F. Kısmi Süreli İş Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Kısmi Süreli
II. Sendikalar Yönünden
Kısmi süreli çalışan işçi de tam süreli çalışan işçi gibi Sendikalar Kanunu’nda belirtilen şartları yerine getirmesi halinde sendika kurucusu olabilecektir507. Sendika kurma, Anayasal bir hak olduğu için tam süreli çalışan işçi ile ayrım yapılmaksızın kısmi süreli çalışan yedi işçi de bir araya gelerek sendika kurabilecektir508. Bununla beraber, kısmi süreli çalışan işçi, tam süreli çalışan işçi gibi sendikaya üye olabilecektir509.
Sendikalar Kanunu m.22/I’de, “işçiler veya işverenler aynı anda aynı iş kolunda birden çok sendikaya üye olamazlar” hükmü yer almaktadır. Bir görüşe göre, kısmi süreli çalışan işçinin, aynı anda birden fazla sendikaya üye olması ancak çalışmalarının farklı iş kollarında yapılması halinde mümkündür510.
İşçinin sendikaya üye olması ile ilgili getirilen sınırlamanın konuluş amacı, yetkili sendikanın belirlenmesinde birden çok sendikaya üye olmanın ortaya çıkaracağı kargaşa ve huzursuzlukları önleme ve teknik zorlukların önüne geçme düşüncesidir511. Aynı anda aynı işkollarındaki birden fazla sendikaya üye olunması, Anayasa m.51/IV hükmüne aykırılık teşkil edecektir512. Sendikaların amacı, 505ÖZKARA, s.91. 506 CENTEL, s.80. 507CENTEL, s.70; ŞEN, 62. 508ÖZKARA, s.83. 509 ŞEN, s.62. 510 ŞEN, s.62. 511 EYRENCİ, (Kısmi), s.72. 512ÖZKARA, s.85.
işçilerin toplu iş sözleşmelerine katılmasına aracılık yaparak işçilerin hak ve menfaatlerin korunmasını sağlamaktır. Bu amaç dikkate alındığında, farklı işverenlerin yanında çalışan bir işçinin, birden fazla sendika üyeliğini yalnızca teknik zorlukları önleme düşüncesiyle kısıtlamak ve sendikal faaliyetlerden mahrum bırakmak Anayasanın temel ilkelerine aykırı olacaktır. Dolayısıyla bu görüşe katılmak mümkün değildir.
Birden fazla işyerinde çalışan işçi, farklı işkollarında çalışıyorsa sorun yoktur. Ancak, bir işçinin farklı işkollarında çalışması da oldukça az görülebilecek bir durumdur. Zira, işçinin ikinci işverenin yanında çalışacağı yer, büyük oranda kendi çalışma alanı ile ilgili aynı iş kolunda bir yer olacaktır.
Örneğin, bir işçinin işyeri hekimi olarak kısmi süreli iş sözleşmesi ile iki ayrı işverene ait işyerinde çalışmakta olduğunu düşünürsek, işçi bu durumda aynı işkolunda çalıştığı için tek bir sendikaya üye olabilecektir. Ancak, işçinin aynı işkolunda birden fazla işyerinde çalışması halinde sendika üyeliği yalnızca tek bir sendika ile sınırlandırıldığından, işçi tek bir toplu iş sözleşmesinden yararlanacak ve sendikaya üye olamadığı diğer işyerinin bağlı olduğu toplu iş sözleşmesinden yararlanamayacaktır. Bu durum, işçinin salt kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışmasından dolayı hak ve menfaatlerinin elinden alınması demektir ki, İş Kanunu m.5 gereğince “eşit davranma ilkesi”ne aykırıdır.
