Milli Eğitim Bakanlığı Örgün ve Yaygın Girişimcilik Eğitimi

AB 2020 stratejisi gençlerde girişimcilik ruhu ve bakış açısının teşvikinin öneminden hareketle yaratıcılık, inovasyon ve girişimcilik konularının eğitim içerisine yerleştirilmesini önemli hedefler arasına yerleştirmiştir. Bireylerin, hayat boyu öğrenimin önemli bir unsuru olan girişimcilik temel yetkinliğini kazanmasında eğitimin rolü çok büyüktür. Bu çerçevede girişimcilik eğitimi aşağıda belirtilen hedeflere ulaşılabilmesini sağlamalıdır:

 “Gençlerin özgüvenli, yaratıcı, risk ve inisiyatif alabilen, girişimci kafa yapısına sahip bireyler olması, diğer bir ifadeyle bu bireylerin girişimcilik temel yetkinliğine sahip olması,

 Girişimci bireylerin işverenler tarafından tercih edilebilirliğinin artması,  Yenilikçi yeni işletmelerin kurulması,

 Girişimcilerin toplumdaki ve ekonomideki rolünün artması,”

Yeni yüzyılın ekonomisinde girişimciliğin payı oldukça yüksektir. Gelişen dünyada girişimcilerin bilgi, birikim ve tecrübeyle donanması esastır. Daha profesyonel bir yapıya bürünen dünya ekonomisinde teknolojik gelişimlerin de ekonomiye etki ettiği düşünüldüğünde girişimciliğin yeterli derecede eğitim ortamıyla desteklenmesi esastır. Bu nedenle girişimcilik konusu eğitimin bir parçası haline gelmelidir. Ülkelerin ekonomik hedefleri göz önüne alındığında, bu hedeflere sağlam adımlarla ilerlemenin koşulu olarak girişimciliğe gerekli önemin verilmesi gerektiği düşünülür. Ülkemizde de girişimcilik konusunun eğitim müfredatına yerleştirilmesi konusunda çalışmalar yapılmaktadır. Girişimcilik konusu stratejik planlarda da yerini almaktadır. Ülkemizde de girişimcilik konusu Türkiye Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2014-2018) ve Milli Eğitim Bakanlığı Stratejik Planında (2010-2014) ilk ve orta öğretim okullarının bireysel stratejik planları kapsamına alınmıştır. Ayrıca, eğitim sistemimiz içinde girişimcilik merkezli AB projelerinin yürütülmesi de yapılan bazı uygulamalara örnek gösterilebilir. Girişimciliğin, genç nesiller üzerinde, eğitime dayalı ve daha bilinçli olarak işlenmesi ileriki dönemlerde ekonomi piyasasında olumlu etkiler yaratacaktır.

107

Öğretim Programları kapsamında ele alındığında;

 “İlk ve ortaokulda hedeflenen sekiz temel yetkinlikten biri olan girişimcilik, öğretim programları içinde öğrencilere kavratılmaya çalışılır. Girişimcilik, bir ara disiplin olarak bazı derslerle ilişkilendirilerek eğitim programında işlenmektedir.

 Mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında işlenen eğitim programları içinde Girişimcilik ve İşletme Yönetimi dersi yer alır. Haftalık 2 saat olarak müfredatta yer alan derste, ekonomik gelişmeleri takip etme, faaliyet alanını seçme ve iş yeri açma fikri geliştirme yeterlikleri kazandırılmaya çalışılır. Bu ders 11. ve 12. sınıfta öğrencilere seçmeli olarak sunulmaktadır. Amaç, girişimci fikirlerin üretilmesine ve bireylere iş kurma fikirlerinde yardımcı olmaktır.

 Teknoloji ve tasarım dersinde, öğrencilere tüm derslerde öğrendikleri bilgileri disiplinler arası yaklaşımla kullanmaları ve yaratıcı fikirler geliştirerek bir ürüne dönüştürmeleri konusunda destek sağlanır. Bu ders 7. ve 8. sınıfların müfredatında yer almaktadır. Derste edindikleri kazanımlarla öğrenciler, yenilikçi ve girişimci fikirlerini ürüne dönüştürerek sunulan fırsatlar ile yerel ve ulusal düzeyde sergileme fırsatı bulurlar.

 Genel ortaöğretim okullarında seçmeli olarak okutulan girişimcilik dersi öğretim programı hazırlanmış olup halen uygulanmaktadır.”

