2. KURAMSAL ÇERÇEVE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR
2.4. İlgili Araştırmalar
2.4.2. Mantıkdışı İnançlarla İlgili Yurt Dışında Yapılan Araştırmalar
Marcotte (1996), yaptığı araştırmada ergenlerde mantıkdışı inançlarla ile depresyon arasındaki ilişkiyi incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre 11-12 yaş
25 grubunda bulunan depresyondaki ergenlerde, engellenme eşiğinin düşük olmasıyla ilgili mantıkdışı inançlar, araştırmadaki diğer ergen gruplarından daha yüksek bulunmuştur.
Araştırmanın diğer bir sonucuna göre genel mantıkdışı inançlar 11 ile 18 yaş grubundaki ergenlerde farklılaşma göstermemiştir.
Yapılan başka bir araştırmada da ergenlerin öfke, saldırganlık ve mantıkdışı inançları arasındaki ilişkiye bakılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre mantıkdışı inançların alt boyutları olan kurallara ve çalışmaya karşı engellenme eşiği düştükçe, saldırganlığın alt boyutu olan fiziksel saldırganlığın yükseldiği bulunmuştur.
Araştırmanın bir başka sonucuna göre ise kurallara karşı engellenme eşiğiyle ilgili mantıkdışı inançlar arttıkça öfkenin arttığı bulunmuştur (Fives, 2003).
Hamidi ve Hosseini (2010), yaptıkları araştırmada, ergenlerdeki mantıkdışı inançlar ile sosyal, duygusal ve akademik uyum arasındaki ilişkileri incelenmiştir.
Araştırma sonuçlarına göre, ergenlerin mantıkdışı inançlarının alt boyutları olan değişime karşı umutsuzluk ve suçlamayla ilgili düzeyleri artarken, sosyal, duygusal, akademik uyumun tüm boyutlarının düştüğü bulunmuştur.
Silverman ve Digiuseppe (2011), 9-13 yaşları arasında olan öğrencilerle bir araştırma yapmıştır. Araştırma sonucuna göre duygusal ve davranışsal problemi olan öğrencilerin mantıkdışı inançlarının, duygusal ve davranışsal problemi olmayan öğrencilerden daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Yapılan diğer bir araştırmada ergenlerde, öfke, saldırganlık ve mantıkdışı inançlar arasındaki ilişki incelenmiştir (Fives, Kong, Fuller ve DiGiuseppe, 2011).
Araştırma sonuçlarına göre öfkeli ve saldırgan olan ergenlerin engellenmeye karşı düşük toleranslı olmayla ilgili mantıkdışı inançlara sahip olduğu bulunmuştur. Düşük benlik saygısı ve saldırganlık ile mantıkdışı inançlar arasında bir ilişki bulunamamıştır.
Araştırmanın bir diğer sonucuna göre ise, öfke düzeyi yüksek olan ergenlerin, benlik saygısının düşük olmasıyla ilgili mantıkdışı inançlarının da yüksek olduğu belirlenmiştir.
Baghteyfouni, Raoufi, Asadihaghighat, Mahmodian ve Khaledian (2014), bilgisayar oyunları kullanıcısı liseli öğrenciler ile normal öğrencilerin saldırganlık ve mantıkdışı inançlarını araştırmışlardır. Araştırma sonuçlarına göre bilgisayar oyunlarını
kullanıcısı öğrencilerde saldırganlık ve mantıkdışı inanç düzeyi, normal öğrencilere göre daha yüksek bulunmuştur.
Yapılan bir başka araştırmada (Bester, 2014) lise öğrencilerindeki grup baskısı ile mantıkdışı inançlar arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma sonucuna göre mantıkdışı inanç düzeyindeki artışla birlikte grup baskısının da arttığı bulunmuştur.
Fasciani (2015), ergenlerle yaptığı araştırmada mantıkdışı inançlar ile sınav kaygısı arasındaki ilişkiyi incelenmiştir. Araştırma sonucuna göre mantıkdışı inançlar arttığında sınav kaygısının da arttığı bulunmuştur.
