F- İşletme sonuçları:
1- Satışların kârlılığı:
Şirketin 2012 yılına ilişkin satış sonuçları, program değerleriyle karşılaştırılmalı olarak önceki dönem verileriyle birlikte aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
Satış Sonuçları Brüt
Revize satış programı ile 3,7 milyar TL’lik net satış hâsılatı sağlanacağı, buna karşın 3,1 milyar TL satılan enerji maliyeti, 282,2 milyon TL’si faaliyet giderleri olmak üzere toplam 3,4 milyar TL satış maliyet giderleri oluşacağı, bu maliyet/hâsılat kombinasyonu neticesinde 356,4 milyon TL’lik faaliyet karının tahakkuk edeceği öngörülmüştür.
Şirket, 2012 yılı faaliyet döneminde uygulanan ulusal tarifeler çerçevesinde program hedeflerine uygun olarak 4,6 milyar TL’lik net satış hasılatı elde etmiştir.
Satılan enerji maliyeti 3,4 milyar TL, faaliyet giderleri 287,8 milyon TL olmak üzere satışların ticari maliyet tutarı 3,7 milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu maliyet/hasılat kombinasyonu neticesinde 897,7 milyon TL’lik faaliyet karı tahakkuk etmiştir.
58
Sayıştay
uygulamanın 01.02.2011 tarihinden itibaren Danıştay 13. Dairesinin 2011/665 sayılı kararı çerçevesinde yapılmasına” karar verilmiştir.
2012 yılı tarife bileşeni uygulamalarında “Sayaç okumaya ilişkin perakende satış hizmet bedeli” okuma başına sabit değer olarak belirlenirken, diğer beş tarife bileşeni ise 2011 yılında olduğu şekilde belirlenmiştir.
2- Mamul, yarı mamul ve ticari mallar stokları:
Şirketin herhangi bir mamul ve yarı mamul stoku bulunmamaktadır.
E- Sigorta işleri:
Sigorta işleri TEDAŞ Sigorta Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde, malzeme yönetimi ve satın alma müdürlüğünce yürütülmektedir.
Muhtelif sigorta şirketlerine yaptırılan zorunlu mali mesuliyet sigorta primlerinden oluşan toplam prim ödemeleri tutarı 10.227,87 TL’dir.
F- İşletme sonuçları:
1- Satışların kârlılığı:
Şirketin 2012 yılına ilişkin satış sonuçları, program değerleriyle karşılaştırılmalı olarak önceki dönem verileriyle birlikte aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
Satış Sonuçları Brüt
Revize satış programı ile 3,7 milyar TL’lik net satış hâsılatı sağlanacağı, buna karşın 3,1 milyar TL satılan enerji maliyeti, 282,2 milyon TL’si faaliyet giderleri olmak üzere toplam 3,4 milyar TL satış maliyet giderleri oluşacağı, bu maliyet/hâsılat kombinasyonu neticesinde 356,4 milyon TL’lik faaliyet karının tahakkuk edeceği öngörülmüştür.
Şirket, 2012 yılı faaliyet döneminde uygulanan ulusal tarifeler çerçevesinde program hedeflerine uygun olarak 4,6 milyar TL’lik net satış hasılatı elde etmiştir.
Satılan enerji maliyeti 3,4 milyar TL, faaliyet giderleri 287,8 milyon TL olmak üzere satışların ticari maliyet tutarı 3,7 milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu maliyet/hasılat kombinasyonu neticesinde 897,7 milyon TL’lik faaliyet karı tahakkuk etmiştir.
Şirketin 2012 yılı faaliyet sonuçlarını yansıtan göstergeleri program ve önceki dönem değerleriyle birlikte aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
Şirket, 2012 yılı faaliyet döneminde elde ettiği her 100 TL’lik net satış hasılatı için 74,2 TL’lik enerji alım maliyeti, 6,2 TL faaliyet gideri gerçekleştirdiğinden, toplam satış maliyeti 80,4 TL, faaliyet karı 19,6 TL olarak tahakkuk etmiştir.
Böylece 4,6 milyar TL tutarındaki net satış hâsılatının %80,4’ü ile toplam satış maliyetleri karşılanmış; söz konusu hasılat-maliyet kombinasyonuna faaliyet dışı unsurlar da ilave edildiğinde Şirket 2012 yılı faaliyet dönemini 144 milyon TL tutarında dönem karı ile kapatmıştır.
