2014 yılında Oslo Kent Konseyi, Norveç evrensel tasarım ulusal eylem planının yerel uygulamasına yönelik olarak ortak ilkeler benimsemiştir. Bu ilkeler, evrensel tasarım konusunda, münferit plan geliştirmesi gereken kentteki her bir departman ve kuruluş için rehber ilkeler sağlamaktadır. Kentin Sosyal ve Yardım Hizmetleri Kuruluşu, belediye sınırları içinde bu girişimlerin koordinasyonundan sorumludur.
Evrensel tasarım ilkeleri üç ana alanı kapsamaktadır:
• ulaşım ve iletişim
• inşaat, mülk ve dış alanların planlanması
• bilgi ve iletişim teknolojisi (BİT).
Ortak ilkeler, evrensel tasarımın Norveç’te 2025 yılına kadar uygulamaya konulmasına yönelik hükümet vizyonuna dayanmaktadır.
Kaynak: Oslo Kenti (2014), DSÖ (2015c).
18
Fiziksel ortamlar yaşlılar ve yaşlı dernekleriyle işbirliği içinde oluşturulabilir.
Yeni planlanan kentsel gelişim çalışmalarına yönelik istişare süreçlerine yaşlıların dahil edilmesi, kentsel planlamada onların ihtiyaçlarının dikkate alınmasını sağlayabilir. Birçok kent, yaşlıların yaşamlarını etkileyen konular hakkında yerel mercilere tavsiyelerde bulunan
“yaşlı konseyleri” oluşturmuştur. Bu planlama süreçlerine destek olarak belediyeler sokak denetimleri ve kamu istişarelerine yönelik bir dizi yöntem geliştirmiştir (Buffel vd., 2014).
Yaşlı dernekleri ve yaşlıların diğer örgütlü ya da resmi olmayan grupları, yerel aktivitelerin ve daha sağlıklı fiziksel ortamların teşvik edilmesine ilgisi olan önemli paydaşlardır. Yaşlılarla birlikte kamusal, meskun ve açık alanların oluşturulmasının iki faydası vardır: birincisi özel ihtiyaçları olan yaşlılar için engellerin tespit edilmesi ve giderilmesi (Gilroy, 2008; Beard ve Petitot, 2010) ve ikincisi, sahiplik duygusu oluşturmak suretiyle örgütlü
ve resmi olmayan grupların müteakip kullanımının artırılması.
Dış mekanda olmaya ve kalmaya yarayan yerler
Dışarı çıkmak sadece bir şeyleri yapma ya da bir yerden başka bir yere gitme eylemi demek değildir. Kamusal ve açık mekanlarda olmak aynı zamanda insanların içinde bulundukları topluluğun yaşamına katılması ve toplumsal karşılaşmalar içine girmesi anlamına da gelir. Yaşamı ve katılımı mümkün kılan fiziksel ortamların insan odaklı olarak planlanması ve kişilerin başarmak istedikleri şeyler için ilgili ve ölçülebilir hedefler tanımlaması gereklidir (Gehl, 2011).
Dinlenmek için kamunun kullanımına açık banklar ve diğer fırsatların yanı sıra tuvaletlere yeterli erişim de işlevsel kısıtlamaları olan yaşlıların kamusal mekanlarda öz güvenli hissedebilmeleri açısından son derece önemlidir.
Kutu 4. Vaka çalışması: dış mekanların yaşam için demans dostu mahalleler olacak şekilde tasarlanması
Oxford Sürdürülebilir Kalkınma Enstitüsünün yürüttüğü bir üç yıllık araştırma projesinde, dış ortamların nasıl daha demans dostu hale getirilebileceği incelenmiştir. Demansı olan kişiler, dış mekanları bağımsız olarak kullanmakta daha fazla güçlük çekmektedir: bu kişilerin dış çevreyi nasıl algıladıkları, deneyimledikleri ve kullandıklarını inceleyen araştırmacılar, demanslı kişilerin yerel mahallelerini başarılı bir şekilde kullanma ve bir uzlaşmaya varma kabiliyetlerini etkileyen tasarım faktör ve kriterlerini tespit etmişlerdir. Demanslı katılımcıların çoğunluğu dışarı çıkmaktan hoşlandığını ifade etse de çoğu artık araba kullanamamakta ya da yanlarında biri olmaksızın toplu taşıma araçlarından yararlanamamaktaydı; bu da gidebilecekleri yerleri yürüme mesafesindekilerle sınırlamaktaydı.
