BULGULAR ve YORUM
5.3. Tüketicilerin Oturdukları Konutların Özellikler
Bu bölümde araştırmaya katılan tüketicilerin ailelerinin ve ikamet ettikleri konutların özellikleri, tüketicilerin yaşadıkları konutlarından ve çevrelerinden memnun olma durumları, yaşadıkları konuttan memnun olmama nedenlerinin dağılımı ve ikamet ettikleri konut özellikleri ile gelir durumları arasındaki ilişkiye yönelik bilgilere verilmiştir.
Araştırmaya katılan tüketicilerin ailelerinin ve ikamet ettikleri konutların özellikleri Tablo 8’de verilmiştir.
Tablo 8. Tüketicilerin Ailelerinin ve İkamet Ettikleri Konutların Özellikleri
Ailelerin yapısı ve ikamet ettikleri konutların özellikleri Sayı %
Ailenin tipi Çekirdek Aile 142 79,8 Geniş Aile 36 20,2 Toplam 178 100,0 Konutun mülkiyet durumu Kendi Evim 124 69,7
Kendi Evim Değil(Kira-Yakınımın Evi) 54 30,3
Toplam 178 100,0 Konutun Genişliği 51-89 m2 53 29,8 90-119 m2 94 52,8 120 m2ve üstü 31 17,4 Toplam 178 100,0 Konutun Tipi
Tek Basına Apartman Dairesi 49 27,5
Site İçinde Apartman Dairesi 31 17,4
Site İçinde Dubleks/Tripleks Ev 2 1,1
Bahçe İçinde Dubleks/Tripleks Ev 14 7,9
Bahçe İçinde Tek Katlı Müstakil Ev 82 46,1
Toplam 178 100,0
Araştırmaya katılan tüketicilerin ailelerinin ve ikamet ettikleri konutların özellikleri incelendiğinde ailelerin %79,8’inin çekirdek aile, %20,2’sinin geniş aile oldukları, ikamet ettikleri konutların mülkiyet durumuna göre ise tüketicilerin %69,7’sinin kendi evlerinde ikamet ettikleri %30,3’ünün ise kendi evlerinde oturmadıkları kiracı ya da herhangi bir yakınının evinde oturdukları tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan tüketicilerin ikamet
53
ettikleri konutların genişlikleri incelendiğinde %29,8’inin 51-89 m2’lik konutlarda, %52,8’inin 90-119 m2’lik konutlarda, %14,0’ının 120-149 m2’lik konutlarda, %3,4’ünün 150 m2 ve üzeri konutlarda yaşadıkları saptanmıştır.
İkamet edilen konut tipine göre tüketicilerin %27,5’i tek başına apartman dairesinde, %17,4’ü site içerisinde apartman dairesinde, %1,1’i site içinde dubleks/tripleks konutta, %7,9’u bahçe içinde dubleks/tripleks konutta, %46,1’i ise bahçe içinde tek katlı müstakil konutta yaşadıkları bulunmuştur.
Bu araştırma kapsamındaki tüketicilerin çoğunlukla kendi konutlarında oturdukları, ailelerin yarıya yakın bir kısmının bahçe içinde tek katlı müstakil gecekondu tipi evlerde yaşadığı anlaşılmaktadır. Ailelerin düşük gelire sahip olmalarından bu tip konutlarda yaşadıkları söylenebilir.
Tüketicilerin yaşadıkları konutlarından ve çevrelerinden memnun olma durumları Tablo 9’da verilmiştir.
Tablo 9. Tüketicilerin Yaşadıkları Konutlarından ve Çevrelerinden Memnun Olma Durumları
Sayı %
Evet 90 50,6
Hayır 88 49,4
TOPLAM 178 100,0
Yaşadıkları konutlarından ve çevrelerinden memnun olma durumları incelendiğinde tüketicilerin %50,6’sının yaşadıkları konutlarından ve çevrelerinden memnun oldukları, %49,4’ünün ise yaşadıkları konutlarından ve çevrelerinden memnun olmadıkları saptanmıştır.
