Tünel ve Altyapı ĠnĢaat Teklifi ve Hasarı

Hasar ve yapılan iĢ ile ilgili özet bilgi aĢağıdaki gibidir. Sigortalı : XYZ4 ĠnĢaat Ltd. ġti. Sigortacı : ABC4 Sigorta A.ġ.

Poliçe No : 243036707

Sigorta Süresi : 15.12.2008 – 15.12.2011

Sigorta Bedeli : 48.498.641,43 TL (2007 birim fiyatları ile) Sigorta Bedeli : 59.121.177,32 TL (2010 birim fiyatları ile) Risk Adresi : Eyüp / ĠSTANBUL

Faaliyet Konusu : Atık Su Tüneli ĠnĢaatı Teminat : ĠnĢaat All Risk (CAR) Hasar Sebebi : Zemin Oturması Hasar Tarihi : 08.06.2010 Ekspertiz Tarihi : 14.06.2010 Talep Edilen Hasar : 257.247,55 TL Ödenen Hasar : 63.990,00 TL

2007 yılında yaklaĢık 50 milyon TL ile ihale edilen ve bu bedelle sigortalanan 7 metre çaplı atık su tüneli inĢaatında yaĢanan hasarda sigortalı 257.247,55 TL talep etmiĢtir. Hasar sebebi tünel çalıĢmaları sırasında zeminin rahatlamasından ötürü oluĢan boĢlukla zeminin oturması ve üst yapının zarar görmesi olarak kayıtlara geçmiĢtir. Zemin oturmasından dolayı tünelde çökme ve üst yapıda bulunan hastanenin duvarlarında çatlaklar tespit edilmiĢ ve sigortalı mahkemeden bir bilirkiĢi heyeti istemiĢtir. Yüklenici firma, Ġ.T.Ü ĠnĢaat Fakültesi öğretim üyelerinden oluĢan söz konusu heyetten, hastanenin binalarında oluĢan hasarların (çatlakların) tünel inĢaatından kaynaklanıp kaynaklanmadığının, varsa zararların neler olduğunun kalem kalem tespitini, dava konusu çatlaklar ve zararın tünel inĢaatından kaynaklanıyor ise miktarının tespitini istemiĢtir. Yapılan incelemelerde 1 ve 2 no.lu blokların taĢıyıcı olmayan (ara bölme) duvarlarında oturmaya bağlı çatlaklar olduğu, döĢeme kaplamalarında kabarma ve çatlaklar oluĢtuğu, daha önceden bir

güçlendirme yapılmıĢ olduğu ve bazı bölümlerde eski ile ilave elemanlar arasında düĢey çatlaklar olduğu gözlenmiĢtir. Yüklenicinin 1 ve 2 no.lu blokların zeminine enjeksiyon iĢlemi yaptığı ve hâlâ devam ettiği birinci hasar ekspertiz ara raporunda ifade edilmiĢtir. Yüklenicinin talep ettiği hasar bedel tespit kırılımında da (Çizelge 4.1) görüleceği üzere yaklaĢık 260 bin TL’lik hasarın 64 bin TL’lik kısmını hastaneye verdiği zarar için talep etmektedir. Tünel çökmesinden ötürü oluĢan oturmaların durdurulabilmesi için yüklenici 315 tonu yüzeyden 495 tonu tünel içinden olmak üzere toplam 810 ton çimento Ģerbeti enjekte ettiğini beyan etmiĢ ve sigortacıdan ilgili ödemenin en kısa zamanda yapılmasını talep etmiĢtir. Toplamda 810 ton çimento kullandığını beyan eden yükleniciden ilgili faturalar istenmiĢ, bu faturalardan 325 tona ait olanın yeni tarihli olduğu, 310,5 tonun eski tarihli olduğu, 174,5 tonun ise hiç tarihi olmadığı saptanmıĢtır. Yüklenici eski fatura tarihli çimentonun hali hazırda depolarında bulunduğu faturası olmayanlarının ise baĢka bir Ģantiyelerinde getirdiklerini bildirmiĢlerdir. Hasarda kullanılan çimento miktarı saptanmasındaki asıl sıkıntı ise ne kadarlık bir çimentonun hastanenin oturmasını engellemek için kullanıldığının belirsizliğidir çünkü aynı zamanda yüklenicinin belli bir miktardaki enjeksiyon malzemesini ileride oluĢabilecek tünel hasarlarını önlem mahiyetinde kullandığı tespit edilmiĢ olup bunun sigorta kapsamında olmamasından mütevellit ilgili miktarın talep edilen tazminattan düĢülmesi gerekmektedir.