Kulkarni ve Patwardhan, (2015), ergen kızlarda mantıkdışı inançlarla psikolojik anlamda iyi oluş arasındaki ilişki incelenmiştir. Yapılan araştırma soncunda mantıkdışı inançların artmasıyla psikolojik anlamda iyi oluşun azaldığı bulunmuştur.
Ern ve Yaacob (2017), mantıkdışı inançları tartışmanın, yani mantıkdışı inançları tartışma tekniğinin ergen kızların benlik saygısını nasıl etkilediğiyle ilgili bir araştırma yapmışlardır. Yapılan araştırma sonucunda mantıkdışı inançlarında tartışma tekniğinin ergen kızlar için fayda verdiği, onların benlik saygısını daha da iyileştirdiği sonucuna ulaşılmıştır. ,
Yurt dışında yapılan araştırmalara bakıldığında yurt içinde olduğu gibi mantıkdışı inançların birçok değişkenle ilişkisinin olduğu görülecektir. Bunları;
akademik motivasyon, sınav kaygısı, öfke, saldırganlık, sosyal, duygusal, akademik uyum, yaş depresyon, oyun bağımlılığı, benlik saygısı ve davranış sorunları olarak belirtebiliriz. Buradan da anlaşılan mantıkdışı inançların birçok değişkenle ilişkisinin olduğu gerçeğidir. Bernard (2011), da mantıkdışı inançların geniş yelpazede birçok değişkenle(aşk, evlilik, boşanma, cinsellik, depresyon, benlik saygısı, anne baba davranışları) ilişkisi olduğunu belirtmiştir. Bu yüzden mantıkdışı inançların diğer değişkenlerle ilişkisi incelenirken bu durumun gözönünde bulundurulması ve ADDT’nin kalbi konumunda olan mantıkdışı inançların daha farklı değişkenlerle ilişkisine bakılmasında fayda vardır. Ayrıca Ellis, David ve Lynn (2010), mantıkdışı inançların geçmiş zamanlardan beri var olduğunu, ama farklı adlarla belirtildiğini ve evrensel olduğunu belirtmişlerdir. Yurt dışında yapılan çalışmalarla yurt içinde yapılan çalışmaların bazılarında ortak değişkenlerin olduğu görülmüş ve aynı zamanda benzer sonuçlar verdiği ortaya çıkmıştır. Yurt dışında yapılan çalışmalar tek bir ülkede
27 yapılmamıştır. Buradan çıkan sonuçlar da Ellis, David ve Lynn (2010)’un belirttiği gibi mantıkdışı inançların evrenselliği özelliğiyle ilgili görüşleriyle uyumludur. .
28 3. YÖNTEM
Bu bölümde, araştırmanın modeli, araştırma grubu, veri toplama aracı ve verilerin analizi ile ilgili bilgiler yer almaktadır.
3.1. Araştırmanın Modeli
Bu araştırmada ergenlik dönemindeki öğrencilerin mantıkdışı inançlarına etki eden demografik değişkenler ve anne baba davranışlarını incelemek amacıyla ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır.
Tarama modellerinden olan ilişkisel tarama modeli, iki ve daha çok sayıdaki değişken arasındaki ilişkileri belirlemek için ve de eğer ilişki varsa bunun hangi yönde olduğunun saptanması için kullanılır (Balcı, 2015).
3.2. Araştırma Grubu
Araştırma grubunu, 2015-2016 eğitim öğretim yılında 6. 7. ve 8. Sınıflarda okuyan 220 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma grubu için Konya ili merkez ilçeleri olan Selçuklu, Meram ve Karatay’da bulunan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı 3 farklı ortaokul seçilmiştir. Araştırma grubunun demografik özellikleri Çizelge 1’de verilmiştir.