Demanslı yaşlılar aşağıdakileri tercih etme eğilimindedir:
• karma kullanımlı, derli toplu mahalleler;
• geniş kaldırımları ve iyi görsel erişimi olan kısa ve hafif şekilde dolambaçlı caddeler;
• değişik kentsel formlar ve mimari özellikler ve estetik çevre özellikleri;
• tarihi, şehre ait ya da belirgin simge yapılar;
• sessiz, yayalaştırılmış caddeler ve davetkar açık mekanlar;
• işlevleri ve girişleri kolaylıkla anlaşılabilecek yerler, mekanlar ve binalar;
• açık bir fon üzerinde büyük, koyu renkli ve net grafiklerin kullanıldığı basit ve açık seçik işaretler;
• kendilerini tanıdık gelen tarzda kullanımı kolay sokak mobilyaları;
• pürüzsüz, düz, kaymaz, yansıma yapmaz yol kaplamaları.
Bu bulgular, (kentsel tasarımdan sokak mobilyalarına kadar her düzeyde çalışan) tasarımcıların demans dostu kentsel ortamlar geliştirirken göz önüne alacakları kriterler hakkında kullanabilecekleri ön rehber haline dönüştürüldü.
Özet olarak bu araştırma dış ortamların demans dostu olabilmesi için altı önemli gereksinim belirlemiştir: bu ortamlar tanıdık, okunaklı, belirgin, erişebilir, rahat ve güvenli olmalıdır. Tüm bu kriterler bu bölümdeki konularla yakından ilgilidir. Demanslı kişilerin erişmesi, anlaması, kullanması ve sevmesi kolay olan ortamlar aynı zamanda yaş dostu olması ve kısıtlamaları olan ya da olmayan kişilere fayda sağlaması büyük olasılıktır; bu da “yaşam için mahalleler” kavramına sonuç vermiştir.
Kaynak: Mitchell ve Burton (2006).
19
Bu aynı zamanda kamusal mekanların özel mülkiyetli uzantılarını da (mağazalar, süpermarketler ve ticari alışveriş merkezleri) ilgilendirmektedir. “Yaş dostu” ya da “kuşak dostu” şeklinde ticari etiketler uygulamaya konduğunda bazen demansla yaşayan kişilerin ihtiyaçlarına özel odaklanmayla birlikte bunlara ilişkin denetim listeleri genellikle bu sorunları ele almaktadır.
Yaşlılardan mahallelerini derecelendirmeleri istendiğinde yeterince güvenli ya da temiz olmayan ortamları sık sık endişe kaynağı olarak dile getirmişlerdir.
Kirlilik, çöpler ve grafiti, mahalledeki bozulma ve çürümüşlüğün kanıtı olarak algılanabilmektedir (De Donder vd., 2013). Bu durum yaşlılarda güven eksikliği şeklinde öznel bir duygunun gelişmesine yol açabilir.
Kişinin yaşam ortamında kendini güvende hissetmesi, yaşlıların evlerini terk edip topluluğa katılmayı tercih etmesinde önemli bir faktördür (Broekhuizen, de Vries ve Pierik, 2013; Yen vd., 2014).
Güven duygusu bir dizi faktöre bağlı olabilir. Bunlar arasında sadece nesnel ya da öznel şiddet riski algısı, gözlenen antisosyal davranış ve suç ihbarı gibi olumsuz faktörler değil, aynı zamanda caddelerin yeterli şekilde aydınlatılması ya da toplu taşıma duraklarının yakınlarında acil durum telefonlarının olması gibi olumlu faktörler de yer almaktadır. Düzensizlik ve çöp algılarına ek olarak yol güvenliği konusunda sorun yaşanması da, kaldırımların kötü durumda olması ve yetersiz eğlence altyapısı ya da yoğun trafik gibi güvensizlik duygusuna neden olabilir (De Donder vd., 2013). Öte yandan yerel mağaza altyapısı, güvenlik algısında artışa yol açabilir.