Eğer kanunumuzda aynı işkoluna bağlı bütün işyerlerinde tek bir toplu iş sözleşmesi uygulanmalıdır diye bir hüküm olsaydı, bu durumda işçinin aynı işkolunda tek bir sendikaya üye olmasına katılmak mümkün olurdu. Böyle bir düzenleme olmadığı için bu fikre katılmak mümkün değildir. Yetki probleminin
sakıncalarını işçinin aynı işkolunda tek bir sendikaya üye olabilmesi ile gidermek yerine bu sorun şu şekilde kolayca giderilebilecektir:
İşçinin, aynı işkolunda birden fazla sendikaya üye olabilmesi halinde ortaya çıkacak teknik sorunları gidermek için sendika üyeliğine ilişkin esaslara bir sınır koymak gerekecektir. İşçinin, aynı işkolunda çalıştığı işyerleri aynı toplu iş sözleşmesi ünitesine (işyeri veya işletme) bağlı ise tek bir sendikaya üye olabilecek, ancak sendikalar farklı toplu iş sözleşmesine taraf ise, işçi aynı işkolundaki her iki sendikaya da üye olabilecektir. Bu düzenleme, kanımca ortaya çıkabilecek teknik sorunları aşabileceği gibi işçinin korunması ilkesine ve tam süreli çalışanlar karşısında eşit davranma borcuna daha uygun bir çözüm tarzı olacaktır.
Sendikacılığın atipik çalışmalara olumsuz etkileri de bulunmaktadır. Uygulamada kısmi süreli çalışanların sendikal faaliyetlere sıcak bakmadıkları görülmektedir. Kısmi süreli çalışan işçilerin sendikal ilişkileri azalmakta513 ve çalışma sürelerinin az olması işçilerin sendikaya olan bağlarının zayıflamasına neden olmaktadır514. Kısmi süreli çalışan işçilerin işyerlerine daha az gitmeleri, toplumdan ve iş çevresinden kopmalarına ve iş arkadaşları ile ilişkilerinin ve ortak hareket etmelerinin zayıflamasına neden olmaktadır515. Kısmi süreli çalışan işçiler için kanun, sendikaya üye olma veya toplu iş hukukuna ilişkin hükümlerden yararlanma açısından hiçbir kısıtlama getirmemiş olmasına rağmen, kısmi süreli çalışan işçilerin sendikalaşma oranı oldukça düşüktür516. Atipik çalışmaların sendikacılığa diğer bir olumsuz etkisi ise, mevcut olan kanunların ve sendikaların
513ŞAFAK, www.kristalis.org.tr. , 514
CENTEL, s.71.
515
YAVUZ, Arif, Esnek Çalışmanın Endüstri İlişkilerine Etkisi, Çimento İşveren, C:9, S:4, Temmuz 1995, s.19.
yapısının, atipik çalışma biçimi olan kısmi süreli çalışmaya uygun olmamasından kaynaklanmaktadır517. Sendikalar, kısmi süreli çalışmayı örgütleyebilecek şekilde kendilerini yenilemeli ve çıkacak kanunlarla da bu çalışma biçimleri artırılmalıdır. Sendikaların sadece tam süreli çalışanların hak ve menfaatlerini koruyacak ve geliştirecek şekilde çalışmaları, kısmi süreli çalışanların sendikalara üye olmalarını zorlaştırmaktadır518. Sendikalar tarafından gerekli eğitim seminerleri ile kısmi süreli çalışmanın yararları belirtilmeli ve 4857 Sayılı İş Kanunu ile getirilen düzenlemeler işçilere anlatılmalıdır.
Kısmi süreli çalışmanın getirdiği esnek çalışma koşullarının yaygınlaşması, ancak sendikaların olumlu davranışları ve yapılacak toplu iş sözleşmeleri ile mümkün olacaktır519. 517 YAVUZ, (Çalışma), s.18. 518 YAVUZ, (Çalışma), s.18.
