Türkiye Basketbol Federasyonu

20.12.1958 tarihinde kurulan Türkiye Basketbol Federasyonu 1 Mart 1959 tarihinde evvelce bünyesinde olduğu “Spor Oyunları Federasyonu” çatısı altından ayrılıp müstakil bir federasyon olarak fakat yine dönemin ilgili bakanlığının denetimi altında faaliyetlerini 2004 yılına kadar devam ettirmiştir. 15 Mayıs 2004 tarihinde, 3289 sayılı Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu^[135] madde Ek-9 hükmü gereği Başbakanlığın MDK-168 sayılı oluru ile idari ve mali yönden “özerklik” ^[136] tanınmış ve Basketbol Federasyonu 05.01.2005 tarihinde Ankara’ da ilk genel kurulunu yaparak bağımsız (kısmen bağımsız) yapıya kavuşmuştur.

Basketbol Federasyonunun en üst organı Genel Kuruldur. Diğer bağımsız (kısmen bağımsız) federasyonlarda olduğu gibi Basketbol Federasyonu’nun da genel işleyişi Genel Kurul’da kabul edilip Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Statüsünde düzenlenmiştir. Genel Kurul’da delegeler Başkan ve Yönetim Kurulu’nu, Disiplin Kurulunu ve Denetim Kurulu’nu ayrı ayrı seçer.

Genel Kurul’un seçtiği organlar dışında, mevzuatta ve statüsünün 6.maddesinde ayrıntısı ile belirtilen görevleri yerine getirebilmesi için Türkiye

[134] 10.07.2018 Tarih ve 30474 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan (1) Nolu Cumhurbaşkanlığı

Kararnamesi öncesi “Spor Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun”.

[135] 10.07.2018 Tarih ve 30474 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan (1) Nolu Cumhurbaşkanlığı

Kararnamesi öncesi “Spor Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun”.

[136] İlgili Başbakanlık kararında kullanılan “özerklik” ifadesi korunmuştur ancak çalışmamız içerisinde karar ile yaratılan durumun “kısmen bağımsızlık” olarak ifade edildiğini hatırlatmakta yarar görüyoruz.

79

Basketbol Federasyonu Yönetim Kurulu; Merkez Hakem Kurulu üyelerini, Temsilciler Kurulu ve üyelerini, Sağlık Kurulu ve üyelerini, Hukuk Kurulu ve üyelerini, Genel Sekreter ve yardımcısını görevlendirir. Genel sekreterliğe bağlı olarak da rutin işlerin devamı için dış ilişkiler, alt yapılar, tesisler, pazarlama, mali işler, medya gibi sınırlı sayılamayacak idari birimler ihdas edilmiştir. Basketbol Federasyonunun da diğer bağımsız (kısmen bağımsız) spor federasyonları gibi, ilgili olduğu spor dallarında taşra bağlantılarını sağlamak amacıyla illerde fahri olarak görev yapmak üzere birer federasyon temsilcisi bulunmaktadır. Bu temsilcilerin her müsabakaya münferiden gönderilen ve müsabakada yaşanan sportif, idari ve sair tüm ihlalleri rapor eden müsabaka temsilcileri ile karıştırılmaması gerekmektedir. İl temsilcileri bulundukları illerde basketbol branşının gelişmesi için çalışmalar yapar ve Federasyon Başkanı’nı temsil eder. İl temsilcilerinin çalışma usul ve görevleri ayrı bir talimat ile belirlenmektedir.

Türkiye’deki tüm basketbol müsabakalarından Türkiye Basketbol Federasyonu sorumlu değildir. Kısmen bağımsızlığın bir görünüşü olarak; yerel liglerde oynanan müsabakalar (futbol açısından il disiplin kurullarının görevli olduğu müsabakalar ile mukayese edilebilir) ile okul müsabakaları (ilköğretim ve lise ile üniversite müsabakaları) Türkiye Basketbol Federasyonu yetki ve sorumluluğunda değildir. Bu nedenledir ki bu müsabakalarda gerçekleşen disiplin suçları ile ilgili olarak il spor disiplin kurulları ile merkez ceza kurulu görevlidir.

Türkiye Basketbol Federasyonu’nun sorumluluğunda gerçekleşen basketbol faaliyetleri; yerel liglerin Türkiye Şampiyonluğuna ulaşan ayağı olan Yurtiçi Faaliyetler, her yaştaki erkek ligleri müsabakaları ile her yaştaki kadın ligleri müsabakalarıdır. Bu müsabakalarda gerçekleşen disiplin suçları ile ilgili olarak Türkiye Basketbol Federasyonu Disiplin Kurulu görevlidir.

