• Sonuç bulunamadı

National and moral values should be associated with ethical

Assist Prof Nazif Çetin

D) National and moral values should be associated with ethical

yanında etik ve ahlaki değerler doğrultusunda bu sorunların çözümüne ilişkin olarak;

a)Popülist politikalardan uzak ve siyasi kararlılık içeren cezai

müeyyideler uygulanmalı,

b)Yeni yatırımlar ve yeni istihdam alanları ile çalışanların pazarlık

gücü artırılmalı,

c)Bilgi, beceri ve kabiliyetlere işlevsellik kazandırılarak iş gücü

niteliği geliştirilmeli ve

d)Milli ve manevi değerler etik değerlerle ilişkilendirilerek iktisadi

ahlâk etkinleştirilmelidir.

Bu konu AB tarafından yakın geçmişte alınmış bazı kararlarla örtüşmektedir ki bu kararlar şu şekildedir;

I- Üye ülkelerde kayıt dışı ve istihdam açısından sosyal güvenlik

sahtekârlıklarına karşı işbirliği içerisindebulunulması,

II- Kayıt dışı istihdamın normal istihdama dönüştürülmesinin

Avrupa istihdam stratejisi olarak belirlenmesi,

III- Vergi ve fayda sistemi dâhilinde uygun teşvikler, iyileştirilmiş

yasa ve cezalar uygulanmasının sağlanması,

IV- Sosyal farkındalığın artırılarak eşgüdüm politikaları doğ-

rultusunda vergi büroları ve çalışma polislerinin oluşturulmasını içermektedir.

Ortaya konulan tüm bu yaklaşımlar ve istatistiki değerlendir- meler doğrultusunda OECD ülkelerinde %35-45 aralığında bir oranla uygulanan vergi tahakkuku ve tahsilat performansının, Türkiye’de %25-30 gibi daha düşük oranlarda tahakkuku ve bir kısmının da tahsil edilememesi hususu dikkate alınarak, tahakkuk ve tahsilat yöntemleri gözden geçirilmeli ve ortak politikalar geliştirmek durumundadır.

Türkiye’de işçinin ödediği vergi, memurun ödediği verginin 3-4 katı olabilmektedir. Memurun vergisi hesaplanırken brüt ücre- tinden %16 Emekli Sandığı kesintisi yapıldıktan sonra makam tazminatı, özel hizmet tazminatı, mali sorumluluk tazminatı, ek tazminat, askeri tazminat, dil tazminatı, üniversite ödene- ği, yargı ödeneği, temsil ve görev tazminatı, aile yardımı gibi ödemeler “vergi dışı” bırakılmaktadır. Böylece çoğu kez ücretin %70-%80’i gelir vergisine tabi olmamaktadır. Özellikle müsteşar, genel müdür, denetim elemanı, Danıştay, Yargıtay ve Sayıştay üyeleri, öğretim üyeleri, brüt ücretinin %3 ila %6’sı kadar gelir vergisi ödemektedir. Bu oran odacı, bekçi, şoför gibi düşük ge- lirli memurlar da ise %10-%11 civarındadır. Ücreti 1.000 ya da 2.000 TL olan işçi ile memurun bu ücret gelirleri üzerinden aynı oranda vergi kesilmemektedir (Kızılot,2007).

Vergi Politikalarından Vergi Rekabetine

Günümüz dünyasında vergi politikaları ve uygulamaları üzerinde küresel aktörlerin belirleyici ve etkileyici bir rolünün bulunduğu görülmektedir. Uluslararası yatırımlar açısından vergi indirimi ve

values and economic morality should be activated.

This issue overlaps with some recent decisions taken by the EU, which are:

I - Cooperation against social security frauds in informal and

employment terms in Member States,

II- Determination of unregistered employment as normal em-

ployment as a European employment strategy,

III- Providing appropriate incentives within the tax and benefit

system, implementing improved laws and penalties,

IV- Increasing social awareness and the creation of tax bureaus

and working police in line with coordination policies.

Taking into consideration all of these approaches and statistical evaluations, taking into consideration the taxation and collection performance of OECD countries at a rate of 35-45% and the incapability of collecting at least 25-30% in Turkey, and accrual and collection Methods have to be observed and develop com- mon policies.

