4. Araştırma Verilerinin Değerlendirilmesi
4.2. Metnin Yapısal İnşası
154
155
“B.E.: Biber gazı kullanımındaki yanlışlar var, durumun incelenmesi için İçişleri Bakanı’na ve İstanbul valisine talimat verdik. 01.06.2013”
“B.E.: Bugüne kadar cebirle şiddetle hiçbir şey yapmadık. Türkiye olarak gayet itidalli davranıyoruz. 03.06.2013”
“B.E.: Vatandaşlarımız miting, toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkını hukuki çerçevede göğsünü gere gere kullanabilir. 03.06.2013”
“B.E.: Türkiye tarihinde hiç olmadığı kadar #AB standartlarına yakın durumdadır.
07.06.2015”
“B.E.: Yapılan şey kaldırım genişletme çalışmasıdır. Yeşil alan azalmayacak.
01.06.2015”
“C.Gül: Demokrasi sadece seçim değildir, ulaştırılmak istenen mesaj alınmıştır.
03.06.2013”
“Başbakan Yrd. @_alibabacan: Türkiye’de son günlerde gerçekleşen olayları değerlendirirken dikkatli olmamız gerekir. 05.062013”
“B.A.: Çevre duyarlılığı nedeniyle yanlış ve haksız şiddete maruz kalan yurttaşlarımdan özür diliyorum. 04.06.2013”
“Başbakan Vekili @bulent_arınc: Polisin aşırı güç, gaz kullanması ile olaylar çığırından çıkmıştır. (link) 04.06.2013”
Tablo 3. Kamu Diplomasisi Twitter Sayfası Nicel Değerleri
Tweet (t) Link (http) Fotoğraf (pic.) Etiket (#) Bildirim (@)
289 116 25 67 112
156
157
Kamu diplomasisi Twitter sayfasında öncelikli olarak Başbakanlık açıklamaları, sonrasında diğer üst düzey yetkililerin (Cumhurbaşkanı, Başbakan Yrd., Dışişleri Bakanı vd.) açıklamaları yer almıştır. Ayrıca kurumun resmi Twitter sayfasında hükümet birimlerinin dış ülke yetkilileriyle yaptığı ortak etkinlikler duyurulmuştur. Kongre, çalıştay, toplantı gibi etkinlikler, sağlık, eğitim, kültür sanat, spor faaliyetleri ile ilgili gelişmeler, dış ülkeler ile yapılan anlaşmalar ve bu ülkelere yapılan dış yardımların duyuruları internet üzerinden resmi düzeyde halka iletilmiş, böylece ülke tanıtımında Twitter’ın olanaklarından yararlanılmıştır (bkz. Tablo 4).
Tablo 4. Kamu Diplomasisi Twitter Sayfasında Konu Dağılımı
Konu Sayı
Resmi Yetkililerin Açıklamaları 177
Dış ülkelere Yapılan Temas ve Ziyaretler 25
Dış Ülkeler ile Yapılan Anlaşmalar 5
Eğitim 6
Ekonomi 11
Sağlık 2
Kültür Sanat 4
Spor 12
Dış Yardım 8
Kongre/ Çalıştay/ Toplantı/ Sempozyum 14
Diğer Duyuru ve Tanıtımlar 15
158
Kamu diplomasisi Twitter sayfasında BM, AB, D-8, AGİT, OECD, Dünya Bankası gibi uluslararası ve uluslarüstü kurumların temsil sıklığı %46.3’tür. Ulusal düzeydeki diğer iç kurumların temsil oranı %53.6’dır. Türkiye Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM), Stratejik Araştırma Merkezi (SAM), Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK), Türk İşbirliği Koordinasyon Ajansı (TİKA) dışişleri biriminin kamu diplomasisi Twitter sayfasında yer alan ulusal kuruluşlar arasındadır. AFAD, İHH, Kızılay gibi yardım kuruluşlarının dış ülkelerdeki faaliyetleri Dışişleri Bakanlığı’nın diplomasi etkinliğinin bir parçası olarak yer almıştır (bkz. Tablo 5).
Tablo 5. Kamu Diplomasisi Twitter Sayfasında Kurumlar Düzeyinde Temsil
Kurumlar Sayı Kurumlar Sayı
Birleşmiş Milletler (BM) 1 Dışişleri Bakanlığı 21
D-8 1 AB Bakanlığı 2
AGİT 1 Afet ve Acil Durum Yönetim Bşk. 2
OECD 2 İnsani Yardım Vakfı (İHH) 1
Dünya Bankası 5 Kızılay 1
Avrupa Birliği 15 Stratejik Arş. Merkezi 1
Avrupa Konseyi 1 Türk İşbirliği Koordinasyon Ajansı 7 Avrupa Parlamentosu 5 Uluslararası Stratejik Arş. Kurumu 1
UNESCO 1 Türkiye Asya Stratejik Arş. Merkezi 1
Toplam 69
159
Belirlenen tarih aralığında Ortadoğu (%39.7) ve Kuzey Afrika (%22) ülkelerinin temsili çoğunluktadır. AB ülkeleri (%13.2), ABD (%1.4), diğer Afrika ülkeleri (%5.8), Rusya (%1.4), Ukrayna (%1.4), Asya (%1.4), Uzakdoğu (%1.4) şeklinde temsil edilmektedir. Bu doğrultuda dış politikanın ağırlıklı olarak İslam ülkelerine yönelik olduğu ve kısıtlı bir çerçevede Avrupa Birliği ülkelerini kapsadığı, ancak genel olarak değerlendirildiğinde ülkeler düzeyinde temsilin eşitlikçi ve dengeli bir bileşen içermediği görülmektedir (bkz. Tablo 6).
