Stratonikeia:

toplam 102 adet sikke bulunmuştur. Sikkelerin 3 adedi gümüş, 99 adedi ise bronzdur.

Buluntu Yeri/Dönem

Arkaik Klasik Helenistik Roma Belir

siz Toplam Şehir Merkezi Lagina 42 2 44 Börükçü 29 9 38 Beybağ 10 2 12 Bozukbağ 1 1 Kurudere 1 1 KKS 1 1 Osmanbağ 1 1 Tepecik 1 1 Hankuyu 2 1 3 Toplam 86 16 102

Tablo 4: Stratonikeia sikkelerinin bulundukları alan ve dönemlere göre dağılımı

Bulunan sikkeler arasında Helenistik Dönem Stratonikeia sikkelerinin 5 tipi görülmektedir ( Kat. No: 1- 86).

Roma Dönemine tarihlenen sikkelerde ise 10 tip görülmektedir (Kat. No: 87- 102).

Helenistik Dönem 1. tip sikkelerde ön yüzde profilden Zeus başı, arka yüzde şimşek demeti üzerinde kartal vardır ve M.Ö. 150- 120 yıllarına tarihlenmektedir.

Bulunan 27 adet sikkenin 3 tanesi ise gümüş, diğerleri bronzdur (Lev. 1- 2, Kat. No: 1- 27).

2. tip sikkelerden 12 adet bulunmuştur, üzerinde ön yüzde profilden Hekate başı, arka yüzde kare inkus içerisinde meşale ve kent lejandı görülür (Lev. 2, Kat. No: 28- 39). M.Ö. 150- 120 yıllarına tarihlenen sikkelerin tamamı bronzdur.

3. tip sikkelerde ön yüzde meşale, arka yüzde bordürsüz ya da nokta bordür içerisinde meşale betimlenmiştir (Lev. 2- 3, Kat No: 40- 58). M.Ö. 150- 120 yıllarına tarihlenen 19 adet sikkenin tamamı bronzdur.

4. tip sikkelerden 24 adet bulunmuştur. Sikkelerin ön yüzünde profilden Hekate başı betimlenirken, arka yüzde uçan Pegasus ve kent lejandı görülmektedir. (Lev. 3- 5, Kat. No: 59- 82). Sikkeler M.Ö. 125- 81 yıllarına tarihlenmektedir ve tamamı bronzdur.

5. tip sikkelerden 4 tane bulunmuştur. Ön yüzde Hekate başı, arka yüzde ayakta Nike ve kent lejandı betimlenmiştir (Lev. 5, Kat No: 83- 86). M.Ö. 1. yüzyıla tarihlenen sikkelerin tamamı bronzdur.

Roma Dönemi‟nde Augustus 150 şehre kendi adına sikke darp etme yetkisi vermiş ve şehirler kendi yerel darplarını ön yüze imparatorun portresini koyma şartı ile devam ettirmişlerdir. Bu durum daha sonraki imparatorlar döneminde de devam etmiştir377. Stratonikeia‟nın en geniş üretimleri Severuslar Dönemi‟nde, ön yüzde yüzyüze bakan iki portre; Septimius Severus- Julia Domna, Caracalla- Geta veya Plautilla, Severus Alexander- karısı veya annesi şeklinde gerçekleşmiştir. Septimius Severus Dönemi‟nde basılan sikkelere genellikle Caracalla tarafından miğferli bir baş veya portre basılan kontrmarklar378

görülmektedir379.

Katalogda yer alan Stratonikeia Roma dönemi sikkelerinin tamamı bronzdur ve 10 farklı tip görülmektedir.

Bu sikkelerden ilk tipin ön yüzünde sola doğru uçan Pegasus, altta BЄΛ, arka yüzde altar, iki yanında meşale görülmektedir ve 1- 2. yüzyıla tarihlenmektedir (Lev. 5, Kat. No: 87- 89).

377 _{West 1949, 19; Atlan 1976, 23}

378 _{Basılmış olan bir sikkeye daha sonra ayrıca vurulan damga. İkinci damga anlamındadır. Eskiyen} bir sikkeyi yeniden geçerli kılmak, sikkenin basıldığı yerin dışında geçerliliğini sağlamak, değerinde değişiklik yapmak veya metalin kontrolü amacıyla M.Ö. 4. yüzyıldan itibaren kullanılmıştır, bkz, Tulay 2001, Kontrmark

2. tipin ön yüzünde at üzerinde Zeus Panamaros sağa, arka yüzde sola doğru koşan, kafasını arkaya çevirmiş köpekkuyruklu aslan üzerinde, yan oturmuş Hekate görülen betimlemeler bulunmaktadır ve aynı döneme tarihlenmektedir (Lev. 5, Kat. No: 90- 92).

