Tanımlayıcı Özelliklere Göre Farklılaşma Durumu

Bu kısımda Marmaris destinasyonunda araştırmanın anketini cevaplandıran yerel halk ve yerleşik yabancılardan oluşan katılımcıların vermiş oldukları bilgiler ekseninde söz konusu tanımlayıcı özellikleri, farklılaşma durumlarına göre Çizelge 46’da sunulmuştur.

180

Çizelge 46.Tanımlayıcı Özelliklerin Yerel Halk ve Yerleşik Yabancılara Göre Dağılımı Yerel Halk Yerleşik Yabancı p n % n % Yaş 35 Yaş Altı 233 %47,1 114 %29,8 X2_=80,036 p=0,000 36-49 167 %33,7 92 %24,1 50-64 74 %14,9 109 %28,5 65 Yaş ve Üzeri 21 %4,2 67 %17,5 Cinsiyet Kadın 239 %48,3 221 %57,9 X2_=7,919 p=0,003 Erkek 256 %51,7 161 %42,1 Eğitim Durumu Temel Eğitim 174 %35,2 135 %35,3 X2_=51,898 p=0,000 Üniversite 259 %52,3 147 %38,5 Lisansüstü 42 %8,5 30 %7,9 Diğer 20 %4,0 70 %18,3 Medeni Durum Bekâr 177 %35,8 114 %29,8 X2_=32,651 p=0,000 Eşi Ölmüş 20 %4,0 25 %6,5 Boşanmış 41 %8,3 29 %7,6 Birlikte Yaşıyor 7 %1,4 35 %9,2 Evli 250 %50,5 179 %46,9 Yasal Durum Oturma İzni 9 %1,8 146 %38,2 X2_=793,316 p=0,000 T.C. Vatandaşı 473 %95,6 0 %0,0 Çifte Vatandaş 13 %2,6 174 %45,5 Turist Vizesi 0 %0,0 62 %16,2 Yaşama Süresi 1 Yıldan Az 26 %5,3 45 %11,8 X2_=31,150 p=0,000 1-5 Yıl 107 %21,6 89 %23,3 6-10 Yıl 106 %21,4 114 %29,8 11 Yıl ve Üzeri 256 %51,7 134 %35,1 İkamet Süresi 7-9 Ay 50 %10,1 65 %17,0 X2_=42,730 p=0,000 10-12 Ay 50 %10,1 88 %23,0

Uzun Süredir (12 Ay Üzeri) 395 %79,8 229 %59,9

Dil Seviyesi Bilmiyorum 80 %16,2 58 %15,2 X2_=31,341 p=0,000 Temel 91 %18,4 127 %33,2 Orta 159 %32,1 84 %22,0 İyi 108 %21,8 62 %16,2 Çok İyi 57 %11,5 51 %13,4

181

Yaş ile grup arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (X2_{=80,036; p=0,000<0.05). Yerel} halk grubunda yaş 35 yaş altı olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Yerel halk grubunda yaş 36-49 olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Yerleşik yabancı grubunda yaş 50-64 olma oranı yerel halk grubuna göre yüksektir. Yerel halk grubunda yaş 65 yaş ve üzeri olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Yerleşik yabancıların %17,5’inin 65 yaş üzeri, %28,5’inin 50-64 yaş ve %53,9’unun 49 yaş altı olması dikkat çekicidir. Birleşik Krallıkta devlet emeklik yaşı doğum yılına göre değişme şartıyla, kadın ya da erkek olmak fark etmeksizin 60 ile 68 yaş aralığındadır (Türkçe Tax, 2018). Mevcut bulgu Marmaris destinasyonunu yerleşmek için tercih eden Birleşik Krallık kökenli yabancıların sadece emeklilerden oluşmadığını, farklı yaş grupları ile yaşam biçimi göçü kapsamında geldiklerini göstermekte ve literatürü desteklemektedir (Benson ve O’Reilly, 2016; 2009).

