle etkili bir sitede basit ögeler vardır. İyi navigasyon iyi bir yol haritasıyla kıyaslanabilir. Uzman görüşleri şunu gösteriyor ki mantıksal ağaçlandırma bina yapımı gibidir, uygun içerik gruplandırma, tüm sayfalarda navigasyon araçları kullanma, kullanıcılar nerede olduğunu, nereye gideceği ve güncel konumunu gösterir. (Hassan ve Li, 2005:52)
Navigasyonu iyi yapılandırılmış bir web sitesinin basit ve tutarlı olması gerektiği Kızılırmak (2015) şu şekilde değinmiştir;
Navigasyon bölgesi olabildiğince basit olmalıdır. Kullanıcıyı çok sayıda seçeneğe maruz bırakmak ve navigasyonu metinlerle doldurmak web sitesinin kullanılabilirliğini ciddi bir şekilde olumsuz etkileyecektir. Sade fakat etkili bir web sitesi tasarımı örneğini 2015 The Webby *Ödüllerin’de en iyi navigasyon ödüllünün sahibi Obg lan Design Museum (Görsel 1.23) olmuştur. (webbyawards, 2016) Web sitesi incelendiğinde sitenin oldukça sade bir arayü- ze sahip olduğu ve menü tasarımının da kullanışlı ve iyi yapılandırılmış olduğu açıktır.
Özetle web sitelerinde navigasyon ziyaretçiyi yormayan, nitelikli, etkili ve iyi yapılandırılmış bir düzen içerisinde tasarlanan yol haritaları şeklinde yapılandırılmalıdır.