Bazı araştırmalar, suç korkusu ya da motorlu ulaşımı önceleyen cadde tasarımı ve mahalledeki bozulmanın yaşlılardaki sağlık sonuçlarını olumsuz şekilde etkileyebileceğini göstermiştir (Beard ve Petitot, 2010).
Mahalleler, yaşlıların eğlence, fiziksel aktivite ve diğer boş zaman etkinlikleri için tercihte bulanabilecekleri yerlerde oluşturulmalıdır.
Diğer insanların mahallelerinde aktif olduğunu görmenin, mahalle sakinlerinin güvenilir ve sorumlu olduğu şeklindeki algıları destekleyip yaşlıların katılımını teşvik edebileceği yönünde birtakım kanıtlar mevcuttur (Annear vd., 2014).
Yaş dostu kentlerde giderek artan şekilde popüler hale gelen bir müdahale de yaşlıların eğlence amaçlı kullanabileceği erişilebilir yollar, fiziksel aktivite altyapıları ve bisiklet yollarının oluşturulmasıdır. Sağlık faydaları, fiziksel aktivitenin ötesine geçerek ek olarak toplumsal etkileşimde bulunma ve ruh sağlığı faydalarını da gündeme getirmektedir. Bu altyapı yatırımları, güvenli algısı ve çekiciliği artırmaya yönelik diğer önlemlerle
irlikte dezavantajlı mahallelerde değerlendirilmelidir.
Yürüyüş grupları yaşlıları evlerini terk etmeye davet edip eğlence amaçlı yürümeyi desteklemekte ve diğer yandan toplumsal katılımı da teşvik etmektedir.
Vaka çalışmaları, son dönemlerde ortaya çıkan
“yetişkin oyun alanı” hareketinin tasarladığı, dede ve ninelerin torunlarıyla birlikte ve özel ekipmanlarla oyun oynayabildiği kuşaklar arası oyun alanları gibi topluluktaki fiziksel yapıların olumlu etkileri olduğunu göstermektedir.
Tüm bunlar açık mekanları yaşlılar açısından daha çekici hale getirebilir ve toplumsal etkileşim olasılıkları sunabilir. (Katılım ve eğlence faaliyetleri hakkında daha fazla ayrıntı, alan 4: sosyal katılım hakkındaki bölümde bulunabilir).
Doğal ortamlar, parklar ve yeşil alanlar aktivite seviyelerinde artışa yol açarak iyilik hali ve sağlığı teşvik edebilir.
Yeşil yaşam ortamına erişim, 60 yaş ve üzeri kişilerde daha iyi sağlık algısı, daha az hastalık ve daha uzun yaşam ile olumlu olarak ilişkilidir (Broekhuizen, de Vries ve Pierik, 2013). Bu etkinin olası bir açıklaması, park ve diğer açık mekanların yakınında yaşayan yaşlıların daha çok yürüyüş yaptığı ve evlerini daha sık terk ettiğini gösteren araştırmalarda bulunmaktadır (Saelens ve Handy, 2008; Sugiyama ve Ward Thompson, 2008).
Yeşil mekanların tasarım, çekicilik ve güvenlik algısı;
aktivite düzeylerinde artış üzerindeki etkileri açısından kritik önemdedir (Michael, Green ve Farquhar, 2006).
İncelenen yeşil mekanların bazı faydalı etkileri (söz gelimi uyku kalitesinin iyileştirilmesi) yaşlılarda genel nüfusa göre daha güçlü idi (DSÖ Avrupa Bölge Ofisi, 2016b).
Doğa ve yeşil mekanların iyilik hali ve ruh sağlığı üzerinde ek etkileri bulunmaktadır.
