Projenin bölge üzerindeki etkileri

Hatice Sultan ve Neslişah mahallelerinde uygulanan kentsel dönüşüm projesinin fiziki etkilerini daha iyi analiz etmek için mevcut durum ve projenin ayrı ayrı belirtilmesinde yarar görülmüştür.

Mevcut durum

Fatih Belediye Başkanlığı tarafından 2006 yılında proje alanında yapılan çalışmalar sonucunda;

• Proje alanı içerisinde toplam 574 bina tespit edilmiştir. Binaların %76 oranla en yüksek oranda yığma yapılar olduğu belirlenmiştir. Betonarme yapıların oranı %13, ahşap yapıların oranı %10 ve diğer yapıların oranı %1 dır.

• Proje alanında tespit edilen 574 adet yapı içerisinden %71,5 ini kötü durumda olan yapılar oluşturmaktadır. Orta durumda olan yapıların oranı % 27, harap durumda olan yapıların oranı ise % 1 dir. Proje alanı içerisinde 3 adet yapının iyi durumda 1 adet yapının ise yıkık durumda olduğu tespit edilmiştir.

• Hatice Sultan ve Neslişah Mahallesi proje alanı içerisinde en fazla oranla bulunan 1 katlı yapılar olup % 52,7 oranındadır. 2 katlı yapıların oranı %35,5,

3 katlı yapıların oranı ise %5,92 dır. 4 katlı yapıların yaklaşık oranı % 4 olup proje alanında 10 adet 5 katlı, 1 adet 6 katlı yapı bulunmaktadır.

• Çizelge 4.2’de görüldüğü üzere, donatı alanlarını eğitim tesisleri (kreş) ve dini tesisleri oluşturmaktadır. 4833 m² ile dini tesislerin yoğun olduğu görülmekte olup eğitim tesisleri 412 m² dir.

Çizelge 4.2 : Hatice Sultan ve Neslişah mahallesi donatı alanları çizelgesi. Donatı Alanları Adet Yüzölçüm (m2)

Eğitim Tesisleri 2 412

Dini Tesisler 3 4833

Toplam 5 5245

• Hatice Sultan ve Neslişah Mahallesi proje alanında tespit edilen 574 bina içinde en yoğun görülen kullanım fonksiyonu % 74 ile konut fonksiyonudur. Bunu takip eden fonksiyon %9 diğer kullanım, %8 boş yapı ve % 6 ile ticarettir. Proje alanındaki yapı adetleri ayrıntılı olarak Çizelge 4.3’de görülmektedir.

Çizelge 4.3 : Hatice Sultan ve Neslişah mahallesi mevcut yapı fonksiyon çizelgesi.

Yapı Fonksiyonu Adet Yüzde %

Konut 421 73.34 Ticaret 34 5.92 Eğiti Tesisi 2 0.35 Sivil Toplum 1 0.17 Dini Tesis 7 1.22 Küçük Sanayi 7 1.22 Boş Yapı 46 8.01 Teknik Altyapı 1 0.17 Otopark 3 0.52 Diğer 51 8.89 Akaryakıt 1 0.17 Toplam 574 100.00

• Proje alanı içerisinde, konut alanı yüzölçümü yaklaşık %36 dır. Ticaret alanları %4, Eğitim tesisleri % 0,5, yeşil alanlar %2, yollar %20 ve diğer kullanımlar %37,5 olarak tespit edilmiştir. Proje alanı içerisinde mevcut olarak bulunan yapıların kullanım amaçları ve alanları Çizelge 4.4’te gösterilmiştir.

Çizelge 4.4 : Hatice Sultan ve Neslişah mahallesi mevcut alan kullanımı. Kullanım Alanları Alan (m2) Yüzde (%)

Konut Alanları 33.178,58 35,63

Ticaret Alanları 2.974,46 3,19

Eğitim Tesisleri (Bina Alanı) 412,4 0,44

Dini Tesisler 9.512,51 10,21 Boş Alanlar 19.255,80 20,68 Boş Yapılar 3.929,54 4,22 Akaryakıt Đstasyonu 1.305,91 1,40 Yeşil Alanlar 1.869,32 2,01 Küçük Sanayi ve Đmalathaneler 1.545,19 1,66

Parseli Olmayan Yol Fazlası 853,43 0,92

Yollar 18.289,00 19,64

Toplam 93.126,14 100,00

Proje sonrası durum

Proje sonrası, bölgede yaşayacak nüfus 2735 kişi olarak öngörülmüştür. Çizelge 4.5’te proje alanı avan proje nüfus ve yoğunluk tablosu verilmiştir. Bu nüfusun belirlenmesinde toplam inşaat alanı hesaplanmış ve bu alan 25 m2 ye bölünmüştür. Buna göre 3-4 kişilik çekirdek aile tipi olarak tanımlanan konut büyüklüğü 75-100 m2 arasında tasarlamıştır (Meriç ve ark., 2006).

Çizelge 4.5 : Proje alanı avan proje nüfus ve yoğunluk hesapları çizelgesi. Büyüklükler

Brüt Alan 93.127 m2 (9.31 ha)

Net Konut Alanı 31,419 m2

**Toplam Đnşaat Alanı 68.392 m2

Toplam Nüfus 2735 kişi

Brüt Yoğunluk 293 kişi/ ha

Net Yoğunluk 870 kişi/ ha

Proje ile bölgede yapılması planlanan inşaat alanlarını sıralayacak olursak;

• Proje alanında, toplam 163 adet bina (konut) yapılması planlanmıştır. A, B, C, D, F, G ve H olmak üzere 6 çeşit bina tasarlanmıştır. Bina tiplerinden C, D, F, G ve H tiplerinde katta bir adet daire bulunurken, B tipinde de katta iki adet daire bulunmaktadır. A tipinde ayrıca bir adet dublex daire yer

almaktadır. Bina tipleri brüt 75, 90, 105, 110, 120 ve 180 m2’lik dairelerden oluşmaktadır. Şekil 4.12’de düzenleme alanında tasarlanmış konut silüetleri görülmektedir.