SONUÇ
Kısmi süreli iş sözleşmesine ilişkin yaptığım çalışma, kısmi süreli iş sözleşmesinin bireysel iş hukuku ve toplu iş hukukunda uygulama alanına ilişkindir. Kısmi süreli iş sözleşmesi, niteliği itibari ile atipik sözleşmelerdendir. Kısmi süreli iş sözleşmesi, esnek çalışma türlerinden olduğu için işçilerin çalışma süreleri normal çalışma saatlerinden daha azdır. Çalışma sürelerinin az olması, işçinin daha verimli çalışmasını sağlamakla birlikte, alınacak izinlerin azalmasını da sağlayacaktır. Kısmi süreli iş sözleşmesinin işçi açısından yararları vardır. Örneğin, çalışma süresi normal çalışma süresinden az olduğu için işçi, kendi sosyal hayatına daha fazla zaman ayırabilecek ya da birden fazla işyerinde aynı anda çalışabilecektir. İlk kez 4857 Sayılı İş Kanunu ile düzenlenen kısmi süreli iş sözleşmesine uygulanacak olan hükümler, kanunda tam olarak düzenlenmemiştir.
Kısmi süreli çalışan işçi, çalışma süresiyle orantılı olarak ücret alacaktır. Diğer yandan, kısmi süreli iş sözleşmesinde fazla çalışma ücretine ilişkin bir düzenleme kanunda bulunmamakla birlikte bu boşluk yönetmelikte düzenlemiştir. Yönetmelik, hükmüne göre fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma, kısmi süreli iş sözleşmesi için getirilen kavramlar değildir. Zira, fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma, yalnızca tam süreli iş sözleşmelerine uygulanabilecektir. Bu şekilde bir düzenleme getirilmesinin nedeni, kısmi süreli çalışanları, tek bir işverene bağlı olmaktan çıkararak birden fazla işyerinde çalışmasını sağlamak ve kısmi süreli çalışanları fazla çalışmaya özendirmemektir. Bu fikre katılmak mümkün değildir. Çünkü, fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma işçinin kendi rızasına bağlıdır. İşçi, birden fazla işyerinde çalışıyorsa, işverenin fazla çalışma talebini kabul etmeyecek
veya fazla çalışmaya ihtiyaç duyuyorsa; fazla çalışma talebini kabul edecektir. Yönetmeliğin bu seçim hakkını işçiye bırakmadan, kendisinin karar vermesi hukuka aykırıdır. İşçinin fazla sürelerle çalışma yapması halinde, bu çalışması karşılığı ücrete veya serbest zamana hak kazanacağı konusunda şüphe olmamalıdır. Aynı düzenleme hafta tatili içinde getirilmiştir. Kısmi süreli çalışan işçinin çalışma süresi haftada iki saat ise, hafta tatil ücretine hak kazanamayacaktır. Bu hükme de katılmak mümkün değildir. Çünkü, kısmi süreli çalışan işçi, aynı anda birden fazla işyerinde çalışabilir ve bu çalışmaları toplamı, tam süreli çalışan bir işçinin çalışma sürelerine eşit olabilir. Bu durumda, işçinin hafta tatiline ihtiyacı olacağı kesindir. İşçinin, her bir sözleşmesi ayrı değerlendirildiğinde haftalık çalışma süreleri az olacağı için hafta tatiline hak kazanamayacaktır. Bu durumda ise, işçinin tam süreli çalışan işçi kadar yorulduğu dikkate alındığında, hafta tatil gereksinimini gidermek mümkün olamayacaktır. Bu nedenle, kısmi süreli işçi de hafta tatil hakkını tam süreli çalışanlar gibi kullanmalıdır. Ulusal bayram ve genel tatil ücretinde ise sorun daha çabuk giderilebilir. Eğer, kısmi süreli çalışan işçinin çalışma zamanı, ulusal bayram veya genel tatil ücretine denk gelirse bu haklardan yararlanabilecektir. Kısmi süreli çalışan işçi, yıllık iznini tam süreli çalışanlar gibi kullanacaktır. Kısmi süreli çalışan işçinin yıllık izin ücreti, çıplak ücret üzerinden hesaplanır. Kısmi süreli çalışan işçinin sözleşmesinin feshedilmesi halinde işverenin, belirsiz süreli kurulan iş sözleşmesinde bildirim sürelerine uyması gereklidir. Bildirim süreleri, tam süreli çalışanlara uygulandığı gibidir. Bildirim sürelerine uymaması halinde işveren, ihbar tazminatı ödemek zorundadır. Sözleşmenin sona ermesinin bir diğer sonucu ise, kıdem tazminatıdır. Kısmi süreli çalışan işçi, kıdem tazminatı talep