Satış maliyetinin en önemli bölümünü satın alınan enerji bedeli teşkil ettiğinden, enerji alım fiyatları ile net satış hasılatını belirleyen ulusal tarifeler faaliyet sonucunu belirleyen en temel iki değişkendir.
Şirketin işletme faaliyeti sonuçlarını doğrudan ve dolaylı olarak etkileyen bünye içi ve bünye dışı faktörler aşağıda özetlenmiştir.
a) Bünye içi faktörler:
- Verimlilik:
Şirketin önceki dönemlere ait teknik etkinliği, ölçek etkinliği ve toplam faktör verimliliği açısından performansını inceleyen pek çalışma bulunmamaktadır. Esasen Şirketin verimlilik ve etkinlik analizinde yaygın olarak kullanılması gereken değişkenler girdi bazında; personel sayısı, hat uzunluğu, trafo kapasitesi, işletme giderleri, sermaye, kayıp enerji, hizmet alanı, maksimum taleptir. Çıktı bazında ise;
satılan elektrik, müşteri sayısı, hizmet alanı, maksimum talep, hat uzunluğu ve trafo sayısıdır.
Şirketin verimliliğini ve etkinliğini ortaya koyacak analiz ve incelemeler, aşağıdadır.
Şirketin, müşterilerine satışını yaparak tahakkuka bağladığı enerji miktarının dağıtım sisteminde sunulan enerji miktarına bölünmesiyle bulunan yukarıdaki verimlilik göstergesi %87,2 seviyesinde gerçekleşmiştir.
EPDK tarafından Şirketin dağıtım bölgesinde 2012 yılı için belirlenmiş hedef kayıp-kaçak oranı (%8,69) dikkate alındığında esasen en az %91,31 seviyesinde olması gereken söz konusu verimlilik göstergesi, mevcut haliyle Şirketin 2012 yılı performans düzeyinin düşük kaldığına işaret etmektedir.
Söz konusu verimlilik göstergesinin istenen düzeylere yükseltilmesi; bir taraftan hat ve trafo kayıpları ile diğer teknik kayıpların kabul edilebilir oranlara indirilmesine diğer taraftan ağırlıklı olarak kaçak ve usulsüz enerji kullanımından kaynaklanan tahakkuksal kayıpların tamamen önlenebilmesine bağlıdır.
-İktisadilik:
2012
% 2011
% İktisadilik : Satışların maliyetiNet satışlar : 4.598.1673.412.701 : 134.7 133,7
Şirketin elde ettiği net satış hâsılatının satılan enerji maliyetine bölünmesiyle bulunan iktisadilik radyosu, önceki döneme göre 1 puan düşüş kaydederek 134,7 düzeyinde gerçekleşme göstermiştir. Buna göre Şirket, 2012 yılı faaliyet döneminde toplam satış maliyetinin %134.7oranında net satış hâsılatı elde etmiştir.
İktisadiliğin artırılabilmesi, faaliyet döneminde oluşan satışların maliyetinin sabit tutularak aynı faaliyet döneminde elde edilen hâsılatın artırılması ya da satışların maliyetinin düşürülmesine bağlıdır.
- Maliyetler:
Şirketin faaliyet alanı elektrik dağıtım hizmetini kapsadığından dönem içerisinde yapılan satışların maliyetinde enerji bedeli ve iletim gideri (sistem kullanım bedeli) ile diğer işletme giderleri yer almaktadır.
Sistem kullanım bedeli, EPDK tarafından düzenlenen “Elektrik Piyasasında İletim ve Dağıtım Sistemlerine Bağlantı ve Sistem Kullanımı Hakkında Tebliğ”
2012 % 2011
% Verimlilik :
Satılan enerji (MWh x 100)
:
16.700.236 x 100
: 87,2 87,1 Satın alınan enerji (MWh) 19.150.973
60
Sayıştay
satılan elektrik, müşteri sayısı, hizmet alanı, maksimum talep, hat uzunluğu ve trafo sayısıdır.
Şirketin verimliliğini ve etkinliğini ortaya koyacak analiz ve incelemeler, aşağıdadır.
