Mobbingde, mobbing uygulayıcıların darbeleri fiziksel değil de psikolojik olduğu için ispatlanması da çok güç olabilmektedir. Çünkü bir yaralama ve öldürme vakasının saati ile yeri belirlidir, bu nedenle suçun failini bulmak da kolaydır. Halbuki mobbing uzun süre devam eden, zamanla biriken olayların toplamı olarak ortaya çıkmaktadr. Bu nedenle tespit edilmesi zor, meydana çıktığında ise zararının giderilmesi daha da zordur. Bu bağlamda mobbingin tek tek ele alınınca anlamsız ve önemsiz bulunabilecek, küçük fakat sistemetik olayların oluşturduğu bir süreç olduğu söylenebilir (Baykal, 2005:13). Diğer yandan mobbingin incelenen yönüne göre de mobbing davranışları farklılık gösterebilmektedir. Başka bir ifadeyle, mobbing ve mağdurun sağlığını inceleyen araştırmalar için ölçülmesi gereken davranışlar farklı, mobbing ile örgüt iklimi arasındaki ilişkiyi ölçmeye çalışan araştırmalar için belirlenmesi gereken davranışlar farklılık gösterebilmektedir (Rayner, Sheehan ve Barker,1999:12).
Bir örgüt içinde mobbbing davranışları, sözel veya fiziksel eylemler biçiminde kendini gösterebilmektedir. Ancak bu eylem ve davranışlar, ustaca ve ince bir biçimde gerçekleştirilebilir. Örneğin mağduru bulunduğu gruptan dışlamak çok rastlanan bir mobbing taktiğidir (Zapf ve Einarsen, 2001:370). Ayrıca mağdura bitirilmesi mümkün olmayan süre içinde görevlerin verilmesi, kişiye özel gelen mektupların okunması, masa veya ofis düzeninin değiştirilmesi, izinlerin nedensiz olarak reddedilmesi (Rayner, 1997:178), işini yapması için gereken bilginin sınırlı verilmesi veya ondan bilgi saklanması, hatta toplum içinde rencide ederek veya ona toplum içinde bağırarak sözel saldırıda bulunmak, hakaret içeren alaylar, saldırganca söylenen sözler, fiziksel saldırı
tehdidinde bulunmak, mağdur ortama girdiğinde sessizliğin veya düşmanca havanın oluşturulması da mobbing davranışları arasında yer almaktadır (Einarsen, 2000:379).
Heinz Leymann mobbing unsurunda ortaya çıkan davranış şekilerini inceleyerek, mobbing davranışlarının genel bir profilini ortaya koymak amacıyla 45 ayrı davranış biçimi belirlemiştir (Heine, 1995:41). Fakat bu davranışlar, en çok Kuzey Avrupa ülkelerinde gözlemlenen davranışlardır (Leymann, 1996:170). Her mobbing durumunda aşağıda yer alan bütün davranışların hepsinin bulunması şart değildir. Ayrıca aşağıda yer alan davranışların ara sıra görülebilmesi de mobbing olarak yorumlanmamalıdır. Daha önceki kısımlarda belirttiğimiz gibi belirli bir kişiyi hedef alarak, sistemetik bir şekilde ve belirli bir zaman zarfında (en az altı ay) yapılan davranışlar mobbing kapsamı içinde tanımlanmaktadır.
Leymann (1996), mobbing aktiviteleri tipolojisi içinde belirlenebilen davranışları, beş grup içinde değerlendirmiştir (Leymann, 1996:174). Bunlar;
1. Kurbanın kendini göstermesine ve doğru iletişim kurmasına etki etmeye ilişkin belirtiler,
2. Kurbanın sosyal bağlantılarını sürdürebilmesine ilişkin belirtiler, 3. Kurbanın personel ünvanını devam ettirebilmesine ilişkin belirtiler, 4. Kurbanın mesleki durumlarına ilişkin belirtiler ve,
5. Kurbanın fiziksel sağlığına ilişkin belirtilerdir.
Leymann'ın tipolojisine göre gruplandırılan davranış şekilleri ise aşağıdaki gibidir (Davenport, Schwartz ve Elliott, 2003:18-19):
Birinci Grup: Kendini Göstermeyi ve İletişim Oluşumunu Etkilemek
* Üst konumundaki kişler tarafından astların kendini gösterme olanaklarının kısıtlanması,
* Konuşma anında sürekli olarak hedef kişinin sözünün kesilmesi, * Meslektaşlar/akranlar ya da birlikte çalışılan kişiler tarafından kendisini gösterme olanaklarının kısıtlanması,
* Yapılan işin sürekli olarak eleşirilmesi, * Özel yaşamın sürekli olarak eleştirilmesi, * Telefonla rahatsız edilme;
* Sözlü tehditler almak, * Yazılı tehditler gönderilmesi,
* Jestler ve bakışlarla ilişkinin reddedilmesi, * İmalar yoluyla ilişkinin reddedilmesi.
