2.1. Mihver Odularının Sivastopol’e Tekrar Saldırmaya Başlamaları
13 Şubat’ta Kırım’ın doğu kesiminde büyük bir Sovyet yük vapuru, Alman uçakları tarafından hasara uğratılmıştır.279 Bu sırada havalar da düzelmeye başlamış ve karlar erimek üzereyken ne iki tarafın karşılıklı kanlı saldırıları ne de bahar taarruzları için hazırlıkları bitmiştir.280 Britanya ve ABD mühendisleri, Basra’da
Sovyet ordusu için hazırlanan yardımları teslim için hazırlanmışlardır. Böylelikle Kafkasya yolundaki Alman birliklerine karşı, henüz saldırı başlamadan önlem alınmıştır. Alman birlikleri, henüz Sivastopol ve Kerç’teki faaliyetlere son noktayı koyamamışken binlerce uçak ve sayısız muhtelif harp malzemesi Kafkasya yoluna çıkmıştır. 20 Şubat’taki Alman tebliğine göre, Sivastopol kesiminde Alman topçuları ayın 15’inden itibaren düşman mevzilerine karşı faaliyetlerini artırmışlardır. Asıl Sovyet mevzilerinin ardında faaliyette bulunan düşman kuvvetlerini vuran Almanlar, karşı bombardımanlarla yüzleşmişlerdir. Sovyet istihkâmcıları ve sığınakları, gündüzden itibaren yoğun top ve havan ateşi altında kalmıştır. 281 Hava taarruzları da kesilmemiştir. 24 Şubat’ta bir grup Stuka, Sivastopol’ün bir koyunda bekleyen bir Sovyet kruvazörüyle yanındaki refakat gemilerine saldırmıştır. Uçaksavar ateşi altında kalan Alman uçakları, hızla saldırıya geçip iki bomba isabeti kaydetmişlerdir. Neticede uçaklar dönerken gemide yangın olduğunu bildirmişlerdir. Bu günlerde kalabalık Alman hava filoları, gece ve gündüz peş peşe dalgalar halinde Sivastopol’ün askerî liman, gemi tezgâhları ve rıhtım tesislerine saldırılarını sürdürmüşlerdir.282
23 Şubat 1942'de Stalin, Almanların avantajlarını yitirdiklerini ilan etmiştir. Almanlar batıya sürülmüş ve Moskova ile Tula bölgelerinden atılmışlardır.
279 Ulus, 14 Şubat 1942, s. 3. 280 Cumhuriyet, 14 Şubat 1942, s. 1. 281 Ulus, 21 Şubat 1942, s. 1-3. 282 Ulus, 27 Şubat 1942, s. 3.
Gerçekteyse durum o kadar parlak olmamıştır. Kuzeyde Leningrad abluka altında kalmıştır; siviller "ak ölüm" denilen açlıkla yüzleşmişlerdir. Güneydeyse Kafkasya'nın kapısı denilen Kırım gibi mevziler, neredeyse tamamen Alman birliklerinin eline geçmiştir. Kırım Yarımadası'nda, yalnızca Sivastopol'de sağlamca tutunan Sovyet birlikleri ağır ateş altındaki bir kuşatmada direnmişlerdir. Stalin'in dediği ksımen doğruyu yansıtmıştır; Moskova ve Tula kurtulmuştur ama ağır bedeller karşılığında bu zaferler kazanılabilmiştir. Tüm köyler ve kasabaların yanmasının yanında ağır kayıplar verilmiştir. Savaşın başından bu yana verilen 3 milyondan fazla esir haricinde yalnızca çatışmada ölen Sovyet askerlerinin sayısı Şubat 1942 itibariyle 2.663.000'e ulaşmıştır. Alman kayıplarının çoğu yaralılardan ibarettir. Böylece, yalnızca çatışmada ölenler açısından kıyaslandığında görülmüştür ki, bahara kadar savaşta ölen her Almana karşılık 20 Sovyet askeri kaybedilmiştir.283