Şirketin, müşterilerine satışını yaparak tahakkuka bağladığı enerji miktarının dağıtım sisteminde sunulan enerji miktarına bölünmesiyle bulunan yukarıdaki verimlilik göstergesi %87,2 seviyesinde gerçekleşmiştir.
EPDK tarafından Şirketin dağıtım bölgesinde 2012 yılı için belirlenmiş hedef kayıp-kaçak oranı (%8,69) dikkate alındığında esasen en az %91,31 seviyesinde olması gereken söz konusu verimlilik göstergesi, mevcut haliyle Şirketin 2012 yılı performans düzeyinin düşük kaldığına işaret etmektedir.
Söz konusu verimlilik göstergesinin istenen düzeylere yükseltilmesi; bir taraftan hat ve trafo kayıpları ile diğer teknik kayıpların kabul edilebilir oranlara indirilmesine diğer taraftan ağırlıklı olarak kaçak ve usulsüz enerji kullanımından kaynaklanan tahakkuksal kayıpların tamamen önlenebilmesine bağlıdır.
-İktisadilik:
2012
% 2011
% İktisadilik : Satışların maliyetiNet satışlar : 4.598.1673.412.701 : 134.7 133,7
Şirketin elde ettiği net satış hâsılatının satılan enerji maliyetine bölünmesiyle bulunan iktisadilik radyosu, önceki döneme göre 1 puan düşüş kaydederek 134,7 düzeyinde gerçekleşme göstermiştir. Buna göre Şirket, 2012 yılı faaliyet döneminde toplam satış maliyetinin %134.7oranında net satış hâsılatı elde etmiştir.
İktisadiliğin artırılabilmesi, faaliyet döneminde oluşan satışların maliyetinin sabit tutularak aynı faaliyet döneminde elde edilen hâsılatın artırılması ya da satışların maliyetinin düşürülmesine bağlıdır.
- Maliyetler:
Şirketin faaliyet alanı elektrik dağıtım hizmetini kapsadığından dönem içerisinde yapılan satışların maliyetinde enerji bedeli ve iletim gideri (sistem kullanım bedeli) ile diğer işletme giderleri yer almaktadır.
Sistem kullanım bedeli, EPDK tarafından düzenlenen “Elektrik Piyasasında İletim ve Dağıtım Sistemlerine Bağlantı ve Sistem Kullanımı Hakkında Tebliğ”
çerçevesinde yapılan iletim sistemine bağlantı ve/veya sistem kullanım anlaşmaları ile ilgili olarak TEİAŞ’a ödenen tutardır.
Şirket, satışların maliyeti içinde yer alan enerji ve iletim gideri haricindeki tüm işletme giderlerini genel yönetim ve pazarlama satış, dağıtım giderlerinde muhasebeleştirmektedir.
2012 yılı satışların maliyet giderlerine ilişkin ayrıntılı inceleme ve değerlendirmelere raporun “Üretim ve Maliyetler” alt bölümünde değinilmiştir.
b) Bünye dışı faktörler:
- Piyasa payı:
Şirket, dağıtım bölgesi için EPDK’nın 24.08.2006 tarihli ve 874-39 sayılı, aynı tarihli 874-40 sayılı kararları ile 01.09.2006 tarihinden itibaren 30 yıl süreyle elektrik dağıtım lisansı ve perakende satış lisansı temin etmiştir. 20.12.2012 tarihli ve 4194-4 sayılı kararı ile lisansların yürürlük tarihlerinin 31.12.2042 olarak değiştirilmiştir.
Şirket sahip olduğu dağıtım lisansı ile faaliyet alanı içinde, elektrik enerjisi dağıtım faaliyeti yürütürken; perakende satış lisansı ile piyasada elektrik enerjisi ve/veya kapasitenin perakende satışı ve perakende satış hizmeti ile iletim seviyesinin altındaki gerilim seviyesinden ithalat faaliyetlerinde bulunabilmektedir.
Bununla birlikte, sektörün kendine özgü yapısı ve ayrıca serbestleşme ve özelleştirme faaliyetleri nedeniyle bir geçiş dönemi içinde olması, ilgili pazar payı tanımında güçlükler ortaya çıkarmaktadır. Bu noktadan hareketle, Şirketin faaliyetleri kısaca şu şekilde tanımlanabilir.