edebilecektir. Kıdem tazminatında giydirilmiş ücret esas alınmaktadır. Kısmi süreli çalışan işçinin kıdem tazminata esas olacak kıdeminin hesabında, iş sözleşmesinin başlangıç ve bitiş tarihleri arasındaki süre dikkate alınmalıdır. Bu konuda Yargıtay’ın daha önceleri, kısmi süreli çalışan işçinin yalnızca çalışma sürelerinin dikkate alınarak kıdeme esas süresinin belirlenmesine ilişkin karar verdiği görülmekteydi. Ancak, yeni tarihli kararlarında bu görüşünü değiştirerek sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihlerini dikkate aldığı görülmektedir. Kıdem tazminatında tavan konusunda ise, tam süreli çalışanlardan farklı işlem yapılmayacaktır. Kısmi süreli çalışan işçi, aynı anda birden fazla işverenin yanında çalışıyorsa her işverenle ayrı iş sözleşmesi yapacağından kıdem tazminatına esas alınacak kıdem süresi ile tavanı ayrı belirlenecek ve kıdem tazminatı ayrı hesaplanacaktır.
Kısmi süreli çalışan işçinin iş sözleşmesini, bireysel iş hukuku yönünden bu şekilde inceledikten sonra toplu iş hukuku yönünden değerlendirmek gerekecektir. Kısmi süreli çalışan işçinin çalışma sürelerinin emsal işçiye göre oldukça az olması işyerindeki dayanışmanın azalmasına ve sendika bilincinin zayıflamasına neden olmaktadır. Kanun, her hangi bir ayrıcalık getirmediği halde kısmi süreli çalışanların sendikalara üye olma oranı çok azdır. Bunun birçok nedeni bulunmaktadır. Örneğin, toplu iş sözleşmelerinde kısmi süreli çalışanların haklarını koruyacak hükümler bulunmaması bu nedenlerden biri olarak gösterilebilir. Sendikalar, kısmi süreli çalışan işçilere sendikaya üye olmanın getireceği ve toplu iş sözleşmesinin sağlayacağı yararları anlatacak seminerler düzenlemeli ve kazanacakları hakları anlatmalıdır.
Kısmi süreli çalışan işçinin farklı işkolunda birden fazla sendikaya üye olabileceği, ancak aynı işkolunda yalnızca tek bir sendika üyeliğinin mümkün olacağına ilişkin görüşler vardır. Bunun sebebi ise, yetki sorunlarının ortaya çıkmasını engelleme düşüncesidir. Bu görüşe katılmıyorum. Çünkü, yetki problemi birçok yolla aşılabilir. Teknik zorlukları önlemek için kısmi süreli çalışan işçilerin haklarının ayrımcılığa neden olacak şekilde elinden alınması, İş Kanunu’nun “eşit davranma ilkesi”ne aykırıdır. Bu sorun, şu şekilde çözülebilir: Kısmi süreli çalışan işçi, aynı anda birden fazla işyerinde çalışıyorsa ve bu işyerleri aynı işkolunda ise birden fazla sendikaya üye olması, ancak çalıştığı işyerlerinin farklı toplu iş sözleşmelerine taraf olması halinde mümkün olacaktır. Ancak, çalıştığı işyerleri aynı toplu iş sözleşmesine taraf ise, bu durumda tek bir sendikaya üye olması gerekecektir. Bu düşünce tarzının hem teknik zorlukların önüne geçebileceği hem de kısmi süreli çalışan işçilere farklı işlem uygulanmasını engelleyebileceği görüşündeyim.