Tablo 6. Kamu Diplomasisi Twitter Sayfasında Ülkeler düzeyinde temsil
Ülkeler Sayı Ülkeler Sayı
Cezayir 4 Hollanda 1
Fas 4 İsveç 1
Gazze 23 Kosova 1
Tunus 4 Litvanya 1
Mısır 3 Hırvatistan 1
Suriye 5 Habeşistan 1
ABD 1 Peru 1
Moskova 1 Gine 1
Ukrayna 1 Kongo 1
İngiltere 1 Mali 1
Yunanistan 1 Hindistan 1
Almanya 1 Tayvan 1
Belçika 1 Toplam 68
160
Kamu diplomasisi Twitter sayfasında açılan etiketler Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerine (#Filistin, #Tunus, #Fas) yönelik olmuştur. Ayrıca bazı etiketlerin siyasi lidere (#Başbakan) gönderme yapacak şekilde açıldığı görülmüştür. Eğitim, spor, kültür ve sanat ile ilgili uluslararası faaliyetlerde etiketlerin (#Akdeniz, #Zerre) daha az yer aldığı tespit edilmiştir. Gezi olayları ile ilgili etiketler (#Gezi Parkı,
#İstanbul, #referandum) iç ve dış kamuoyunu resmi yetkililerin görüşleri doğrultusunda bilgilendirmek amaçlı olmuştur (bkz. Tablo 7).
Tablo 7. Kamu Diplomasisi Twitter Sayfasında Etiketlerin Temsil Düzeyi
Etiket (#) Sayı Etiket (#) Sayı
#Başbakan 14 #Fas 1
#canlı 1 #Moskova 1
#Türkiye 8 #Türk 1
#AB 5 #Zerre (film) 1
#Avrupa 1 #Türk Kızılayı 1
#Davos 1 #İHH 1
#Gazze 14 #Mersin 1
#Filistin 6 #Akdeniz 1
#Afrika 1 #Gezi Parkı 3
#Ortadoğu 1 #İstanbul 2
#Tunus 1 #Referandum 1
Toplam 67
161
Kamu diplomasisi Twitter sayfasında yer alan bildirimler (@ karakteri ile paylaşılan tweetler) üst düzey yetkililerin açıklamalarına referans vermeye yöneliktir.
Üst düzey yetkililerle ilgili olan bildirimlerin sıklığı %63.3 tür. Sivil toplum kuruluşları, oluşum ve birlikler ile birlikte kullanılan bildirimlerin temsil sıklığı
%23.2 dir. Bakanlık kurumları %8.4 ve basın yayın organları ve mensupları %5.3 oranında temsil sıklığına sahiptir (bkz. Tablo 8).
Tablo 8. Kamu Diplomasisi Twitter Sayfasında Bildirimlerin Temsil Düzeyi
Bildirim (@) Sayı Bildirim (@) Sayı
Üst Düzey Yetkili 71 STK/ Oluşum/ Birlikler 26
Bakanlık Resmi Kurumları
9 Basın Yayın Organları ve Mensupları
6
Toplam 112
162 US Department of State (@StateDept)
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın resmi Twitter sayfasında incelenen tarih aralığında 152 tweet yer almıştır, bunlardan sadece 2’si Türkiye ile ilgilidir. Türkiye ile ilgili paylaşımlarda etiket kullanımı tercih edilmiş, fotoğraf ve bildirim yer almamıştır. Etiketler yer durum bilgisini (#Turkey), konuşmacı bilgisini (#SecKerry) belirtmek üzere kullanılmıştır (bkz. Tablo 9). ABD Dışişleri Twitter sayfasında üst düzey yetkililerin Gezi Parkı olayları hakkında belirttikleri görüşleri link eklentisi ile duyurulmuştur. Dışişleri yetkilileri ifade özgürlüğünün önemini belirterek her iki tarafın da (göstericiler ve hükümet) şiddetten kaçınması gerektiğine dikkat çekmişlerdir.
Tablo 9. US Department of State Twitter Sayfası Nicel Değerleri
Tweet (t) Link (http) Fotoğraf (pic.) Etiket (#) Bildirim (@)
2 2 Yok 4 Yok
“#SecKerry #Türkiye’deki olaylar hakkında: ABD ifade özgürlüğünü, barışçıl gösteri hakkını içeren toplanmayı desteklemektedir. (link) 03.06.2013”
“#SecKerry #Türkiye’deki olaylar hakkında: ABD şiddet provakasyonundan kaçınılması için olaylara dahil olan herkesi -gösterileri ve hükümeti- uyarıyor. (link) 03.06.2013”
163
European Commission (@EU_Commission)
Avrupa Birliği Komisyonu resmi Twitter sayfasında toplam 341 tweet paylaşılmış, Türkiye hakkında 5 Twitter gönderisi yer almıştır. Etiketler yer durum bilgisini (#Turkey), gündem bilgisini (#occupygezi) belirtmek için kullanılmıştır.
