4. BULGULAR VE DEĞERLENDİRME
4.2 Edimsöz Grupları
4.2.1 Söz Edimlerin Ait Olduğu Edimsöz Grupları
Diyaloglardaki sözcelerin hangi edimsöz grubuna ait olduğu konusundaki bulgula aşağıda gösterilmiştir.
Belirticiler:
“Bence kırmızı yapalım.” (D.23: görüş bildirme)
“Haklısın canım, tamamen unutmuşum.” (D.28: itiraf etme)
“Bizim oralarda çoktan yaz gelmiştir, insanlar denize giriyordur.” (D.31: tahmin etme)
“[Erzurum’da] Evlerde kaloriferler yanıyordur.” (D.31: tahmin etme)
“Erzurum’da herkes paltoyla geziyordur.” (D.31: tahmin etme)
“[İzmir’e] Yavaş yavaş yazlıkçılar gelmeye başlamıştır.” (D.31: tahmin etme)
“Çeşme çok güzel bir yerdir.” (D.31: görüş bildirme)
“Annem hazırlanmaya başlamıştır, evi toparlıyordur.” (D.31: tahmin etme)
“Dedeciğim, ama ben okula gidiyorum şimdi.” (D.33: gerekçe sunarak geri çevirme)
“Çok iyi olur.” (D.35: onaylama)
“Bir şey isteyeceksin sen.” (D.37: tahmin etme)
“Canım sen de ablan gibi on sekiz yaşına gel, o zaman sen de ablan gibi pek çok şeyi yapabileceksin.” (D.37: şarta bağlama)
“Gitsin tabii!” (D.38: onaylama)
“Yarın olabilir.” (D.42: görüş bildirme)
“Keşke şu büfeyi yemek masasının yanına koysak da salonun ortasında durmasa.”
(D.46: arzu etme)
“[Büfe] Kanepenin yanında dursa daha iyi olacak bence.” (D.46: görüş bildirme)
“Belki o yardım eder.” (D.46: ümit etme)
“O bu saatte kesin uyuyordur.” (D.46: tahmin etme) “Uyandırırsak söylenir durur.” (D.46: tahmin etme)
“Hem taa Beşiktaş’tan buraya gelene kadar iki saat geçer.” (D.46: tahmin etme)
“Dinlenirken yeriz.” (D.46: planlama)
“Eşyaları taşırken kutuyu mutfak balkonuna koymuş olabiliriz.“ (D.46: ihtimal verme)
“Berrin, sen de keşke bu kadar hayalperest olmasaydın.” (D.46: eleştirme)
“Çok iyi olur” (D.48: onaylama)
“Ayy ama zaten depresyondayım iyice içim sıkılır seyrederken.” (D.48: gerekçe sunarak geri çevirme)
“Bana uyar.” (D.48: onaylama)
“Eee olsun, iki gün sonra da gideriz.” (D.48: çözüm bulma)
“Evet olabilir.” (D.49: ihtimal verme)
“Peki komedi filmi izleyelim, eğlenelim ama sen ona da itiraz edeceksin biliyorum.”
(D.49: eleştirme)
“Bu yorgunluğun üzerine kahve iyi gider.” (D.50: kabul etme)
“Oh! Ev gibisi yok.” (D.50: tercih etme)
“Bazen kendimi biraz fazla kaptırıyor olabilirim.” (D.53: ihtimal verme)
“Ela sen hayatını dizilere göre yaşıyorsun.” (D.53: eleştirme)
“Hayır hiç de değil.” (D.53: karşı çıkma)
“Perşembe günü mü? O gün olmaz.” (D.53: karşı çıkma)
“Birkaç saatte biter işim.” (D.53: tahmin etme)
“Akşamı çalışarak geçireceksin yani." (D.53: tahmin etme)
“Tam çalışarak sayılmaz." (D.53: kısmen onaylama)
Yönlendiriciler:
“Tamam, sakin olun!” (D.19: teskin etme)
“Akşam için ne alayım?” (D.21: görüş sorma)
“Bence sen birkaç tane bira al!” (D.21: yönlendirme)
“[Tamam] Sen biraz kuruyemiş al!” (D.21: onaylama)
“Haydi sen de çabuk ol!” (D.21: talimat verme)
“Yeşil olsun.” (D.22: talep etme)
“Ezik olmasın!” (D.22: talep etme)
“Buyurun!" (D.22: takdim etme)
“[Günaydın Ayşe Hanım]buyurun” (D.23: konuşmaya yönlendirme)
“Kaç adet olsun?” (D.23: istek sorma)
“Resminize ne renk fon yapalım?” (D.23: tercih sorma)
“Mavi olsun.” (D.23: tercih etme)
“Tamam öyle olsun.” (D.23: onaylama)
“Siz içeri girin!” (D.23:tTalimat verme) “Makyajınızı yapın!” (D.23: talimat verme) “ Saçınızı tarayın!” (D.23: talimat verme)
“Hazırlanın!” (D.23: talimat verme)
“Önce kolyenizi düzeltin!” (D.23: talimat verme) “Şimdi oturun!” (D.23: talimat verme)
“Başınızı dik tutun!” (D.23: talimat verme)
“[Başınızı] sağa ya da sola çevirmeyin!” (D.23: talimat verme) “Sırtınızı dik tutun!” (D.23: talimat verme)
“Şimdi biraz gülümseyin!” (D.23: talimat verme)
“Lütfen biraz hızlı gider misiniz?” (D.24: rica etme)
“Merak etmeyin!” (D.24: teskin etme)
“Şu müziğin sesini de biraz kısın lütfen!” (D.24: talep etme)
“İndirim için öğrenci kimliğinizi görebilir miyim?” (D.25: talep etme)
“O zaman tam bilet alın!” (D.25: uyarma)
“Yataklı vagon mu, koltuklu vagon mu olsun?” (D.27: istek sorma) Yataklı vagon olsun.” (D.27: tercih etme)
“Bugün beni gelinlik provası için terziye götürecektin, unuttun mu?” (D.28: hatırlatma)
“Saat onda bizde buluşacaktık, önce terziye gidecektik, ardından mobilya bakacaktık.”