Araştırmalar yaşlıların kenarlarına ağaç dikilmiş caddeler, bitkiler ve parkta seyredilecekler gibi yeşil ortamları tercih ettiklerini göstermektedir (Ward Thompson, 2013).
Mahallede ağaçların dağılımı ve yeşil açık mekanlara maruz kalma, yaşlıların öznel iyilik hali ve öznel sağlığı ile ilişkili görünmektedir (Kweon, Sullivan ve Wiley, 1998;
Van Dillen vd., 2011).
Doğayla iç içe olmanın ruh sağlığını olumlu yönde etkilediği, stresi azalttığı, enerjiyi geri kazandırdığı ve ruh halini iyileştirdiği (tüm bu etkiler “tedavi edici manzaralar”
ya da “onarıcı ortamlar” olarak tanımlanmıştır) ortaya konmuştur (Kaplan ve Kaplan, 2003; Hansen-Ketchum vd., 2011). Ayrıca, hobi bahçeleri ve ortak alan bahçeciliği de yaşlıların ruh sağlığına ve iyilik haline faydalı olabilir (Milligan, Gatrell ve Bingley, 2004; Van den Berg vd., 2010). Bahçede çalışıp etkileşimde bulunan yaşlılar;
başarı, tatmin ve estetik zevk duygularını tadarlar (Milligan, Gatrell ve Bingley, 2004).
20
Kentsel eylem planlarında ortak alan bahçeciliği ya da hobi bahçeleri genellikle sosyal entegrasyona yönelik kuşaklar arası ve kültürler arası stratejiler kapsamında yer almaktaysa da bu uygulamalar yaş dostu politikalarla da açıktan ilişkilidir. Ortak bahçecilik, bir yandan toplumsal izolasyonla mücadeleye yardımcı olurken diğer yandan da toplumsal ağ ve becerilere katkıda bulunarak iki yönlü fayda sağlayabilir. Demansı olan kişiler de doğayla ilişki kurmayı ve doğaya dayalı etkinliklere katılmayı değerli görüp bu etkinlikleri son derece keyifli olarak değerlendirmektedir (toplulukta ya da yaşlılar evinde yaşayanlar için) (Gibson vd., 2007).
Aidiyet, süreklilik ve kendilik duygularını destekleyen kentsel ortamlar
Evi çevreleyen mekan, coğrafi birimin ve fiziksel kalitenin ötesine geçmektedir: evin sakinleri için karakteri, tarihi, anlamı ve değeri de vardır. Yaşlıların yerinde yaşlanma isteği, süreklilik ve bir yerle tanıdık olma duygusuyla ilintilidir. Ancak bir mahallede meydana gelen hızlı değişimler mahallenin artık yeni ve tanıdık olmayan bir yer olarak hissedilmesine yol açabilir ve yaşlıların mahalleyle hissettiği süreklilik ve bağlılık duygusunu tehdit edebilir. Bu, demanslı kişiler açısından özellikle geçerli olabilir, ama bu bağlamda hızlı kentsel değişimlerin yaşlıları nasıl etkilediği konusunda henüz fazla araştırma yapılmamıştır.
Bağlılık ve aidiyet duygusu, yaşamın seyri sırasında mahallede yaşanan erişilebilirlik, toplumsal bağlar, duygular, anılar, düşünceler ve rutinler aracılığıyla şekillenmektedir. İnsanların yerlerle çeşitli şekillerde ilişki kurduğunu fark etmek önemlidir ve bu alanda daha fazla araştırma yapılması gereklidir. Bir yere ilişkin deneyim, yaşlıların o yer konusundaki sübjektif yargısını ve yaşlıların yapılı çevreye katılma becerisini etkileyebilmektedir (Phillips, Walford ve Hockey, 2011).
“Kamusal ve paylaşılan alanlar, gündelik yaşamın yürütülmesini şekillendiren kritik ortamlardır. Kamusal mekanları kullanmamız ve onlarla özdeşleşmemiz, genel olarak bir yerde olma duygumuzun temel bir bileşenidir.