EU, kurum ya da kişilere yönelik herhangi bir bildirimde bulunmamıştır (bkz. Tablo 10). Avrupa Birliği Komisyonu yetkilileri Türkiye’deki gelişmelerde polisin halka yönelik uyguladığı şiddetin endişe verici boyutta olduğunu belirtmişlerdir. AB Komisyonu’nun görüşleri Twitter’da link eklentisi ile aktarılmış, fotoğraf ve bildirime yer verilmemiştir.
Tablo 10. EU_Comission Twitter Sayfası Nicel Değerleri
Tweet (t) Link (http) Fotoğraf (pic.) Etiket (#) Bildirim(@)
5 5 Yok 12 Yok
“#Avrupa Parlementosunda #Türkiye hakkında C. #Ashton: “Polisin taktikleri büyük bir endişenin sebebidir.” #occupytaksim #occupygezi (link) 12.06.2015”
“#Türkiye hakkında C. #Ashton: Başbakan Erdoğan göstericilerle iki gündür buluşuyor: İleriye dönük bir yol bulmak için fırsat. 12.06.2015”
164 UN Human Rights (@UNrightswire)
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları birimi resmi Twitter sayfasında toplam 189 tweet paylaşılmış, Türkiye hakkında 3 Twitter gönderisinde bulunmuştur. BM Twitter sayfasında yetkililerin görüşleri link eklentisi ile aktarılmış, fotoğraf ve bildirime yer verilmemiştir. Etiketler yer durum bilgisini (#Turkey), konuşmacı bilgisini (#Pillay) belirtmek için kullanılmıştır. BM Türkiye hakkında gönderimde bulunurken herhangi bir kurum ya da kişiye yönelik bildirimde bulunmamıştır (bkz.
Tablo 11). BM Twitter sayfasında Gezi Parkı olaylarında aşırı güç kullanılmasını eleştirilmiş ve gerilimin azaltılması çağrısında bulunulmuştur. BM, hükümete sivil toplumun güven ve rızasını kazanması gerektiği önerisinde bulunmuştur.
“#Türkiye: Yasal güç birimleri tarafından göstericilere karşı güç kullanımının aşırılığı hakkındaki raporlar endişe uyandırıyor. (link) #Gezi 04.06.2013”
“#Türkiye: #Pillay, hükümeti ve sivil toplumu gerilimi etkisiz hale getirmek için acil harekete geçmeye zorladı. (link) 17.06.2013”
“#Türkiye: Otoriteye güven yeniden inşa edildiği takdirde, aşrı güç kullanımı cezalandırılmalıdır. #Pillay: (link) 18.06.2013”
Tablo 11. UN Human Rights (BM) Twitter Sayfası Nicel Değerleri Tweet (t) Link (http) Fotoğraf (pic.) Etiket (#) Bildirim (@)
3 3 Yok 5 Yok
165
166 OSCE (@OSCE)
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (OSCE) tarafından toplam 98 tweet atılmış, söz konusu dönemde Türkiye ile ilgili 2 tweet paylaşılmıştır. Twitter kullanımında link, etiket, bildirim unsurlarından yararlanılmıştır. Etiketler yer bilgisini ve ulusal kimlik bilgisini (#Istanbul, #Turkish) belirtmek üzere kullanılmıştır. Bildirimler AGİT bünyesindeki diğer birimlere (@OSCE_rfom) referans verecek şekilde kullanılmıştır (bkz. Tablo 12). AGİT Twitter sayfasında Gezi olayları ile ilgili görüşlerini link eklentisi ile duyurmuştur. AGİT tarafından Türkiye’de polisin gazetecilik mesleğine ve basın çalışanlarına yönelik aldığı tavır eleştirilmiş, basın özgürlüğü konusundaki eksiklikler dile getirilmiştir.
Tablo 12. OSCE (AGİT) Twitter Sayfası Nicel Değerleri
Tweet (t) Link (http) Fotoğraf (pic.) Etiket (#) Bildirim (@)
2 2 Yok 2 1
“OSCE basın özgürlüğü raporu, gösterilere karşılık verirken gazetecilik haklarına saygı göstermesi için #Türk polisine çağrıda bulunuyor. (link) #İstanbul 01.06.2013”
“@OSCE_rfom gösterilere karşılık verileceğinde gazetecilik haklarına saygı duyması için Türk polisine çağrıda bulunuyor. (link) 01.06.2013”
167 Washington Institute (@washinstitute)
Hükümet dışı bir think-tank kuruluşu olan Washington Yakın Doğu Araştırmaları Enstitüsü Twitter’da toplam 380 tweet paylaşmış, Türkiye hakkında 75 tweet gönderiminde bulunmuştur. Bildirimler uzman yetkililere ve uluslararası medya kuruluşlarına yönelik (@SonerCagaptay, @CNNSitRoom) olmuştur. Etiketler yer durum bilgisini (#Turkey) belirtmek üzere kullanılmıştır, Türkiye ile ilgili fotoğraf eklentisi tercih edilmemiştir. Türkiye’deki gelişmeler dış politika uzmanları ve üst-düzey yetkililerin açıklamaları çerçevesinde link eklentisi ile aktarmıştır (bkz.
