Tarihsel GeliĢim

2.1.1. BirleĢmiĢ Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı

Kapasite oluĢturma çabalarının ilki ve en önemlisi 1992 yılında Brezilya‟nın Rio de Janeiro kentinde düzenlenen Dünya Zirvesi, BirleĢmiĢ Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı‟dır. Konferans raporunun 17inci bölümünde kıyı ülkeleri arasında kapasite geliĢtirme çabalarında iĢbirliği yapılmasını ve uygun olduğu durumlarda kapasite geliĢtirme uygulamaları çift taraflı veya çok taraflı olarak iĢbirliklerinin geliĢtirilmesi ile sağlanması tavsiyesinde bulunulmaktadır (UNDP, 1992). Dünya Zirvesi‟nde alınan tavsiye kararlarda kıyı ve denizel koruma alanlarının yönetimi ve kaynak kullanımı konusunda kapasite geliĢtirme ile ilgili olan karar aĢağıda verilmiĢtir:

“Kıyı devletleri bilim insanları, teknik personel, yöneticiler (topluluk temelli yöneticileri de kapsamaktadır), kullanıcılar, liderler, yerel halk, geleneksel balıkçılar, kadınlar, gençler ve diğerlerine yönelik bütünleĢik kıyı ve denizel alan yönetimi ve sürdürülebilir geliĢimi konularında eğitim ve öğretim organizasyonlarını teĢvik etmeli ve bu kapsamdaki çalıĢmalar kolaylaĢtırmalıdır. Çevre koruma kaygıları ve yerel planlama konuları gibi yönetim ve kalkınma konularında geleneksel ekolojik bilgileri ve sosyo-kültürel değerleri göz önünde bulundurarak eğitim, öğretim ve kamu bilinçlendirme kampanyalarına entegre edilmelidir” (UNDP, 1992).

2.1.2. Sardunya Toplantısı

BirleĢmiĢ Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve BirleĢmiĢ Milletler Okyanus ĠĢleri ve Deniz Hukuku Bölümü (UNDOALOS) tarafından düzenlenen bu toplantının amacı kıyı ve deniz alanları plȃnlanması ve yönetimine yönelik insan kaynakları geliĢimi ve kapasite oluĢturmak için eylem plȃnının geliĢtirilmesi olarak belirlenmiĢtir.

Söz konusu eylem plȃnı kapasite oluĢturma, kurumsal oluĢum, eğitim programları ve uygulama mekanizmalarını kapsamaktadır. Eylem plȃnında önerilen baĢlıca anahtar tavsiyeler aĢağıda verilmiĢtir:

 Kıyı ve denizel alan yönetimi ile ilgili mevcut ve plȃnlanmıĢ eğitim programlarının gözden geçirilmesi (hedefler, amaç, hedef grupları, eğitim programlarının içeriği, eğitim teknikleri vb.),

 Kursların ve eğitim materyallerinin değiĢiminin sağlanabilmesi ve eğitim programlarının karĢılaĢtırmalı analizi için veri tabanının oluĢturulması,

 Ulusal, bölgesel ve alt bölgesel ölçekte eğitim ihtiyaçlarının değerlendirilmesi çalıĢmaları yapılması,

 Yüksek kaliteli kurs materyallerinin geliĢtirilmesi ve dağıtılması için uluslararası desantralize sistemlerin tesis edilmesi,

 Eğitim kurslarının içeriğinin aĢağıdaki hedef gruplara göre uyarlanması, o Kıyı ve denizel alan politika belirleyiciler/plȃncılar

o Kıyı ve denizel alan yöneticileri

o Kullanıcılar, operatörler ve uygulayıcılar

2.1.3. Kıyı Alanları ÇalıĢtayı

1994 yılında Kanada‟da düzenlenen çalıĢtayda “Coastal Zone Canada‟94”

günümüz kıyı yöneticileri için gerekli bilgi ve becerilerin tanımlanması, üniversitelerin derece programları ve eğitim programlarının temel içeriklerinin tartıĢılması, bütünleĢik kıyı yönetiminin tutarlı olması ve uluslararası alanda tanımlanan bir disiplin olması için gerekli standardların ve kriterlerin tartıĢılmasının yanısıra ihtiyaç duyulan programın tesisi için uygun maliyetin ve zaman çizelgesinin hesaplanması konuları ele alınmıĢtır. ÇalıĢtay sonuç belgesinde yer alan temel tavsiyeler aĢağıdadır:

 Analitik, plȃnlama ve yönetim becerileri olan kıyı yönetimi mezunlarının yetiĢtirilmesi.

