Mobbing’in Topluma ve Ülke Ekonomisine Etkisi

Çalışma alanlarında ortaya çıkan mobbing davranışları, kişileri, kişiler arası iletişimi, çalışanlar arasında ki ilişkileri, başka açıdan iş yerlerini ve iş yerlerinin bulunduğu tüm alanlarda ciddi ve uzun bir süreci kapsayan olumsuzluklara ve ciddi zararlara sebep olmaktadır. İş yerinde psikolojik taciz olarak tanımlanan mobbing sürecinin mağdur ve iş yeri için oluşturduğu mali zararın yanında mağdurların iş kaybı ve bunun getirisi güvenlik sıkıntıları, aile içinde mağdurun durumunun paralelinde gelişen sıkıntılar ve çözüm sürecinin oluşturulamaması, ve bireylerin

120

yaşamış olduğu fiziksel ve ruhsal sıkıntılar gibi bireyin katlanmak zorunda kaldığı ciddi yükler altında kalmasına neden olmaktadır.

İş yerinde oluşan mobbing olgusunun tek muhataptı mağdur değildir. Ailesinin yanında dolaylı ya da doğrudan olarak iş yeri ve toplumda bü süreçten etkilenmektedir. Çünkü işgörenlerin işyerlerinden uzaklaşması ya da azimlerinin ortadan kalkması işverenlerin ve toplumun zorunlu olarak yetersiz ve kaliteli olmayan üretim ile karşılaşmalarına neden olmaktadır. Verimin düşmesi, üretimin azalması, kalitenin azalması, firma hakkında olumsuz duyumların artması, kurumun saygınlığını ve güvenirliğini zedelemekte ve beraberinde müşteri kapasitesinin azalmasına neden olmaktadır.

Tınaz’ın bu konu hakkındaki çalışmasını şu şekilde yorumlamak mümkündür; çalışma alanlarında örgütü ve tüm bireyleri içeren iş güvenliği ve iş sağlığı konusunda alınabilecek önlemleri sınırlandırmak mümkün değildir. Çalışma alanında alınacak önlemler ile iş sağlığının arttırılması ve güvenli çalışma alanlarının oluşturulması ile birlikte gelecek olan çalışma hayatının kalitesinin arttırılması ve bireylerin örgüte bağlılıklarının arttırılması yönetim kadrosunun işgörenlere yönelik etik yükümlülükleri kapsamında ele almak mümkündür. Bu kapsamda ele alınan çalışma alanı içerisinde psikolojik taciz yönetim tarafından ele alınması gereken ciddi bir konu haline gelmektedir. Fakat sürekli olarak iş yaşamında şikayet eden ve durumu düzeltmek yerine değişim yanlısı olmaksızın sürekli ağlayan konumunda olmamak ve oluşan sorunu tespit edip diğer bireyleride bilinçlendirerek en azından farkındalık oluşturmak mücadelenin başlangıcı olarak sayılabilmektedi.¹ Bu bağlamda önleyici önlemler için örgüt ve ülke çapında ayrılacak bütçenin sonuçlarının ortadan kaldırılması için harcanacak bütçeden daha az olması ve daha az emek verilmesi önem arz etmektedir. Bununla birlikte örgütler itibar kazanım mücadelesinede girmeyecek var olan konumlarını daha da iiyi bir hale getirebileceklerdir. Çünkü, çalışan hakkının savunulduğu ve gerekli önlemlerin alınaak mobbing gibi kavramların ortadan kaldırıldığı durumlarda iş görenlerin azmi ve işe devamlılığı artacak, emek verilmiş işte tecrübesi bulunan elemanlar ile üretim için daha verimli olunması için çalışmalar daha aktif yapılabilecektir. Bu süreç

1

121

izinlerin gereksiz kullanılmasını, bireylerin işten ayrılmalarını, aile içinde boşanma gibi sıkıntıların yaşanmasını engelleyecek ve toplumsal bir iyilik hali başlangıcı sağlanabilecektir.

Mobbing nedeni ile bireylerin stres faktörleri ile baş edemeyerek rahatsızlanmaları ve ortaya çıkan sağlık sorunları ve bunun için gerekli olan sağlık harcamalarındaki artış, işgörenlerin sigortalarından daha fazla giderin olması aynı şekilde aile içindeki sıkıntılar nedeni ile ailedeki bireylerin yaşadığı sağlık sorunları ve bunun harcamaları, işsizlik, işgörenlerin işten ayrılmaları nedeni ile nitelikli iş kaybının sonucu olan vergi kayıpları, çalışma ortamından uzaklaşarak yalnızşamayı tercih eden ve devletin sağladığı imkanlardan yararlanan bireylerin oluşması(işsizlik maaşı), ve erken emeklilik isteyen bireylerin sayısında artış, tüm toplumun katlanma zorunluluğu olan sorunlar silsilesi halinde ortaya çıkmaktadır ve ciddi bir mali yüke neden olabilmektdir.

İş yerlerinde önlenme imkanı olan fakatgözz ardı edildiği ya da saptanamadığı için ortaya çıkan mobbing olgusunun zarar verdiği birey ve ailesinin yaşadığı sorunlar nedeni ile doktor tedavileri, tahlilleri, tedavileri gibi yalpan tüm sağlık harcamaları aldığı izinler gibi nedenlerden dolayı işyerine ve uzantısında ülke ekonomisine ciddi yük oluşturmaktadır ve sağlıksız bireylerin bulunduğu toplum oluşmaktadır. “Strese bağlantılı olarak mobbing mağdurlarının % 76’sı şiddetli kaygı, % 71’i uyku bozukluğu, % 71’i konsantrasyon bozukluğu, % 47’si stres sonrası kaygı bozukluğu, % 39’u klinik depresyon ve % 32’si panik atak nöbetleri geçirdiklerini ifade etmişlerdir.”¹ İş yerinde mevcut olan mobbing süreci bireyi ciddi şekilde stres altına sokmakta ve rahatsızlık oluşturmaktadır ve birey iş yerinden uzaklaşarak başetmeye çalışmakta ve rapor alarak bunu sağlamaya çalışmaktadır. Sürecin ileri aşamalarında ise mağdur ciddi sağlık sorunları ile karşı karşıya kalmakta ve mücadele yollarını bitirmesi ya da kullanamaması nedeni ile erken yaşta emeklilik isteyebilmektedir. Çalışma alanından uzaklaşan, üretkenliğini devam ettirmek istemeyen ve erken yaşta emekli olan bir bireyin ülke ekonumisine zararı tahmin edilebilmektedir. Aynı zamanda bu birey sadece emekli olmak ile sorunlarıno-ı halledememe durumu olduğunda ise psikolojik destek alması, kontrol altında bulunması ta da yatarak tedavi görmesi gibi durumlar söz konusu olduğunda

1

122

ise mağdurun önlenebilir bir sürecin önlenmemesi nedeni ile ülke ekonomisine verdiği yük ciddi boyutlara ulaşmaktadır. Sonuç olarak bireye, ailesine ve topluma zarar veren ve kayıplara yol açan bu önlenebilir sürecin farkında olunması baş etmenin başlanğıcını oluşturmaktadır. Sonuçların bu denli geniş yelpazede dağılması önlem alınmasını zaruri kılmaktadır.