Tablo 13). Washington Enstitüsü, gösterilerde yer alan yurttaşların sınıf temelli tabanını açıklamış ve bu sınıfın taleplerini değerlendirmiştir. Dış ülkelere demokratik standartların yükseltilmesi için Türkiye’deki hükümetin desteklenmesi çağrısında bulunmuştur. Gezi Parkı olaylarının Ortadoğu’daki diğer toplumsal hareketlerden farklılaşan yönlerini dile getirmiştir.
Tablo 13. Washington Institute Twitter Sayfası Nicel Değerleri
Tweet (t) Link (http) Fotoğraf (pic.) Etiket (#) Bildirim (@)
75 33 Yok 81 73
“@SonerCagaptay ve Ankara’nın eski ABD Büyükelçisi Jeffrey Taksim sonrasında Türkiye’nin dış politikası hakkında… (link) 13.06.2013”
“@SonerCagaptay: #Türkiye politikası bundan sonra temel orta sınıf talepleri tarafından kontrol edilecektir. 13.06.2013”
“@SonerCagaptay: Erdoğan rakibinin parlamentoda değil, ancak politik sesini duyurmayı başarmış olan orta sınıfla olduğunu öğreniyor. 13.06.2013”
168
“Mısır’da 2011’de tweetlerin %30’u Tahrir’den gelirken, buna zıt olarak bu vakitler Türkiye’deki tweetlerin %80’i Taksim’den geliyor. 13.06.2013”
“Türkiye müttefiklerinin demokratik kültür ve değerlerin standartları için Ankara’yı desteklemeye ihtiyacı var. 17.06.2013”
169
Greenpeace Türkiye (@Greenpeace_Med)
Greenpeace Türkiye sayfasında belirlenen tarih aralığında 336 tweet paylaşılmıştır. Gelişmeler 77 link eklentisi ile aktarılmış, 51 fotoğraf ve 139 bildirime yer verilmiştir. Etiketler çevreyi korumak, farkındalık yaratmak, şiddeti önlemek (#iklimisavunuyoruz, #direngezegen, #şiddetidurdurun vd.) düz anlamını taşımaktadır (bkz. Tablo 14). Greenpeace Twitter sayfasında Gezi Parkı olaylarında halka uygulanan polis şiddeti duyurulmuş, Gezi Parkı’nın korunmasına diğer ülkelerden gelen destekler, Greenpeace yetkililerinin çevre duyarlılığı konusunda yaptığı açıklamalar aktarılmıştır. Greenpeace Twitter sayfasında gösterilerin şiddet ve gerilime dönüşmeden barışçıl şekilde yürütülmesi çağrısında bulunulmuştur. Gezi Parkı olaylarını canlı yayın linkleri ile anlık olarak duyuran ‘Çapul TV’ gibi bağımsız haber hesaplarını içeren bildirimler yer almıştır.
“Beşiktaş’ta sıkılan gazlardan evlerdeki bebekler etkilenmiş kusuyorlar.
#direngeziparkı #occupygezi #Gezideyim 02.06.2013”
“Gezi Parkı şu an sürekli olarak gaza maruz kalıyor. #şiddetidurdurun
#DirenGeziSeninleyiz 11.06.2013“
“@capuy_tv Gezi Parkı’ndan canlı yayına devam ediyor: (link) #şiddetidurdurun
#DirenGeziSeninleyiz 11.06.2013”
“20 ülkeden binlerce insan Gezi Parkı’na destek veriyor: Hepimiz Gezi’deyiz! (link)
#gezideyim #direngeziparkı #occupygezi 12.06.2013”
Tablo 14. Greenpeace Türkiye Twitter Sayfası Nicel Değerleri
Tweet (t) Link (http) Fotoğraf (pic.) Etiket (#) Bildirim(@)
336 77 51 428 139
170
171 CNN (@CNN)
CNN yayın kuruluşu Twitter sayfasında incelenen tarih aralığında 141 tweet yer almıştır, bunlardan sadece 4’ü Türkiye ile ilgilidir. CNN Türkiye hakkındaki haberleri bildirirken fotoğraf ve etiket değil, canlı yayın olanağı sunan link eklentisi kullanmayı tercih etmiştir. Bildirimler CNN’in haber kaynaklarına ve ağlarına (@arwaCNN, @npwcnn vd.) referans verecek şekilde kullanılmıştır (bkz. Tablo 15).
CNN Twitter sayfasında Gezi Parkı ile ilgili gelişmeleri olay yerinden duyurmayı tercih etmiş, halka yönelik polis şiddetini anlık gelişmelerle duyurmuştur.