 Eğitim programları disiplinler arasına odaklanmalı ve program içeriği yaygın kesit sektörel kaynak kullanım hedeflerini kurmalı ve çatıĢma çözümleyici kuralları belirlemelidir.

 Eğitim programları yerel özellikler, hükümetlerin yapısı, kaynak bütünlüğü ve yönetim ihtiyaçlarını yansıtacak nitelikte, uyumlu ve esnek olmalıdır.

 BütünleĢik kıyı alanı yönetimi eğitim programlarının baĢlatılması ve devamı için hükümetler kıyı kaynaklarının yönetiminin önemi konusunda ikna edilmelidir.

2.1.4. Rhode Island Toplantısı

1995 yılında Rhode Island‟da gerçekleĢtirilen toplantıda mesleki ihtiyaçların belirlenmesi, mevcut programların gözden geçirilmesi, kıyı yönetimi meslek gruplarının artan ihtiyaçlarının üniversiteler tarafından karĢılanabilmesi ile ilgili tavsiyeler için bilim adamları ile, kıyı yönetiminde uzmanlaĢmıĢ meslek gruplarının bir araya getirilmesi sağlanmıĢtır. Toplantıda kararlaĢtırılan anahtar tavsiyeler aĢağıda verilmiĢtir:

 Mevcut inisiyatiflerin ve aktivitelerin geniĢletilmesi ve desteklenmesi için üniversitelerin rolü ve uzun vadeli kapasite oluĢturma çabalarını vurgulayacak bir stratejiye ihtiyaç vardır.

 Üniversiteler bütünleĢik kıyı yönetimine katkı sağlayacak disiplinler arası eğitim programlarını geliĢtirmeli ve güçlendirmelidir.

 Kıyı alanı yönetim programlarını liderliği ve tasarımı konusunda sorumluluğu olan profesyonel yöneticiler için entelektüel çekirdek eğitim programları sunan kıyı alanı yönetimi yüksek lisans programları gerekmektedir.

 Kıyı yönetiminde uzmanlık ve kariyer programlarına yönelik çerçeve programlar: BütünleĢik kıyı yönetimi teorisi ve temel bilgi, coğrafî bilgi sistemleri (GIS, CBS) gibi araçlar, plȃnlama, yönetim, sosyo-ekonomik ve grup süreçleri, pratik arazi tecrübesi, kamu hizmeti etiği ve kaynak tahsisatı ve kültürel okuryazarlık.

 Üniversitelerin kapasitesi, iki temel ihtiyacı karĢılamak için geliĢtirilmelidir: o Spesifik becerileri geliĢtirmek ve bütünleĢik kıyı yönetimi alanında

uyum sağlayacak kısa dönem eğitim ihtiyaçlarını sağlanması.

o Daha fazla tecrübe ve derinlik sağlayacak uzun dönem eğitim programlarının sunulması.

 Hükümetler Gündem 21‟in tavsiyelerini yerine getirmek için çalıĢmalı, mevcut ve gelecekteki kıyı yöneticilerinin kapasitelerinin temelini oluĢturabilecek bütünleĢik kıyı yönetimi politik hedeflerinin oluĢturulması ve sürdürülmesi için çalıĢmalıdır.

2.1.5. BütünleĢik Kıyı Alanı Yönetimi Cenova Konferansı

Konferans, ICCOPS tarafından, 1998 yılında, Ġtalya‟nın Cenova kentinde organize edilmiĢtir. Konferansın amacı Ģu Ģekilde belirlenmiĢtir:

 DanıĢmanlık platformu hizmeti vermek,

 Akdeniz‟deki BKAY tecrübelerinin izlenmesi, sunumu ve tartıĢılması,  Olası giriĢimlerin ve programların harmonizasyonunun tartıĢılması,  Yeni eğitim ve öğretim programlarının tartıĢılması,

 Metodolojik, pedagojik ve epistemolojik konulara odaklanma,

 Eğitim ve öğretim programlarının oluĢturulması için kapasitenin optimizasyonu için ortaklıkların tasarımı,

 Ġnsan kaynakları konusunun tartıĢılması,

 Hükümetler arası kuruluĢlar (özellikle BirleĢmiĢ Milletler ve Avrupa Birliği arasında) arasındaki iĢbirliğinin iyileĢtirilmesi,

 Diğer bölgesel denizlerdeki bütünleĢik kıyı alanı yönetimi konusundaki eğitim ve öğretim çalıĢmalarının en uygun hale getirilmesi için Akdeniz tecrübesinin kullanımı.