Ateş (2013) kentsel dönüşüm projesi kapsamında olan Sivas ili kılavuz mahallesinin sosyal/ kültürel antropolojik açıdan incelenmesi isimli araştırmasında mahallede yaşayan bireylerin %53’ünün yaşadıkları mahalleden memnun olduklarını, %47’sinin ise memnun olmadıklarını tespit etmiştir. Araştırmanın bulguları bu çalışmada elde edilen bulgularla paralellik göstermekte elde edilen sonuçları desteklemektedir.
Altyapı eksikliğinden, fiziki çevre düzenlemesinin doğru yapılmadığından, konut genişliğinin ailede yaşayan bir sayısına uygun olmadığından ve konutlarının sağlam olmadığından tüketicilerin yaşadıkları konut ve çevrelerinden memnun olmadıkları söylenebilir.
54
Tüketicilerin yaşadığı konuttan memnun olmama nedenlerinin dağılımı Tablo 10’da verilmiştir.
Tablo 10. Tüketicilerin Yaşadığı Konuttan Memnun Olmama Nedenlerinin Dağılımı(N=88)
Sayı %
Sağlamlık Açısından Güvenli Olmaması 61 69,3
İç Dizaynının Kullanışlı Olmaması 58 65,9
Yeterince Geniş Olmaması 42 47,7
Konutun Bulunduğu Çevrenin Sosyo-Kültürel Durumunun Aileye Uygun Olmaması
34 38,6
Ulaşım İmkânlarının Yeterli Olmaması 20 22,7
Okul ve İş Yerine Uzak Olması 18 20,4
Bahçesinin Olmaması 13 14,7
Ödemelerinin (Kira, Aidat,Vergi Vs,)Fazla Olması 7 7,9
Yaşadıkları konutlarından ve çevrelerinden memnun olmama nedenleri incelendiğinde tüketicilerin, % 69,3’ünün yaşadığı konutun sağlamlık açısından güvenli olmamasından, %65,9’unun konutun iç dizaynının kullanışlı olmamasından, %47,7’sinin yaşadığı konutun yeterince geniş olmamasından, % 38,6’sının konutun bulunduğu çevrenin sosyo-kültürel durumunun ailesine uygun olmamasından, %22,7’sinin ulaşım imkânlarının yeterli olmamasından, %20,4’ünün konutun okul ve iş yerlerine uzak olmasından, %14,7’sinin konutun bahçesinin olmamasından, %7,9’unun ise konutun ödemelerinin fazla olmasından memnun olmadıkları tespit edilmiştir.
Yaşadığı konuttan memnun olmayan tüketicilerin çoğunluğunun, sağlam olmaması ve iç dizaynının kullanışlı olmaması nedeniyle memnun olmadıkları görülmektedir. Yarıya yakın bir kısmının ise yeterince geniş olmadığı için konutlarını beğenmedikleri anlaşılmaktadır.
Ateş (2013) yaptığı çalışmada ankete katılan bireylerin %50’sinin konutlarının bakımsız olmasından dolayı konutlarından memnun olmadıklarını saptamıştır.
Yıldız (2006) Bolu il merkezinde hane halkının konut tercihine etki eden faktörlerin incelenmesi isimli çalışmasında araştırmaya katılanların %42’sinin yaşadığı konutun
55
genişliğinden, % 60,7’sinin yaşadığı konutun kullanışlı olmamasından, %48,3’ünün konutun sağlamlık açısından güvenli olmamasından,%18,2’sinin konutun bahçesinin olmamasından memnun olmadıklarını belirtmiştir. Bu çalışmada elde edilen sonuçlar araştırma bulgularıyla paralellik göstermektedir.
Araştırmaya katılan tüketicilerin ikamet ettikleri konut özellikleri ile gelir durumları arasındaki ilişki Tablo 11’de verilmiştir.