Tablo 15. CNN Twitter Sayfası Nicel Değerleri
Tweet (t) Link (http) Fotoğraf (pic.) Etiket (#) Bildirim(@)
4 1 Yok Yok 5
“Hükümet karşıtı ayaklanmaları Türkiye polisinin aldığı sıkı önlemler tetikledi.
02.06.2013”
“Şimdi CNN TV’de Türkiye’den canlı yayın: Polis İstanbul’da göstericileri tutukladı. 11.06.2013”
“Kaos İstanbul’u esir aldı: biber gazı, panzerli su ve tomalar: (link) Detaylar canlı olarak @CNN TV’de 11.06.2013”
“Türk güvenlik güçleri göstericilere karşı biber gazı ve panzerli su sıktı. 15.06.2013”
172
173 Reuters World (@ReutersWorld)
Reuters yayın kuruluşu tarafından toplam 774 tweet atılmış, söz konusu dönemde Türkiye ile ilgili 27 tweet paylaşılmıştır. Twitter kullanımında link, fotoğraf, etiket, bildirim unsurlarından yararlanılmıştır. Reuters’ın Twitter sayfasında Türkiye ile ilgili haberler link eklentisi ile duyurulmuştur. Kurum ya da kişilere referans vermek üzere kullanılan bildirimlerden yararlanılmamıştır. Etiketler zaman öğesini (#breaking) belirtmek üzere kullanılmıştır (bkz. Tablo 16). Reuters Twitter içeriğinde Gezi Parkı olaylarına polis müdahalesini aktarmış, Türkiye’deki gelişmeler hakkında hükümet birimi ve diğer resmi yetkililerin açıklamalarına yer vermiştir. Gezi Parkı olayları ile birlikte Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyelik süreci hakkında haberler aktarmıştır.
Tablo 16. Reuters Twitter Sayfası Nicel Değerleri
Tweet (t) Link (http) Fotoğraf (pic.) Etiket (#) Bildirim (@)
27 24 Yok 3 Yok
“Türk vekil Başbakan hükümet karşıtı gösterileri sakinleştirmenin arayışındadır.
(link) 05.06.2013”
“Türk isyan polisi İstanbul Taksim Meydanı’na girdi. (link) 11.06.2013”
“İstanbul Valisi Taksim meydanında operasyonların boşaltılana kadar sabah akşam süreceğini söylüyor. -- Canlı video (link) 11.06.2013”
“AB yetkilileri, gösterilerden sonra Türk üyelik görüşmelerinin yeniden canlanması üzerine çatıştı. (link) 24.06.2013”
174
175 Agence France-Presse (@AFP)
AFP’nin belirlenen tarih aralığında paylaştığı toplam 792 tweet içinden Türkiye hakkında 29 Twitter gönderimi bulunmaktadır. AFP Türkiye haberlerini aktarırken link, fotoğraf, etiket, bildirim öğelerinin hepsini kullanmıştır.
Türkiye’deki gelişmeler ağırlıklı olarak link ve fotoğraf eklentisi ile sunulmuştur.
Etiketler zaman öğesini (#breaking, #update), eklenti bilgisini (#PHOTO, #VİDEO,
#INFOGRAPHIC), yer durum bilgisini (#Turkey, #İstanbul, #Taksim), gündem bilgisini (#occupygezi) belirtmek üzere kullanılmıştır. Fotoğraf paylaşımı Gezi olayları sırasında meydana gelen çatışmaları gösterir nitelikte tercih edilmiştir. Haber kaynaklarına ve ağlarına (@FulyaOzerkan, @longari, @Munjaz vd.) referans verilerek bildirimde bulunulmuştur (bkz. Tablo 17). AFP Twitter sayfasında Gezi Parkı olaylarında halkın maruz kaldığı polis şiddetini aktarmış, Türkiye hükümetinin resmi açıklamalarına yer vermiş, Twitter kullanıcılarına yönelik müdahaleleri dile getirmiştir.
Tablo 17. AFP Twitter Sayfası Nicel Değerleri
Tweet (t) Link (http) Fotoğraf (pic.) Etiket (#) Bildirim (@)
29 17 8 18 6
“#Fotoğraf: Gösteriler devam ederken, göstericiler İstanbul-Türkiye’de isyan polisi ile çatışıyor. Hikaye: (link) (fotoğraf) 05.06.2013”
“#Fotoğraf: Türkiye Ankara’da kalabalığı dağıtmak için isyan polisinin panzerli su ve göz yaşartıcı gaz kullanırken göstericilerin kaçışı. (link) 05.06.2013”
“#Foto: Göstericiler Ankara, Kızılay meydanı merkezinde toplanıyor @mlnogari aracılığıyla. (fotoğraf) 09.06.2013”
176
“Türkiye Başbakanı, hükümet karşıtı gösteriler ve polis arasındaki sıcak çatışmalar sonrasında baskı altında. (link) 09.06.2013”
“#Video: Türk hükümeti devam eden gösteri hareketleri için büyük bir sözcü olan sosyal ağlara karşı mücadele ediyor. (link) 10.06.2013”
“#Breaking: Taksim Meydanı gösterilerine Türk isyan polisinin göz yaşartıcı gazı.
