Sosyal Medyada Geribildirim ve Ölçülebilirlik

Sosyal medya mecrası son yıllarda en çok konuşulan, takip edilen ve ilgi çeken bir iletişim alanı oluşturmuştur. Sosyal medyanın 21’inci yüzyılda parlayan bir sektör ve alan olmasının hiç şüphesiz ki en önemli etkeni teknolojik gelişmelerdir. Bizzat internet üzerinden gelişen ve diğer tüm iletişim araçlarıyla da beslenen hatta onları yakın zamanda da ele geçirecek bir güç olarak karşımıza çıkan sosyal medya, en önemli rakibi olarak gördüğümüz televizyonun bile içine girmiş ve onu yönetmeye bile başlamıştır. Gelişen bilgisayar teknolojileriyle birlikte artık televizyon üreticileri, üretilen televizyonlara internet uyumluluğunu da entegre ederek Telenet1 dünyasının kapılarını açmıştır. Smart TV olarak adlandırılan bu yeni teknoloji sayesinde kullanıcılar aynı anda hem TV izleyip hem de TV’lerinin ekranını bilgisayar ekranına çevirip internete bağlanabilmektedir.

Web 2.0’ı karakterize eden bir takım trendler ve özellikler şu şekilde ifade edilebilir (Akar, 2010, s.13):

 “Gerçek bağlı dünya; BM Uluslararası Telekominikasyon Birliği verilerine göre 3 milyarın üzerinde insan internete girmektedir (Şen, 2014).

 Network etkisi; Daha çok insan bir yazılım ürün ya da hizmeti kullandıkça bu yazılım ürün ya da hizmet daha değerli hale gelmektedir. Bazı yazılımlar çoğu kullanıcının “kolektif aklı” kullanması için özellikle tasarlanmıştır.

 Yardımcı yaratıcı olarak kullanıcılar: İnsanlar sadece çevrimiçi materyallerin okuyucu değil, aynı zamanda yazarı ve yaratıcısıdır. Katkıları, kullandıkları yazılım ve hizmetlerin değerini artırır.

 Yetki genişlemesi: Her ne kadar interneti kullanan insanlar tüm dünyaya yerleşmiş olsa da birlikte hareket ettiklerinde bilerek ya da bilmeyerek müşterek hareketlerinin gücü çok büyük etki ve tesire sahip olabilir.

 Açıklık: Veri ve yazılım gibi internetin çoğu parçası, onları kullanmak isteyen insanlar için çok az ya da ücretsiz olarak elde edilebilir hale gelmektedir.

 Karma hale getirebilme: Bu, genellikle çok kaynağı birleştirme olarak adlandırılmaktadır.

 Ortaya çıkma: Geçmişte, yazılımın tasarımcıları, onun nasıl kullanılacağına karar vermekte idi. Web 2.0 yazılımı, gevşek bir yapı sunmakta ve onu kullanmanın yollarını bulmak için onun tasarımcılarından ziyade kullanıcılara dayanmaktadır.

 Zengin deneyimler: Web siteleri video, resim ve canlı görsel ortamlarla doludur. Giderek gerçek yaşam deneyimlerine benzemektedir.

 Bir platform olarak web: Daha önceki yıllarda bir web tarayıcısı içinde çalışan yazılımı kullanma yavaş ve sıkıntılı bir deneyim iken masaüstünüzde çalışan bir yazılım daha güvenilir idi. Bu açıklık, web sitelerinin daha fazla masaüstü yazılımı gibi çalışmasıyla kapanmaktadır. Daha fazla yazılım oluşturucu web üzerinde uygulamalarını başlatmayı tercih etmektedir.”

Kitle iletişim aracı olarak değerlendirebileceğimiz sosyal medya alanları diğer kitle iletişim araçlarına nazaran daha somut bir geri bildirim sunmaktadır. Bizzat internet odaklı bir alan olan sosyal medyanın ölçülebilir bir özelliğinin olması bu alanı daha da önemli kılmaktadır. Gelişmiş tekniklerle sayısal verilerin analizi kolaylaşmış olup, bu sayede geri bildirim unsuru hissedilir bir şekilde ortaya çıkmaya başlamıştır. Kullanıcı tepkilerinin de ölçümü daha rahat ve hızlı olmaktadır. Diğer araçlarla ölçme ve geri bildirim karşılaştırıldığı zaman sosyal medya bu anlamda ciddi bir sonuç alanı sunmaktadır. Bu alanda birçok özel şirket hizmet sunmakta ve sıfır sapma ile ölçümler yapmaktadır. Kişiye ve kurumlara özel tespit ve analiz yapıldığı gibi genel araştırmalar da yapılmaktadır. Bu genel değerlendirmelerin en başında da herkesi ilgilendiren, en çok ziyaret edilen ve takip edilen sosyal ağların kullanım analizleri gelmektedir. Peter Drucker’ın (1998) “Ölçmediğinizi Yönetemezsiniz” söylemi üzerine siyasi partiler de bu anlamda sosyal medyadaki öncelikle kendilerini ilgilendiren analizleri ve rakiplerinin bulunduğu sanal sahalarda sosyal medya ölçümleri yaptırmaktadır.

Bu değerlendirmeler ışığında bir takım araştırma şirketlerinin yapmış olduğu bazı sayısal analizler ve elde etmiş olduklar sonuçlar Tablo 1.2’de detaylı bir şekilde görülmektedir.

