Proje Üretim Süreci İş Programı / Takvimi 132

Proje   ölçülebilir   araçlarından   aktivite   ve   teslimatlarla   birlikte   teklif   geliştirilmesi   sürecinde   hazırlanan   Düzey-­‐III   İş   Programı   /   Takvimi’nden,   bu   çalışmanın   2.  

Bölüm’ünde   de   anlatıldığı   üzere   proje   üretim   sürecine   geçilince   öncelikle   Düzey-­‐II   iş   Programı   oluşturulmaktadır.   Düzey-­‐II   İş   Programı’nda   teslimat   paketleri   ve   tüm   teslimatlar  ile  aktiviteler,  sadece  başlama  ve  bitiş  tarih  ve  süreleri  ile  verilir  ve  birbirleri   ile  bağlantılı  ilişkileri  oluşturulur.  

Fakat   Düzey-­‐II   İş   Programı   yukarıdaki   bölümde   anlatılan   şekilde   izlenebilir   alt   zaman   dilimleri  olan  kilometre-­‐taşlarına  sahip  değildir.  Her  bir  aktivite  ve  teslimat  başlangıç  ve   bitiş  süresiyle  tanımlanmasına  karşın,  bu  proje  üretim  sürecinin  denetlenmesi  için  tam   anlamıyla  yeterli  değildir.  Bu  süreçte  proje  denetiminin  sağlıklı  yapılabilmesi  için  Düzey-­‐ II   İş   Programı’ndan,   Düzey-­‐I   İş   Programı   oluşturulmalıdır.   Çünkü   Düzey-­‐I   İş   Programı’nda   tanımlanan   iş   kalemlerinin   her   birinin   başlangıç   ve   bitiş   sureleri   arasındaki   dönem   için   daha   önceden   belirlenen   hedeflenmiş   kilometre-­‐taşlarının   tarihleri,   Düzey-­‐II   İş   Programı’nın   iş   kalemlerinin   alt   zaman   dilimlerine   bölünmesiyle   oluşturulabilmektedir.  Böylelikle  bir  teslimatın  üretim  sürecindeki  tüm  kilometre-­‐taşları   eşikleri  tarihleriyle  verilmiş  olmaktadır.    

Düzey-­‐I   iş   programı   dokümanında   bir   teslimatın   üretimi   için   her   kilometre-­‐taşının   planlanan  başlama  ve  tamamlanma  tarihi  bellidir.  Bu  durum  zaten  ölçülebilir  bir  araç   olan   teslimatın   kendi   içinde   de   ölçülebilir   birçok   kilometre-­‐taşına   bölünerek   ölçülebilirliğinin   en   fazla   sayıya   getirilip   proje   üretiminin   kusursuz   denetlenmesi   demektir.  

Burada  dikkat  edilmesi  gereken  en  önemli  nokta  üretimi  için  düşük  insan-­‐saat  gereken   teslimatların   (örneğin   6   ila   12   arası   v.b.   insan-­‐saat)   tüm   bu   kilometre-­‐taşı   eşiklerine   bölünmesinin  gerekmeyebileceğidir.  Eğer  böyle  bir  teslimat  söz  konusu  ise  bu  teslimat   için  sadece  en  önemli  olduğuna  karar  verilen  kilometre-­‐taşları  seçilmelidir.  Örneğin  %   30   ve   %   60   kilometre-­‐taşları   bu   teslimatın   üretimde   ölçüm   yapılmak   için   belirlenebilmektedir.   Çünkü   bu   iki   kilometre-­‐taşı   teslimatın   hem   tasarım   şirketinin   iç   prosedürlerince   hem   de   işverenin   teknik   ekibi   tarafından   bir   defa   tasarım   incelenmesine  tabii  tutulmasını  garanti  etmektedir.  

Gereken   iş   programının   seviyesine   bağlı   olarak   iş   programı   hazırlama   aktivitelerinin   dört  düzeyi  olmaktadır;  

• Kilometre-­‐taşı  program:  her  bir  proje  birimi,  evresi  v.b.’yle  özetlenen  proje   kilometre-­‐taşlarının  atanması,  

• Özet  Program:  her  bir  disiplin,  ekipman,  iş  türünün  özetlenmesi,  

• CPM  Kontrol  Programı:  her  bir  iş  paketi,  yapım  grubu,  saha  alanı  veya  sistemi  v.b.   için  CPM  mantığı  kurulması,  

• Teslimat  programı:  detaylı  teslimat  ve  görevlerin  tanımlanması.  

Yukarıda  ilk  anlatılan  1.  program  gerekli  verilerin  ve  bilgilerin  en  yüksek  özetini  temsil   etmekte  ve  projenin  mevcut  durumu  hakkında  genel  bir  bilgi  vermektedir.  Daha  ileri   detaylar  ise  izleyen  diğer  programlarda  verilmektedir.  

Buradaki   4.   program   olan   teslimat   programı   ise   standart   programların   en   detaylı   düzeyidir   ve   proje   için   gerekli   olan   görevleri   ve   teslimatları   listelenmiş   iş   kalemleri   olarak   belirleyip   tanımlamaktadır.   Burada   verilen   Düzey-­‐I   iş   programına   karşılık   gelmektedir.   Projelerde   oluşturulması   gereken   detay   programların   içeriği   ve   düzeyi   tamamıyla   projenin   evresine   bağlıdır.   Jelen   [152]   de   iş   programı   düzeylerini   ters   yönden  numaralayarak,  aşağıdaki  şekilde  vermektedir;  

Düzey  0:  toplam  proje  için  tek  bir  çubuk  diyagram,  başlangıç  ve  bitiş  tarihleri  ile.   Düzey  I:  projenin  ana  birleşenlerini  veren  iş  programı.  

