Katılım bankacılığı üzerine yapılan çalışmaların oldukça sınırlı olduğu görülmüş ve motivasyon ile örgütsel bağlılık arsındaki ilişkinin incelendiği çalışmalara rastlanılamamıştır. Bankacılık sektöründe çalışanlar için katılım bankaları her zaman güvenli bir liman olarak görülmektedir. Gerçektende düşünüldüğü gibi midir? Katılım bankası çalışanlarını kurumlarına bağlı kılan motivasyon faktörleri nelerdir? Bu kapsamda yapılan araştırmayla bu sorulara cevap aranmış ve katılım bankası çalışanlarının motivasyonları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yapılan bu çalışmada da araştırmaya katılan çalışanların motivasyon düzeylerine ilişkin bulgular değerlendirildiği zaman çalışanların içsel ve dışsal motivasyon ile birlikte genel motivasyon düzeylerinin yükseğe yakın olduğu tespit edilmiştir.
Bilindiği gibi çalışanların iş motivasyonlarının yüksek olması işletme hizmetlerinden faydalanan bireylere daha iyi hizmet sunulmasına katkı sağlamaktadır (Tzeng, 2002: 877).
Araştırmada çalışanların içsel ve dışsal motivasyon düzeyleri ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiş; bu kapsamda çalışanların içsel ve dışsal motivasyonları arttıkça örgütsel bağlılıklarının da yükseldiği belirlenmiştir.
Araştırmada içsel ve dışsal motivasyon ile genel motivasyon düzeyinin örgütsel bağlılık üzerindeki etkileri değerlendirildiği zaman, genel motivasyonun örgütsel bağlılığı %52.1 düzeyinde, içsel motivasyonun örgütsel bağlılığı
%43.7 düzeyinde, dışsal motivasyonun ise örgütsel bağlılığı %47.3 düzeyinde etkilediği tespit edilmiştir. Elde edilen bu bulgulara göre çalışanların içsel, dışsal ve genel motivasyon düzeylerinin yüksek olmasının örgütsel bağlılığı da yükselteceği, buna karşılık içsel, dışsal ve genel motivasyon düzeyindeki azalmanın örgütsel bağlılığın düşmesine neden olacağı söylenebilir.
Araştırmaya katılan çalışanların motivasyonlarının yüksek düzeyde olmasının temelinde iş ortamının çalışanların ihtiyaç ve gereksinimlerine uygun olmasının, çalışanların işlerini sevmeleri ve iş tatmin düzeylerinin yüksek olmasının, sıklıkla stres azaltıcı ve motivasyon artırıcı kurum içi eğitimlerin verilmesinin yattığı düşünülebilir. Ayrıca sonuçlar demografik değişkenlere göre incelendiğinde çalışanların motivasyonlarının sadece yaş grubu ve görev türü değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği, diğer değişkenlere göre farklılaşmadığı bulunmuştur. Çalışanların örgütsel bağlılık düzeylerinin ise yalnızca medeni durum değişkenine göre anlamlı farklılık göstermediği, diğer demografik değişkenlere göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.
Çalışma kapsamında bazı demografik değişkenlerin iş motivasyonu ve örgütsel bağlılık düzeyini etkilediği görülmüştür.
Bu noktada bankalarda çalışan bireylere görevler verilirken çalışanların demografik özelliklerine uygun görevler verilmesinin örgütsel açıdan faydalı olacağı söylenebilir.
Şeffaf bir yönetim anlayışı benimseyen, gelişime ve yeni fikirlere açık, iletişimi kuvvetli, çalışanlarıyla iç içe olan bir yöneticinin çalışanları üzerinde oldukça etkili olduğu unutulmamalıdır. Yönetim şeması oluşturulurken yöneticilerin taşıdıkları vasıflara dikkat edilmesi gerekir.
Kurumla arasındaki ilişkinin sadece işten ibaret olmadığını bilmek çalışanın motivasyon ve örgütsel bağlılığını artıracaktır. Dolayısıyla kurum tarafından çeşitli sosyal faaliyetler düzenlenerek çalışanlar üzerinde “Siz bizim için değerlisiniz” algısı oluşturulmaya çalışılmalı ve bu sayede çalışanların kendilerini kurumun bir parçası olarak görmeleri sağlanmalıdır.
Literatüre katkı sağlaması amacıyla konu ile ilgilenen araştırmacılar çalışmalarında; sosyal, ekonomik ve yönetsel faktörlerin örgütsel bağlılık üzerinde etkisini incelemeye yönelik çalışmalar ile örgüt kültürü, örgütsel adalet, rol çatışması, çalışma ortamı ve terfi olanakları ile motivasyon arasındaki ilişkiyi incelemeye yönelik çalışmalara yer verebilirler.
KAYNAKÇA
Akçakaya, Murat. (2004). “Personelin Verimliliğinde Motivasyonun Etkisi: Keçiören Belediyesi Örneği”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6 (2), 187-214.
Aksu R., Eser M. T., Güzeller C. O. (2017), Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi İle Yapısal Eşitlik Modeli Uygulamaları, Detay Yayıncılık, Ankara.
Al, Adem (2007). “Üniversitelerdeki Yabancı Diller Birimleri Yöneticilerinin Yönetsel Yeterlik Düzeyi İle İngilizce Öğretim Elemanlarının Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Araştırılması”, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Altunışık R., Coşkun R., Bayraktaroğlu S., Yıldırım E. (2007), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, Sakarya Yayıncılık, İstanbul.