(D.28: hatırlatma)
“Hemen kalkıp hazırlan, haydi!” (D.28: zorlama)
“Erzurumlu bir misafir kabul ederler mi?” (D.31: görüş sorma)
“Beni burada biraz bekler misin?” (D.32: rica etme)
“Olur ama çabuk gel.” (D.32: şarta bağlama)
“Kızım bana gazetedeki şu haberi okur musun?” (D.33: rica etme)
“Anneme söyle.” (D.33: öneride bulunma)
“Sen de yemeğe gelir misin?” (D.34: davet etme)
“Benim biraz daha işim var, siz çıkın.” (D.34: gerekçe sunarak geri çevirme)
“[Kendime çay koyacağım.] Sen de içer misin?” (D.35: teklif etme)
“Gömleği paketler misiniz? Hediye olacak.” (D.36: talimat verme)
“Cuma akşamı Burcu’yla sinemaya gidebilir miyim?” (D.37: izin isteme)
“Akşamları tek başına hiçbir yere gidemezsin.” (D.37: yasaklama)
“Anlatabilir misiniz, nasıl uzun süre genç kalabiliriz?” (D.39: tavsiye isteme)
“[O kadar hızlı bir hayat yaşıyoruz ki, spora vakit kalmıyor.] Bununla ilgili neler söyleyebilirsiniz?” (D.39: tavsiye isteme)
“Egzersizi günlük hayatın içine sokabiliriz.” (D.39: tavsiye etme)
“Oturma odanı da yeşil yapabilirsin.” (D.40: tavsiye etme)
“[İyi günler, Medi Klinik], buyurun.” (D.42: konuşmaya yönlendirme)
“Daha erken bir saat olabilir mi?” (D.42: görüş sorma )
“Adınızı öğrenebilir miyim?” (D.42: rica etme)
“Peki seyircilerimize kanalımızın yarışmasına katılmaları için tavsiyede bulunur musunuz?” (D.44: görüş sorma)
“Lütfen, çalışanlara haber verir misiniz? Kenan Bey’e de söyler misiniz?” (D.45: rica etme)
“Siz ilgilenebilir misiniz?” (D.45: rica etme)
“Arkadaşlara siz haber verir misiniz?” (D.45: rica etme)
“Ofise gelebilir miyim?” (D.45: izin isteme)
“Aman Berrin, dur ne olursun!” (D.46: karşı çıkma)
“Boş ver büfeyi, koltuğu.” (D.46: karşı çıkma)
“[Aşağıya ineceksen] markete gidip yiyecek bir şeyler de alsan keşke.” (D.46: arzu etme)
“Hadi gel, bakalım.” (D.47: teklif etme)
“Bu akşam dışarı çıksak mı?” (D.48: teklif etme)
“Sen nasıl bir oyun izlemek istersin?” (D.48: tercih sorma)
“Acaba buna mı gitsek ne dersin?” (D.48: görüş sorma)
“Eee bu akşam da yemeğe çıkarız sadece, olmaz mı?” (D.48: öneride bulunma)
“Evde DVD mi izlesek, ne dersin?” (D.49: görüş sorma)
“[Ben de kahve yapıyordum.] Sen de ister misin?” (D.50: teklif etme)
“Beraber seyrederiz.” (D.50: teklif etme)
“Sakın unutma.” (D.51: tembih etme)
“Unutma bak!” (D.51: tembih etme)
“[İçeride iyi bir yerde oturmak için ben giriyorum.] Sen de beni içeride bulursun.” (D.51:
talimat verme)
“Televizyonun sesini biraz daha açar mısın?” (D.52: rica etme)
“Sosyal aktivitelere vakit ayırmayı denesen.” (D.53: yönlendirme)
“[Arkadaşım gelmediği için fazladan biletim var.] Gelsene!” (D.53: davet etme)
“Ela, dizi bağımlılığından kurtulmak için birisinden yardım almayı ister misin?” (D.53:
yönlendirme)
Yükümleyiciler:
“Merak etmeyin!” (D.22: garanti verme)
“Zamanında havaalanında oluruz.” (D.24: garanti verme)
“ Hayatım, ben de arabayı yıkatacaktım.” (D.28: planlama)
“Elbette [paketlerim].” (D.36: riayet etme)
“[Kafanıza takmayın.] Onu da ben bitiririm.” (D.41: sorumluluk alma)