In Turkey, the tax paid by the worker can be 3-4 times more than the civil officer can. After 16% is deducted from the gross salary, special position compensation, special service benefits, financial liability compensation, extra benefit, military compensation, lan- guage allowance, university allowance, jurisdiction allowance, representation and duty allowance and family allowance should be “nontax”. Especially the undersecretary, the general manag- er, the supervisory staff, members of the Council of State, the Supreme Court of Appeals and the Court of Accounts and the members of the faculty pay income tax of 3% to 6% of the gross wage. This rate is around 10% -11% for low-income civil servants such as gophers, guardians, and drivers. Same amount of tax is not deducted from the worker and the officer whose salaries are 1.000 or 2.000(Kızılot, 2007).

muafiyeti gibi hususların cezbedici niteliğinin söz konusu olması, özellikle gelişmekte olan ülkelerin vergi politikalarında birtakım yeni düzenlemelere gidilmesini de beraberinde getirmiş ve vergi politikaları küreselleşmeyle birlikte vergi rekabetine dönüşmüştür. Uluslararası vergi rekabetinin yararlı ve zararlı etkileri arasında kesin bir ayrım yapabilmek güçtür. Ülkeler rekabet gücünü, refah düzeyini ve iktisadi koşullarını iyileştirebilmek için birta- kım vergisel düzenlemelerde bulunmaktadır. Uygulanan bu tip vergisel önlemler diğer ülkeleri de olumlu etkiliyorsa yararlı, bir noktadan sonra koşullar olumsuz gelişmelere neden olu- yorsa zararlı vergi rekabetinden bahsedilir (Arıkan ve Akdeniz, 2004:291). Vergi kaçırmak olarak da ifade edebileceğimiz bu tür etik dışı faaliyetler bazen legal görünüm altında da gerçek- leştirilebilmektedir. Genellikle yabancı yatırımlar ya da UDY’ler tarafından gerçekleştirilen bazı uygulamalar “Vergiden Kaçın- mak” şeklinde de söz konusu olabilmektedir. Ancak vergiden kaçınmak faaliyetlerine karşın caydırıcı politika belirlenmesi pek mümkün olamamaktadır.

Yukarıda ele alınan konular “Kayıt Dışı Ekonomi” içerisinde belki de en önemli ana fikir, gerek üretim faktörlerinin gerekse de diğer ekonomik faaliyetlerin kayıt dışına çıkması olarak özetlenebil- mektedir. Bu husus vergilendirme, istihdam, gelirden adil ve eşit pay alınması gibi hususlarla doğrudan etkileşim içerisindedir.

Yasadışı Gerçekleşen İllegal Faaliyetler

Günümüz dünyasında özellikle terörize faaliyetler, insan kaçakçı- lığı, silah ve uyuşturucu kaçakçılığı, çocuk-kadın ve organ ticareti vb. faaliyetlerle kayıt dışına çıkarılan faaliyetler neticesinde de büyük oranda kaynak vergilendirme dışında kalmakta ve bu da hem sosyal hem de ekonomik açıdan negatif sonuçlara yol açmaktadır. Bu durum neticesinde ortaya çıkan olumsuzluklara karşı alınan önlemlerin ekonomik maliyetleri ise ayrıca ekonomi üzerinde bir yük oluşturmaktadır.

From Tax Policies to Tax Competition

In today’s world, there is a decisive and impressive role of global actors on tax policies and practices. The attractiveness of such things as tax reductions and exemptions in terms of international investments has brought with it a number of new regulations in the tax policies of developing countries in particular and tax policies have turned into tax competition with globalization.

It is difficult to make a clear distinction between the beneficial and harmful effects of international tax competition. Countries are in a number of tax regulations in order to improve their com- petitive power, wealth level and economic conditions. If such tax measures applied are beneficial to other countries, then harmful tax competition is mentioned if the conditions lead to negative de- velopments after a useful point (Arıkan and Akdeniz, 2004:291). Such unethical activities, which we can also refer to as tax evasion, can sometimes be carried out under legal conditions. Often, some applications implemented by foreign investments or FDIs can also be mentioned as “Evading Tax”. However, in spite of the tax evasion activities, deterrent policy is unlikely to be determined. The issues discussed above may be summarized as perhaps the most important main idea in the “Unregistered Economy,” as well as the outcome of production factors as well as other economic activities. This is in direct interaction with issues such as taxation, employment, fair and equitable participation.