Tablo 1.3 Sosyal Medyada Bir Takım Ölçülebilirlik Sonuçları

Analizi Yapan Sonuçlar

Marketingland Tüketicilerin %90’ı satın alma kararlarında internetteki yorumların etkili olduğunu düşünüyor.

Globalwebindex Dünyadaki toplam internet kullanıcılarının %51’i, 2013’ün ilk çeyreğinde en az bir kere Facebook’a giriş yaptı.

Ipsos Kadınlar erkeklere göre, markaların sosyal ağ güncellemelerini daha sık kontrol ediyorlar.

Econsultancy Sosyal ağların internet sitelerine yaratmış olduğu trafik %1,9 olurken, organik şekilde internet sitelerine ulaşanların oranı %41.

Mediabistro

İnternet kullanıcılarının %71’i, Facebook ya da Twitter’da takip ettiği markanın ürünlerini satın almaya, o markayı takip etmeyen kullanıcılara göre- daha yatkın.

Econsultancy

Diğer tüm çevrimiçi mecraların ortalaması düşünüldüğünde (organik arama ve ödemeli reklamlar dahil) Twitter, %2,17 ile en yüksek geri dönüşüm oranına sahip mecra.

QMEE

İnternette her 60 saniyede neler oluyor?

Facebook’ta 1,8 milyon “like’’ gerçekleşiyor ve 350 GB’lık veri kullanılıyor. Youtube’a 72 saat uzunluğunda video yükleniyor. 571 adet web sitesi oluşturuluyor, Wordpress’te ise 347 adet gönderi yayınlanıyor. İşverenler aradıkları profesyonele ulaşmak için 11 bin arama yapıyor. 278 bin tweet gönderiliyor.

Dan Zarella “Lütfen Yardım Edin’’ ve “Lütfen Retweet’’ sözcüklerini içeren tweetler diğer tweetlere oranla %170 daha fazla retweet ediliyor.

Hubspot İçinde resim bulunan paylaşımlar resimsiz paylaşımlara göre %53 daha fazla like, %104 daha fazla yorum alıyor.

MgdAdvertising 2017 yılında çevrimiçi video tüketiminin toplam internet trafiğinin %69’una ulaşması bekleniyor.

Hubspot İlgi çekici içerik, bir markanın sosyal medyada takip edilmesinin ilk 3 nedeninden biri.

Analizi Yapan Sonuçlar

- %494 daha fazla indekslenmiş sayfaya sahip - %97 daha fazla link alıyor

- %55 daha fazla ziyaretçi alıyor

InMobi Kullanıcıların %59’u çevrimiçi reklamlardan etkileniyor.

Econsultancy Tüketicilerin %44’ü bir ürünü mağazaya gidip satın almadan önce, o ürünü internette araştırıyor.

BrightEdge 2016 yılında arama motoru optimizasyonu için 2.2 milyar dolar harcama yapılacak.

Hubspot Kullanıcıların %75’i arama sonuçlarında sadece ilk sayfaya göz atıyor.

DigitalBuzz 2014 yılında mobil cihazlarla internete bağlanma sıklığının, masaüstü cihazlarla internete bağlanma sıklığının önüne geçeceği tahmin ediliyor.

Kaynak: http://www.sosyalmedyacci.com, 2013.

Tablo 1.3’e bakıldığı zaman mobil odaklı sosyal medya kullanımının artacağı ve arama motorlarının daha fazla yatırım yaparak bu alanda rekabet içinde olan firmaların yarışının hızlanacağı görülmektedir.

Sosyal medyada yapılan araştırmalarda ölçüm için kullanılan birçok araç göze çarpmaktadır. Bu mecrayı kullanan özel kullanıcılar, kurumlar vb. şirketler kendi ölçümlerinin yanında bizzat bu işi yürüten firmalarla çalışmaktadır. Ölçüm için de sosyal medyada var olan büyük kullanıcılar kendi ölçüt sistemlerini hazırlamaktadır.

Şirketler, sosyal medya uzmanları, ajanslar, kampanya düzenleyenler yapılan çalışmaları ölçmek adına farklı araçlar ve kriterler kullanırken; henüz farklı kanallar ve ağlar üzerinden yapılan bir kampanyayı tek bir ölçüte bağlı kalarak analiz etmek oldukça zordur. Her bir beslemenin oluşturduğu etki ve konuşma oranı kendi içinde bazı istatistiklerle ölçülebilirken, alanlar arası tek bir standart oluşturulmamıştır. Özkaşıkçı’ya (2012, s.133) göre; “Teknolojinin gelişme hızı ve kimi zaman kullanıcılarının tepkilerinin “modaya uygun” olması da bu karmaşıklığı besleyen gelişmelerdir.”

Dünyanın en yaygın arama motoru olan ve 2011 yılının en değerli ikinci markası Google, Google Analytics uygulaması ile kullanıcıların hangi yollardan geçerek ve hangi şekilde siteleri bulduğunu, site içindeki gezinme davranışları ve siteleri gezen ziyaretçilere daha iyi bir deneyim sunmak için neler yapılabileceği konusunda bilgi vermektedir. İzlenme oranı, tıklanma, beğeni, ziyaret süresi ve geri bildirim gibi metrikleri ölçen uygulama sayesinde web sitesinin ortaya çıkardığı trafik ölçülebilmektedir (Özkaşıkçı, 2012, s.138).