Stockholm’e göre Sovyet tebligatında değinilmemesine rağmen Almanlar, Kırım’ın doğusundaki Arabat Dili denilen sahil kesiminde Sovyet güçlerinin cepheyi yardıklarını kabul etmişlerdir. Moskova’da bu durumla ilgili bilgi verilmemesinin sebebi olarak, devam eden harekâtlar netice verene kadar görüş belirtmeme ilkesi öne sürülmüştür. Genellikle çatışmalar yatıştıktan sonra herhangi bir yerin alındığının haberini veren Sovyetler, her bölgede eşgüdümlü giriştikleri saldırılarla Alman cephesini zor durumda bırakabilmişlerdir. Alman ordusu, bahar saldırısı için hazırladığı birliklerin çoğunu, çoktandır savunma için cepheye sürmek zorunda kalmıştır. Alman radyosunda verilen bilgilere göre, Sovyetlerin asker kaybı en az kendilerininki kadardır. Bu konuda Moskova yönetimi, susmayı tercih etmiştir. Sovyet karşı harekâtı aynı şekilde gelişmeye devam ederse Azak’ın kuzey kıyıları boyunca taarruza devam eden Timoşenko ordularıyla Kerç’te üslenerek Kırım’a saldırılarda bulunan ordular arasında kısa süre içinde doğrudan kara bağlantısı kurma imkânı görülmüştür.284 Nitekim Stalin açıklamalarında, Sovyet yurttaşlarını çetin bir
mücadelenin beklediğini ve topraklarını kurtaracaklarını söylerken Ukrayna, Belarus ve Kırım’a vurgu yapmıştır.285 Ukrayna ve Belarus ormanlarıyla birlikte Kırım’ın
283 Catherine Marridale, Ivan’s war, s. 78-79. 284 Ulus, 21 Şubat 1942, s. 5.
dağlık kesimi, Alman işgali süresince en ileri çetecilik faaliyetlerinin sığınağı durumunda olmuştur.
Şubat boyunca Almanlar şehri dövdükçe Sovyet birlikleri hücum tazelemişlerdir. Çeşitli mevziler elden ele geçerken Alman topçuları, Sivastopol'ü harabeye çevirmeyi sürdürmüşlerdir.286 Neticede şehir, Mihver topçu menzilinde
olduğu sürece Sovyetlerin kanlı taarruzları sürdürmekten başka ellerinden gelen bir şey olmamıştır.
27-28 Şubat’ta Kırım’daki Sovyet birlikleri, tekrar bir genel saldırı denemesi yapmışlardır. Kerç’teki kuvvetlerin cepheye gerçekleştirdikleri saldırıyla eşzamanlı şekilde, Sivastopol’deki müdafiler de hürûc denemişlerdir. Çarpışma sonucunda Sovyet iddiasına göre, Kızılordu Sivastopol’de 9, Kerç kesiminde 35 zırhlı araç yitirip ağır kayıplar vererek geri çekilmek zorunda kalmışlardır.287Buna karşılık Almanlar,
Sovyet saldırısının başladığı gece Azak Denizi’ndeki buzlar üzerinde 30 kilometre güneye ilerleyip keşiflerde bulunmuşlardır. Kerç’teki bu yeni çarpışmalarda, Berlin’in iddiasına göre Sovyet ordusu 66 tankla birlikte 4 bin kayıp vermiştir.288Mart başında
süren çatışmalarda, Sovyetler bir gemi ve birçok zırhlı aracını hava akınlarına kurban vermiştir.289 Kerç’teki Sovyet hücumu, 3 Mart’ta durdurulabilmiştir. Saldırının durmasının ardından muhtemelen tekrar yapılabilecek bir yığınağı engellemek adına Alman hava hücumları Kerç ve çevresindeki limanlara yönelmiştir. Bölge limanlarında büyük yangınlar çıkmıştır.290 Sivastopol’deki kuşatmayı yarmak için Alman mevzilerine saldırı deneyen Sovyet askerleriyse, Berlin’in iddiasına göre çevrilerek imha edilmişlerdir. 16 zırhlı araç, çeşitli tipte makineli tüfeklerle birlikte mayın atıcı toplar ele geçirilmiş ve 9.400 Sovyet askeri esir edilmiştir.291Almanların
topçu menzilinde bulunan Sivastopol müdafileri, çıkış hareketleri yapmaktan başka çözüm bulamamakla birlikte, kış boyunca şehirden kitlesel bir ger çekiliş olmaksızın liman yolunu açık tutarak uzun süre direnebilmek için hazırlanmaktan başka yol
286 Clayton Donnell, The Defence of Sevastopol, s. 113. 287 Tan, 1 Mart 1942, s. 1.
288 Ulus, 2 Mart 1942, s. 3. 289 Cumhuriyet, 3 Mart 1942, s. 1. 290 Tan, 4 Mart 1942, s. 1. 291 Tan, 4 Mart 1942, s. 2.
görememişlerdir. Muhtemelen yine Odessa’daki gibi bir denizden ricat hareketi denenseydi, bu sefer şehre yüklenmek için iyi hazırlanmış Alman hava kuvvetlerine karşı o denli başarılı olamayacakları gerçeği daha muhtemeldir. Bu sebeple, Sovyet savunmasının zounluluktan ortaya çıktığı söylenebilir.
