Modül 3 – Uygulama & Değerlendirme Çalışmalarına Yönelik Yöntem

adlandırılmış olup bu modül kapsamında atılan adımlar ve bu adımların birbirleriyle ilişkisi Şekil 2.2 detaylı bir biçimde ortaya konmuştur. Bu ana modül kapsamında ilk olarak, eğitim çerçevesi tasarlanmış olan DÜDD yaklaşımının Mimarlıkta Yapı ve Yapım Teknolojileri (MYYT) eğitiminde kullanılabilirliğinin potansiyelini ortaya koymak adına, yaklaşımın temel öğelerinden faydalanılarak mevcut detayların sistematik bir biçimde okunmasını sağlayan bir eğitim materyali geliştirilmiş ve DÜDD Tipik Bölge Detay Analiz Aracı olarak adlandırılmıştır.

Eğitim materyalinin geliştirilmesine yönelik adımlar, 3A olarak kodlanmış olan alt-modülde yer almaktadır. Araç öğretim tasarımı (instructional design) yaklaşımı ile geliştirilmiş olup aracın iyileştirilmesinde pilot uygulamalardan faydalanılmıştır. Bu pilot uygulamalar hem aracın geliştirilmesinde kullanılmış, hem de tez çalışması kapsamında söz konusu bu aracın kullanılabilirliğinin test edilmesindeki uygulama prosedürünün geliştirilmesinde yön gösterici olmuştur. Detayın Üretici Dönüşümsel Dilbilgisi (DÜDD) yaklaşımının mimarlık lisans eğitimine uygulanmasına yönelik çalışmaları içeren bu alt-modül, eğitim materyalinin kapsam, içerik ve yöntemlerinin belirlenmesi (3A.1), eğitim materyali oluşturma (3A.2) ve eğitim materyalinin ön değerlendirmesi ve revizyonu (3A.3) olmak üzere üç aşamadan oluşmaktadır. Bu alt-modülde tanımlanan süreçlerden ilki olan, materyalin kapsam, içerik ve yöntemlerinin belirlenmesi aşaması (3A.1) kendi içerisinde materyalin kapsam ve içeriğinin belirlenmesi, materyalin hedeflerinin, öğrenme çıktılarının ve öğretme stratejilerinin belirlenmesi ve materyalin değerlendirme stratejilerinin belirlenmesi olmak üzere üç adımı kapsamaktadır.

İlk adım dahilinde 2B modülünde çizilmiş olan DÜDD eğitim çerçevesine ve 1B modülünde elde edilen öğrenci anket sonuçlarına göre aracın kapsamı ve içeriği belirlenmiştir. Daha sonra bu aşamanın ikinci ve üçüncü adımları olarak, MYYT eğitimine uygun öğretme ve değerlendirme stratejileri ile ilgili literatürün

Şekil 2.4 : Detayın Üretici Dönüşümsel Dilbilgisi (DÜDD) tipik bölge detayı analizi eğitim materyalinin geliştirilmesi ve değerlendirilmesine yönelik adımlar.

Eğitim materyalinin kapsam, içerik ve yöntemlerinin belirlenmesinin ardından, materyalin geliştirilmesine yönelik ikinci aşamada DÜDD Tipik Bölge Detay Analiz Aracını oluşturan dokümanların tasarlanma çalışmaları yapılmıştır (3A.2). Doküman geliştirme aşaması kendi içerisinde Aracın akış şemasının tasarımı, Aracın analiz altlığının tasarımı, Araç için yapısal bileşenler sınıflandırmasının görselleştirilmesi, DÜDD Tipik Bölge Detay Analiz Aracı katılımcı değerlendirme anketi tasarımı ve DÜDD Tipik Bölge Detay Analiz Aracı – uygulama değerlendirme cevap anahtarı tasarımı olmak üzere beş adımdan oluşmaktadır.

