1.3. MİKRO İŞLETMELERİN ÖZELLİKLERİ
1.3.3. Mikro İşletmelerde İnsan Kaynakları
AB üyesi ülkelerde benimsenen neo
yürürlüğe sokulması ile gerek kamu sektöründe, gerekse büyük sanayi ve ticaret sektörlerinde yeni istihdam olanaklarının
olamayacağı anlaşılınca mevcuttaki üretim faktörlerinin, yine mevcut oto dinamikler ile üretime sokulması arayı
yaşlı ama tecrübeli boş
gücünün üretimde daha aktif olarak sürece dâhil edilmesinin ancak onun daha yo olarak bireysel katılımı ile mü
Grafik 2: Türkiye’deki KOB
Kaynak: İlker Baysal, “Avrupa Küçük İzmir Örneği”, (Yayımlanmamı
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Avrupa Birli
88 Osman Sirkeci, MKOB
Merkezi, Köln 2008,
Tablodaki verilere göre Hizmet sektöründe faaliyet gösteren toplam 1,5 milyon letmenin yüzde 76’sına tekabül eden 1 milyon 164 bini üç ana sektör
oförler, Eğlence yerlerinden oluşmaktadır.
’lere dair oluşturulacak program ve politikalarda istihdam ve
ğer bakımından bu ağırlıklı sektörlerin öncelikli veya
olarak ele alınıp incelenmesi doğru tespitler ve isabetli sonuçlar için mutlaka dikkate alınması gerekmektedir.
letmelerde İnsan Kaynakları
AB üyesi ülkelerde benimsenen neo-liberal ekonomi-politikaların da etkisi ve ulması ile gerek kamu sektöründe, gerekse büyük sanayi ve ticaret sektörlerinde yeni istihdam olanaklarının şimdi ve yakın bir gelecekte mümkün
şılınca mevcuttaki üretim faktörlerinin, yine mevcut oto dinamikler ile üretime sokulması arayışları hız kazandı. Bu araştırma ve çabalar ihtiyar kıtanın lı ama tecrübeli boşta olan ya da işsiz kalacak, eğitilmiş insan faktörünün, emek gücünün üretimde daha aktif olarak sürece dâhil edilmesinin ancak onun daha yo olarak bireysel katılımı ile mümkün olacağı sonucuna vardı88.
: Türkiye’deki KOBİ’lerde Tepe Yönetim Profili
lker Baysal, “Avrupa Küçük İşlemeler Şartına Türk KOB
i”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Avrupa Birliği Ana bilim Dalı, Aralık 2010,
MKOBİ Küresel Acil Talepler Bildirgesi, TİDAF M
Merkezi, Köln 2008, s.49. 71% 20% Patron Profesyonel Yönetici 58 Tablodaki verilere göre Hizmet sektöründe faaliyet gösteren toplam 1,5 milyon de 76’sına tekabül eden 1 milyon 164 bini üç ana sektör
turulacak program ve politikalarda istihdam ve ırlıklı sektörlerin öncelikli veya tercihli ru tespitler ve isabetli sonuçlar için mutlaka dikkate
politikaların da etkisi ve ulması ile gerek kamu sektöründe, gerekse büyük sanayi ve ticaret imdi ve yakın bir gelecekte mümkün ılınca mevcuttaki üretim faktörlerinin, yine mevcut oto dinamikler tırma ve çabalar ihtiyar kıtanın insan faktörünün, emek gücünün üretimde daha aktif olarak sürece dâhil edilmesinin ancak onun daha yoğun
’lerde Tepe Yönetim Profili
artına Türk KOBİ’lerinin Uyumu: Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi,
i Ana bilim Dalı, Aralık 2010, İzmir, s.24.
DAF MİKOBİ Araştırmalar
Patron Profesyonel Yönetici
Psikolojik ve Sosyal aç hayatlarını adadıkları i
KOBİ’ler yöneticilerinin sıfırdan kurdukları ve uzun yıllar boyunca büyük çabalar sonucunda geliştirdikleri birer emek ürünü
kaynakları daha çok iş
aynı zamanda iş yerinin yöneticisi konumunda görev almaktadırlar. Örne Türkiye’de KOBİ’lerin yüzde 70’inde yönetici patron bulun
20’sinde profesyonel yönetici istihdam edilmektedir.