11.06.2013”
“#Breaking: Türkiye Başbakanı göstericiler için daha fazla tolerans gösterilmeyeceğini söylüyor. 11.06.2013”
177 BBC News World (@BBCWorld)
BBC’nin Twitter sayfasında toplam 585 tweet paylaşılmış, Türkiye hakkında 43 tweet yer almıştır. BBC Türkiye’deki Gezi olayları ile ilgili anlık gelişmeleri duyururken link, fotoğraf, etiket, bildirim öğelerinin hepsini kullanmıştır. Fotoğraflar ülkedeki iç olayları göstermeye yöneliktir. Etiketler yer durum bilgisini (#Turkey,
#Taksim, #İzmir), gündem bilgisini (#Gezi, #occupygezi) belirtmek üzere kullanılmıştır. Bildirimlerde haber kaynaklarına ve ağlarına (@BBCNewsGraphics,
@selingirit vd.) referans gösterilmiştir (bkz. Tablo 18). BBC Twitter sayfasında polisin halka orantısız müdahalesini duyurmuş, Avrupa Birliği’nin bu konuda Türkiye’ye yaptığı uyarıyı aktarmıştır. BBC Türkiye hükümetinin gösteriler karşısındaki tutum ve açıklamalarına yer vermiş, ayrıca basın çalışanlarına yönelik baskı ve kısıtlamaların endişe verici olduğunu aktarmıştır.
Tablo 18. BBC Twitter Sayfası Nicel Değerleri
Tweet (t) Link (http) Fotoğraf (pic.) Etiket (#) Bildirim(@)
43 40 7 23 6
“Fotoğraflarda: Türkiye gösterileri şiddetli çatışmalar ve polis tarafından ateşlenen gazlar ile ikinci gününe giriyor. (link) 01.06.2013”
“BB Erdoğan - Hükümet karşıtı gösteriler bir Türk baharını temsil etmemektedir.
(link) #Taksim 03.06.2013”
“Türkiye’deki gösterilerde sosyal medya büyük bir rol oynamaktadır. (link) 04.0.2013”
“Avrupa Birliği hükümet karşıtı gösterilere karşı polis şiddetini soruşturmaya zorladı. (link) 07.06.2013”
178
“Binler Taksim Meydanı’nda toplanıyor. (link) 09.06.2013”
“Duran adam İstanbul’daki Türk göstericilere ilham veriyor. (link) 18.06.2013”
“BBC, gazetecilere gözdağı vermek için Türk otoriteler tarafından bir kampanyayı endişe verici bulduğunu söylüyor. (link) #Turkey 24.06.2013”
179 Al Jazzerra English (@AJEnglish)
El-Cezire Twitter sayfasını en etkin kullanan yayın kuruluşu olarak, belirlenen tarih aralığında toplam 2276 tweet paylaşmış, Türkiye hakkında 70 tweet gönderiminde bulunmuştur. El-Cezire Twitter sayfasında Türkiye ile ilgili fotoğraf paylaşımı yer almazken, 17 etiket ve 10 bildirim kullanılmıştır. Etiketler yer durum bilgisini (#Turkey), gündem bilgisini (#occupygezi) belirtmek için kullanılmıştır.
Bildirimlerde haber ağlarına (@AJListeningPost, @AJEnglish vd.) referans verilmiştir (bkz. Tablo 19). El-Cezire Twitter sayfasında halka yönelik polis şiddetini duyurmuş, resmi açıklamalara yer vermiştir. Gezi Parkı olaylarını Ortadoğu’daki diğer toplumsal hareketler ile karşılaştırmış, gösterilere katılanların taleplerini dile getirmiştir. Türkiye’deki anlık gelişmeleri link üzerinden aktarmayı tercih eden El-Cezire, Gezi olaylarıyla ilgili çeşitli analizlere yer vermiştir.