Kış savaşında Almanlar zararlı çıkmışlardır. Bu sebeple başta Halder olmak üzere Alman generalleri, kış boyunca uğranılan kayıpları kapatmak için ordunun tekrar büyük bir harekâta girişmemesi gerektiğini savunmuşlardır. Cepheyi mümkün oldukça kısa tutacak şekilde düzenlemeler yaparak mevzileri berkitmek, cephe gerisinde yeterli yedek birlikler oluşturmak, altyapıyı yeterli düzeye çıkarmak, düşmanı saldırı için teşvik edip karşı hücumlar gerçekleştirerek Sovyet ordusunu imha etmek akla gelen çareler arasında olmuştur. Hitler ise saldırı için Almanya'nın tüm fırsatları kullanmasını ve generallerinin düşündüklerinin aksine 1941'de kaçırılan zaferin yakalanabilmesi için 1942'de tekrar saldırı yapılması gerektiğini düşünmüştür.292
Moskova basınından edinilen bilgiye göre, 5 Mart’ta Sivastopol’deki deniz erlerinin gerçekleştirdikleri iki farklı saldırıda Alman mevzilerine karşı başarılı hücumlar yapılmıştır. Bunlardan birinde, bir tepedeki kuvvetli bir Alman istihkâmına karşı taarruz edilmiş ve bahriyeliler şiddetli ateşe maruz kalsalar da görevlerini yapmışlardır. Diğer saldırıdaysa, 3 Alman alayına karşı süngü ve el bombalarıyla girişilen hücumda, düşmanın iki savunma hattı yarılmış ve 500 kayıp verdirilmiştir. Sivastopol’deki mevziler bu faaliyetlerle paralel olarak kuvvetlendirilmiştir.293 Şehir kuşatmasını yarmaya yönelik Sovyet baskısına karşılık, Mihver ordularının her türlü baskın ve taarruz faaliyetlerini kısa sürede engelleyebilmek için kuşatmanın çapını, genel taarruzdan çok önce artırmak zorunda kaldıkları söylenebilir. Yani kuşatmayı akim bırakmak için çabalayan Sovyet ordusunun, bu faaliyetleri neticesinde istemeden direnişin zayıflamasına sebebiyet verdiği söylenebilir.
8 Mart’ta Almanlar Harkov’dan Karadeniz’e kadar olan güney bölgesinde sükûnetin hâkim olduğunu, İngiliz ve Sovyet kaynaklı harekât haberlerinin mahallî
292 Raymond Cartier, İkinci Dünya Savaşı I, s. 366-367. 293 Ulus, 6 Mart 1942, s. 4.
gelişmelerden öte olmadığını iddia etmişlerdir.294 Kısa sürede bu sessizlik bozulmuş
ve aynı gün Karadeniz’deki Sovyet ulaşımının güçleşmesi ve Kırım’daki yığınakların zayıflatılması adına Alman uçaklarının gece akınıyla Novorossisk’teki liman tesisleri yıkıma uğratılmıştır. Kerç’e karşı sürdürülen bombardımanlar da durmamıştır.295
Buna karşılık 12 Mart’ta, Sovyet donanma uçaklarının giriştiği bir akında Kırım hava meydanlarındaki bazı Alman uçakları yerde vurulmuştur.296Aynı gün Alman uçakları
da Sivastopol ve Kerç’i yine vurmuşlardır.297 Ardından Kerç’ten gelen Sovyet taarruzlarının bir diğeri başlamıştır. 13-14 Mart’ta gelişen saldırıda Sovyet birlikleri, tank ve uçakların desteğiyle Alman-Rumen mevzilerini yoklamışlardır. Sonuçta, 46 tankla birlikte ağır kayıplar verilen saldırı durdurulmuştur.298
Kerç’te süren çarpışmalarda Alman hatlarına doğru ilerlemeye çalışan Sovyet birlikleri, ağır kayıplara uğramayı sürdürmüşlerdir. Muharebe sırasında, Sovyet topçusunun tek bir Alman müfreze bölgesine 1.000 kadar atış yapması, Almanların da aynı yoğunlukta cevap vermeleri, çatışmanın boyutu açısından fikir vermektedir. Kerç’teki Sovyet taarruzlarıyla beraber alışılageldiği gibi Sivastopol’den de saldırılar devam etmiştir. 10 Mart’ta bazı Sovyet kıtaları Alman mevzilerine saldırsalar da çekilmek zorunda kalmışlardır.299 Kuşatma sertleştikçe, Sovyet garnizonunun
gerçekleştirdiği saldırılar da sıklığını artırmıştır.