Kısmi süreli iş sözleşmesini bireysel iş hukuku ve toplu iş hukuku olarak inceledim. Ancak kısmi süreli iş sözleşmesinin sosyal güvenlik boyutuna açıklamalarımda yer veremememin nedeni, çalışmamın devamı sırasında hali hazırda sosyal güvenlik yasasının yürürlüğe girecek olmasıdır.
KAYNAKÇA
AKÇAKAYA, Erol, Gerekçeli İş Kanunu, Ankara 2004,
AKI, Erol, Ferdi İş İlişkisinin Kurulması ve İşin
Düzenlenmesi, Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin 1998 Kararlarının Değerlendirilmesi, İstanbul 2000,
AKI, Erol, Mevsimlik İşlerde Çalışma Sorunları, Kamu-
İş, C:5, S:3, Ankara 2000, (Mevsimlik İş),
AKTAY, Nizamettin, ARICI, Kadir, KAPLAN, Emine Tuncay
Senyen, İş Hukuku, Ankara 2006,
AKTEKİN, Şeyda, Kısmi Süreli Çalışmaya İlişkin Çerçeve
Anlaşma Işığında İş Kanunu Tasarısı’nın Kısmi Süreli Çalışmaya İlişkin Hükmü, Mercek Dergisi, C:2, S:3, 2003,
AKYİĞİT, Ercan, Kıdem Tazminatı, Ankara 1999, (Kıdem
Tazminatı),
AKYİĞİT, Ercan, Yeni İş Yasasında Normali Aşan Çalışmalar, TÜHİS, C:19, S:4, Mayıs 2005, (Normali Aşan Çalışmalar),
AKYİĞİT, Ercan, Yıllık İzin Ücretinde Zamanaşımı, TÜHİS, C:15, S:3-4, Şubat- Mayıs 1999,(Zamanaşımı),
AKYİĞİT, Ercan, Kısmi Süreli Çalışmada Kıdem Tazminatı
AKYİĞİT, Ercan, İş Kanunu Şerhi, C:I, 2. Bası, Ankara 2006, (İş Kanunu Şerhi),
AKYİĞİT, Ercan, Yıllık Ücretli İzin, Ankara 2000, (Yıllık İzin),
AKYİĞİT, Ercan, İş Hukuku, 4. Bası, Ankara 2005, (İş
Hukuku),
AKYİĞİT, Ercan, Kısa Çalışma, TÜHİS, C:19, S:1-2, Ağustos- Kasım 2004, (Kısa Çalışma),
AKYİĞİT, Ercan, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Açısından
İşçinin Başka İşte Çalışması, Öz İplik İş Sendikası Yayını, Ankara 1995,(Başka İş),
ANDAÇ, Faruk, İş Hukuku, Ankara 2003,
ARGUN, Fazilet Nurel, Kısmi Süreli Çalışma ve Bireysel İş Hukuku Açısından Doğurduğu Sorunlar, Çimento İşveren, C:8, S:3, Mayıs 1994,
ARICI, Kadir, Çalışma Sürelerinin Hukuki Gelişimi ve
Yeterliliği Açısından 1475 Sayılı İş Kanunu’nda Çalışma Süreleri, Kamu- İş, Ankara 1992,
AYKAÇ, Mustafa, Kısmi Süreli Çalışmanın Ekonomik ve
Sosyal Boyutları, Sosyal Siyaset Aylık Bilim Dergisi, S:4, C:1, 2005,
BİLGİN, Kamil Ufuk, Özürlülerin Çalışma Hayatındaki
Sorunları ve Çözüm Önerileri, Kamu- İş, C:5, S:4, Temmuz 2000,
BERKİ, Nermin, Y.9HD.18.12.1984, 1984/11463 E., 1984/11261K, İHU 1986, İş Kanunu 14 (No 45),
BÜLTEN, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Dış İlişkiler İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Yıl: 4, Sayı:2, www.calısma.gov.tr,
CANİKLİOĞLU, Nurşen, 4857 Sayılı İş Kanununun Çalışma
Sürelerine İlişkin Düzenlemeleri, III. Yılında İş Yasası ( Seminer Notları), Türkiye Toprak, Seramik, Çimento ve Cam Sanayi İşverenleri Sendikası, 21-25 Eylül 2005 Bodrum, ( Seminer Notları),
CENTEL, Tankut, İş Hukukunda Ücret, İstanbul 1986, (Ücret).