“Ben dosyaları size biriyle yollarım.” (D.45: söz verme)
“Önce koltukları yerleştirelim, büfeye yer buluruz.” (D.46: öncelik verme)
“Banyoyu temizlersek rahat rahat otururuz artık.” (D.46: şarta bağlama)
“Hadi kalk, ben salonu toplayacağım. Sen de odanı temizle.” (D.47: iş bölümü yapma)
“Önce temizliği bitirelim, sonra filmi seyrederiz.” (D.47: şarta bağlama)
“Gel bakalım, seçelim birini.” (D.49: teklif etme)
“Onu sonra seyrederiz.” (D.50: söz verme)
“Ne yapar eder gelirim maça.” (D.51: söz verme)
“Unutmam.” (D.51: garanti verme)
“Tamam, onu hallederiz.” (D.48: garanti verme)
“Tabii ki. Geçen hafta maç sabahı buluşur gideriz diye sözleşmiştik ya.” (D.51: garanti verme)
Yansıtıcılar:
“Sibel, bu ne kadar büyük bir çanta!” (D.8: şaşırma)
“Yarın festival mi var?” (D.9: şaşırma)
“Bilmiyor musun?” (D.13: eleştirme)
“BayRock grubu da geliyor mu? Süper! ” (D.13: sevinme)
“Üç dil biliyorsunuz. [Özgeçmişiniz oldukça iyi.]” (D.16: takdir etme)
“Kaza nasıl oldu, anlamıyorum Memur Bey!” (D.19: şaşkına dönme)
“Demek dedikodumu yapıyordunuz. Şaka şaka!” (D.: 20: takılma / şaka yapma)
“Uçağı kaçıracağız.” (D.24: endişelenme)
“Sen hala uyuyor musun?” (D.28: tepki gösterme)
“Sen provaya annenle gitmeyecek miydin?” (D.28: şaşkına dönme)
“Beni terzide unutma lütfen!” (D.28: takılma / şaka yapma)
“Canım sen gelmek zorunda değilsin, ben yalnız giderim.” (D.29: gücenme)
“Yok yok, seni yalnız bırakmayayım.” (D.29: gönül alma)
“[Bir tanem … Ben de seni düşünüyordum.] Birazdan arayacaktım.” (D.30: merak etme)
“Aklım hep sende kalıyor.” (D.30: merak etme)
“Bugün hava ne kadar güzel!” (D.31: sevinme)
“Gerçekten mi? Hava o kadar sıcak mıdır?” (D.31: şaşırma)
“Aaa bizim orada Mart’ta her yerde kar vardır, hatta şimdi bile kar vardır.” (D.31:
şaşırma)
“Nisan’ın sonunda mı?” (D.31: şaşırma)
“Ay anne! Çocuk muyum ben?” (D.37: içerleme)
“Maşallah, ne kadar büyümüş!” (D.38: şaşırma)
“Ah ah benim de bebeğim bir an önce büyüse.” (D.38: sabırsızlanma)
“Of keşke bu kadar yemeseydik.” (D.46: pişman olma)
“Ah şimdi bir Türk kahvesi olsaydı keşke.” (D.46: arzu etme)
“Aslı keşke balkonumuzdan denizi görebilseydik.” (D.46: hayal kurma)
“Keşke evimizin bir bahçesi olsaydı da sebze yetiştirseydik.” (D.46: hayal kurma)
“Ama çok güzel bir film almıştım. Bugün beraber onu seyrederiz diye düşünüyordum.”
(D.47: hayal kırıklığı yaşama)
“Nasıl hatırlamazsın?” (D.47: şaşırma)
“Sen kendine bak!” (D.47: takılma / şaka yapma)
“Aa, ben de ‘Hababam Sınıfı’nın CD’sini almıştım beraber seyrederiz diye.” (D.50: hayal kırıklığı yaşama)
“Yaa lütfen, bu film bittikten sonra seyrederiz diye konuşmuştuk ama.” (D.50: tepki gösterme)
“Aman Ela, ne tuhafsın!” (D.53:eleştirme )
“Olabilirim mi?“ (D.53: şaşırma)
“Sen de dizi dışında her şeyi seyrediyormuşsun!” (D.53: takılma / şaka yapma)
“Gerçek hayatta bu kadar önemli şeyler varken dizideki hayali insanlara mı üzülüyorsun?” (D.53: şaşırma)
Bildiriciler:
“Biliyorsunuz, biz otelimiz için deneyimli personel arıyoruz. ” (D.16: gerekçe sunarak geri çevirme / işe almama)