3. tip sikkelerin ön yüzünde sola doğru ayakta duran Viktorya, sol elinde çelenk tutarken, arka yüzde ise nokta bordür içinde çelenk ve üç sıra halinde CTPA/TONI/KEΩN lejandı görülmektedir ve de aynı döneme tarihlenmektedir (Lev. 5, Kat. No: 93- 94).

4. tipte ön yüzde nokta bordür içinde sağa doğru Antoninus Pius‟un büstü, arka yüzde ayakta Hekate, başının üzerinde kalathos ve hilal taşırken, sağ elinde patera, sol elinde meşale tutmaktadır ve ayağının yanında köpek yukarı doğru bakarken betimlenmiştir ve 138- 161 yılları arasına tarihlendirilmiştir (Lev. 5, Kat. No: 95).

5. tip sikkenin ön yüzünde Septimius Severus ve Julia Domna‟nın karşılıklı büstü (silik), arka yüzünde ayakta Hekate, sağ elinde patera, sol elinde meşale tutarken betimlenmiştir ve 193- 211 yıllarına tarihlenir (Lev. 5, Kat. No: 96).

6. tipin ön yüzünde Septimius Severus‟un büstü, arka yüzünde at üzerinde Zeus Panamaros vardır. 193- 211 yıllarına tarihlenmektedir (Lev. 5, Kat. No. 97- 98). 7. tip sikkenin ön yüzünde Julia Donma‟nın büstü, arka yüzünde nokta bordür içinde sola doğru ayakta Hekate sol elinde meşale tutarken betimlenmiştir ve 193- 217 yıllarına tarihlendirilir (Lev. 5, Kat. No: 99).

8. tipin ön yüzünde Caracalla ve Plautilla‟nın karşılıklı büstü, arka yüzde at üzerinde Zeus Panamaros yer almaktadır ve 198- 217 yılları arasına tarihlenmektedir (Lev. 5, Kat. No: 100).

9. tipin ön yüzünde Caracalla ve Plautilla‟nın karşılıklı büstü ve kontrmark, arka yüzünde nokta bordür içinde ayakta Hekate, sağ elinde patera, sol elinde meşale tutarken betimlenmiştir ve 202- 205 yılları arasına tarihlenir (Lev. 6, Kat. No: 101).

10. tip sikkenin ön yüzünde Septimius Severus ve Geta‟nın karşılıklı büstü ve kontrmark, arka yüzünde at üzerinde Zeus Panamaros betimlenmiştir ve 209- 211 yıllarına tarihlenmektedir (Lev. 6, Kat. No: 102).

5.2.1.2. Rhodos: kentine ait olan 27 adet sikkeden Lagina‟da 7, Börükçü‟de

16, Beybağ‟da 2, Kurudere‟de 1, Hankuyu‟da 1 tane bulunmuştur. Sikkelerin 4 tanesi gümüş, 23 tanesi bronzdur.

Buluntu Yeri/Dönem

Arkaik Klasik Helenistik Roma Belir

siz Toplam Şehir Merkezi Lagina 4 3 7 Börükçü 10 4 2 16 Beybağ 2 2 Kurudere 1 1 Hankuyu 1 1 Toplam 10 12 5 27

Tablo 5: Rhodos sikkelerinin bulundukları alan ve dönemlere göre dağılımı Rhodos‟a ait sikkelerin 10 tanesi Klasik, 12 tanesi Helenistik Dönem‟e tarihlenmektedir. Sikkelerin 5 adedinin arka yüz betimleri silik olduğu için dönemi belirlenememiştir.

Bulunan sikkeler arasında Rhodos sikkelerinin 7 tipi görülmektedir (Lev. 6, Kat. No: 103- 129).

M.Ö. 394- 304 yıllarına tarihlenen 1. tip sikkeler Klasik Dönem içerisinde değerlendirilmiştir380

. Ön yüzde Rodos başı, arka yüzde kare inkus içersinde gül ve tomurcuk görülen sikkelerin tamamı bronzdur (Lev. 6, Kat. No: 103- 112).