Tablo 11. Tüketicilerin İkamet Ettikleri Konut Özellikleri ile Gelir Durumları Arasındaki İlişki Gelir Durumu Konut Özellikleri 300-850 TL N=48 Sayı % 851-1499 TL N=76 Sayı % 1500 TL ve + N=54 Sayı % Toplam Sayı %
İkamet Edilen Konutun Türü
Tek Basına Apartman Dairesi 8 16,6 19 25,0 22 40,8 49 27,5 Site İçinde Apartman Dairesi 5 10,4 10 13,2 16 29,7 31 17,4 Dubleks/Tripleks Ev 3 6,3 10 13,2 3 5,5 16 9,0 Bahçe İçinde Müstakil Ev 32 66,7 37 48,6 13 24,0 82 46,1
Khi –Kare Analizi (𝒙𝟐)=25,207 sd:6 p:0,001 p<0,05 İkamet Edilen Konutun
Genişliği
51-89 m2 19 39,6 24 31,6 10 18,4 53 29,8
90-119 m2 23 47,9 39 51,3 32 59,2 94 52,8
120 m2 ve üstü 6 12,5 13 17,1 12 22,4 31 17,4 Khi –Kare Analizi (𝒙𝟐)=8,960 sd:8 p:0,346 p>0,05 İkamet Edilen Konutun Mülki Durumu
Kendi Konutum 34 70,8 55 72,4 35 64,8 124 69,7 Kendi Konutum Değil 14 29,2 21 27,6 19 35,2 54 30,3
Khi –Kare Analizi (𝒙𝟐)= 0,895 sd:2 p:0,639 p>0,05
Tablo 11 incelendiğinde tüketicilerden aylık geliri 300-850 TL arasında olanların %16,6’sıının tek başına apartman dairesinde, %10,4’ünün site içinde apartman dairesinde, %6,3’ünün dubleks/tripleks evde, %66,7’sinin bahçe içinde müstakil bir evde ikamet ettikleri saptanmıştır. Aylık geliri 851-1499 TL arasında olanların %25,0’ının tek başına apartman dairesinde, %13,2’sinin site içinde apartman dairesinde, %13,2’sinin dubleks/tripleks evde, %48,6’sının bahçe içinde müstakil bir evde yaşadıkları saptanmıştır. Aylık geliri 1500 TL ve üzeri olanların %40,8’inin tek başına apartman dairesinde, %29,7’sinin site içinde apartman dairesinde, %5,5’inin dubleks/tripleks evde, %24,0’ının bahçe içinde müstakil bir evde yaşadıkları saptanmıştır. Aylık gelir durumuna göre ikamet edilen konut türü arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir (p<0,05).
56
Aylık geliri 1499 TL ve altında olan tüketicilerin genellikle bahçe içinde müstakil konutta ikamet ettikleri, aylık geliri 1500 TL ve üzerinde olanların ise genellikle tek başına ve site içinde apartman dairelerinde ikamet ettikleri söylenebilir. Düşük gelirli ailelerin bahçe içinde gecekondu tipi müstakil evlerde yaşadıkları anlaşılmaktadır.
İkamet edilen konutun genişliğine göre tüketicilerden 300-850 TL geliri olanların %39,6’sının 51-89 m2 konutlarda, %47,9’unun 90-119 m2 genişliğindeki konutlarda ikamet ettikleri, geliri 851-1499 TL olan tüketicilerin %31,6’sının 51-89 m2 konutlarda, %51,3’ünün 90-119 m2 genişliğindeki konutlarda ikamet ettikleri, geliri 1500 TL ve üzerinde olan tüketicilerin %18,4’ünün 51-89 m2 konutlarda, %59,2’sinin 90-119 m2 genişliğindeki konutlarda ikamet ettikleri, toplamda tüketicilerin %52,8’inin 90-119 m2 genişliğindeki konutlarda ikamet ettikleri saptanmıştır. Gelir durumuna göre ikamet edilen konutun genişliği açısından istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır ( p>0,05). Gelir durumuna göre ikamet edilen konutun mülki durumu incelendiğinde tüketicilerden geliri 300-850 TL olanların % 70,8’inin, geliri 851-1499 TL olanların %72,4’ünün, geliri 1500 TL ve üzerinde olanların ise %64,8’inin kendi konutlarında ikamet ettikleri saptanmıştır. Tüketicilerin toplamda %69,7’sinin kendi konutunda ikamet ettikleri tespit edilmiş olup istatistiksel olarak gelir durumu ile ikamet edilen konutun mülkiyet durumu arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0,05).
5.4. Tüketicilerin Kentsel Dönüşümden Sonra Oturmak İstedikleri Konutlarla İlgili