Tablo 19. El-Cezire Twitter Sayfası Nicel Değerleri
Tweet (t) Link (http) Fotoğraf (pic.) Etiket (#) Bildirim(@)
70 70 Yok 17 10
“Yeni hükümet karşıtı gösteriler Türkiye’yi vurdu. (link) 01.06.2013”
“Türkiye kitlesel gösterilerin maliyetini hesaplıyor. (link) 02.06.2013”
“Türkiye Başbakanı aşırı güç kullanımı için özür diliyor. (link) 04.06.2013”
“Ana hatlarıyla: Ana akım medyayı atlatarak Türkleri tweet atmak. (link) 04.06.2013”
“@AJStream’de 1930GMT: Türkiye’de sakinliğin sağlanması için neyin yapılmasına ihtiyaç var? #Turkey (link) #OccupyGezi 04.06.2013”
“Türkiye gösterileri özüre rağmen devam ediyor. (link) 05.06.2013”
180
“Görüş: Tahrir’den Taksim Meydanı’na… (link) 05.06.2013”
“Türk polisi Ankara’da göstericilere göz yaşartıcı gaz sıktı. (link) 05.06.2013”
“Video: Türkiye göstericileri politik etiketleri reddediyor. 19.06.2013”
“Erdoğan’ın muhafazakâr manevrası ateşi çekiyor. 10.06.2013”
“Düzinelerce insan polis baskınıyla tutuklandı. 18.06.2013”
“@AJEnglish’de: Davutoğlu ülkesinde devam eden gösteriler ve hükümetin ele aldığı diğer konular hakkında konuşuyor. 20.06.2013”
181 AKKULIS (@AKKULIS)
AKP’nin çevrimiçi resmi hesaplarından bir tanesi olan AKKULIS tarafından belirlenen tarih aralığında toplam 2090 tweet atılmıştır. AKKULIS sayfası Twitter kullanımında link, fotoğraf, etiket, bildirim unsurlarından yararlanmış, gazetecilere, yurt içi ve yurt dışı siyasetçilere yönelik bildirimlerde (@can_atakli,
@amberinzaman, @cakir_rusen, @ulusalkanal, @David_Cameron, @samiltayyar27,
@06melihgokcek, @hc_huseyincelik, @kilicdarogluk, @CHP_online,
@AkTanitimMedya) bulunmuştur. Fotoğrafların kullanımı parti genel başkanına ve miting alanlarına ilişkindir. Lider imajına ve parti gündemine yönelik etiketler (#seninleyizerdogan, #tayyibiyedirmeyiz, #DünyaLideriErdogan, #WeAreErdogan,
#DikDurEğilmeBuMilletSeninle, #YouCantStopTurkishSuccess, #stoplyingCNN,
#İngiltereAdınaAjanlıkYapmaSelinGirit, #boykotbaşlıyor) açılmıştır. Fotoğrafların kullanımı genellikle genel başkan ve miting alanlarına ilişkindir (bkz. Tablo 20).
AKKULIS Twitter sayfasında Gezi Parkı olayları ile ilgili resmi yetkililerin görüş ve açıklamaları, parti icraatları yer almıştır. Gezi Parkı yerine yapılacak olan AVM, şehir müzesi, meydan düzenlenmesi gibi projeler duyurulmuştur. Öte yandan Gezi Parkı halka ait bir mesele olarak değil, dış devletlerin ve faiz lobisinin bir oyunu olarak değerlendirilmiştir. Gezi olaylarını duyuran ve orantısız polis şiddetini bildiren yurttaşlar, gazeteci ve diplomatlar birer ajan, virüs veya provokatör olarak nitelendirilmiştir.
Tablo 20. Akkulis Twitter Sayfası Nicel Değerleri
Tweet (t) Link (http) Fotoğraf (pic.) Etiket (#) Bildirim (@)
2090 113 274 535 996
182
“Sivil giyinip elinde sopayla milleti kovalayan polis olamaz! Bunlara izin veren
‘müdürler, amirler’ art niyetlidir. Asla kabul etmiyoruz! 04.06.2013”
“İstanbul megapolüne yakışır cıvıl cıvıl bir Taksim meydan düzenlemesi yapıyoruz.
#cokilerigidiyoruz 06.06.2013”
“Başbakan: Türkiye demokratik bir ülkedir. Bizi millet getirdi, götürecekse millet götürür, başkası değil. #DikDurEğilmeBuMilletSeninle 07.06.2013”
“Başbakan: Polisimiz, askerimiz, korucularımız bugüne kadar nasıl mücadele ettiyse buna devam edecektir. 09.06.2013”
“İyi oldu, içimizdeki virüsleri gördük, tanıdık. Meğer ne kan emiciler varmış içimizde. Bundan sonra yaşamak için dilenmek zorunda kalacaklar! 09.06.2013”
“Başbakan: Biz AVM dedik diye sanki tek alternatifmiş gibi olabilir.
Arkadaşlarımız çalıştılar şehir müzesi olarak bütününü değerlendireceğiz.
11.06.2013”
“H. Çelik: Çevreci olup Park’ta eylem yapan genç kardeşlerime sesleniyorum: Bir an önce parkın boşaltılması gerekiyor. 12.06.2013”
“Devam edin bre. Gösteriler 48 saat daha devam ederse, Türkiye’nin Erdoğan’ı Britanya Monarşisi’ne müdahale edecek. #occupylondon 12.06.2013”
“Provokatör, utanın kendinizden @camanpour 18.06.2013”
183
184 CHP online (@CHP_online)
Siyasal partiler arasında Twitter’ı en aktif kullanan CHP’nin resmi çevrimiçi sayfasında, belirlenen tarih aralığında toplam 5508 tweet paylaşılmıştır. CHP Gezi Parkı olayları ile ilgili anlık gelişmeleri duyururken link, fotoğraf, etiket, bildirim öğelerinin hepsini kullanmıştır. Bildirimler (@BBCWorld, @guardian,
@gazetesozcu, @hurriyet, @radikal, @cnnturkcom, @muhalifgazete, @ladyimam,
@BerxwedanYARUK, @LeventUzumcu, @fsayofficial, @CHPHalk, @CHPGenc,
@CHPTV, @vekilince, @aykuterdoğdu) her paylaşımda sıklıkla kullanılmıştır. Bu durum partinin kullanıcı hesapları -ulusal ve uluslararası medya kuruluşları, siyasiler, sanatçılar, bireyler- ile karşılıklı etkileşiminin yoğun olduğunu göstermektedir.