2. tip sikkeler M.Ö. 230- 205 yılları arasına tarihlenmektedir. Gümüş olan sikkelerin ön yüzünde profilden Helios başı yer alırken arka yüzde nokta bordür içerisinde iki tomurcuk gül arasında, labris veya ibik yer almaktadır (Lev. 6, Kat. No: 113- 114).

3. tipin ön yüzünde profilden Helios başı, arka yüzünde gül betimlemesi yer almaktadır. M.Ö. 205- 188 yıllarına tarihlenen sikkeler bronzdur (Lev. 6, Kat. No: 115- 116).

380 _{Bu tip bronz sikkeler için M.Ö. 4. yüzyılın 2. yarısı tarihi önerilmiştir, ancak genel olarak Klasik} Dönem kabul edilmektedir.

4. tip sikkelerin tamamı bronzdur ve ön ve arka yüzlerinde gül betimlemesi yer almaktadır. M.Ö. 205- 188 yıllarına tarihlenmektedir (Lev. 6, Kat. No: 117- 118). 5. tip sikkelerin ön yüzünde cepheden veya 4/3‟lük dönüşle verilen Helios başı arka yüzünde kare inkus içinde gül betimlemesi yer almaktadır. M.Ö. 188- 84 yıllarına tarihlenmektedir. (Lev. 6- 7, Kat. No: 119- 121). Sikkelerin iki adedi gümüş biri ise bronzdur.

6. tip sikkeler de bronzdur. Ön yüzde Helios başı profilden verilirken, arka yüz betimlemesi aynıdır ve aynı döneme tarihlenmektedir (Lev. 7, Kat. No: 122- 123).

7. tip sikkelerin ön yüzünde profilden Helios başı, arka yüzünde nokta bordür içinde tamamen açmış gül ve magistrat adı vardır ve M.Ö. 88- 43 yıllarına tarihlenmektedir381(Lev. 7, Kat. No: 124).

Ayrıca ön yüz betimlemeleri belirsiz ama arka yüzde gül betimlemesi olan 5 adet bronz sikke de kataloğa dahil edilmiştir (Lev. 7, Kat. No: 125- 129). Sikkelerin kesin tarihleri belli olmasa da Rhodos‟a ait oldukları tartışmasızdır.

5.2.1.3. Mylasa: kentine ait olan 15 adet sikkenin 2 tanesi Lagina‟da, 13

tanesi de Börükçü‟de ele geçirilmiştir. Sikkelerin gümüş olan 3 tanesi Klasik, bronz olan 12 tanesi Helenistik Dönem‟e tarihlenmektedir.

Bulunan sikkeler arasında Mylasa sikkelerinin 4 tipi görülmektedir (Kat. No: 130- 144).

Buluntu Yeri/Dönem

Arkaik Klasik Helenistik Roma Belir

siz Toplam Şehir Merkezi Lagina 2 2 Börükçü 3 10 13 Toplam 3 12 15

Tablo 6: Mylasa sikkelerinin bulundukları alan ve dönemlere göre dağılımı

381 _{Bu sikkelerin detaylı çalışması yapılmamıştır ancak genel olarak plintophorik sikkelerin bitiminden} sonra basılmaya başlandığı kabul edilmektedir, bkz, Ashton 1991, 77

1. tip sikkeler gümüştür ve ön yüzünde başını geriye çevirmiş aslan başının altında pençeleri görülürken, arka yüzünde kare inkus içerisinde cepheden aslan başı ve yanlarda pençeler görülmektedir M.Ö. 420- 390 yıllarına tarihlenmektedir (Lev. 7, Kat. No: 130- 132).

2. tip sikkelerin ön yüzünde adım atar şekilde at, arka yüzünde trident ve kenarlarda M- Y harfleri yer almaktadır (Lev. 7- 8, Kat. No: 133- 141) ve M.Ö. 210- 30 yılları arasına tarihlenmektedir.

3. tip bronz sikke aynı dönem ve aynı tiptedir ancak arka yüzdeki trident yatay olarak betimlenmiştir ve kent lejandı okunmaktadır (Lev. 8, Kat. No: 142).

4. tip bronz sikkeler Eupolemos adına bastırılmıştır ve ön yüzde üst üste üç adet Makedon kalkanı, arka yüzde kın içinde kılıç betimlenmiştir (Fig. 55). M.Ö. 314- 312 yıllarına tarihlenmektedir (Lev. 8, Kat. No: 143- 144).