Kendimizi güvende hissettiğimiz, hoş karşılandığımız ve bir aidiyet ve özdeşleşme duygusu yaşadığımız kamusal mekanlar vardır. Diğer kamusal alanlar tehlikeli, düşman ve yabancıdır. Bu mekanların tasarımı ve havası, konutumuzun göreceli güvenliğinden uzaklaşmayı göze alma yeteneğimizi ya da isteğimizi belirlemede kritik bir unsurdur.”
Rowles ve Bernard (2013: 4)
Bir yer hakkındaki algı ve duyguların, fiili kullanım ve katılım üzerinde önemli bir etkisi olabilir.
Estetik binalar, cadde görünümleri ve manzaralar son derece değerlidir ve yaşlıların katılımının artmasıyla
ilişkilidir (Moran vd., 2014). Dolayısıyla bir mahallenin güvenlik ya da çekicilik okuması, yaşlıların aslında evlerinden dışarı çıkıp çıkmadıklarıyla ilintilidir.
Araştırmalar, estetik, kullanılabilirlik ve paylaşılan anıların, tanıdık olmayan yerlerde yaşlıların bir yer ve mekan duygusu geliştirmelerine yardımcı olduğunu göstermiştir (Phillips vd., 2013).
Kentsel planlamacılar ve kentsel geliştiriciler, yaşlıların sadece teknik ve maddi ihtiyaçları değil, aynı zamanda kendi mahallelerinden duygusal taleplerinin de olduğunun giderek daha çok farkına varmaktadır.
İnsanlar yaşamlarının seyri sırasında mahalleleriyle aidiyet ve temsil bağları geliştirirler (Wahl, Iwarsson ve Oswald, 2012). Bunlar yer bağlılığına yol açar ve anı ve anlam yaratır. Yaşlıların uzun yıllar boyunca genelde aynı mahallede yaşamış olduğu göz önüne alınacak olursa, bu aidiyet süreçleri mahallelere yönelik öznel değerlendirmeleri açıklayabilir. Bu dinamiklerin anlaşılması, yerinde yaşlanmayı mümkün kılan ortamların oluşturulması açısından can alıcı önemdedir; bu anlayış, daha uygun ortamlara taşınmaları gerektiğinde ya da kendileri böyle ortamlara taşınmak istediklerinde yaşlıların yeni yerlerine uyum sağlamalarına yardımcı da olabilir.
Yerlerin anlam, değer ve ortak anılarının korunmasının ve hatırlanmasının yolunun bulunması, süreklilik duygusunu korumaya ve mahalleye aidiyet duygusunu desteklemeye yardımcı olabilir.
Bu duygusal düzeylerin özellikle kentsel değişim ve yenilenme bağlamlarında yaşlıların sağlık ve iyilik halini nasıl etkilediğinin anlaşılması konusunda araştırmalar daha başlangıç aşamasındadır. İnsanlar bu kullanım örüntülerini ve günlük faaliyet rutinlerini anlamlandırmak suretiyle yaşam mekanlarını dönüştürürler. Topluma entegrasyon ve çevreyle sürekli etkileşim, yaşlı yetişkinlerin yaşam kalitesini arttırmak için kritik öneme sahiptir (Rowles ve Bernard, 2013).
Yaşlıların evin dışına çıkma konusunda öz güvene sahip olmasında yerin öneminin kent planlamacıları ve politika yapıcılar tarafından anlaşılması önemlidir.
Destekleyici olmayan ortamlar, öz yeterlilik ve öz saygı kaybına yol açabilir. Örneğin, tuvalet bulamamak ya da tekerlekli sandalye kullanıcısı olarak bir binaya erişmek için yardım istemek, bağımlı olma duygularını uyandırabilir. İnsanların mekan kullanımı ve yaşam kalitesine ilişkin öznel deneyim ve özlemlerinin anlaşılmasının destekleyici dış ortamlara faydası olabilir.