Türkiye Basketbol Federasyonu disiplin yargılamasında olduğu gibi bağımsız (kısmen bağımsız) spor federasyonlarının disiplin yargılamaları da statülerinde belirtilen kurulları vasıtasıyla ve Yönetim Kurulları tarafından kabul edilip Bakanlık onayı ile yürürlüğe giren talimatlar uyarınca gerçekleştirilir. Süreleri ve bir kısım

80

usulleri elbette ki farklı olsa da genel itibari ile birbirine benzer süreçler ihtiva eden bağımsız (kısmen bağımsız) spor federasyonları disiplin yargılamalarına örnek olması açısından Türkiye Basketbol Federasyonu Disiplin Kurulu vasıtasıyla gerçekleştirilen işlemlerden bahsetmekte yarar vardır.

Türkiye Basketbol Federasyonu’nun yetki ve sorumluluğu altında gerçekleşen müsabakalarda Federasyon tarafından bir ya da daha çok “müsabaka temsilcisi” görevlendirilir. Müsabaka temsilcileri, müsabakalardaki seyirci olayı, çirkin ve kötü tezahürat gibi suç şüpheleri yanında Federasyon tarafından konulan tüm kurallara (sponsorluk, sağlık, tesislerin durumu gibi) riayet edilip edilmediğini rapor etmektedirler. Bu rapor Temsilciler Kurulu Başkanlığı’na sunulmakta ve rapor edilen her vakıa Hukuk Müşavirliği’ne iletilmektedir. Türkiye Basketbol Federasyonu Hukuk Müşavirliği de aynı Futbol Federasyonu örneğinde olduğu gibi Yönetim Kurulu’nun hukuk danışmanı olması yanında aynı zamanda bünyesindeki hukuk fakültesi mezunu disiplin müfettişleri vasıtasıyla adeta savcılık makamı gibi çalışarak müsabakalarda kendilerine müsabaka temsilcisi ve diğer görevlilerden (hakemler ve hakem gözlemcileri raporları Merkez Hakem Kurulu vasıtasıyla, diğer görevliler) ulaşan raporları esas alarak Basketbol Federasyonu Disiplin Kurulu’na sevkler yaparak yargılamayı başlatmaktadır.

Türkiye Basketbol Federasyonu Genel Kurulu tarafından seçimle göreve gelen Disiplin Kurulu; 1 Başkan ve 4 Üyeden oluşmaktadır. Disiplin Kurulu önüne gelen dosyada temel olarak müsabaka görevlileri raporları doğrultusunda inceleme yapıp karar vermektedir ancak karar verirken yayıncı kuruluş, müsabaka görevlisinden ya da sair güvenilir kaynaktan temin edilmiş olması kaydıyla müsabaka görüntülerinden de yararlanmaktadır. Kural olarak otomatik savunma gönderilmesi gereken haller (anons yapılmış olması ve doğrudan diskalifiye hali) dışında her dosya için muhakkak savunma istenmektedir ki savunma istenmeyen hallerde dahi savunma süresi beklenmektedir, bu anlamda anons veya doğrudan diskalifiye mevcutsa suç şüphesinden zaten haberdar olan ilgiliden süre kaybetmeden savunmasını göndermesi beklenmektedir. Savunma süresi yargılamanın gerektirdiği hız dikkate alınarak 24 saat olarak belirlenmiştir ve yine aynı gerekçe ile tebligatlar her sezon başında kulüplerden

81

alınan elektronik posta adresleri üzerinden gerçekleştirilmektedir. Yargılama dosya üzerinden yürütülmekte, istisnai hallerde resen ya da talep ile duruşma yapılması, tanık dinlenilmesi gibi usullere karar verilebilmektedir.

Basketbol Disiplin Talimatı’nın 60/5.maddesi gereğince para cezalarının kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde Türkiye Basketbol Federasyonu'na irat kaydedilmek üzere yatırılması gerekmektedir.

Para cezaları yatırılmadığı takdirde genellikle Kulüplerin Türkiye Basketbol Federasyonu’ndan olan alacaklarından mahsup edilmektedir.

Basketbol Disiplin Talimatın 54/12. maddesi atfı ve 3289 sayılı Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu’nun “Ek Madde 9/A” maddesi uyarınca TBF Disiplin Kurulu kararının bildirilmesinden itibaren 10 gün içerisinde Gençlik ve Spor Bakanlığı Tahkim Kurulu nezdinde gerekçeleri belirtilerek yazılı itirazda bulunulabilecektir.