Üç dil tekniği

Üçlü ritim gruplarının olduğu hızlı pasajlarda kullanılan dil tekniği üç dil tekniğidir. Dilin tu-ku-tu heceleri ile vurmasıyla oluşan üç dil tekniği, tek dil ve çift dil tekniği prensiplerinin bir arada bulunduğu bir tekniktir. Üç dil tekniği, diğer dil tekniklerinde de olduğu gibi, dil vuruşları, ağızlık pozisyonu, ton kalitesi ve parmak hareketlerinin, uyumlu ve doğru şekilde bir araya gelmesini gerektirir.

Üç hece arasındaki dil vuruşları eşit sürede ve akıcı olmalıdır. Bu yüzden dil vuruşları tane tane ve kademeli olarak hızlandırma yöntemi ile tekrarlanır. Üç dil hecesi sırasında tonların da birbiri ile uyum içinde ve kaliteli olamsı gerekir, bu sebeple ağızlık pozisyonu ve üfleme basıncı bozulmadan dengeli bir ton elde etmeye dikkat edilmelidir. Parmakların hareketi, üç dil tekniğinin doğru ve müzikal olabilmesi açısından önemlidir. Parmaklar dilin her üç hecesi ile eşit zamanda kapatılıp açılmalı, parmak hareketleri, dilin hareketleri ile doğru oranda akıcı ve yumuşak olmalıdır.

Hazırlanan üç dil çalışmalarında, öğrencilerin üç dil tekniğini doğru ve eşit dil vuruşlarıyla, kaliteli ve birbirine eşit özellikteki tonlarla, eşit ve uyumlu parmak hareketleriyle yapmayı öğrenmeleri, amaçlanmıştır.

Şekil 55. Üç Dil Çalışması no.1

1. Üç dil çalışması 1. 2. ve 3. oktavlarda yazılmıştır. 4/4’lük ölçüde olan çalışmada 16’lık, 8’lik, noktalı 8’lik 4’lük notalar ve üçleme ritim kalıbı kullanılmıştır. Öğrencilerin üç dil tekniğini seslendirmeleri sırasında, dil vuruşlarını net ve doğru şekilde yapabilmeleri amacıyla, rahat seslendirebilecekleri 8’lik 3’leme kalıbı seçilmiştir. Öğrencilerin üç dil tekniğindeki dil vuruşlarına yoğunlaşabilmeleri için, üç dilli notalar aynı notanın tekrarı şeklinde yazılmıştır. Melodik çizdi basit ve sade yazılarak üç dilli çalınacak olan notaların aralarına çoğunlukla 4’lük notalar ve suslar konuşmuştur. Böylece öğrencilerin öğrenmekte oldukları üç dil tekniğinin dil vuruşlarına ve ton kalitesine daha rahat odaklanarak olası ton bozukluklarını, ağızlık pozisyonu ve nefes bozukluklarını bu uzun süreli notalarda ve suslarda düzelterek bir sonraki üç dilli pasaja bu tonlar ve ağızlık pozisyonu ile devam edebilmeleri amaçlanmıştır.

Şekil 56. Üç Dil Çalışması no.2

2. Üç dil çalışması 1. 2. ve 3. oktavlarda yazılmıştır. 6/8’lik ölçüde olan çalışmada, 8’lik, noktalı 4’lük ve 4’lük notalar kullanılmıştır. Ritmik yapısının üç dil çalışmaya uygun olması sebebiyle 6/8’lik ölçü seçilmiştir. Birbirini takip eden üç dilli pasajların sayısı arttırılarak, öğrencilerin üç dil tekniğinde elde ettikleri ton kalitesi, dil vuruşu ve parmak senkronizasyonunu daha uzun soluklu üç dilli pasajlarda pekiştirmeleri amaçlanmıştır. Đlk üç dil çalışmasından farklı olarak, tekrar eden seslerden oluşan üç dilli pasajlar yerine, dizi seslerden ve farklı genişliklerdeki aralık atlamalardan oluşan üç dilli pasajlar kullanılmıştır. böylece öğrencilerin önce tek ses üzerinde sonra küçük dizi sesler üzerinde öğrendikleri üç dil tekniğini, birbirini takip eden daha geniş aralıklar ve daha uzun ses dizilerinde aynı teknik yeterlilik ve ton kalitesi ile seslendirebilmeleri amaçlanmıştır.

Şekil 57. Üç Dil Çalışması no.3

3. Üç dil çalışması 1. ve 2. oktavlarda yazılmıştır. 12/8’lik ölçüde olan çalışmada, 8’lik, noktalı 4’lük ve 4’lük notalar kullanılmıştır. Ritmik yapısının üç dil çalışmaya uygun olması sebebiyle 12/8’lik ölçü seçilmiştir. Çalışmada dizi seslerden ve farklı genişliklerdeki aralık atlamalardan oluşan üç dilli pasajlar kullanılmıştır. Önceki üç dil çalışmalarında ele alınan bütün teknik yönleri barındıran çalışmada 1. oktav ses alanındaki üç dilli pasajlar ve bu pasajlardaki aralık atlayışları önceki çalışmalara göre daha fazla kullanılmıştır. Böylece bu çalışmada, öğrencilerin rahat bir ses alanında uyguladıkları üç dil tekniğini 1. oktav bölgesinde de doğru dil vuruşları parmak hareketleri ve tonlar ile uygulayabilmeleri amaçlanmaktadır.

4. Üç dil çalışması 1. 2. ve 3. oktavlarda yazılmıştır. 7/8’lik aksak usulde olan çalışmada, 8’lik, noktalı 4’lük ve 4’lük notalar kullanılmıştır. Çalışma, aksak 7/8’lik Türk ritminin üç dil çalışmaya uygun olan karakterini kullanarak üç dil çalışmasını aksak Türk ritminin içinde pekiştirmeyi amaçlamaktadır. Sade olarak kurgulanmış melodide, 4’lük notaların peşinden gelen 3 dilli pasajlar ile öğrencinin 3 dil tekniği ile aksak ritmi bütünleştirebilmesi amaçlanmıştır. Böylece süre olarak daha uzun olan ve dar aralıklar ile birbirini takip eden 4’lük notalar sırasında öğrencilerin ton kalitesi, ağızlık pozisyonu ve üfleme basıncını düşünerek zaman kazanabilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın ikinci yarısında öğrencilerin elde ettikleri ton ve tekniği geliştirebilmeleri amaçlanarak, tamamen 8’lik notalardan oluşan uzun soluklu ve hareketli motifler kullanılmıştır. Çalışmanın ikinci yarısının başka bir özelliği ise, bir önceki haftada öğrenilen çift dil tekniği ile üç dil tekniğini birleştirmesidir. Đki sekizlik nota grupları çift dilli, üç sekizlik nota grupları ise üç dilli yazılarak, öğrencilerin bu iki teknik arasındaki dil vuruşlarını ayırt edip doğru teknik ve temiz sesler ile seslendirebilmeleri amaçlanmıştır.

3.4. Araştırmaya Katılan Uzman Grubunun, Araştırma Çerçevesinde Hazırlanmış