Dağıtım; elektrik enerjisinin gerilim seviyesi 36 kV ve altındaki hatlar üzerinden naklini. Perakende satış; elektrik enerjisinin tüketicilere satışını. Perakende satış hizmeti; elektrik enerjisi ve/veya kapasite satımı dışında tüketicilere sağlanan diğer hizmetleri ifade etmektedir.
Söz konusu faaliyetlerden dağıtım faaliyeti, alçak gerilim elektrik taşıyan kablolardan oluşan yeni bir dağıtım şebekesinin kurulmasına ilişkin zorluklar ve yüksek yatırım maliyetleri sebebiyle doğal tekel niteliği taşımakta olup, Şirket tarafından münhasıran yerine getirilmektedir. Çünkü dağıtım sektöründe, doğal tekeli rekabetçi fiyata yönlendirecek potansiyel bir rekabet mümkün değildir. Esasen kar maksimizasyonu güdüsü ile hareket edecek elektrik dağıtım tekeli, herhangi bir müdahale olmadığı takdirde, daha düşük kalitede hizmeti daha yüksek fiyatla arz etme eğiliminde olacağından; özelleştirme ile birlikte elektrik dağıtım faaliyetini yürütmekle görevli şirketler serbest bırakılmamakta fiyat, kalite ve performans gibi yönlerden sürekli olarak kamusal düzenlemeye tabi tutulmaktadır.
Perakende satış ve perakende satış hizmeti faaliyetleri ise, 4628 sayılı Kanun çerçevesinde rekabete açılan faaliyetler arasında yer almaktadır. Söz konusu faaliyetler, Şirketin yanı sıra perakende satış şirketleri tarafından da yerine getirilebilecektir. Perakende satış hizmeti, sayaçların okunarak elektrik tüketim
miktarlarının belirlenmesi ve faturaların düzenlenmesi gibi hizmetleri kapsamakta olup; 4628 sayılı Kanun, perakende satış ve perakende satış faaliyetlerinin perakende satış lisansında yer verilmesi halinde aynı lisans kapsamında yürütülmesine olanak sağlamaktadır. Başka bir anlatımla perakende satış hizmeti, elektrik pazarının perakende satış seviyesindeki faaliyetleri bütünleyici bir özellik taşımaktadır.
Yukarıda yer verilen bilgiler ışığında, bu aşamada ilgili ürün pazarları;
“Elektrik Dağıtım Hizmeti Pazarı” ve “ Perakende Elektrik Satışı ve Hizmeti Pazarı”
olarak ele alındığında;
Şirket yukarıda belirtilen lisansların yürürlük tarihlerinden itibaren faaliyet bölgesinde, elektrik dağıtım hizmeti pazarında doğal tekel konumundadır. Perakende elektrik satışı ve perakende satış hizmetleri pazarında ise rekabete açık piyasa yapısına geçiş sürecini yaşamaktadır.
2009 yılında YPK kararı ile kabul edilen “Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesi”ne göre Türkiye elektrik piyasasında hedef, ikili anlaşmalara ve Gün Öncesi Piyasasına dayalı tamamen rekabete açık bir piyasa oluşturmaktır. Bu amaca yönelik olarak özel sektör tarafından üretilen elektriğin tüketicilere rekabetçi bir piyasa yapısı içerisinde serbest olarak ulaştırılmasını teminen EPDK, serbest tüketici olma limitini 2002 yılından bu yana sürekli düşürmektedir.
Başka bir ifadeyle, yıllık toplam elektrik enerjisi tüketimleri EPDK kararıyla belirlenen limitin üzerinde olanlar ile iletim sistemine doğrudan bağlı olan tüketicilere elektrik piyasasına doğrudan erişim olanağı tanınmış ve tedarikçi firmalar ile ikili anlaşmalar yoluyla enerji taleplerini serbestçe karşılayabilmelerinin önü açılmıştır. Bu çerçevede serbest tüketici limitinin azaltılmasına devam edilerek, 2011 yılı sonuna kadar meskenler hariç diğer tüketicilerin; 2015 yılına kadar ise tüm tüketicilerin serbest tüketici olması öngörülmüştür.