Kış boyunca yalnız mevcut orduları soğuğa karşı hazırlamakla kalmayan Almanlar, yeni birlikler kurdukları gibi müttefiklerinden son haddine kadar takviye almayı ihmal etmemişlerdir. İlkbahar taarruzunda Alman ağırlığının güney cephesine yöneleceği, çünkü petrol gibi ana hedeflerin Kafkaslar’da olduğu gerçeği, Türk basınında yazan stratejistler tarafından tahmin edilebilmiştir.300 Bunun yapılabilmesi
için Rostov gibi merkezlerin alınması ve bu harekâtın güvenliği için de Sivastopol’ün 294 Cumhuriyet, 8 Mart 1942, s. 3. 295 Cumhuriyet, 9 Mart 1942, s. 3. 296 Ulus, 13 Mart 1942, s. 3. 297 Cumhuriyet, 13 Mart 1942, s. 3. 298 Ulus, 15 Mart 1942, s. 3. 299 Tan, 11 Mart 1942, s. 2.
300 Hüseyin Emir Erkilet, “Askerî Vaziyet- İlkbahar Taarruzları: Muhtemel Olarak Almanların Moskovayı
Cenubdan İhataya Kalkışmaları ve İlk Hareketin Rostov Üzerine Yapılması Beklenebilir”, Cumhuriyet, 18 Mart 1942, s. 2.
ele geçirilmesi gerekli görülmüştür. Nitekim Kırım’da, tümenler Sivastopol’de meşgulken cephe gerisindeki çetecilerin Mihver ordularına karşı süren faaliyetleri bitirilememiştir. İzvestiya’ya göre, Kırım’da çetecilik yapan halk müfrezeleri 15 Mart’a kadar giriştikleri 36 çatışmada mühimmat yüklü 56 kamyonu ve 3 gıda kafilesini imha etmişlerdir. Bununla beraber 780 kişiyi savaş dışı bırakmışlardır.301
Direniş hareketlerinin ne boyuta varabileceğini, işgal sırasında Kiev’de görülen yangın ve patlamalar dışında, Odessa’da saklanan yeraltı Sovyet ordusu hakkındaki bulgular kanıtlamaktadır. Berlin’deki DNB ajansının edindiği bilgilere göre, aylardır Odessa’daki yeraltı mezar odalarında saklanan ve insan etiyle beslenen çeteciler, insan eti yediklerine dair kanıtlarla birlikte 18 Mart’ta Rumen polisi tarafından yakalanmışlardır. Bu ilginç durum, Türk basınında hayli dikkat çekmiştir.302 Savaşın
ilerleyen dönemlerinde, Odessa’nın Sovyet ordusu tarafından kurtarılması sırasında bu direnişçilerden bazılarının hâlâ faal olduğu görülmüştür. Odessa sokaklarındaki direnişle Kırım dağlarındaki çeteciler göz önüne alınarak, güneydeki durum hakkında bir fikir edinilebilir.