Cinsiyet ile grup arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (X2=7,919; p=0,003<0.05). Yerleşik yabancı grubunda cinsiyet kadın olma oranı yerel halk grubuna göre yüksektir. Yerel halk grubunda cinsiyet erkek olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Yerleşik yabancılarda cinsiyetin kadın olma durumundaki yüksek oran, Türkiye’de yapılmış diğer akademik çalışmaları desteklemektedir. Özgüneş (2017) Muğla/Bodrum’da gerçekleştirdiği saha çalışmasında anketi cevaplandıran toplam 255 yerleşik yabancının %73,3’ünü; Yazan ve arkadaşları (2017) Antalya/Alanya’da yürüttüğü saha çalışmasında 200 yerleşik yabancı katılımcıdan %59’unu; Şirin (2017) Antalya/Alanya’daki araştırmasında 317 yerleşik yabancı katılımcıdan %61’ini; Yirik ve arkadaşları (2015) Antalya’daki yerleşik yabancıların sosyo-kültürel algılarına ilişkin çalışmalarında 428 yerleşik yabancı katılımcının %64,5’ini kadınların oluşturduğunu belirtmişlerdir. Yerleşik yabancılar içerisinde kadınların evlilik, çalışma, daha iyi bir yaşam için erkeklere göre başka bir ülkeye yerleşmede daha cesur ve atılımcı oldukça söylenebilir. Ulaşılan araştırmalardan, Balkır ve Kırkulak Uludağ (2014)’ın Antalya’daki emekli yerleşik yabancılara yönelik saha çalışmalarında anketlerine yanıt veren 500 katılımcıdan %45’ini kadın katılımcılar oluşturmuştur. Eğitim durumu ile grup arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (X2_=51,898; p=0,000<0.05). Yerleşik yabancı grubunda eğitim durumu temel eğitim olma oranı yerel halk grubuna göre yüksektir. Yerel halk grubunda eğitim durumu üniversite olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Yerel halk grubunda eğitim durumu

182

lisansüstü olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Yerleşik yabancı grubunda eğitim durumu diğer olma oranı yerel halk grubuna göre yüksektir. Çalışmada yerleşik yabancıların eğitim durumu değişkenine göre %46,4’ü lisans ve üstü eğitim sahibidir. Yerleşik yabancılara yönelik Türkiye’de yapılan çalışmalarda yerleşik yabancıların eğitim durumu lisans ve lisansüstü olanların oranları; Çil (2013)’in çalışmasında yerleşik yabancı katılımcıların %46,1; Yirik ve arkadaşları (2015)’nin çalışmalarında yerleşik yabancı katılımcıların %47, 6’sıdır. Bu bağlamda eğitim düzeyi yüksek yabancıların bir kısmının Türkiye’nin kıyı bölgelerini yerleşim yeri olarak seçtikleri ve turizm destinasyonlarına sosyal sermayeleri ile zenginlik kattıkları söylenebilir.

Medeni durum ile grup arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (X2=32,651; p=0,000<0.05). Yerel halk grubunda medeni durum bekâr olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Yerleşik yabancı grubunda medeni durum eşi ölmüş olma oranı yerel halk grubuna göre yüksektir. Yerel halk grubunda medeni durum boşanmış olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Yerleşik yabancı grubunda medeni durum birlikte yaşıyor olma oranı yerel halk grubuna göre yüksektir. Yerel halk grubunda medeni durum evli olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Elde edilen bulgulara göre yerleşik yabancıların %56,1’i satın aldıkları ya da kiraladıkları evde en az iki kişi yaşamakta, çiftlerin bir kısmı evli olarak, bir kısmı ise birlikte oldukları kişi ile aynı evi paylaşmaktadır.

Yasal durum ile grup arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (X2_{=793,316; p=0,000<0.05).} Yerleşik yabancı grubunda yasal durum oturma izni olma oranı yerel halk grubuna göre yüksektir. Yerel halk grubunda yasal durum T.C. vatandaşı olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Yerleşik yabancı grubunda yasal durum çifte vatandaş olma oranı yerel halk grubuna göre yüksektir. Yerleşik yabancı grubunda yasal durum turist vizesi olma oranı yerel halk grubuna göre yüksektir. Yerleşik yabancıların %45,5’i çifte vatandaştır. Birleşik Krallık vatandaşlığı yanı sıra T.C. vatandaşlığını sonradan alan yerleşik yabancılar; 5 yıl kesintisiz Türkiye’de ikamet etme, Türkiye’ye yerleşmeye karar verdiğini destekleyen davranışlarda bulunma (örneğin; Türkiye’de gayrimenkul satın alma, iş kurma veya yatırım yapma, işyerini Türkiye’ye taşıma, çalışma izni ile Türkiye’de bir işyerinde çalışma, Türk vatandaşı ile 3 yıllık evli olma vb.) şartlarından bir ya da birkaçını gerçekleştirmiş yabancılardır (www.ingilizkonsoloslugu.org, 2019).