29 Çizelge 1
Araştırma Grubunun Demografik Özellikleri
Değişken Frekans(f) Yüzde(%)
Yaş ( = 13.02 Ss= 0.80)
12 68 30.9
13 80 36.4
14 72 32.7
Toplam 220 100.0
Cinsiyet
Kız 72 32.7
Erkek 148 67.3
Toplam 220 100.0
Algılanan Ders Başarısı
Başarılıyım 79 35.9
Orta düzeyde başarılıyım 141 64.1
Toplam 220 100.0
Araştırma 276 öğrenciyle gerçekleştirilmiş, ancak ölçek maddelerinin çoğunu boş bırakan, ölçekleri uygun doldurmayan, çoklu regresyonda uç değerleri olan ve normal dağılımın dışında kalan 56 katılımcı analize dâhil edilmemiştir. Buna göre 220 öğrencinin %67.3’ü (148) erkek, %32.7’si (72) kızdır. Öğrencilerin yaşları 12 ile 14 arasında değişmekte olup, yaşlarının ortalaması 13.02 (ss=0.80)’dir. Algılanan ders başarısına göre başarılıyım diyen öğrenci sayısı %35.9 (79), orta düzeyde başarılıyım diyen öğrenci sayısı %64.1 (141)’dir.
3.3. Veriler ve Toplanması
Araştırmada ergenlere ilişkin genel bilgiler elde etmek için “Demografik Bilgi Formu”; ergenlerin mantıkdışı inançlarını tespit edebilmek için “Ergenler İçin Mantıkdışı İnançlar Ölçeği (Bireysel Düşünceler Ölçeği)” ; ergenlerin algıladıkları anne baba davranışları için “Leuven Algılanan Ana Babalık Ölçeği/Ergen Sürümü”
kullanılmıştır. Kullanılan veri toplama araçları hakkında aşağıda bilgi verilmiştir.
3.3.1. Demografik Bilgi Formu
Demografik bilgi formu katılımcıların yaş, cinsiyet ve algılanan okul başarısıyla ilgili bilgilerin elde edilmesine yönelik olarak araştırmacı tarafından hazırlanmıştır.
3.3.2. Ergenler İçin Mantıkdışı İnançlar Ölçeği (Bireysel Düşünceler Ölçeği)
Ergenlerin mantıkdışı inanç düzeyini belirlemek için Çivitçi (2006c) tarafından geliştirilmiştir. Ergenler İçin Mantıkdışı İnançlar Ölçeği (EMİÖ), olumlu ifadelerin olduğu 21 maddeden oluşmaktadır. Ölçek başarı talebi, rahatlık talebi ve saygı talebi olmak üzere üç faktörden oluşmaktadır. Başarı talebi alt boyutu ergenlerin hayatta mutlaka başarılı olmaları ve kazanmalarıyla, rahatlık talebi alt boyutu ergenlerin hayat koşullarının mutlaka rahat ve kolay olmasıyla, saygı talebi alt boyutu ise ergenlerin çevresi veya arkadaşları tarafından mutlaka onaylanması, onlar tarafından saygı görmesiyle ilgili mantıkdışı inançlarını ifade etmektedir. Başarı talebi alt ölçeğinde 8 madde, rahatlık talebi alt ölçeğinde 7 madde ve saygı talebi alt ölçeğinde 6 madde bulunmaktadır. Ölçekten alınan yüksek puan mantıkdışı inanç düzeyinin de yüksek olduğunu göstermektedir. Ölçekten alınabilecek değerler başarı talebi alt ölçeği için 8-40; rahatlık talebi alt ölçeği için 7-35 ve saygı talebi alt ölçeği için de 6-30 puanları arasında değişmektedir. EMİÖ’nün yapı geçerliği çalışmasında faktör analizi yapılmış, faktör yükleri .69 ile .40 arasında değişen ve toplam varyansın %33’ünü açıklayan üç faktör elde edilmiştir. Ölçek maddelerinin yer aldıkları alt ölçekle olan madde test korelasyonları .68 ile .28 arasında değişmektedir.
EMİÖ’nün üç hafta arayla iki kez uygulanmasından elde edilen kararlılık katsayısı başarı talebi alt ölçeği için .84, rahatlık talebi alt ölçeği için .75 ve saygı talebi alt ölçeği için .67 bulunmuştur. Ölçeğin iç tutarlık (Cronbach alfa) katsayıları da başarı talebi alt ölçeği için .62, rahatlık talebi alt ölçeği için .61 ve saygı talebi alt ölçeği için .57’dir.