Cephedeki Sovyet taarruzlarıysa taktik değiştirerek devam etmesine rağmen başarılı olamamıştır. Berlin’deki yorumlara göre, Taganrog-Harkov kesimiyle Kerç’te devam eden hücumlarda kitlesel piyade taarruzlarının sonuç getirmediğini gören Sovyet ordusu, artık kitlesel tank hücumlarını denemeye başlamasına rağmen bu da yalnızca Alman tanksavar silahları karşısında Sovyet tank kayıplarının artması sonucunu doğurmuştur. Bu hücumlarda yüzlerce tank Alman silahları karşısında kaybedilmiştir.303 Sivastopol’deki kuşatmayı yarmak için Parpaç’ta devam eden
Sovyet taarruzları da bunun gibi sebeplerden dolayı yalnız tank değil, birçok asker de kaybedilmesine rağmen yerinde saymıştır.304 17 Mart’ta Kerç saldırıları sürmüş ve Alman-Rumen savunması 33 Sovyet tankını imha etmiştir.305 Sonraki günlerde,
301 Tan, 16 Mart 1942, s. 2. 302 Cumhuriyet, 19 Mart 1942, s. 3. 303 Tan, 17 Mart 1942, s. 2. 304 Ulus, 16 Mart 1942, s. 3. 305 Tan, 18 Mart 1942, s. 2.
Kırım’daki yeni Sovyet taarruzları kısmen cephede püskürtülmüş, bazı kesimlerde topçu ve uçak salvolarıyla daha mevzilerindeyken etkisiz hale getirilmiştir.306
Kerç’teki Sovyet teşebbüsleri 20 Mart’a kadar sürmüştür. 19-20 Mart’taki saldırılara mukabil Alman karşı saldırıları da görülmüştür.307 Berlin’e göre Kerç’teki
Sovyet faaliyetleri, yalnızca boş yere halkı feda etmekten başka bir şey olmamıştır.308 Yeni Sovyet hücumları, en az daha öncekiler kadar şiddetli olmuştur.309 Çetin
mücadelelerden sonra sonuç yine aynı olmuş, Sovyet güçleri 28 tank kaybederek çekilmişlerdir. Güneybatıda ise kuşatma sürmüştür. 18 Mart’ta Sivastopol’deki tek hareketlilik şehrin güneyinde büyük bir petrol gemisinin hava saldırısı sonucu imha edilmesiyle yaşanmıştır.310 Bu sıralarda, Sivastopol’deki kuşatmayı yarma
girişimlerine bir süre ara veren Kızıl Ordu’nun geniş cephe stratejisi güderek, Almanların daha ufak çapta hazırlandıkları bariz olan Kerç Cephesi’ne yoğunlaşmaları dikkate değerdir. Sovyet kurmayları açısından Sivastopol Kuşatması’nın, Yevpatoriya’dan başlayarak Yalta kesiminde sona ermediği, Donets havzasından Kerç’e dek uzanan daha büyük bir saha mücadelesinin bir parçası olarak görüldüğü barizdir. Nitekim bu geniş sahanın her iki kanadında, baharda sona ermeyen büyük karşı saldırılar, bu stratejinin güdüldüğünü kanıtlamaktadır.
2.2. Sivastopol’e Yönelik Alman Bombardımanının Artması
21-22 Mart harekâtları sırasında Alman pike uçakları, Sivastopol müstahkem mevki limanında bir petrol gemisini o denli şiddetli hasara uğratmışlardır ki, su üstünde kalmasına rağmen batmış gözüyle bakılmıştır.311 Bombardıman özellikle
gemi tezgâhlarına, elektrik santrallerine ve yakıt depolarına başarılı isabetler 306 Cumhuriyet, 19 Mart 1942, s. 1. 307 Tan, 20 Mart 1942, s. 1. 308 Ulus, 18 Mart 1942, s. 3. 309 Ulus, 20 Mart 1942, s. 1. 310 Tan, 21 Mart 1942, s. 1.
311 Savaşta bazı gemilerin batması günler sürebiliyordu. Hatta bazen düşmanın muhtemel el
koymalarından sakınmak için mürettebat kendi gemisini batırmak zorunda kalabiliyordu. Bazen ne kadar şiddetli yansa da bombalanan bir gemi için net yorum yapmak uzun sürebiliyordu. Bu durumda muhtemelen havadan vurulduğu için su üstü kesiminden yara alan gemi, neticede batacak olsa bile uzun süre yüzmüş olabilirdi. Bu ve bunun gibi sebeplerle, Türk basınında yer alan gemilerle ilgili haberlerde çeşitli iddialar gündeme gelmiştir. Gazetelerde havadan denize saldıran her türlü uçağa “torpil tayyaresi” adı verilse de gemilere pike saldırıları daha yaygındı.