Serbest tüketici limiti, her yılın 31 Ocak tarihine kadar EPDK tarafından belirlenerek yayımlanan elektrik enerjisi asgari tüketim miktarını belirtir. Serbest tüketici, EPDK tarafından belirlenen elektrik enerjisi miktarından daha fazla tüketimde bulunması veya iletim sistemine doğrudan bağlı olması nedeniyle tedarikçisini seçme serbestisine sahip gerçek veya tüzel kişidir. Serbest tüketiciler ikili anlaşma yoluyla tedarikçisinden enerji temin ederken serbest olmayan tüketiciler ise, düzenlemeye tabi perakende satış tarifeleri üzerinden Şirketten elektrik enerjisi temin etmektedir.
Şirket, Elektrik Piyasası Serbest Tüketici Yönetmeliği hükümleri uyarınca bir önceki yıl tüketim miktarlarına göre serbest tüketici sıfatını kazanan tüketicilerin listesini sürekli ve güncel biçimde internet sitesinde yayınlamak zorundadır. Ancak, Şirketten hâlihazırda elektrik alan serbest tüketici kapsamındaki tüketicilerin, tedarikçi değiştirmeye yönelik taleplerinin her yılın 01.Ocak, 01.Nisan, 01.Temmuz ve 01.Ekim tarihlerinde uygulamaya konulacağı, yönetmelikle hüküm altına alınmıştır. Söz konusu düzenlemenin amacı, geçiş dönemi sözleşmelerinden kaynaklanan yükümlülüklere
62
Sayıştay
miktarlarının belirlenmesi ve faturaların düzenlenmesi gibi hizmetleri kapsamakta olup; 4628 sayılı Kanun, perakende satış ve perakende satış faaliyetlerinin perakende satış lisansında yer verilmesi halinde aynı lisans kapsamında yürütülmesine olanak sağlamaktadır. Başka bir anlatımla perakende satış hizmeti, elektrik pazarının perakende satış seviyesindeki faaliyetleri bütünleyici bir özellik taşımaktadır.
Yukarıda yer verilen bilgiler ışığında, bu aşamada ilgili ürün pazarları;
“Elektrik Dağıtım Hizmeti Pazarı” ve “ Perakende Elektrik Satışı ve Hizmeti Pazarı”
olarak ele alındığında;
Şirket yukarıda belirtilen lisansların yürürlük tarihlerinden itibaren faaliyet bölgesinde, elektrik dağıtım hizmeti pazarında doğal tekel konumundadır. Perakende elektrik satışı ve perakende satış hizmetleri pazarında ise rekabete açık piyasa yapısına geçiş sürecini yaşamaktadır.
2009 yılında YPK kararı ile kabul edilen “Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesi”ne göre Türkiye elektrik piyasasında hedef, ikili anlaşmalara ve Gün Öncesi Piyasasına dayalı tamamen rekabete açık bir piyasa oluşturmaktır. Bu amaca yönelik olarak özel sektör tarafından üretilen elektriğin tüketicilere rekabetçi bir piyasa yapısı içerisinde serbest olarak ulaştırılmasını teminen EPDK, serbest tüketici olma limitini 2002 yılından bu yana sürekli düşürmektedir.
Başka bir ifadeyle, yıllık toplam elektrik enerjisi tüketimleri EPDK kararıyla belirlenen limitin üzerinde olanlar ile iletim sistemine doğrudan bağlı olan tüketicilere elektrik piyasasına doğrudan erişim olanağı tanınmış ve tedarikçi firmalar ile ikili anlaşmalar yoluyla enerji taleplerini serbestçe karşılayabilmelerinin önü açılmıştır. Bu çerçevede serbest tüketici limitinin azaltılmasına devam edilerek, 2011 yılı sonuna kadar meskenler hariç diğer tüketicilerin; 2015 yılına kadar ise tüm tüketicilerin serbest tüketici olması öngörülmüştür.
Serbest tüketici limiti, her yılın 31 Ocak tarihine kadar EPDK tarafından belirlenerek yayımlanan elektrik enerjisi asgari tüketim miktarını belirtir. Serbest tüketici, EPDK tarafından belirlenen elektrik enerjisi miktarından daha fazla tüketimde bulunması veya iletim sistemine doğrudan bağlı olması nedeniyle tedarikçisini seçme serbestisine sahip gerçek veya tüzel kişidir. Serbest tüketiciler ikili anlaşma yoluyla tedarikçisinden enerji temin ederken serbest olmayan tüketiciler ise, düzenlemeye tabi perakende satış tarifeleri üzerinden Şirketten elektrik enerjisi temin etmektedir.