İnsan merkezli ortamlar, bir yerde yaşayan insanların öznel değer ve anlamlarına saygı duyar, yaşlıların
21
çeşitliliğini ve ihtiyaçlarını destekler ve fiziksel ve duygusal açıdan kapsayıcı mekan tasarıma odaklanır.
Yaşlıların seslerini dinlemek tasarım ve planlama süreci boyunca can alıcı önemdedir.
Eylem alanı ve hedefe göre politika müdahale ve girişimleri
Tablo 1’de bu bölümde önerilen müdahale ve hedef yönergelerinin yapısı izlenmekte ve mevcut yaş dostu
strateji, eylem planı ve vaka çalışmalarından örnekler eklenmektedir. Bahsedilen müdahale ve girişimler, yerel bağlamlarda hali hazırda uygulanmış ya da yaş dostu bir eylem planında uygulanması tasarlanan projeler olabilir.
22
Tablo 1. Yerel yaş dostu eylem planları ve değerlendirmelerden dış ortamlar için uygulama örnekleri
Eylem alanı Hedef Politika müdahalesi ve girişimi örnekleri
Engelleri olan kişiler tarafından erişilebilir ve kullanılabilir engelsiz kamusal alan ve binalar (alan 4: sosyal katılım ile kesişiyor)
Risk altındaki
kişilere destek
•
•
•
Toplumsal olarak dezavantajlı mahallelerde (sosyal gelişim dahil) altyapıların geliştirilmesi ve iyileştirilmesi için mahalle yenileme programları
Belirli dezavantajlı alanlarda ya da belirli hedef gruplarla dene-time dayalı kentsel iyileştirmeler
Dezavantajlı bölgelerde bitkilerin dikilmesi ve kentsel imkanların sağlanmasına yönelik planlama
Erişilebilir/içer-meci tasarım Kamusal alanlar, yollar, binalar ve toplu taşıma araçlarına engelsiz erişim oluşturmak üzere kamusal mekanların ve altyapının iyileştirilmesi (hareketlilik yardımcılarıyla bile) Yeni inşa edilen altyapılarda erişilebilirlik ilkelerinin takip edilmesi
Kent planlamacıları ve kent tasarımcıları ile yaş dostu ve erişilebilir tasarım atölyeleri
Erişilebilirliğin katılımcı şekilde haritalandırılması ve dış ortam-ların ve binaortam-ların hedeflenen güçlendirilmesi (yürüme imkanları, erişilebilirlik ve sokak denetim araçlarının geliştirilmesi)
Yaya geçitleri ve trafik ışıkları
•
•
Bozuklukları olan insanları içeren sokak denetimleri
Hareket engelli kişilerin güvenli geçişini sağlamak üzere trafik ışıklarının süresinin ayarlanması
Trafik ışıklarına takılacak sonar sinyalleri Duyusal
bozuk-luklar
••
•
Evrensel tasarım girişimleri
Kamu altyapı, dinlenme alanları ve yürüyüş/spor tesislerinin planlanmasında görme engelli kullanıcılar için güvenlik ve erişilebilirliğin göz önünde bulundurulması
Bilgi ve işaretlerin görme engelli alfabesiyle ve sesli olarak hazırlanmış versiyonları
Demans dostu
•• • •
•
Kamu alanı ve sivil yapılar için demans stratejileri Demanslı kişilerin mahalle denetimlerine katılımı Bankların, trafik ışıklarının tanıdık tasarımı
Okunabilirlik, belirginlik ve iyi aydınlatma gibi diğer demans dostu tasarım ilkeleri
Demanslı kişiler için yürüyüş grupları Topluluk etkileşimi
ve kişisel bağımsı-zlık desteği
(alan 8: toplum ve sağlık hizmetleri ile kesişiyor)
İmkanlara erişim
•
•
•
•
•
•
Tesislerin ve yerel hizmetlerin özellikle bakım kurumlarına ve yaş dostu binalara yakın yerlerde ortak konumu