Etiketler halkın gündemine yönelik olarak (#direngeziparkı, #GeziParkıCanlaBasla,
#direngeziseninleyiz, #duranadam, #Cevapver) açılmıştır (bkz. Tablo 21). CHP Twitter’da Gezi Parkı olaylarının hak ihlallerinden ötürü uluslararası mesele haline dönüşmesini, dış kamuoyunda bulduğu yankıyı dile getirmiştir. Hükümetin politikalarını ve halka yönelik polis şiddetini eleştirmiş, halk kesimlerine ise şiddete yönelmemeleri konusunda uyarıda bulunmuştur. Demokrasinin bir uzlaşma rejimi olduğu görüşünü tekrarlamış, BM ve AP gibi uluslararası birimlerin ‘demokrasinin geliştirilmesi’ önerisine dikkat çekmiştir.
Tablo 21. CHP Online Twitter Sayfası Nicel Değerleri
Tweet (t) Link (http) Fotoğraf (pic.) Etiket (#) Bildirim (@)
5508 1656 1439 708 6591
185
“Dünyadaki yabancı gençler “Türkiye yalnız değilsin” kampanyası başlattı. Twitter yıkılıyor. (fotoğraf) 01.06.2013”
“@tturenc: Bugün Paris’de Eyfel Kulesi’nin altında, Londra’da Hyde Park’da da eylem var.” 01.06.2013”
“@metinfeyzioglu: Seyyar hastanede avukatlar şikâyetleri topluyor, hekimler yaralılara acil müdahale ediyor. (fotoğraf) 02.06.2013”
“Yapmayın, yaptırmayın lütfen; 1-şiddet kesinlikle yok 2-parti yandaşlığı 3-yanlış bilgilendirme 4-provokasyon 5-küfürlü slogan 03.06.2013”
“@CHPHallk: Genel Başkan @kilicdarogluk ‘Gezi Parkı’ndaki gençlerin ellerinde kitap, şarkı söylüyorlar ve parklarına sahip çıkıyorlar.’ 04.06.2013”
“@gunaydingokhan: Polis teröründe gözünü kaybeden Çankaya Belediyesi çalışanı Muharrem Dalsüren’i ziyaret ettik. (fotoğraf) 04.06.2013”
“@CetinSoysalCHP: Demokrasi uzlaşma rejimidir, dayatma rejimi değildir: (link) 07.06.2013”
“@CHPHalk: RT @ES_SERDAR IMF’ye borç bitti diyorlar ama dünya bankasından alınan krediden hiç bahsetmiyorlar.” (fotoğraf) 10.06.2013”
“@azizcelik: Bir taklit kışla ve avm inadı uğruna 4 insan can verdi, binlercesi yaralandı. Utanın artık. #DirenGeziSeninleyiz” 12.06.2013”
“@GayeUsluer: “@ozge_mumcu: insanların can güvenliği her türlü siyasetin üstünde tutulmalıdır.” 15.06.2013”
186
187 MHP @MHP_Bilgi
MHP resmi Twitter sayfasında belirlenen tarih aralığında toplam 463 tweet paylaşılmıştır. MHP Gezi hakkında görüşlerini link eklentisi ile aktarmış, bildirime fazla yer vermemiştir. Etiketler (#TürküKeseneOneMinuteDesene,
#BizMilliyetçiHareketPartiliyiz) parti görüşünü belirtmek üzere kullanılmıştır.
Fotoğraflar parti genel başkanı ve miting alanları ile ilgili seçilmiştir (bkz. Tablo 22).
MHP Twitter’da Gezi Parkı ile Atatürk Kültür Merkezi’nin yıkılması projesini eleştirmiş, halka yönelik olarak uygulanan şiddet politikasının şiddeti arttıracağını ifade etmiş, öte yandan yurttaşları da şiddete başvurmamaları yönünde uyarmıştır.
MHP halkın taleplerini görmezden gelen bir yönetimin seçimle değişmesi gerektiğini ifade etmiştir.
Tablo 22. MHP Bilgi Twitter Sayfası Nicel Değerleri
Tweet (t) Link (http) Fotoğraf (pic.) Etiket (#) Bildirim (@)
463 337 15 29 2
“MHP’li Yalçın: Şiddet politikası şiddeti doğurur ve rüzgar eken fırtına biçer. (link) 02.06.2013”
“MHP’li Vural: Böyle bir zorbalık olur mu! (link) 01.06.2013”
“Değerli ülküdaşlarımız; sosyal medyada yapılan çeşitli çağrılarla gönüldaşlarımız çatışmaların içine çekilmeye çalışılmaktadır. (link) 03.06.2013”
“AKM’den ne istemekte, bu binanın neresi kendisini rahatsız etmektedir? İsminin başında Atatürk olmasından mı gocunmaktadır? Devlet Bahçeli 04.06.2013”
“AKP’nin görevden alınacağı tek yer sandıktır! (link) 04.06.2013”
“Türkiye’de bir iktidar yenilenmesine ihtiyaç var. (link) 09.06.2013”