Şirket, Elektrik Piyasası Serbest Tüketici Yönetmeliği hükümleri uyarınca bir önceki yıl tüketim miktarlarına göre serbest tüketici sıfatını kazanan tüketicilerin listesini sürekli ve güncel biçimde internet sitesinde yayınlamak zorundadır. Ancak, Şirketten hâlihazırda elektrik alan serbest tüketici kapsamındaki tüketicilerin, tedarikçi değiştirmeye yönelik taleplerinin her yılın 01.Ocak, 01.Nisan, 01.Temmuz ve 01.Ekim tarihlerinde uygulamaya konulacağı, yönetmelikle hüküm altına alınmıştır. Söz konusu düzenlemenin amacı, geçiş dönemi sözleşmelerinden kaynaklanan yükümlülüklere
maruz kalan dağıtım şirketlerine, tüketicilerin ani tedarikçi değiştirme hareketlerine karşı pozisyonlarını ayarlama imkânı tanımaktır.
2002 yılında 9 milyon kWh/yıl tüketim değeriyle başlatılan serbest tüketici limitini azaltma süreci devam etmektedir. 2011-2015 yıllarını kapsayan ikinci uygulama dönemine ilişkin tarife usul ve esaslarına göre, ikinci uygulama dönemine hazırlık çerçevesinde alınan EPDK Kurul kararlarıyla Elektrik Piyasası Serbest Tüketici Yönetmeliği’nin 10’uncu maddesi hükümleri uyarınca serbest tüketici limiti 2010 yılı için 100.000 kWh/yıl, 2011 yılı için 30.000 kWh/yıl, 2012 yılı için 25.000 kWh/yıl olarak uygulanmaya başlamıştır.
Buna göre, Şirketin dağıtım bölgesinde serbest tüketici kapsamına girerek tedarikçi firmalar ile ikili anlaşmalar yoluyla elektrik enerjisi taleplerini serbestçe karşılayan tüketicilerin, 2012 yılına ilişkin tarife grubu bazında sayı ve enerji tüketim miktarları önceki dönem değerleriyle birlikte aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
Serbest Tüketici 2011 yılı 2012 yılı
26.01.2012 tarihinde alınan EPDK 3662 sayılı Kurul kararı ile 2011 yılına ait 30.000 kWh/yıl olan serbest tüketici limitinin 25.000 kWh/yıla düşürülmesiyle İstanbul ili Avrupa yakasından oluşan dağıtım bölgesindeki serbest tüketici sayısında ve piyasa açıklık oranında artış yaşanmış; 2011 yılında 17.775 adet olan serbest tüketici sayısı. 2012 yılında %12,7 oranında artarak 20.038 olmuştur.
Şirketin dağıtım sisteminde sunulan toplam elektrik enerjisi 2011 yılı için 22,999 milyon kWh miktarında olup, bunun 19,184 milyon kWh düzeyindeki kısmı Şirket abonelerine, 3.815 milyon kWh kısmı ise serbest tüketicilere ait olmakla birlikte; Şirketin faaliyet bölgesindeki fiili piyasa açıklık oranı %16,58 olarak gerçekleşmiştir.
Buna karşılık, 2012 yılında dağıtım sisteminde sunulan yaklaşık 24.404 milyon kWh elektrik enerjisinin 19.151 milyon kWh kısmı Şirket abonelerine, 5.253 milyon kWh kısmı serbest tüketicilere ait olup, fiili piyasa açıklık oranı %21,53 seviyesine gerilemiştir. Fiili piyasa açıklık oranı, piyasada doğrudan bir tedarikçiden elektrik temin eden serbest tüketicilerin tükettikleri enerjinin, toplam enerjiye oranıdır.
Böylece Şirketin perakende elektrik satışı pazar payı %78,5 olup Şirket, dağıtım bölgesindeki elektrik dağıtım hizmeti pazarında ise doğal tekel konumundadır.
