Proje yaklaşımının aşamaları

olarak belirtmek mümkündür. Şekil 2. 11’ de proje çalışmalarının aşamaları ve aşamalarda ne gibi etkinlikler yapılacağı ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

2.1.6.1.4.1. Birinci Aşama: Projeyi Başlatma (Başlangıç - Hazırlık Aşaması). Proje çalışmaları konu seçimi ile başlamaktadır. Bu doğrultuda konu çocukların ihtiyaçları doğrultusunda

öğretmen tarafından belirleneceği gibi çocuklar tarafından da belirlenebilmektedir. Bu konuda Katz (1994, s. 1), Diffily (1996, s. 72), Tahta ve İvrendi (2007, s. 42) ve Gürkan (2013, s. 304) öğretmenin çocuklara konuyu önermede bazı noktalara dikkat etmeleri gerektiğini aşağıdaki gibi açıklamışlardır:

 Konular seçilirken çocukların deneyimleri dikkate alınmalı, seçilen konu yakın çevrede inceleme, araştırma yapma açısından elverişli olmalıdır. Ayrıca seçilen konu en az bir hafta araştırılacak nitelikte olmalıdır. Ancak seçilen konun niteliğine göre bu süre değişebilmektedir.

 Konu seçiminde çocukların ilgi ve ihtiyaçları dikkate alınmalıdır. Çocukların ilgisini çekebilecek konular proje konusu olarak belirlenmelidir. Konular çocuğu yaş ve seviyesine uygun olmalıdır

 Konular seçilirken aile ve toplum özellikleri dikkate alınmalıdır. Çünkü proje yürütülürken ailenin desteğine ihtiyaç duyulacaktır bu doğrultuda ailelinin ve toplumun özellikleri de konu belirlemede bir etkendir.

 Proje konuları disiplinler arası ilişkiyi kurabilecek nitelikte olmalıdır. Ayrıca proje konusu belirlenirken proje kapsamında kullanılacak araç ve gerecin kolay ulaşılabilir olmasına özen gösterilmelidir.

Çocuklarla birlikte çalışılacak olan konu belirlendikten sonra çalışılacak konu ile ilgili konu ağı oluşturulur. Bu doğrultuda çocukların konu ile ilgili olarak neler bildikleri beyin fırtınası yoluyla ortaya konur. Ardından projenin soruları oluşturulur ve projeye uygun bir kavram haritası yapılır. Bu doğrultuda kavram haritası çocuklarla birlikte hazırlanabilir ya da önceden hazırlanmış bir kavram haritası tercih edilebilir. Ayrıca eğitimci bu aşamada çocukların neler öğrenmek istediklerini, neleri merak ettiklerini kavram haritasında belirtir. Kavram haritasında süreç içerisinde değişiklikler yapılabilir (Uluçınar Sağır ve Karamustafaoğlu, 2014, s. 131).

2.1.6.1.4.2. İkinci Aşama: Araştırma Aşaması (Alan Çalışması). Bu aşama projenin

zenginleştirilip geliştirildiği evredir. Bu aşamada proje konusu ile ilgili araştırma gezileri yapılır. Çocuklar gezi sırasında gözlem yaparlar. Ardından gözlemlerini kâğıda çizerler. Yeni öğrendiklerini genişletirler, tahminde bulunurlar, dramatize ederler, tartışırlar ve araştırama yaparlar. Bu doğrultuda bu aşama proje çalışmasının en önemli kısmını oluşturmaktadır. Alan çalışması sonrası çocuklar yaptıkları çalışmaları değerlendirerek yeni modelleri inşa etmeye başlarlar (Uluçınar Sağır ve Karamustafaoğlu, 2014, s. 131; Uyanık Balat ve Önkol, 2011, s. 110).

2.1.6.1.4.3. Üçüncü Aşama: Sergi (Projenin Değerlendirilmesi ve Paylaşımı). Proje

çalışmalarının üçüncü aşamasında, projenin tamamlanması ve öğrenilenlerin değerlendirilmesi söz konusudur. Bu doğrultuda proje kapsamında elde edilen veriler tartışılır, çocuklar proje boyunca hazırladıkları materyalleri ve ulaştıkları bilgileri aileleri ve diğer arkadaşlarıyla paylaşırlar (Diffily, 1996, s. 72; Gürkan, 2013, s. 305).