Düzey  II:  ana  bileşenlerinin  parçalara  ayrıldığı  iş  programı.  

Düzey   III:   bölmeye   devam   edildiği   iş   programı,   büyük   bir   olasılıkla   ilk   olarak   projenin   kritik  yol  ağının  çizildiği  program.  

Düzey  IV:  proje  için  gerekeli  detay  ne  ise  oraya  kadar  bölünen  iş  programı.  

Kilometre-­‐taşı  programlarda  kullanacak  bilgi,  projenin  türü  ve  kapsamına  bağlı  olarak   değişmesine   karşın   genel   olarak   bir   kilometre-­‐taşı   program   oluşturabilmek   için   aşağıdakiler  kesin  olarak  gerekmektedir;    

• Teklif  Programı,   • Proje  Kapsamı,  

• Proje  takviminin  sözleşme  gerek  ve  şartları,   • İş  Ayrışım  Yapısı  (WBS),  

• Mühendislik  teknik  tasarım  stratejisi,   • Satın-­‐alma  stratejisi,  

• İnşaat  stratejisi,   • Resmi  onay  gerekleri,  

• İşveren  tashih  ve  kabul  istek  ve  gerekleri,  

• Ön  tasarım,  taslak  veya  konsept  tasarım  dokümanları  (mühendislik  için  PFD  ve   P&ID  adı  verilen  süreç  ve  entrümantasyon  çizimleri,  mimarlık  için  taslak  master   plan  ve  genel  yerleşim  planı,  arsa  kullanımı  planı,  kütle  yükseklileri  v.b.  gibi   çalışmalar  ile  bazı  durumlarda  eskiz  kat  planları  v.b.),  

• Ekipman  listesi  (mühendislik  için  pompalar,  tanklar  v.b.,  mimarlık  için  altyapı   ekipmanları,  altyapı  (ütilite/hizmet)  bağlantıları,  güç  sağlanması  v.b.  ekipmanları)   • Genel  Yerleşim  Planı,  

• Teslimi  uzun  süren  satın  alma  kalemleri  ve  bilgileri.  

Teklif   iş   programı   hazırlamak   için   gerekli   bilgiler   ise   projeye   göre   değişmektedir.   İstenilen   projenin   mevcut   kapsam   bilgisinin   seviyesi   ne   kadar   yüksek   olursa   teklif   program  da  o  kadar  detaylı  tanımlanabilir.  Aşağıda  bir  teklif  iş  program  oluşturabilmek   için  olması  gereken  veriler  ve  bilgilerin  listesi  verilmektedir:  

• Kapsam  ve  sözleşme  gerekleri,   • Proje  uygulama  stratejisi,  

• Konseptin  detaylı  anlatımı  ve/veya  eskiz  çizimler  (mühendislik  projeleri  için  PFD   ve  P&ID’ler,  mimarlık  projeleri  için  detaylı  kullanıcı  istekleri  tanımı  v.b.),  

• Taslak  ekipman  listesi,  

• Taslak  yerleşimi  planı  ve/veya  arsa  çizim  ve  haritaları,   • Önerilen  sözleşme  türü,  

• Ödeme  şartları  ve  safhaları,   • Ana  alt-­‐yüklenici  paketleri,   • Özel  ve  sıra  dışı  durumlar,   • Muhtemel  lojistik  problemler,  

• Teslimi  uzun  süren  satın-­‐alma  kalemleri,   • İnsan-­‐saat  tahmini  hesapları,  

• Şirketin  benzer  projelerdeki  ve  genel  tecrübesi,  

• İşveren’in  tasarım,  tedarik  /  satınalma  ve  yapım  saflarındaki  etkileşim  ve  katılımı.   Yukarıda  verilen  farklı  proje  süreçlerinin  iş  programlarının  hazırlanması  için  gerekli  olan   bilgilerden   süreç   için   gereken   Düzey-­‐I   iş   programı   da   oluşturulduğunda   aktiviteler/teslimatlar,   insan-­‐saatler,   gerekli   kaynaklar,   proje   üretim   ekibinin   belirlenmesi,   proje   süresi,   kilometre-­‐taşları   eşikleri   tamamlanarak   projenin   ölçülebilir   tüm   araçları   belirlenmiş   olmaktadır.   Diğer   bir   deyişle   proje   ilerlemesinin   ölçülüp   denetiminin  yapılabilmesi  için  proje  ölçülebilir  parçalara  bölünmüştür  ve  böylelikle  de   projenin  üretim  süreci  için  geliştirilmesi  tamamlanıp  proje,  üretim  sürecinde  kilometre-­‐ taşlarında  yapılacak  denetime  hazır  hale  getirilmiştir.  

Bu   noktada   projenin   üretim   sürecini   en   fazla   etkileyen   ve   daha   önce   genel   olarak   anlatılan  proje  değişikliklerini  bu  proje  üretim  süreci  için  bir  kez  daha  detaylı  incelmek   gerekecektir   çünkü   proje   üretiminin   denetimi   esnasında   değişikliklerin   dikkatle   kayıt   edilip  ölçülmeleri  projenin  zamanında  ve  bütçesinde  tamamlanması  için  çok  önemlidir.