Illegal Activities

In today’s world, activities such as terrorist activities, human traf- ficking, arms and drug trafficking, child-woman and organ traf- ficking, etc., are excluded as a result of our unregistered activities and this leads to negative social and economic consequences. The economic costs of the measures taken against the negative consequences of this situation are also a burden on the economy. While a significant part of the world’s resources are being allocat- ed to fighting terrorism, the fact that the region and countries that are associated with terrorism are ignored by domestic and foreign

Dünya genelinde kaynakların önemli bir bölümü terörle müca- deleye tahsis ediliyorken, adı terörle anılan bölge ve ülkelerin yerli ve yabancı yatırımcılar tarafından göz ardı edilmesi ve geri kalmış ülkelere dönük insani faaliyetlerde gelişmiş ülkelerin yeterince duyarlı davranmamaları; kayıt dışı ile birlikte birtakım yasa dışı faaliyetlerin daha da yaygınlaşmasına yol açmaktadır. Bu yasa dışı faaliyetler ve kayıt dışı ekonomik işlemler vergilen- dirme ve istihdam üzerinde ayrıca negatif bir takım etkilere de yol açmaktadır.

Ayrıca, dünya genelinde yaşanan küresel terör ve şiddet olayları dikkate alındığında, gerek terörü finanse eden gerekse terörle mücadele için tahsis edilen finans kaynaklarının yatırım alanla- rından çekilmekte olduğu gerçeğinin göz ardı edilmemesi gerekir ki bu kaynaklar da büyük çoğunlukla vergileme alanı dışında yer almaktadır. Yatırım alanlarından çekilen kaynakların faktör piyasası ve dolaylı olarak üretim ve istihdam üzerindeki negatif etkisi göz ardı edilmemesi gereken önemli bir konudur.

Sonuç olarak yukarıda tespit edilen hususlar dikkate alınarak küresel politikalardan bağımsız milli politikalar belirlenmelidir. Bu doğrultudaki düzenlemelerden bir kısmına aşağıda yer veril- mekle birlikte genelde milli ekonomi politikalarının belirlenmesi yoluna gidilmelidir.

investors and that developed countries are not sensitive enough in humanitarian activities towards backward countries leads to the spread of illegal activities along with the unregistered activities. This illegal activities and informal economic transactions also lead to negative effects on taxation and employment.

In addition, the fact that the financial resources allocated for the fight against terrorism, or the terrorist financing, are withdrawn from the investment fields should not be ignored when considering the global terrorism and violence incidents which are taking place all over the world and these resources are mostly outside the taxa- tion area. The factor market, and indirectly the negative impact on production and employment, of resources drawn from investment fields is an important issue that should not be overlooked. As a result, national policies that are independent of global poli- tics should be defined taking into account the above-mentioned issues. Some of the regulations in this direction should be given below, but in general should be made to determine the national economic policies.

• Increasing productivity especially in public works and sharing public employment in a balanced and fair manner in general of the population,

• Özellikle kamu çalışmalarında verimliliğinin artırılması ve kamuda istihdamın nüfusun geneline dengeli ve adil bir bi- çimde paylaştırılması,

• Özel sektör istihdamı kamu denetiminde gerçekleştirilerek keyfiyetin önlenmesi,

• İşbölümü ve uzmanlaşma ile beşeri sermayenin niteliğinin uluslararasılaştırılması,

• Vergi tabana yayılarak vergi adaleti ve tahsili ile vergi afları hususlarının gözden geçirilmesi,

• Kayıt dışı istihdama yönelik etkili ve caydırıcı müeyyide ve yaptırım uygulanması,

• Çalışma koşullarının yeniden gözden geçirilmesi,

• Yatırımlar özendirilerek faiz gelirlerinin vergilendirilmesi alı- nabilecek önlemler olarak görülmektedir.

Ekonomi politikalarının millileştirilmesi ve kapitalist dünyanın güdü- münden kurtarılması zorunluluk arz etmektedir. Unutulmamalıdır ki bir toplumun yaşam biçimlerinin dayandığı bir sistemle baştan sona o sistemin hilafına söz konusu olan uygulamaların birbiriyle örtüşemiyor olması normaldir ve böyle bir durumda başarılı bir netice beklemek mümkün değildir. Türkiye ekonomisinde hedef- lenen başarı ve performansın gerçekleştirilememesinin altında yatan neden de bu olsa gerektir.