kaydetmiştir. Ayrıca yineleyen Kerç taarruzlarında Sovyet ordusu, 16 tank kaybetmiştir.312 Ayrıca 4 bin tonluk bir Sovyet nakliye gemisi batırılmıştır.313
Tebliğler propaganda aracından öte bir değerde kabul edilerek malzeme kayıplarının gerçeği yansıttığı varsayılırsa, Alman tebliğlerinde tüm Sovyet hücumlarının en az bir öncekiler kadar kuvvetli olduğunu vurgulamalarının, savunmanın muvaffakiyetini kanıtlamak ve düşmana gözdağı vermek amaçlı olduğu söylenebilir. Nitekim sayılara göre Sovyet hücumlarının gücü artmamış veya aynı kalmamış, aksine bekleneceği gibi azalmıştır. Buna mukabil Alman yedek gücünün 200 tümen kadar olduğu hesap edilebilse de bunların 70 kadarının kış savunmasına katıldığı, dinlenmek ve güç toplamak yerine savaşmak zorunda kaldıkları tespit edilebilmiştir. Müttefiklerinden tümen toplayan Almanlar, insan kaynağı bakımından kıştan beridir zaten sıkıntı içinde olmuşlardır. Mihver ordularının bu zaafı, Türk basınının kaleminden kaçmamıştır.314
Alman tebliğlerinde, artık iyiden iyiye azaldığı için Sovyet taarruz gücünün kesildiği vurgulanmaya başlanmıştır. Mart sonuna doğru Sovyetlerin Kerç saldırıları gücünü yitirirken, Donets’te daha iyi desteklenmiş saldırılar sürmüştür. Sivastopol’ün güneyinde ve Kafkas limanlarında Alman uçakları, Sovyet filosu içinden yeni avlar yakalamışlardır.315Sivastopol’den çıkma girişimleri kesilse de Sovyet Kerç hücumları
eski şekliyle bir müddet daha sürmüştür.316 Berlin’e göre, Kerç’te 12 tümen ve 4 tank
tugayı yığan Sovyetler, Almanların hazırlandıkları ilkbahar saldırısı öncesinde çoktan yıpranmışlardır.317 Sovyetlere göre ise Almanlar, Kerç’teki Sovyet saldırılarını
durdurmak için giriştikleri karşı taarruzlarda çok kayıp vermişlerdir. Ayrıca yüzlerce Alman uçağının imha edildiği savunulmuştur.318 Basında, mevcut vaziyeti yüzeysel
tespitlerle görüp Sovyet hazırlığının yeterli olmayacağı ve Alman bahar saldırısının başarılı olacağı fikri319 yanlış bir peşin hükümden ibarettir.
312 Tan, 22 Mart 1942, s. 1. 313 Cumhuriyet, 22 Mart 1942, s. 3. 314 Tan, 23 Mart 1942, s. 1. 315 Ulus, 25 Mart 1942, s. 3. 316 Cumhuriyet, 24 Mart 1942, s. 1. 317 Cumhuriyet, 27 Mart 1942, s. 1. 318 Tan, 24 Mart 1942, s. 2.
319 Hüseyin Emir Erkilet, “Askerî Vaziyet- 1942 Taarruzu Başlarken: Şark Cephesinde, Geçen Seneki
Durumun Aksine Olarak Sovyetlerin Harb Malzemesi İtibarile Almanlardan Çok Geri Oldukları Tahmin Edilebilir”, Cumhuriyet, 07.04.1942, s. 2.