Bu aşamanın ilk adımı olarak eğitim materyaline uygun öğretme stratejileri ve desteklenen öğrenme yaklaşımları ve mimari detay tasarım sürecini sistematik bir bakış açıyla tanımlayan kaynaklar ışığında DÜDD yaklaşımının temel modül ve prensiplerinden yola çıkarak aracın akış şeması geliştirilmiştir. Tipik bölge detay analiz sürecini adım adım tanımlayan bu akış şeması ile kullanıcının hem yazılı bilgiler hem de şematik anlatımlarla çalışmayı rahatça yürütebilmesi amaçlanmıştır. Akışın tanımlanmasının ardından ikinci adım olarak bu akışla uyumlu bir analiz altlığı geliştirilmiştir. Analiz altlığının geliştirilmesinde 2B.2 aşamasında yapılmış olan tipik bölge detaylarının dizimsel analiz çalışmalarından ve ortaya konmuş olan yapısal bileşen sınıflandırmasından faydalanılmıştır. Materyalin geliştirilmesinin üçüncü adımında ise DÜDD Tipik Bölge Detay Analiz Aracının dokümanlarından biri olan ve yine 2B.2 aşamasında ortaya konmuş olan yapısal bileşen sınıflandırmasının, kullanıcının algılamasında hız ve kolaylık sağlaması adına görselleştirme çalışmaları yapılmıştır. Bu görselleştirme çalışmaları pilot uygulamalarla test edilerek sürdürülmüş ve kullanıcı görüşleri alınarak geliştirilmiştir.

Bu dokümanlarla birlikte, materyalin geliştirilmesinin dördüncü aşaması olarak aracın kullanılabilirliğinin değerlendirilebilmesi için katılımcıların deneyimledikleri sürece yönelik görüşlerini almak adına bir anket geliştirilmiştir. Geliştirilmiş olan bu anket, eğitim materyalinin hedef ve öğrenme çıktıları ile uyumlu olarak tasarlanmış olup, geliştirilme süreci yine bir önceki adımda olduğu gibi pilot uygulamalarla desteklenmiştir. Materyalin geliştirilmesinin son aşaması olaraksa aracın kullanımı ile elde edilen analiz sonuçlarını değerlendirebilmek için bir cevap anahtarı oluşturulmuştur. Cevap anahtarı yine anketteki gibi yapısal hizalama (constructive aligning) yaklaşımına göre eğitim materyalinin hedef ve öğrenme çıktıları ile uyumlu olarak tasarlanmıştır.Eğitim materyali geliştirme alt-modülünün üçüncü aşaması olan

Eğitim materyalinin ön değerlendirmesi ve revizyonu (3A.3), bu noktada ayrı bir aşama olarak tanımlanmış olmakla beraber, yukarıda da belirtildiği gibi süreç 3A.2 kodlu eğitim materyali oluşturma aşaması ile belirli durumlarda eş zamanlı olarak gerçekleşmiştir. Bu aşamada DÜDD Tipik Bölge Detayı Analiz Aracının mimarlık eğitiminde kullanılabilirliğinin ölçülebilmesi için mimarlık öğrencileri üzerinde uygulamalı olarak test edilmesi / denenmesi gerekliliği görülmüştür. Ancak asıl uygulamalara geçilmeden önce hem aracın hem de deneme prosedürünün rafineleşmesi adına 3A alt-modülünün üçüncü süreci olarak farklı zamanlarda gerçekleştirilmiş üç adet pilot uygulama yapılmış ve her pilot uygulama ile yapılan bu ön değerlendirmeler ışığında araca yönelik dokümanlarda yapılan revizyonlar sonucu araç ve deney prosedürü son halini almıştır. Deneme modeli olarak yarı-deneme experiment) modeli kullanımına karar verilmiştir. Yarı-deneme (quasi-experiment) modelleri, “gerçek” deneme ortamının kurulmasının zor olduğu eğitim bilimleri alanında sıklıkla başvurulan modellerdir (Karasar, 2018; Cohen ve diğ., 2011). Yarı-deneme modelleri kendi içerisinde farklı desenleri içeren gruplara ayrılabilmektedir. Bu çalışma kapsamında uygulama deseni olarak “öntest-sontest tek grup” deseni kullanılmıştır. Bu modelde, yansız atama ile oluşturulmuş tek grup vardır. Araştırmacı, bu grup üzerinde önce bağımlı değişken (Q1) ölçümü yapar, sonra gruba deney değişkenini (X) uygular ve akabinde grubun manipülasyon sonrası tutumunu (Q2) ölçer (Cohen ve diğ., 2011). Buna göre geliştirilmiş olan DÜDD Tipik Bölge Detayı Analiz Aracının uygulama prosedürü, öncelikle katılımcıların kendi deneyim ve sahip oldukları bilgi birikimlerinden kaynaklanan bireysel yaklaşımları ile gerçekleştirdikleri analiz uygulamasının sonuçları (Q1) ve DÜDD Tipik Bölge Detayı Analiz Aracının tanıtılmasının (X) ardından bu araç ile gerçekleştirdikleri analiz uygulamasının sonuçlarının (Q2) karşılaştırılması şeklinde düzenlenmiştir.