CENTEL, Tankut, Ferdi İş İlişkisinin Kurulması ve İşin
Düzenlenmesi,Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 1992, İstanbul 1994,
CENTEL, Tankut, Kısmi Çalışma, İstanbul 1992,
CENTEL, Tankut, Bireysel İş Hukuku I., İstanbul 1994, 2. Bası, (Bireysel),
CENTEL, Tankut, 4857 Sayılı İş Kanunu Konferans Notları, İstanbul 2003, (Konferans Notları).
ÇAKIR, Özlem, Yeni Çalışma Biçimleri ve İşe İlişkin
Tutumlar, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, C:3, S:1, 2001,
ÇELİK, Nuri, Kısmi Süreli Çalışmada Kıdemin Hesabı, Kamu-İş, C:6, S:4, Ankara 2002, (Kıdemin Hesabı).
ÇELİK, Nuri, İş Hukuku Dersleri, İstanbul 2003, (İş
Hukuku),
ÇELİK, Nuri, Toplu İş İlişkilerinde Değişim, MESS,
İstanbul, Aralık 1997,
ÇİL, Şahin, 4857 Sayılı İş Kanunu Şerhi C:I, Ankara
2004,
DEMİR, Fevzi, İş Hukuku Ve Uygulaması, 4.Bası, İzmir
2005,(2005),
DEMİR, İş Güvencesi Ve 4857 Sayılı İş Kanununun Başlıca Yenilikleri, T. Haber İş Sendikası Yayınları, 2003,
DERECİ, Bayram, Akıl Defteri, İstanbul 2003,
DOĞAN, Cahit, İş Hukuku, Niğde 2000,
EKİN, Nusret, Batı Toplumlarında Kadın İşgücü İstihdamı
ve “Kısmi Süreli Çalışma”daki Gelişmeler, Hukuki Esaslar ve Sosyo-Ekonomik Yönleriyle Kısmi Çalışma Paneli, Ankara 1991,
EKMEKÇİ, Ömer, Bireysel İş İlişkisinin Kurulması ve İşin Düzenlenmesi, Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2003, Türk-İş, Ankara 2005,
EKONOMİ, Münir, İş Hukukunun Güncel Sorunları (Seminer), Bolu 9-12 Aralık 1997,(Seminer),
EKONOMİ, Münir, Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin 1999 Yılı Emsal Kararları, Ankara 2002,(1999 Değerlendirme),
EKONOMİ, Münir, Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin 1999 Yılı Emsal Kararları, Ankara 2002,
EKONOMİ, Münir, Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin 1996 Yılı Emsal Kararları, Ankara 1998,(Değerlendirme 1996),
EKONOMİ, Münir, Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin 1997 Yılı Emsal Kararları, Ankara 2000,(Değerlendirme 1997),
ENGİN, E. Murat, Türk İş Hukukunda Evde Çalışma, Kamu-
İş, C:5, S:3, Ankara 2000,(Evde Çalışma),
ENGİN, Murat, Ferdi İş İlişkisinin Kurulması ve İşin
Düzenlenmesi,Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi, 2000, Ankara 2002,
ERTÜRK, Şükran, Türk ve Alman Hukukunda Belirli Süreli İş
Akitlerine Genel Bir Bakış, Kamu- İş, C:5, S:3, Ankara 2000,
EYRENCİ, Öner, Ferdi İş İlişkisinin Kurulması ve İşin
Düzenlenmesi, Yargıtay’ın Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi, 1994, İstanbul 1996,
EYRENCİ, Öner, Kısmi Süreli Çalışan İşçinin Kıdem Tazminatı,
İHD, C:1, s:3, Temmuz- Eylül 1991, (Kıdem Tazminatı),
EYRENCİ, Öner, Uygulama ve İş Hukuku Açısından Kısmi Süreli Çalışmalar, İstanbul 1989, (Kısmi),
EYRENCİ, Öner, İşin Düzenlenmesinde Değişim ve Esneklik, Gerekliliği, TÜHİS, Mayıs Ağustos 2001,(Esneklik),
EYRENCİ, Öner, TAŞKENT, Savaş, ULUCAN, Devrim, 2.