İkinci Grup: Sosyal ilişkilere Saldırılar
* Çevredeki insanların mağdurla konuşmaktan kaçınması, * Kişinin konuşma ve görüşme hakkından yoksun bırakılması,
* Kişiye diğer çalışanlardan ayrılmış bir işyerinin verilmesi,
* Meslektaşlarının/akranlarının kişiyle konuşmasının yasaklanması, * Kişiye sanki orada değilmiş gibi davranılması.
Üçüncü Grup: İtibara Saldırılar
* Kişinin arkasından kötü şekilde konuşulması,
* Kişi hakkında asılsız söylentilerin çıkarılarak yayılması, * Kişiyi gülünç durumlara düşürmeye çalışma,
* Kişiye akıl hastasıymış gibi davranılması,
* Kişiye psikolojik tedavi görmesi için baskı yapılması, * Kişinin herhangi bir özrü ile alay edilmesi,
* Kişiyi gülünç düşürmek için yürüyüşü, jestleri ya da sesinin taklit edilmesi, * Kişinin dini ya da siyasi görüşü ile alay edilmesi,
* Kişinin özel yaşamı ile alay edilmesi, * Kişinin milliyeti ile alay edilmesi,
* Kişinin özgüvenini olumsuz etkileyen bir iş yapmaya zorlanması, * Kişinin çabalarının yanlış ve küçültücü bir şekilde yargılanması, * Kişinin alçaltıcı isimlerle anılması,
Dördüncü Grup: Kişinin Yaşam Kalitesi ve Mesleki Durumuna Saldırılar
* Kişiye hiçbir özel görevin verilmemesi, * Kişiye verilen işlerin geri alınması,
* Kişiye sürdürmesi için anlamsız işlerin verilmesi,
* Kişiye sahip olduğu yeteneklerden daha azını gerektiren işlerin verilmesi, * Kişinin işinin sürekli olarak değiştirilmesi,
* Kişiye özgüvenini olumsuz yönde etkileyecek işlerin verilmesi,
* Kişiye itibarını düşürecek şekilde, niteliklerinin dışındaki işlerin verilmesi, * Kişiye mali yük getirecek genel zararlar verilmesi,
* Kişinin evine ya da iş yerine zarar verilmesi.
Beşinci Grup: Kişinin Sağlığına Doğrudan Saldırılar
* Kişinin fiziksel olarak zorlanacağı işleri yapmaya zorlanması, * Kişiye karşı fiziksel şiddet tehditlerinin yapılması,
* Kişinin gözünü korkutmak için hafif şiddet uygulanması, * Kişiye fiziksel zarar verilmesi,
* Kişiye doğrudan cinsel tacizde bulunulması.
Yukarıda yer alan davranışlar belki bir defa uygulandığında kişiler tarafından hoş görülebilir. Fakat uzun dönem de sistematik olarak uygulanmaya başlandığı zaman mobbinge dönüşür. Yukarıda yer alan birinci, ikinci ve dördüncü gruptaki davranışlar genellikle işverenin inisiyatifinde kalan davranışlar olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca üçüncü grup içinde yer alan davranışların bazıları ile beşinci grupta yer alan fiziksel saldırı davranışlarının tümü ABD’de yasa dışıdır ve 50 eyalette yasaklanmışır (Davenport, Schwartz ve Elliott, 2005:47).
Tınaz (2006) ise mobbing belirtilerini davranışsal ve fiziksel olarak iki kısımda ele almaktadır. Davranışsal belirtiler içinde yer alan davranışlar Leymann’ın mobbing tipolojisi içinde ele alınmış belirtilerdir. Fizyolojik belirtiler ise, aşağıdaki gibi ele almaktadır (Tınaz, 2006:52).
• Beyinle ilgili belirtiler: Sıkıntı, panik atak, depresyon, yarım baş ağrısı, baş dönmesi, hafıza kaybı, dikkati toplayamama ve uykusuzluk,
• Deriyle ilgili belirtiler: Kaşınma, pullanma veya döküntü gibi deri hastalıkları,
• Gözlerle ilgili belirtiler: Ansızın göz kararması, görmede bulanıklık, • Boyun ve sırtla ilgili belirtiler: Boyun kaslarında ve sırtta ağrı, • Kalple ilgili belirtiler: Hızlı ve düzensiz çarpıntılar, kalp krizi,
• Eklemlerle ilgili: Titreme, terleme, bacaklarda halsizlik hissetme, kas ağrıları,
• Sindirim sistemi ile ilgili belirtiler: Yanma, ekşime, hazım zorluğu gibi mide rahatsızlıkları, ülser,
• Solunum sistemi ile ilgili belirtiler: Nefessiz kalma, nefes alamama gibi solunum sorunları,
• Bağışıklık sistemi ile ilgili belirtiler: Organizmanın savunma yapılarında zayıflama, hastalıklara çok çabuk yakalanabilme durumları.