24 Mart’ta, Sivastopol garnizonunun bir şaşırtma hareketi uyguladığı sırada, limana takviye getiren vapurların başarılı olması Londra tarafından cüretkâr bir hareket olarak takdirle karşılanmıştır.320 Mart sonunda tüm Sovyet cephesi boyunca nispî bir sakinliğin mevzilere hâkim olduğu söylenebilmiştir. Yine de Kerç’teki Sovyet yoklamaları azalsa da sürmüştür.321 Sivastopol’deki garnizonun da Kerç’teki
saldırılarla birlikte ara sıra taarruzlara girişmeleri ağır zayiat vermeleriyle neticelenmiştir. 27 Mart’ta bu saldırılardan birinde, Almanlar tarafından 12 tank imha edilmiştir.322 30 Mart’ta Kerç bölgesinde toplu halde yakalanan Sovyet zırhlı grubu,
Alman uçakları tarafından tahrip edilmiştir. Novorossisk’te muhtemelen Kerç veya Sivastopol’e erzak göndermek için hazırlanan gemiler vurulmuştur.323 Kerç’in aksine,
bu sırada Sivastopol cephesinde Sovyet operasyonları olmamıştır.324 Mart ayını
kapatan gelişme, Alman uçakları tarafından Sivastopol’deki uçak fabrikasının ve Kerç Berzahı’ndaki limanların vurulması olmuştur.325
Nisan başında Kırım’daki buzların çözülmesi, çamura gömülen motorlu araçların hareketsiz hale gelmelerine sebep olmuştur.326 3 Nisan’da, Mart
ortalarındakine kıyasla daha zayıf olmak üzere Kırım mücadelesi sürmüştür. Küçük çaplı Sovyet saldırıları görülmüştür.327 Bu saldırılardan birinde, iki gemiyle Azak
kıyısına gelen Sovyet güçleri çıkarma denemesi yapsalar da sahildeki Alman muhafızlarıyla girdikleri çatışma sonucunda geri çekilmek zorunda kalmışlardır.328 Bu
sırada Varna ve Köstence’de toplanan Alman birlikleri, Britanya basınında göze çarpmıştır. Londra’ya göre, bu hazırlığın Kafkaslar’a yönelik bir sevkiyat olabileceği ihtimal dâhilinde kabul edilse de Karadeniz kıyıları ve Sivastopol tesisleri Sovyet filosunun egemenliğinde olduğu sürece bu planın gerçekleştirilme ihtimali
320 Ulus, 26 Mart 1942, s. 3. 321 Tan, 26 Mart 1942, s. 1-2. 322 Cumhuriyet, 28 Mart 1942, s. 1. 323 Ulus, 30 Mart 1942, s. 1, 3. 324 Tan, 30 Mart 1942, s. 2. 325 Cumhuriyet, 1 Nisan 1942, s. 1. 326 Ulus, 2 Nisan 1042, s. 4. 327 Cumhuriyet, 4 Nisan 1942, s. 3. 328 Ulus, 7 Mayıs 1942, s. 3.
görmemişlerdir.329 Aynı zamanda, Alman uçaklarının Sovyet gemilerine karşı
girişimleri sürmüş, iki Sovyet gemisi 3 Nisan’da uçaklarca batırılmıştır.330
2.3. Almanların 1942 Bahar Taarruzu Hazırlıkları
5 Nisan’da doğudaki 1942 taarruzunun ana hatlarını belirleyen Hitler’in 41 numaralı direktifi orduya bildirilmiştir. Buna göre, merkez kuvvetleri tetikte beklemek üzere sabit kalacaklardır. Kuzeydeki kuvvetler, kuşatması devam eden Leningrad’ı düşürerek Finlerle doğrudan bağlantı sağlayacaklardır. Böylelikle İngermanland (İngriya; Ladoga Gölü’nden Narva Nehri’ne uzanan coğrafî bölge) yöresinin işgali tamamlanacaktır. Görünüşe göre, bu sefer saldırının ağırlık noktası güney kesimi idi; öncelikle elverişli tüm saldırı birimleri ve araçlarının güneye sevk edilmesi istenmekte idi. Don Nehri’ne varana kadar düşman birliklerinin imhası öngörülüyordu ve Kafkas petrol bölgelerinin güvenliğinin sağlanmasıyla birlikte aynı kuvvetlerin Kafkas Dağları’nı aşması isteniyordu. Asıl planın tatbiki için öncelikle kış savaşı neticesinde yıpranan ordunun çamur mevsimi geçer geçmez iaşesinin sağlanması ve sonrasında Sivastopol ile Kerç’in düşürülerek Karadeniz’deki önemli mevzilerin tamamen ele geçirilmesi hedefleniyordu.331 Bu emrin içeriğinden anlaşılmaktadır ki petrol kaynakları Alman ordusunun savaşı sürdürebilmesi için Hitler tarafından bir zorunluluk olarak görülmüştür. Alman ordusu, muvaffakiyeti için petrol bölgelerine el koymalıydı; bunun için Kafkas petrol sahalarını ele geçirmeliydi. Bunu yapabilmek içinse önünde yalnızca Rostov, Kerç ve Sivastopol’deki Sovyet direnişi vardır.
7 Nisan’da Sivastopol’deki kuvvetli Sovyet birlikleri, iki mevzide defalarca Alman ve Rumen birlikleriyle temas kurmuşlardır. Ancak bu saldırı denemesi, Alman