Bası, İstanbul 2005,
EYRENCİ, Öner, 4857 Sayılı İş Kanunu İle Getirilen Yeni Düzenlemeler Genel Bir Değerlendirme, Legal İSGHD, C:1, S:1, İstanbul 2004, (Genel Değerlendirme),
EYRENCİ, Öner, Tele –Çalışma ve İş Hukuku, İş Hukuku
Dergisi, C:1, Ankara 1991, (Tele Çalışma),
ERYİĞİT, Süleyman, Esnek Üretim, Esnek Organizasyon,
Esnek Çalışma, Kamu- İş, C:5, S:4, Temmuz 2000,
FEDERAL İŞ MAHKEMESİ, 09.12.2003, S:9 AZR 16/03, Çalışma ve Toplum,
C:3, İstanbul 2004,
GÜNAY, Cevdet İlhan, İş Hukuku Yeni İş Yasaları, Ankara 2003, (İş Hukuku),
GÜNAY, Cevdet İlhan, İş Kanunu Şerhi, C:1, Ankara 2005, (Şerh).
HATEMİ, Hüseyin, Karar İncelemesi, İHU, İş Kanunu 33,
HEKİMLER, Alpay, Sosyal Politika Boyutunda Federal Almanya’da Esnek Çalışma Modelleri, TİSK, Ankara Ocak 2006,
IŞIKLI, Alpaslan, İş Hukuku, 6. Bası, Ankara 2005,
İNCE, Ergun, Çalışma Hukuku, İstanbul 1998,
İNCİROĞLU, Lütfi, Yeni İş Hukuku Uygulaması, 3. Bası, İstanbul 2005,
İZVEREN, Adil, AKI, Erol, İş Hukuku, İzmir 1998,
KAPLAN, Emine Tuncay (Senyen), Kadın İşçinin İş
İlişkisinden Doğan Hakları ve Korunması, Ankara 1999,
KAYA, Semiha, Çalışma Sürelerinde Esneklik ve Kısmi
Süreli (Part Time) Çalışma, Ankara 1998,
KENAR, Nejdet, Yeni İş Kanunu’nun İstihdama Muhtemel
Etkileri, Mercek, İstanbul, Temmuz 2003,
KILIÇOĞLU, Mustafa, 4857 Sayılı İş Kanunu Yorumu ve
Yargıtay Uygulaması, Ankara 2005,
KOCABIYIK, Selçuk, 4857 Sayılı İş Kanunu Çerçevesinde Kısmi Süreli İş Sözleşmesi, Mercek, İstanbul Temmuz 2005,
KURUCU, Oğuz, Fazla Çalışma, Ankara 1987,
KUTAL, Gülten, Uluslar arası Boyutlarıyla Türkiye’de Kısmi
Süreli Çalışma ve Geleceği, Hukuki Esasları ve Sosyo- Ekonomik Yönleri İle Kısmi Çalışma Paneli, Ankara 1991,
KUTAL, Metin, Kısmi Süreli Çalışmanın Hukuki Esasları ve Sorunları, TC. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı, Hukuki Esasları ve Sosyo Ekonomik Yönleri ile Kısmi Süreli Çalışma Paneli, Ankara 1991,
KUTAL, Metin, İstihdam Politikasının Bir Aracı: Kısa Süreli Çalıştırma, Mercek, S:6, y:2, İstanbul Nisan 1997, (Kısa Çalışma),
MERİÇ, Nedim, Legal İSGHD, S:8, C:2, Ekim, İstanbul 2005
MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi, İş Hukuku, 2. Bası, Ankara 2005, MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi, Hizmet Sözleşmesi, Ankara 1995,
MUTLU, Savaş, Esnek Çalışma Uygulamalarında Elektronik
İletişim Sistemleri, www.mcozden.com,
NARMANLIOĞLU, Ünal, İş Hukuku Ferdi İş İlişkileri I, 3. Bası, İzmir 1998,
NARMANLIOĞLU, Ünal, Ferdi İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı,Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi, 2000, Ankara 2002, (Kıdem Tazminatı)
OKTAR, M. Kemal, AKINBİNGÖL, Kemal, Gerekçeli
Karşılaştırmalı ve Açıklamalı İş Kanunu, Ankara 2003.