Şekil 4.12 : Düzenleme alanında tasarlanmış konut silüetleri.

• Proje bölgesinin yakın civarında çok sayıda ve her türlü sağlık hizmetine cevap verebilecek sağlık merkezlerinin olması sebebi ile yeni bir sağlık merkezi düşünülmemiştir.

• Bölgede hali hazırda bulunmayan 1 adet Đlköğretim Okulu planlanmıştır. • Mevcut durumdaki yeşil alan yüzölçümü büyük ölçüde artırılması

planlanmış ve bütün adaların orta kısımlarında yeşil alanlar oluşturulmuştur. • Bölgede Sulukule Sosyo-Kültürel Tesis alanı ayrılmıştır. Yetkililer ile

yapılan görüşmede, proje alanında bulunan vatandaşların müzik becerilerine katkı yapmak ve meslek edinmeleri amacı ile tesis içinde atölyelerin tasarlandığı belirtilmiştir.

• Ayrıca bölgede, Sulukule Konaklama Tesisi tasarlanmıştır. Yerel yönetim bu tesis ile birlikte bölgenin hareketlenmesini ve ekonomik refah seviyesinin yükselmesini beklemektedir.

Şekil 4.13’de bölgede yapılması tasarlanan Sulukule Konaklama Tesisi ve Sulukule Ticaret, Kültür ve Eğlence Tesisi yakın çevresi ile birlikte görülmektedir.

Şekil 4.13 : Sulukule Konaklama Tesisi ve Sulukule Ticaret, Kültür ve Eğlence Tesisi yakın çevresi.

• Bölgede ulaşım açısından ağırlıklı olarak yaya ulaşımının ön planda tutulduğu tasarımlar kurgulanmıştır. Taşıt ulaşımının da yer aldığı bölge için yol genişliği minimum 7 m. olup yer yer 10-12 m. şeklinde tasarlanmıştır. Minimum 7 m.’lik yolun en kesiti 2 m kaldırım, 3 m taşıt, 2 m kaldırım şeklindedir ve Şekil 4.14’te yol tasarımı görülmektedir.

• Proje bölgesinde, otoparklar zemin altı kapalı otoparklar şeklinde planlanmıştır. Erişme mesafeleri de dikkate alınarak otoparklar 9 bölgede konumlanmıştır.

Proje kapsamında yapılması tasarlanan arazi kullanım alan büyüklükleri Çizelge 4.6’da gösterilmiştir.

Çizelge 4.6 : Avan projesine göre alan büyüklükleri tablosu.

ARAZİ KULLANIMI Alan (m2) Alan (m2) Oran (%)

TOKİ'ye Ait Binalar ve Tescilli Binalar 28,7 Net

Konut

Alanı Mevcut Diğer Binalar 2,586

31,286 33,6

İlköğretim Tesis Alanı 3,189 3,189 3,4

Kreş Alanı 0,589 0,589 0,6

Dini Tesis Alanı 9,844 9,844 10,6

Sulukule Ticaret, Kültür ve Eğlence

Tesisi 1,380

Ticaret Birimleri (eski akaryakıt

istasyonundan dönüşen) 0,259

Mihriman Sultan Hamamı 0,928

Ticaret Alanı

Mevcut Ticari Binalar 0,358

2,925 3,1

Turizm Tesis

Alanı Sulukule Konaklama Tesisi

2,308 2,308 2,5

Yeşil Alanlar 15,337 15,337 16,5

Yollar 27,649 27,649 29,7

Toplam Alan 93,127 93,127 100.0

Halihazırda proje bölgesinde Net Nüfus Yoğunluğu 1054 kişi/ha olarak tespit edilmiştir. Proje sonrası bölge için Net Nüfus Yoğunluğu 870 kişi/ha olarak belirlenmiştir. Yoğunluk azaltılması sayesinde bölgenin yaşam kalitesinin arttırılması hedeflenmiştir. Ayrıca, harap ve çöküntü halinde bulunan konutların yerine günümüz standartlarında konutların yapılması bölgede yaşayacak olan insanlar için olumlu olacağı düşünülmektedir.

Proje alanı içerisinde mevcut durumda kullanımı belirsiz on dokuz dönümlük alan bulunmaktadır. Proje kapsamında boş alanlarda bölge halkının yararları doğrultusunda değerlendirilmiş ve her yapı adaları içinde yeşil alanlar oluşturulmuştur. Yeşil alanlar tüm alan içerisinde %2 büyüklükten %16,5’ e kadar arttırılmıştır.

Eğitim seviyesinin düşük olduğu anketler ile belirlenen bölge halkı için bir adet ilköğretim okulunun tasarlanması olumlu olarak düşünülmektedir.

Sulukule’nin Roman yapısı ve özellikleri bir potansiyel olarak değerlendirilebilir. Bu kapsamda “müzik”, bu alanın kendi dışındakiler ile olan etkileşiminde kullanılabilecek en etkili araç olabilir. Sulukule Ticaret, Kültür ve Eğlence Tesisi içerisinde oluşturulacak atölyeler ile Sulukule’de önemli ölçüde dönüştürücü bir etki oluşturabilir.