Mevlâna Ġdris‟in MEB 1. Sınıf Türkçe Ders ve ÇalıĢma Kitabında üç tane masalı bulunmaktadır. Bu masallar, Kirpiler ġapka Giymez isimli masal kitabından seçilen; KuĢkucu Horoz, GüneĢin Uyuduğu Yer ve Çınçınlı Masal Sokağı isimli kitaptan alınan PihaNesüMüv masalıdır. Seçilen masallardan KuĢkucu Horoz isimli metne kitabın çalıĢma bölümünde de yer verilirken diğerleri sadece serbest okuma metni olarak kullanılmıĢtır.
Bu masalların, MEB 1. Sınıf Türkçe Ders ve ÇalıĢma Kitabı‟na alınırken bazı değiĢikliklere uğradığı görülmüĢtür.
IV.1.1. KuĢkucu Horoz
Konusu: Her Ģeyden kuĢkulanan bir horozun, kümesteki tavukların dünyanın dönüp dönmediğine dair konuĢmalarından etkilenerek iĢin doğrusunu öğrenmek amacıyla bir rokete binip uzaya gitmesini ancak her Ģeyin çok hızlı olmasıyla hiçbir Ģey göremeden geri dönmesini konu alır.
Masalın orijinal hali ile MEB 1. Sınıf Türkçe Ders ve ÇalıĢma Kitabı‟na düzenlenerek konulmuĢ Ģeklinde farklar gözlenmektedir.
Bu farklar: Konunun gidiĢatına dokunulmaksızın masal oldukça kısaltılmıĢtır. Bazı paragraflar tamamen alınmazken bazı cümleler de kısaltılarak alınmıĢtır. Masal içinde horozun Ģüpheciliğine, tavuklarla olan münakaĢasına rokete binmeye karar veriĢine, uzayda yaĢadıklarına dair detaylı anlatılar, MEB 1. Sınıf Türkçe Ders ve
128
ÇalıĢma Kitabı‟ndan çıkartılmıĢtır. Tasvirler, örneklemeler gibi düĢünceyi geliĢtirme teknikleri atlanmıĢtır. Yazarın vermek istediği iletiler, çıkartılan kısımlarda kaldığı için iletiler de verilememiĢ kabul edilebilir.
Masalın orijinalinde belirlediğimiz dört iletiden sadece biri MEB 1. Sınıf Türkçe Ders ve ÇalıĢma Kitabı‟nda bunmaktadır. Masalın daha iyi anlaĢılması için ilerleyen sayfalarda metni kavrama etkinlikleri hazırlanmıĢtır.
IV.1.2. GüneĢin Uyuduğu Yer
Konusu: Sayısız defa doğup batmaktan yorulan GüneĢ yorulmuĢ ve uyumak istemektedir. Üzerinde uyumak için önce denizden ve sonra buluttan izin istemesine rağmen çeĢitli mazeretlerle reddedilmiĢtir. Sonunda küçük bir çocuk güneĢi kalbine yatırarak uyutmuĢtur.
KuĢkucu Horoz masalında olduğu kadar olmasa da masaldan birçok cümle çıkarılmıĢtır. Betimlemeler atlanmıĢ, sıfat ve isim tamlamalarıyla süslenen cümleler değiĢtirilmiĢtir. Deniz‟in ve Bulut‟un, GüneĢ‟in isteğini reddederken öne sürdüğü mazeretler, güneĢin çocuğun yanına geldiğinde çocuğun meĢgul olduğu Ģeyler MEB 1. Sınıf Türkçe Ders ve ÇalıĢma Kitabı‟nda anlatılmamıĢ ya da çok kısa geçilmiĢtir. Üstelik yazarın masalı anlatırken kullandığı masal anlatıcısı üslubu ve anlatıcının olaya kattığı yorumlar da tamamen metinden çıkartılmıĢtır.
Buna rağmen yazarın vermek istediği çocuğun yeryüzündeki tüm canlılardan daha Ģefkatli ve merhametli oluĢu iletisi, MEB 1. Sınıf Türkçe Ders ve ÇalıĢma Kitabı‟nda da verilmiĢtir.
IV.1.3. PihaNesüMüv
Mevlâna Ġdris Zengin‟in MEB 1. Sınıf Türkçe Ders ve ÇalıĢma Kitabı‟nda bulunan masallarından en çok değiĢikliye uğrayan masal PihaNesüMüv (Kirpice sen bize hayatsın demektir.) isimli masaldır.