Asiedu, M., Sarfo, J.O. ve Adjei, D. (2014). Organizational Commitment and Citizenship Behaviour: Tools to Improve Employee Performance; An Internal Marketıng Approach. European Scientific Journal, 10 (4), 288-305.
Atılgan, Furkan. (2019). “İş Hayatında Çalışan Motivasyonunun Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Üzerine Etkisi”, Mezuniyet Projesi, Maltepe Üniversite, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Bozkurt, Ö. ve Yurt, İ. (2013). Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Düzce Üniversitesi Yönetim Bilimleri Dergisi, 11, 122-123.
Yasin ŞENER
65
Buchanan, B. (1974). “Building Organizational Commitment: The Socialization of Managers in Work Organizations”.
Administrative Science Quarterly, 19 (4), 533-546.
Ceseroğlu, C.M. (2010), ‘’Örgütlerde İşgören İlişkileri Açısından Psikolojik Kontrat ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi:
4-5 Yıldızlı Otel İşletmeleri Örneği’’, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale.
Çelik, G., Oral, E. L. ve Budak, A. (2015). “Türk İnşaat Sektöründe Örgütsel Bağlılık, Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 30 (2), 255-266.
Çetin, M. (2004). Ölçüm, Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık. Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
Çokluk Ö., Şekercioğlu G., Büyüköztürk Ş. (2012), Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları, Pegem Akademi, Ankara.
Donovan, John J. (2009). “İş Motivasyonu”, Endüstri, İş ve Örgüt Psikolojisi El Kitabı, 2.Cilt: Örgüt Psikolojisi.
(Çeviren: Bahar Öz, Türkçe Editör: Handan Kepir Sinangil). İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Durmuş, H. (2007). “Eğitim Yönetiminde Motivasyon ve Ödüllendirme”, Gelişen Geliştiren Öğretmen Dergisi, Şubat, (17), 7-12.
Genç, Nurullah (2005). Yönetim ve Organizasyon: Çağdaş Sistemler ve Yaklaşımlar (İkinci Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
Kantar, H. (2008). İşletmede Motivasyon (Birinci Baskı). İstanbul: Kumsaati Yayınları.
Karaca, Abdullah (2016). “İçsel Ve Dışsal Motivasyonun Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
Karataş, Ersan (2017). “ Çalışanların Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algılarının Örgütsel Bağlılıklarına Olan Etkisine Yönelik Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Kaş, Lütfiye (2012). “Herzberg’in İçsel ve Dışsal Motivasyon Etmenleri ile İş Görenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki: Belek’teki Beş Yıldızlı Otel İletmelerinde Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kurşunoğlu, A., Bakay, E., ve Tanrıöğren, A. (2010). “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 28 (28), 101-115.
Kuruüzüm, A., Irmak, S. ve İpekçi, E. (2010). “İşe Bağlılığı Etkileyen Faktörler: İmalat ve Hizmet Sektörlerinde Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, (53), 183-198.
Koçel, Tamer (2003). İşletme Yöneticiliği (Dokuzuncu Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
Meyer, John P. ve Allen, Natalie J. (1991). “A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment”.
Human Resource Management Review, 1 (1), 61-89.
Mottaz, Clifford J (1985). The relative importance of intrinsic and extrinsic rewards as determinants of work satisfaction, The Sociological Quarterly, 26 (3), 365-385.
Örücü, E. ve Kanbur, A. (2008). “Örgütsel-Yönetsel Motivasyon Faktörlerinin Çalışanların Performans ve Verimliliğine Etkilerini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma: Hizmet ve Endüstri İşletmesi Örneği”, Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15 (1), 85-97.
Özevren, M. (2009). İşletme Yönetimi. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
Semerci, A. Sinan (2005). “İş Motivasyonu ve Sonuçları: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda Bir Uygulama”, Uzman Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü, Ankara.
Sevinç, İ. ve Şahin, A. (2012). “Kamu Çalışanlarının Örgütsel Bağlılığı: Karşılaştırmalı Bir Çalışma”, Maliye Dergisi, 162, 266-281.
Sökmen, A., Benk, O. ve Gayaker, S. (2017). “Örgüt Kültürü, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Bir Kamu Kurumunda Araştırma”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (2), 415.
Yağcı, K. (2007). “Meyer-Allen Örgütsel Bağlılık Modeli Yaklaşımıyla Otel İşletmeleri İşgörenlerinde Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Ölçülmesine Yönelik Bir Araştırma”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (3), 114-129.
Yıldız, G., Akbolat, M. ve Işık, O. (2013). “Psikolojik Taciz Ve Örgütsel Bağlılık: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (2), 92.
Yusein, Renginar (2013). “Örgütsel Bağlılık İle Motivasyon Arasındaki İlişki: Bir Şirket Uygulaması”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Tzeng, Huey-Ming (2002). The influence of nurses’ working motivation and job satisfaction on intention to quit: an empirical investigation in Taiwan, International Journal Of Nursing Studies, 39 (8), 867-878.
© Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi ● Sayı 11 ● 2020 Atıf Mete, M. ve Benk, F. (2020). Covid-19 Pandemisi ve Yaşlı Sağlığı. Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek
Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 67-78.