183

Katılımcı yerleşik yabancıların %38,2’si oturma iznine sahip, %16,2’si ise turist vizesi ile Marmaris destinasyonunda yasal olarak bulunmaktadır.

Yaşama süresi ile grup arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (X2_=31,150; p=0,000<0.05). Yerel halk grubunda yaşama süresi 1 yıldan az olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Yerleşik yabancı grubunda yaşama süresi 1-5 yıl olma oranı yerel halk grubuna göre yüksektir. Yerleşik yabancı grubunda yaşama süresi 6- 10 yıl olma oranı yerel halk grubuna göre yüksektir. Yerel halk grubunda yaşama süresi 11 yıl ve üzeri olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Yerel halk grubunda yer alan katılımcılardan %73,1, yerleşik yabancı grubunda yer alan katılımcılardan %64,9’u 6 yıl ve üzeri süredir Marmaris destinasyonunda yaşamaktadır. Destinasyonda yıllardır aynı mekânı ve atmosferi paylaşan her iki grubun çoğunluğunun 6 yıl ve üzerinde bir süredir birlikte gündelik yaşamı paylaştıkları tespit edilmiştir.

İkamet süresi ile grup arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (X2_{=42,730; p=0,000<0.05).} Yerleşik yabancı grubunda ikamet süresi 7-9 ay arası olma oranı yerel halk grubuna göre yüksektir. Yerleşik yabancı grubunda ikamet süresi 10-12 ay arası olma oranı yerel halk grubuna göre yüksektir. Yerel halk grubunda ikamet süresi uzun süredir (12 ay ve üzeri) olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Yerleşik yabancıların %59,9’u Marmaris’e sürekli olarak yerleşmiştir. %23’ü 10 aydan fazla, 1 yıldan az süre Marmaris’te bulunmakta, turistik amaçlı yurt içi ve/veya yurt dışı seyahatler ya da kısa süreli köken ülkeye gidiş-dönüşleri söz konusu olmaktadır. Yerleşik yabancıların %17’si ise 7-9 ay arası Marmaris’te kalmakta, daha çok turist vizesi ile Marmaris’te bulunan giriş-çıkış yapan yabancılardan oluşmaktadır. Yerleşik yabancıların %82,9’u yıl içerisinde 10 ay ve üzerinde bir süre Marmaris’te bulunmaktadır.

Dil seviyesi ile grup arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (X2=31,341; p=0,000<0.05). Yerel halk grubunda dil seviyesi bilmiyorum olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Yerleşik yabancı grubunda dil seviyesi temel olma oranı yerel halk grubuna göre yüksektir. Yerel halk grubunda dil seviyesi orta olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Yerel halk grubunda dil seviyesi iyi olma oranı yerleşik yabancı grubuna göre yüksektir. Yerleşik yabancı grubunda dil seviyesi çok iyi olma oranı yerel halk grubuna göre yüksektir. Yerel halkın %16,2’sinin hiç İngilizce

184

bilmemesi, yerleşik yabancıların ise %15,2’sinin hiç Türkçe bilmemesi, sosyal ilişki ve etkileşimleri açısından dil engeli olarak karşımıza çıkmaktadır. Yerel halkın %65,4’ü, yerleşik yabancıların %41,6’sı orta düzey ve üzerinde birbirlerinin dillerini konuşabilmektedir. Turizm açısından gelişmiş bir destinasyon olan Marmaris’te en önemli geçim kaynağının turizm olması, turistik ortamlar ile yerel halkın yaşam ortamlarının iç içe bir özellik taşımasından kaynaklı yakın temas ve etkileşimler, turizmde ve diğer sektörlerde çalışma amaçlı göç eden, yabancı dil bilen kalifiye işgücünün varlığı, yerel halktaki dil bilme oranının yüksekliğini açıklamaktadır. Yerleşik yabancıların %33,2’si temel düzeyde Türkçe bilmekte, gündelik yaşamlarındaki gereksinimlerini karşılamak için kendilerini ifade etmeye çalışmaktadırlar.