5.2.1.4. Kasolaba (?): kentine ait olan 2 adet sikke Börükçü‟de bulunmuştur.

Klasik Dönem sikkeleri olup ikisi de gümüştür.

Ön yüzde profilden koçbaşı, arka yüzde profilden genç erkek başı görülen sikkeler M.Ö. 5. yüzyıla tarihlenmektedir (Lev. 8, Kat. No: 145- 146).

5.2.1.5. Halikarnassos: kentine ait sikke Börükçü‟de bulunmuştur ve

gümüştür.

Sikkenin ön yüz betimlemesi belirsizken arka yüzde sola doğru diz çökmüş boğa ve X harfi görülmektedir (Lev. 8, Kat. No: 147). Benzer örneklerde ön yüzde karşılıklı iki boğa protomu yer almaktadır382

.

5.2.1.6. Alabanda kentine ait olan 5 adet sikkenin tamamı Roma Dönemi

şehir sikkesidir ve bronzdur.

Arkaik Klasik Helenistik Roma Belir

siz Toplam Şehir Merkezi Lagina 2 2 382 _{Troxell 1984, 255}

Börükçü 1 1

BacaMevkii 1 1

Hankuyu 1 1

Toplam 5 5

Tablo 7: Alabanda sikkelerinin bulundukları alan ve döneme göre dağılımı Sikkeler arasında Alabanda sikkelerinin 3 tipi görülmektedir (Kat. No: 148- 152).

Tip 1‟in ön yüzünde Caracalla‟nın büstü, arka yüzde nokta bordür içinde dikey kithara görülmekte ve 198- 217 yıllarına tarihlenmektedir (Lev. 8, Kat. No: 148- 149).

Tip 2‟nin ön yüzünde Caracalla büstü, arka yüzünde zeytin dalları kenarlarda [AAB]AN [ЄN] lejandı yer almaktadır ve 198- 209 yıllarına tarihlenir (Lev. 8, Kat. No: 150).

Tip 3‟te ön yüzde Septimius Severus‟un defne çelenkli büstü, arka yüzde Athena ayakta, sağ elinde patera, sol elinde mızrak tutarken betimlenmiştir ve AΛABA[NΓЄΩ]N lejandı görülmektedir. 193- 211 yıllarına tarihlenir (Lev. 8, Kat. No: 151- 152).

5.2.1.7. Kos: kentine ait olan 2 farklı tip bronz sikke Börükçü‟de bulunmuştur

ve Helenistik Dönem‟e tarihlenmektedir.

Tip 1‟de ön yüzde profilden örtülü kadın başı, arka yüzde yengeç görülmektedir ve M.Ö. 360- 300 yıllarına tarihlenmektedir (Lev. 8, Kat. No 153).

2. tipte ise ön yüzde profilden Herakles başı görülürken arka yüz betimlemesi aynıdır ve M.Ö. 300- 190 yıllarına tarihlenmektedir (Lev. 8, Kat. No: 154).

5.2.1.8. Myndos: kentine ait olan sikkeler Börükçü‟de bulunmuştur. M.Ö. 4.

yüzyıla tarihlenen 3 sikke de bronzdur (Lev. 8, Kat. No: 155- 157).

Sikkelerin ön yüzünde profilden Poseidon başı görülürken arka yüzünde yunus yer almaktadır. Kent lejandı MY şeklinde kısaltma olarak verilmiştir.

5.2.1.9. Ġasos: kentine ait olan 2 adet bronz sikke Börükçü‟de bulunmuştur ve

Helenistik Dönem‟e tarihlenmektedir.

Bulunan sikkelerin ön yüzünde Apollon başı, arka yüzünde ise ıstakoz ve altta deniz kabuğu görülmektedir. Sikkenin arka yüzünde deniz ürünleri ile ilgili betimlemelerin kullanılması ve görülen IA lejandı İasos‟un kısaltması olmalıdır. (Lev. 8, Kat. No: 158- 159).

5.2.1.10. Hekatomnos: Hekatomnos Dönemi‟nde bastırılan 2 adet gümüş

sikke Börükçü‟de bulunmuştur (Lev. 8- 9, Kat. No: 160- 161).

Milet tipinde basılan sikkelerin birinin ön yüzünde ağzı açık aslan başı ve Є harfi, diğerinde ise K harfi görülmektedir. EKA şeklinde görülen lejand Hekatomnos‟un adının ilk üç harfidir383

.