Piyasa koşulları da seçim yapılacak aday potansiyelini etkilemektedir. Özellikle taşrada ve küçük yerle
problem olmaktadır. Yapılmı
KOBİ’lerin yönetici profillerine bakıldı yüzde 29’unun lise düzeyinde e eğitim düzeyinde kalmı
KOBİ’lerdeki profesyonel yöneticilerin ortalama e olduğunu göstermektedir.
Grafik 3: Türkiye’deki KOB
Kaynak: İlker Baysal, “Avrupa Küçük İzmir Örneği”, (Yayımlanmamı
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Avrupa Birli Mikro İşletmelerin
bizzat bağımlı bulundukları bilinmektedir. Ayrıca bu i istihdamına öncelik verilmektedir. Teknik bilgi söz konusu oldu yardımcı eleman veya usta vb. profesyon
50%
Psikolojik ve Sosyal açıdan değerlendirildiğinde KOBİ’ler giri hayatlarını adadıkları işyerleridir. Büyük işletmeleri yöneten ki
’ler yöneticilerinin sıfırdan kurdukları ve uzun yıllar boyunca büyük çabalar tirdikleri birer emek ürünü eserlerdir. Bu nedenle KOB
kaynakları daha çok işletme sahibinin eksenin de şekillenmekte ve i
ş yerinin yöneticisi konumunda görev almaktadırlar. Örne
İ’lerin yüzde 70’inde yönetici patron bulunmaktayken, sadece yüzde 20’sinde profesyonel yönetici istihdam edilmektedir.
şulları da seçim yapılacak aday potansiyelini etkilemektedir. rada ve küçük yerleşimlerde tecrübeli ve yetenekli eleman bulmak problem olmaktadır. Yapılmış olan bir yerel anketin sonuçlarına göre Türkiye’deki ’lerin yönetici profillerine bakıldığında yüzde 50’sinin yüksek okul mezunu, yüzde 29’unun lise düzeyinde eğitim aldığı tespit edilmiştir. Buna kar
itim düzeyinde kalmış yönetici oranı sadece yüzde 17 ile sınırlıdır bu da ’lerdeki profesyonel yöneticilerin ortalama eğitim düzeylerinin yüksek unu göstermektedir.
: Türkiye’deki KOBİ Yöneticilerinin Eğitim Düzeyi Profili
lker Baysal, “Avrupa Küçük İşlemeler Şartına Türk KOB
i”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Avrupa Birliği Ana bilim Dalı, Aralık 2010,
letmelerin daha çok emek yoğun girişimler oldukları ve giri
ımlı bulundukları bilinmektedir. Ayrıca bu işletmelerde aile fertleri istihdamına öncelik verilmektedir. Teknik bilgi söz konusu olduğunda ancak yabancı yardımcı eleman veya usta vb. profesyonel personel eleman istihdam edilmesi tercih
17% 29% 50% 6% 59 İ’ler girişimcilerinin letmeleri yöneten kişilerin aksine ’ler yöneticilerinin sıfırdan kurdukları ve uzun yıllar boyunca büyük çabalar eserlerdir. Bu nedenle KOBİ’lerde insan ekillenmekte ve işletme sahipleri yerinin yöneticisi konumunda görev almaktadırlar. Örneğin maktayken, sadece yüzde
ulları da seçim yapılacak aday potansiyelini etkilemektedir. imlerde tecrübeli ve yetenekli eleman bulmak olan bir yerel anketin sonuçlarına göre Türkiye’deki ında yüzde 50’sinin yüksek okul mezunu, tir. Buna karşın temel ece yüzde 17 ile sınırlıdır bu da itim düzeylerinin yüksek
itim Düzeyi Profili
artına Türk KOBİ’lerinin Uyumu: Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi,
i Ana bilim Dalı, Aralık 2010, İzmir, s.24. imler oldukları ve girişimcisine
letmelerde aile fertleri
ğunda ancak yabancı el personel eleman istihdam edilmesi tercih
İlköğretim Lise Lisans Lisans üstü
60 edilmektedir. Ayrıca KOBİ’ler aday bulurken işe uygunluktan ziyade işletmeye uygunluğu ön planda tutmaktadır. İşin gerekliliklerine göre aday aramak yerine küçük işletme koşullarına ayak uydurabilecek kişileri tercih etmektedirler. Küçük ölçekli KOBİ’lerde ayrı insan kaynakları birimi dahi yoktur. Bu da verimliliğin düşmesine neden olmaktadır89.