Çizelge 4.1 : Hasar bedel tespiti kırılımı A - Tünel Ġçinde Yapılan Ġmalatlar;

A1 - Ġksalar;

CĠNSĠ Miktar Br. Br. Fiyatı (TL) Tutar

Ġksa Malzemeleri ve Ġmalat-HE 140 A 14.616 kg. 1,50 21.924,00 TL Yerine Koyma ĠĢçiliği ve Montaj 644 yev. 83,33 53.664,52 TL

Ara Toplam 75.588,52 TL

A2 - Enjeksiyon ĠĢleri;

CĠNSĠ Miktar Br. Br. Fiyatı (TL) Tutar

Çimento Bedeli 495 ton 123,72 61.241,40 TL

Enjeksiyon ĠĢçiliği 675 83,33 56.247,75 TL

Ara Toplam 117.489,15 TL

ARA TOPLAM (Tünel Hasar

Miktarı) 193.077,67 TL

B - Hastanede Yapılan Ġmalatlar;

CĠNSĠ Miktar Br. Br Fiyatı (TL) Tutar

Mobilizasyon 1 adet 2.000 2.000,00 TL

Çimento Bedeli 315 ton 112,71 35.504,28 TL

Enjeksiyon ĠĢçiliği 320 yev. 83,33 26.665,60 TL

Ara Toplam (Hastane Hasar Miktarı) 64.169,88 TL

Yapılan görüĢmeler ve bilirkiĢi raporlarına göre toplam kullanılan çimento miktarının %30’unun mevcut hasarı durdurmak, %70’inin ise ileride tünel yapısında oluĢabilecek hasarı önlemeye yönelik yapılmıĢ bir imalat olarak eksperler tarafından da uygun görülmüĢtür. Bu orana göre sigortacının ödemekle yükümlü olduğu çimento Ģerbeti miktarı 810 ton yerine 243 tona kadar gerilemiĢtir. Ġlgili hasar eksper dosyasında 123,72 TL/ton birim fiyat ile 230,5 ton olarak kabul edilen çimento miktarı ve sigortalının ikinci ara raporda belirttiği 14.100 TL + KDV mobilizasyon ve 77.154 TL + KDV iĢçilik bedellerini içeren faturalarla birlikte toplam 119.771 TL’nin sigortacı tarafından yükleniciye ödenmesi gerektiğine kanısına varılmıĢtır. Ancak ilgili iĢe verilen teklifte ve poliçesinde tünel çalıĢmalarından ötürü kaynaklanabilecek hasarlardan ötürü sigortacı minimum 25.000 $, hasarın %10’u Ģeklinde muafiyet maddesi eklediğinden bu tutardan yaklaĢık 40.000 TL (ilgili tarihteki TCMB kurunun 25.000 $ karĢılığı olarak) daha düĢülmüĢtür. Burada “hasarın %10’u” maddesinin geçerli olmamasının sebebi, hasarın %10’unun (yaklaĢık 12 bin TL) 25.000 $’den daha düĢük olmasındandır. Yapılması düĢünülen 79 bin TL’lik ödeme gerçekte 63.990 TL olarak ödenmiĢtir. Bunun sebebi ise sigortalının ihaleye çıktığı tarihteki proje bedelinin 2007 yılının birim fiyatları ile sigortalanması, sigortacının hasar anındaki birim fiyatlardaki artıĢtan bilgilendirilmemesi ve poliçeye zeyil yapılmadığından aynı bedel ile sigortalanması ancak hasar anındaki bedelin daha önce sigortalanan bedelden %19 oranında daha fazla olduğu için sigortacının eksik sigorta uygulayarak bu oran kadar ödemesi gereken hasardan kesinti yapmıĢ olmasıdır. Bu fiyat farkı bildiriminin unutulması sigortalıya ilk etapta 3 bin TL’lik tasarruf sağlarken bu hasarda uygulanan eksik sigorta miktarı 15 bin TL olduğu için yüklenici, kendi ihmalinden ötürü, ödemesini 12 bin TL eksik almıĢtır. Eksik sigorta kapsamına düĢmemek adına yükleniciler mutlak suretle güncel proje bedellerini ve eğer varsa ek iĢleri ya da proje bedel artıĢlarını sigortacıya bildirmelidirler. Aksi takdirde bu örnekte de görüldüğü üzere hasar tazminlerinde büyük sıkıntı yaĢanır.