Araştırmanın son ayağı olan ve prosedürü bir önceki adımda ortaya konan 3B kodlu alt-modülde ise içeriğine ve uygulama sürecine yönelik denemeleri yapılmış olan DÜDD Tipik Bölge Detayı Analiz Aracının kullanılabilirliğinin test edildiği öğrenci uygulamaları gerçekleştirilmiş ve uygulamalar sonucu elde edilen çıktılar değerlendirilmiştir. Değerlendirmeler, yapısal hizalama (constructive aligning) yaklaşımı ile materyalin öğrenim çıktıları ve öğretme stratejilerine göre belirlenen bir değerlendirme stratejisi ile yapılmıştır. Bu alt-modül kapsamında ikinci sınıf mimarlık lisans öğrencilerine yönelik beş adet uygulama gerçekleştirilmiştir. Uygulamalar farklı

zamanlarda ayrı ayrı olarak yürütülmüş olup, katılımcıların daha önceden kazanmış oldukları bilgi, beceri ve deneyim doğrultusunda sahip oldukları bireysel analiz yaklaşımları ile gerçekleştirdikleri analiz süreç ve sonuçları ile DÜDD Analiz Aracının kullanımı ile deneyimledikleri analiz süreç ve sonuçlarının karşılaştırılması şeklinde düzenlenmiştir. Karşılaştırmalar, anketlerle elde edilen katılımcı görüşleri ve analiz çıktılarının araştırmacı tarafından bir cevap anahtarı üzerinden önceden belirlenmiş skalalarla puanlanması ile yapılmış olup, sonuçlar, doğruluk düzeyi, ilgi ve motivasyon, güven ve sürdürülebilirlik başlıkları altında ortaya konmuştur.

Bu bölümde Mimarlıkta Yapı ve Yapım Teknolojileri (MYYT) eğitimine yönelik özgün bir yaklaşım ortaya koyan Detayın Üretici Dönüşümsel Dilbilgisi (DÜDD), bu yaklaşımdan temellenen ve tipik bölge detaylarının sistematik analizinde bir eğitim destek aracı olan eğitim materyalinin geliştirilmesi ve bu materyalin kullanılabilirliğinin uygulamalı olarak araştırılması süreçlerinde atılan adımlar bütünsel bir bakış açısıyla özetlenmiş ve yukarıda tanımlanan süreçlerdeki çalışmaların detaylı açıklamaları ve sonuçları ilerleyen bölümlerde aktarılmıştır. Bölüm 3 ve Bölüm 4, ilk süreç olan “problemin gerekçelendirilmesi ve mevcut durum analizi” çalışma ve sonuçlarını barındırmaktadır. Bölüm 5, ikinci süreç olan “tasarım & geliştirme” dahilindeki kuramsal çerçevenin çizilmesi çalışmalarını ve Bölüm 6 ise yine aynı süreç içerisindeki özgün detay yaklaşımının tasarlanması çalışmalarını içermektedir. Üçüncü süreç olan “uygulama & değerlendirme” çalışmalarına ait detaylı bilgiler ve sonuçlar ise Bölüm 7 ve Bölüm 8 kapsamında verilmiştir.

3. MİMARLIKTA YAPI VE YAPIM TEKNOLOJİLERİ (MYYT) EĞİTİMİ