Konusu: Ormanın en güzel sesli hayvanı olan kirpi, ormanda bir bahar konseri vermek istemektedir. Hazırlıklarına günler öncesinden baĢlar. Konser günü bütün hayvanlar toplanırlar ancak bir sorun vardır. Kimse kirpice bilmemektedir. Sadece aslan biraz kirpi dilini anlamaktadır ve elinden geldiğince Ģarkı sözlerini tercüme etmeye
129
baĢlar fakat bütün hayvanlar aslanın sesinden korkup kaçarlar, sadece aslan kalır. Aslan hariç ormandaki hiçbir hayvan kirpinin bahar konserini hatırlamamaktadır.
MEB 1. Sınıf Türkçe Ders ve ÇalıĢma Kitabı‟nda bulunan diğer masallarda olduğu gibi bu masalda da pek çok önemli yer çıkartılmıĢ ve değiĢtirilmiĢ, bazı paragraf ve cümleler atlanmıĢ veya kısaltılmıĢtır. Okuyucuya keyif verecek temsiller, tasvirler, betimlemeler atlanmıĢtır. Kirpinin konser hazırlıkları, konserin yapılacağı yer, konsere katılanlar orijinal metinde detaylıca anlatılır.
Ancak masaldaki değiĢiklikler bununla sınırlı değildir. Masalın baĢlığı olan PihaNesüMüv cümlesi MEB kitabında kullanılmayarak masalın ismi “Kirpinin Bahar Konseri” olarak değiĢtirilmiĢtir. Ayrıca Yazarın “Sen bize hayatsın.” anlamında verdiği “Pihanesümüv” cümlesinin anlamı da değiĢtirilerek “YaĢasın bahar.” olarak verilmiĢtir.
MEB 1. Sınıf Türkçe Ders ve ÇalıĢma Kitabı‟nda yer alan masalda en dikkat çekici değiĢiklik ise aslanın Ģarkıları tercüme etme isteğinden ve onun tüm hayvanları korkutup kaçırdığından bahsetmiyor olmasıdır. MEB kitabında masalın sonu “Yine de bütün hayvanlar kirpinin bu baĢarısını ayakta alkıĢladılar. Aradan yıllar geçti. Ormanda hayat devam ediyordu. Arada sırada bazı hayvanlar kendi kendilerine “PihaNesüMüv!” diye mırıldanıyorlardı.” Ģeklinde geçmektedir.
Oysa orijinal metinde masalın sonu farklı bitmektedir. Mevlâna Ġdris masalın sununu Ģöyle anlatıyor:
“Çınarın altında kirpi ve aslandan baĢka kimse kalmamıĢtı. “Pihanesümüv.” Kirpi böyle diyordu. Ve aslan kirpinin ardından kükrüyordu. “Sen bize hayatsın. Hayvanlar aslanın sesini duydukça daha da uzaklara kaçıyorlardı. Aslan olup bitenlere anlam verememiĢti. Hayvanların müzik bilincinin yeterince geliĢmediğini düĢünüyordu. Aradan yıllar geçti. Ormanda hayat bütün neĢesiyle sürerken, arada sırada aslan kendi kendine “pihanesümüv” diye mırıldanıyordu. Çünkü kirpinin bahar konserindeki Ģarkıları hatırlayan baĢka kimse yoktu koca ormanda.”
Görüldüğü gibi masalların sonları arasında çok büyük farklılık vardır. Masalın sonunda aslında bütün hayvanlar, aslanın sesinden korkup kaçmıĢ Ģarkıları sadece aslan
130
dinlemiĢ, anlamıĢ ve yıllar sonra tek hatırlayan ve ara sıra mırıldanan da yine aslandır. MEB‟in kitabında ise masalın sonu, hayvanlar anlamasalar da kirpinin Ģarkılarını çok beğenmiĢlerdir ve yıllar geçmesine rağmen Ģarkıları mırıldanmaya devam etmiĢlerdir. Masalın verdiği iletiler ve masal sonları karĢılaĢtırıldığında ciddi farklılıklar görülür.
IV.2. Mevlâna Ġdris Zengin’in MEB 1. Sınıf Türkçe Ders ve ÇalıĢma Kitabı’nda