Gerek Türkiye’de gerekse İslam dünyasında din tedrisatı ile bilimsel alanlardaki tedrisat birbirinden ayrı tutulmakta ve dolayısıyla İslam inancı literatürü gerçek yaşama aktarılamamakta ve bu çelişkiler bağnazlıkları da beraberinde getirmektedir. Bu çelişkiler ekonomi dünyasında da kendisini göstermektedir ki İslam bilginleri ekonomi literatürü dışında, ekonomi tedrisatından bulunanlar ise İslami literatürden uzak kalmakta ve krediler, faiz politikası, kâr payı uygulamaları, portföy piyasaları, taksitli alış verişler, yatırımlar vd. hususlara açıklık getirilememektedir. Bunun neticesinde ise İslam dünyası bütünüyle bir çelişkiler yumağı haline gelen sistem içerisinde bocalayıp durmaktadır. Bu durum ekonomi dünyası ile sınırlı olmayıp mühendislikten mimariye, sağlıktan eğitime, sosyal ve kültürel hayatı bütünüyle etkisi altına almış durumdadır.

KAYNAKÇA

Arıkan, Z. ve Akdeniz, A. (2004-2005). “Küreselleşen Dünyada Vergi Cennet- lerinin Ekonomik Analizi ” Review of Social Economic & Business Studies, Vol 5/6, 285-338.

Han, E. ve Kaya, A. Ayşe. (2012). “Kalkınma Ekonomisi Teori ve Politika, Nobel, 75. Kızılot, Ş. (2007). “İkisi de Ücretli, Peki İşçi Niye Fazla Vergi Ödüyor?”, Hürriyet, 27/02/2007.

Mannan M. A., http://islamekonomisi.org/faiz-ve-tasarruf-yatirim-ve-faiz-issiz- lik-iliskis/, Çevrimiçi 13.02.2017

Öztürk, İ ve Ozansoy, A. (2011), “Ücret Gelirleri Üzerindeki Vergi Yükünün Analizi”, Maliye Dergisi Sayı: 161, Temmuz-Aralık 2011, 212.

vision to prevent arbitrariness,

• Internationalization of the nature of human capital with di- vision of labour and specialization,

• Taxpayers’ dissemination of tax justice and training and tax amnesties,

• Effective and dissuasive sanctions and sanctions against unregistered employment,

• Re-review of working conditions,

• Promotion of investments and taxation of incomes are seen as measures to be taken.

The nationalization of economic policies and the liberation of the capitalist world are obligatory. It should not be forgotten that with a system based on a society’s lifestyles, it is normal for applications that are related to that system to be incompatible, and in such a case, it is not possible to expect a successful outcome. This is also the reason why the targeted success and performance in the Turkish economy cannot be achieved.

Both in Turkey and in the Islamic world, religion education and science education are separated from each other, and therefore Islamic belief cannot be transferred to the real life, and these contradictions bring with them bigotry. These contradictions also manifest themselves in the world of economics, except that the scholars of Islam are away from the literature of economics and the ones of economics are away from the Islamic literature and the lending, interest policy, profit share applications, portfolio markets, instalments, investments and so on. Issues cannot be clarified. As a result of this, the world of Islam keeps bogging down in the system which is totally a contradiction of the con- tradictions. This situation is not limited to the world of economy, but it has completely influenced architecture, health education, social and cultural life.

REFERENCES

Arıkan, Z. and Akdeniz, A. (2004-2005). “Küreselleşen Dünyada Vergi Cen- netlerinin Ekonomik Analizi ” Review of Social Economic & Business Studies, Vol 5/6, 285-338.

Han, E. and Kaya, A. Ayşe. (2012). “Kalkınma Ekonomisi Teori ve Politika, Nobel, 75.

Kızılot, Ş. (2007). “İkisi de Ücretli, Peki İşçi Niye Fazla Vergi Ödüyor?”, Hürriyet, 27/02/2007.

Mannan M. A., http://islamekonomisi.org/faiz-ve-tasarruf-yatirim-ve-faiz-issizlik- iliskis/, Çevrimiçi 13.02.2017

Öztürk, İ and Ozansoy, A. (2011), “Ücret Gelirleri Üzerindeki Vergi Yükünün Analizi”, Maliye Journal. Issue: 161, July-December 2011, 212.

FAIZSIZ