OKUR, Ali Rıza, Uluslar arası Boyutlarıyla Türkiye’de Kısmi Çalışma ve Geleceği, Hukuki Esasları ve Sosyo- Ekonomik Yönleri İle Kısmi Çalışma Paneli, Ankara 1991,
ÖZCAN, Mustafa, Alternatif Çalışma Yöntemlerinin Türk İş
Hukukuna Uygulanması Sonucu Ortaya Çıkan Sorunlar ve Çözüm Yolları, Ankara 1997,
ÖZDEN, Mehmet Cemil, Tele Çalışma, www.mcozden.com,
ÖZDEMİR, Burhan, Karar İncelemesi, ABD., 2002/1,
ÖZKARA, Ahmet, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Açısından
Kısmi Süreli Çalışma, Ankara 1993
ÖZKAN, Mehmet, Esnek Çalışma Saatleri,
www.danismend.com,
PUR, Nejla, Türkiye’de Kadın İşgücü İstihdamı ve Kısmi
Süreli Çalışmadaki Gelişmeler, Hukuki Esasları ve Sosyo- Ekonomik Yönleriyle Kısmi Çalışma Paneli, Ankara 1991,
REİSOĞLU, Seza, Yargıtay’ın Son Kararları Açısından Kıdem Tazminatı İle İlgili Sorunlar, İD, C:XXI, S:2, Kasım 1982, (Tazminat),
REİSOĞLU, Seza, Akdin Feshinde Yıllık İzin Ücretinin İşçinin Son Ücreti Üzerinden Ödenmesi, TÜHİS,C:14, S:4- 5, Kasım 1997- Şubat 1998,
SERTER, Nur, Kısmi Çalışma, Hukuki Esasları ve Sosyo- Ekonomik Yönleri İle Kısmi Çalışma Paneli, Ankara 1991,
SOYER, Polat, 4857 Sayılı Yeni İş Kanununun Ücret, İşin Düzenlenmesi, İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Bazı Hükümleri Üzerine Düşünceler, 4857 Sayılı Yeni İş Kanunu Değerlendirme Konferans Notları, Türk-İş Bolu 2003, (Ücret),
SOYER, Polat, İş Kanunu Tasarısının Çalışma Süresinde
Esneklik Sağlayan Düzenlemeleri, İstanbul Barosu Çalışma Hukuku Komisyonu, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 2003 Yılı Toplantısı: 2, Yeni İş Yasası Sempozyumunda Sunulan Tebliğ, İstanbul 2003,
SOYER, M. Polat, Yeni Düzenlemeler Karşısında Fazla
Saatlerle Çalışmaya İlişkin Bazı Düşünceler, Legal İSGHD, C:1, S:3, Temmuz, Ağustos, Eylül İstanbul 2004, (Fazla Saatlerle Çalışma),
SOYER, Polat, Ferdi İş İlişkisinin Kurulması ve İşin
Düzenlenmesi,Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 1997, MESS, İstanbul 1999,
SÜMER, Haluk Hadi, Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 1997, İstanbul 1999.
SÜZEK, Sarper, İş Hukuku, İstanbul 2003,
SÜZEK, Sarper, İş Hukuku, 2. Bası, İstanbul 2005, (2005),
SÜZEK, Sarper, Ferdi İş İlişkinin Sona Ermesi ve Kıdem
Tazminatı, Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin 1998