2015 yılına kadar serbest tüketici limitinin sıfırlanarak, İstanbul ili Avrupa Yakasından oluşan dağıtım bölgesindeki tüm elektrik tüketicilerinin serbest tüketici
kapsamına alınabilmesi için dağıtım sistemindeki ölçme, iletişim ve kontrol teknik altyapısının uygun olması ve Şirketin otomatik sayaç okuma altyapısını kurması gerekmektedir.
Kalite göstergelerinin toplanmasına ilişkin gerekli altyapı, Kanun ve ilgili mevzuat ile belirlenmiştir. Buna göre Elektrik Piyasasında Dağıtım Sisteminde Sunulan Elektrik Enerjisinin Tedarik Sürekliliği, Ticari ve Teknik Kalitesi Hakkında Yönetmeliğin, geçici 2. maddesinde belirtildiği üzere sağlıklı ölçüme ilişkin altyapı yatırımlarının tamamlanması konusunda ikinci uygulama dönemi yatırım planı içerisinde; tedarik sürekliliğinin ve teknik kalitenin otomatik olarak kaydı için tesis edilecek uzaktan izleme ve kontrol sistemi için yatırım öngören ve bunun için hazırlanan yatırım planı EPDK kararıyla onaylanan Şirket; söz konusu yatırımı, 31.12.2012 tarihine kadar tamamlamak ve 01.01.2013 tarihi itibarıyla elektrik enerjisi tedarik sürekliliği ve teknik kalite göstergelerine ilişkin tüm verileri otomatik olarak kaydetmeye başlamakla yükümlüdür.
Bu çerçevede, Şirket tarafından Otomatik (uzaktan) Sayaç Okuma Sistemi (OSOS) ihalesi 14.09.2010 tarihinde gerçekleştirilerek, yüklenici firma ile 18.10.2010 tarihinde imzalanan sözleşme ve yine aynı sözleşme kapsamında ilave iş olarak 12.06.2012 tarihinde imzalanan sözleşme hükümleri doğrultusunda söz konusu sistem, 24.01.2013-01.02.2013 tarihleri arasında geçici kabulü yapılarak işletmeye alınmıştır.
Şirketin faaliyet bölgesinde Ana Kontrol Merkezi Genel Müdürlük hizmet binasında bulunan ve tüm dağıtım bölgesini kapsayan OSOS sistemi TEDAŞ Genel Müdürlüğünce tahsis edilen ödenek kapsamında yaklaşık 50.000 abone okuma kapasiteli olup, ilk etapta 200.000 kWh/yıl üzeri aboneler için Şirketin faaliyet bölgesinde 3.415 adet OG abonesi, 9.358 adet AG abonesi olmak üzere toplam 12.773 adet kayıtlı ölçü noktasını okuyacak kapsamda tesis edilmiştir.
- Fiyatlar:
Türkiye elektrik piyasasında temel olarak iki tip fiyat bulunduğuna, bunların piyasa fiyatı ve EPDK tarafından onaylanmış ulusal tarifeler olduğuna önceki bölümlerde yer verilmiştir.
Şirketin PMUM’dan temin ettiği elektrik alım maliyetlerini oluşturan sistem dengesizlik fiyatları, dengeleme piyasasında arz ve talebi dengeleyen yukarı ya da aşağı yönlü düzenleme tekliflerinin sistem operatörü olan TEİAŞ tarafından kabul edilmesiyle belirlenmektedir. TEİAŞ teklifleri günlük talep tahminini ve saatlik bazda tanımlanan günlük üretim programını esas alarak kabul etmektedir.
Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesi’nde öngörüldüğü şekilde, elektrik enerjisi piyasasında talep tarafında piyasa açıklık oranının artırılması amacıyla serbest tüketici limitlerinin düzenli olarak indirildiğine ve 2011 yılı sonuna kadar meskenler hariç diğer tüketicilerin, 2015 yılına kadar ise tüm tüketicilerin serbest tüketici olmalarının hedeflendiğine yine önceki bölümde değinilmiştir.
Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesi’nde öngörüldüğü şekilde, elektrik enerjisi piyasasında talep tarafında piyasa açıklık oranının artırılması amacıyla serbest tüketici limitlerinin düzenli olarak indirildiğine ve 2011 yılı sonuna kadar meskenler hariç diğer tüketicilerin, 2015 yılına kadar ise tüm tüketicilerin serbest tüketici olmalarının hedeflendiğine yine önceki bölümde değinilmiştir.