Proje çalışmasının son aşamasında değerlendirme etkinlikleri yapılmalıdır. Çünkü proje çalışmalarında değerlendirme sadece çocukların konuyu anlayıp anlamadıklarını ortaya koymaz aynı zamanda çocukların okul içi dışında yaşamlarını devam ettirmede gereksinim duydukları becerilerin gelişimiyle de ilgilidir. Bu kapsamda değerlendirme aşamasında sadece ortaya çıkan ürünün değerlendirilmesi değil aynı zamanda o ürene ulaşmada izlenen sürecinde değerlendirilmesi söz konusu olmalıdır. Ayrıca değerlendirmede sadece eğitimci değil aynı zamanda çocuklarda hem kendilerini hemde arkadaşlarını değerlendirmelidirler (Oğuz, Gizir ve Akyol, 2014, s. 37).

2.1.6.1.5. Proje çalışmalarının öğrenme çıktıları. Proje yaklaşıma eğitimde öğretim planı hazırlanırken eğitimcilerin ne öğretmek istiyoruz? Çocuklar ne öğrenecek? Gibi sorular sormaları gerekmektedir. Kısacası proje çalışmalarının amaçları açık bir şekilde ortaya konmalıdır. Bu doğrultuda proje çalışmalarındaki öğrenme çıktıları bilgiler, beceriler, eğilimler ve yaklaşımlar olarak incelenebilir (Oğuz, Gizir ve Akyol, 2014, s. 36). Proje çalışmalarıyla ortaya konmak istenen öğrenme çıktıları şu şekilde açıklanabilir. 1. Bilgiler: Kavramlar, bilgiler, tanımlar şemalar, fikirler, yapılar, öyküler gibi aklımızdaki her şeydir. Proje çalışmalarıyla çocuklar birçok yeni bilgiye ulaşırlar. 2.

Beceriler: Proje yaklaşımında çocuklar birçok becerileri gelişir. Beceriler gözlenebilen

eylemler olarak da tanımlanmaktadır. Proje yaklaşımında çocukların fiziksel, bilişsel, sosyal ve iletişim becerileri desteklenmiş olur. 3. Eğilimler: Zihnin alışkanlıkları ya da olaylara verilen tepkiler olarak adlandırılmaktadır. Proje çalışmaları çocukların gayret

gösterme, cömertlik, uzmanlaşma ve mücadele gibi tutumlarını geliştirmeyi amaçlamaktadır. 4. Yaklaşımlar: Duygular olarak da ifade edilmektedir. Proje yaklaşımıyla çocukların duygularını tanımaları ve ifade etmeleri sağlanmaktadır (Katz ve Chard, 2000; Katz ve Chard, 1997; akt: Tahta ve İvrendi, 2007, s. 41).

Alan yazında yapılan çalışmalar incelendiğinde proje yaklaşımının etkili bir öğretim yaklaşımı olduğu görülecektir. Bu doğrultuda, Morgil, Oskay ve Yavuz (2004) araştırmalarında, çevre problemleri konusundaki proje yaklaşımının öğrencilerin bilgi seviyelerini ve çevre bilinçlerini arttırdığını ortaya koymuşlardır. Thomas (2000) çalışmasında proje yaklaşımının aktif katılımı attırdığını, özgüveni yükselttiğini, yaratıcılık becerilerini desteklediğini, iletişim kurma ve problem çözme becerilerini geliştirdiğini ifade etmektedir. Angın (2013) ise okul öncesi çocuklarının çalışmasında kavram gelişimlerine proje yaklaşımının olumlu etkileri olduğunu ortaya koymuştur. Brooks ve Wangmo (2011) yapmış oldukları çalışmalarında proje çalışmalarının çocukların daha yaratıcı olmalarını sağladığını ortaya koymuşlardır. Brewer (2010) ise yapmış olduğu kaz projesi ile çocukların çevreye olan ilgilerinin ve meraklarının arttığını belirtmektedir. Benzer şekilde Gallick ve Lee (2009)’ de proje çalışması sonucunda çocukların, işbirliğine dayalı çalışma, inisiyatif alma, takım çalışması ve mevcut problem birlikte sorunları çözme gibi birçok beceriyi kazandıklarını ortaya koymuşlardır. Alan yazın incelendiğinde yurtiçinde birçok çalışmanın proje çalışmaları ile çevre eğitimine yönelik çalışmaların yapıldığı görülmektedir (Örnek; Benzer ve Şahin, 2013; Güven, 2014; Yucasu, 2015).