Eczane ve sağlık hizmetlerinin yaşlı nüfusun bulunduğu yerlere göre yasal olarak dağıtılması
Mahallede yerinden yönetimli sosyal hizmetlerin sunulması (mahalle sakini sayısıyla orantılı olacak şekilde)
Hizmet sağlayıcıları ve işletmelerin, binaların ve dış mekanların geliştirilmesi konusunda yaşlı konseylerine danışması
20 dakikalık mahalle ve kısa mesafeli kent gibi kentsel planlama kavramlarının ön plana çıkarılması
Mahallede sağlıklı gıdaya, pazarlara ve yerel mağazalara erişimin ve bu imkanların sürdürülebilirliğinin teşvik edilmesi
23
Binalara ve yerel ulaşıma erişim
•
• •
Binaların erişilebilirliğinin haritalanması (ağır kapılar, korkuluksuz ya da tekerlekli sandalye erişimi olmayan merdivenler)
Kamu binaları ve konutlara rampa inşa edilmesi
Otobüs duraklarının dağılım ve yoğunluğunun ve yaşlıların yerleşim alanlarına uzaklıklarının analizi (coğrafi bilgi sistemi haritalaması yardımıyla)
Dış mekanda olmaya ve kalmaya yarayan yerler
(alan 4: sosyal katılım ile kesişiyor)
Bank ve tuvaletler
•
•• •
Çevrim içi bank istek formları
Umumi tuvaletlerdeki işaretlerin iyileştirilmesi
Tuvaletlerin haritalanması ve bakımlarının sağlanması
Yerel mağaza ve gastronomi tesisi sahipleriyle erişilebilir tuvalet girişimleri ve etiket kullanımı konularının değerlendirilmesi
Güvenli ve temiz
ortamlar
•
• •
Özel mülk sahipleriyle birlikte çalışarak bu kişilerin tesislerinden gelen gürültü ve çöplerin kontrol alınması
Çöp ve grafitilerin giderilmesi
Kentsel yenileme ve gençleştirme girişimleri Eğlence ve
dinlenme yerleri
•
••
Kamusal mekan ve parklara egzersiz ekipman ve alanlarının kurulması
Yüzme havuzları ve eğlence merkezlerinin desteklenmesi Kültür ve yürüme yollarının oluşturulması
Parklar ve yeşil
alanlar
•
•
•
Yeni parkların oluşturulması
Banklar yerleştirme, aydınlatma kurma ve bakım imkanlarını artırma yoluyla mevcut parkların daha erişilebilir, davetkar ve güvenli hale getirilmesi
Köpek kakası toplama poşetleri temin edilmesi Direnç ve esneklik
sağlayan tedavi edici yerler
•
• •
•
Ormanlara ve doğal mekanlara erişilebilirlik ve bağlantının artırılması
Hobi bahçeleri Topluluk bahçeleri
Sert iklimlere karşı direnç ve esnekliğin değerlendirilmesi: kent merkezlerinin iklim değerlendirmesi ve adaptasyonu
Aidiyet ve kendilik duygusu
(alan 2: ulaşım ve hareketlilik ve alan 4:
sosyal katılım ile kesişiyor)
Temsil
•
Kent ortamını iyileştirmek üzere yerel yurttaş girişimlerinin desteklenmesiEstetik ve
kullanılabilirlik
• •
•
Dış mekan mobilyalarının tanınabilir tasarımı
Yerel sakinlerle birlikte ile tasarlanmış mahalle güzelleştirme kampanyaları
Aidiyetin
anlaşıl-ması
•
Yaşlı sakinlerle odak grupları Mahallelerin varlık haritalaması Anıların vesürekliliğin korunması
•
Kentsel yenileme ve gençleştirmeye katılımcı planlama yaklaşım-larının kullanılmasıTarihi kentsel peyzajın korunması Tablo 1 Devamı
Çevresel güven
• •
•
Açık işaretler ve okunabilir yerleşim
Yerel polis ile işbirliği yapılarak "suçun uzaklaştırılması tasarımı"
ve "pasif gözetim" gibi tekniklerin kullanılmasıyla suç
ve "pasif gözetim" gibi tekniklerin kullanılmasıyla suç