Öğretmen eğitimi, öğretmen yeterliliklerinin hazırlanması ve uygulanmasında girişimcilik eğitimi verebilme özelliklerinin dikkate alınması gibi konular Milli Eğitim Bakanlığı’nın konu ile ilgili belirlediği temel hedeflerdir. Özellikle eğitim ve iş sektörleri arasında oluşturulacak iş birliği, bu işbirliğini geliştirmeye yönelik yöntemlerin belirlenmesi ve geliştirilmesi, girişimcilik eğitimi uygulamalarının Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın web sitesinde paylaşılması ve bu şekilde yaygınlaştırılması hedeflenmektedir.

Girişimcilik konusunun eğitim-öğretimin bir parçası olması oldukça önemlidir. Özellikle Almanya örneğinde olduğu gibi, ekonomik gelişimin, teknoloji ve girişimcilik konularının eğitim-öğretim ortamı içinde bilinçli olarak işlenmesi faydalı bir yaklaşım, olumlu bir gelişimdir. Küçük yaşlarda, girişimcilik konusunda bilinçli eğitim alan bireyler geleceğin genç girişimcileri olacaktır. Bu nedenle ülke geleceğine yön verecek olan bu bireylerin, sağlam ve istikrarlı bir ekonomik yapı oluşturmaları için eğitim-öğretim ortamında onlara gerekli bilgilerin kazandırılması gerekmektedir.

Öğretmen Eğitimleri: Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (BSTB) ve TÜBİTAK arasında “Girişimciliğin Geliştirilmesi

108

İşbirliği Protokolü” 25 Ocak 2012 tarihinde imzalanmıştır. İmzalanan protokole bağlı olarak, 4 Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü (MTEGM) programcısı, her ilden en az bir öğretmen (toplam 120 öğretmen) katılımıyla 5 gün girişimcilik, 2 gün yenilikçilik konularında toplam 7 günlük eğitim verilmiştir. Eğitime katılan öğretmenler kendi illerindeki diğer öğretmenlere kazanımlarını aktarmışlardır. Bu sayede 2012 yılında iki bin öğretmene ulaşılmıştır. Hemen bir yıl sonra, TÜBİTAK TÜSSİDE yönetiminde üç yıl içinde 15000 öğretmene girişimcilik ve yenilikçilik konularında eğitim verilmesi hedeflenmiştir.

Lise Düzeyi Müfredat Geliştirme: Protokol kapsamında eğiticilerin eğitilmesinin yanı sıra müfredat geliştirilmesi çalışmaları da yürütülmüştür. Çalışmaların verimliliği açısından farklı ülkelerde uygulanan müfredat örnekleri incelenmiş ve konuyla ilgili basılı kaynaklar temin edilmiştir. Yine farklı ülkelerden girişimcilik eğitimi içerikli çalışmalar araştırılmış ve bu konuyla ilgili kaynaklar Türkçeye çevrilmiştir. Ülkemizde bu konuyla ilgili çalışmalar yürütüen ilgili akademisyenlerin katılımıyla çalıştaylar düzenlenmiştir. Bu çalıştaylarda lise düzeyindeki öğrencileri için girişimcilik modülü tasarlanması amaçlanmıştır. Girişimcilik modülü hazırlanmış ve 2012-2013 eğitim öğretim yılında Talim Terbiye Kurulu onayıyla uygulamaya geçirilmiştir.

Üniversite düzeyinde çalışmaları yürütmek amacıyla yapılan çalıştaylar sonucunda diğer gruplar ile birlikte “Üniversite Düzeyi Müfredat Geliştirme ve Mini MBA Programı Hazırlama Grubu” oluşturulmuştur. Bu grubun çalışmalarını desteklemesi için Vaka Çalışma Grubu kurulmuş, ders programı oluşturularak, 20 üniversitede 56 saatlik girişimcilik derslerinin açılması sağlanmıştır (Strateji Planı, 2014: 30).

Milli Eğitim Bakanlığınca yürütülen girişimcilik konusunun eğitim sistemi içine entegre edilme gayreti odukça verimli bir gayret olarak değerlendirilebilir. Bakanlığın bu çalışması uluslar arası niteliktedir. Özellikle çok farklı ülkelerden elde edilen verilerin değerlendirilerek ülkemize uyumlu bir modül hazırlanmış olması bu başarının anahtarıdır. Diğer yandan, oluşturulan her program gibi bu programın da sınıf ortamında uygulayıcı ve aktarıcısı olan öğretmenlerin de konuyla ilgili gerekli bilgiyle donanması gerekir. İşte bu hususun giderilmesi zamanla ve ve gerekli kaynağın sağlanmasıyla mümkün olacaktır.

109