Sonuç olarak EMİÖ’nün, 6,7 ve 8. Sınıf öğrencilerinin mantıkdışı inançları için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.
31 3.3.3. Leuven Algılanan Ana Babalık Ölçeği Ergen Sürümü (LAABÖ/Ergen)
Soenens, Beyers ve Goossens (2004) tarafından, anne baba davranışlarının ergenler üzerindeki somut ve belirgin etkisini belirlemek ile ergenlerin algıladığı ana baba davranışlarını tespit etmek için geliştirilmiş bir ölçektir. Dört boyutu vardır;
duyarlılık, davranışsal denetim, psikolojik kontrol ve özerklik desteğidir. Puanlaması bu dört boyuta göre yapılmaktadır (akt. Sevim, 2014). Duyarlı olmak anne babanın çocuğuna sıcak, destekleyici, kabul edici davranması, davranışsal denetim iletişim kanallarını kullanarak çocuğun davranışları için sağlıklı sınırlar belirlemek ve takip etmektir. Psikolojik kontrol çocuğun düşünce süreçlerini, kendini ifade etmesini, anne babasına bağlanmasını olumsuz etkileyen ebeveyn davranışlarıyken, özerklik desteği de anne babanın ergenin kendisini sağlıklı olarak ifade etmesi, ergene demokratik bir tutumla yaklaşması yoluyla özerkliğini yaşamasını içeren davranışlarını içerir.
Türkçeye uyarlaması Sevim (2014), tarafından yapılmıştır. LAABÖ ergen sürümünün faktör yapısı ve iç tutarlılık güvenirliğini belirlemek için 14-23 yaş arası 643 gençten bilgi toplanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda dört faktörlü model (duyarlılık, davranışsal denetim, psikolojik kontrol ve özerklik desteği) hem anne (x2=646.94, SRMR=.06, CFI=.97, RMSEA=.06) hem baba (x2=647.88, SRMR=.07, CFI=.96, RMSEA=.07) formu için doğrulanmış, ama orijinal ölçekte olan 28 madde sayısı ergen anne sürümünde 21, ergen baba sürümünde 19 olmuştur. Ölçekte likert tipi 5 seçenek vardır. Ölçeğin iç tutarlılık katsayıları ergen anne sürümünde duyarlılık .88, davranışsal denetim .58, psikolojik kontrol .81, özerklik desteği .72 çıkarken ergen baba sürümünde duyarlılık .91, davranışsal denetim .78, psikolojik kontrol .77 ve özerklik desteği .67 çıkmıştır.
Sonuç olarak Leuven Algılanan Ana Babalık Ölçeği Ergen Sürümünün Türkçe’ ye uyarlanmasıyla ilgili araştırmanın geçerlilik ve güvenirliğinin doyurucu bir düzeyde olduğu belirlenmiştir.
3.4. İşlem
Araştırmada verilerin toplanmasından önce çalışma izni Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nden alınmıştır. Araştırma için gerekli izin alındıktan sonra uygulama yapmak için okullara gidilmiştir. Veri toplama araçlarının uygulanması sınıf ortamında ve araştırmacının kontrolünde yapılmıştır. Uygulama öncesi katılımcılara hem sözlü
hem de yazılı olarak araştırma hakkında bilgilendirme yapılmış ve araştırmaya katılmak isteyen öğrencilerin de ayrıca onayları alınmıştır. Her okuldan yukarıda tanıtılan ölçme araçlarının bulunduğu veri toplama formları kullanılarak veriler toplanmıştır. Yaklaşık olarak bir ders saati içerisinde uygulama tamamlanmıştır. Uygulama sırasında öğrenciler tarafından sorulan her soru cevaplanmıştır.
3.5. Verilerin Analizi
Ergenlerin mantıkdışı inançlarının cinsiyete ve algılanan ders başarısına göre farklılaşma durumu için t-testi, mantıkdışı inançlarını yordayan değişkenlerin belirlenmesi amacıyla da standart çoklu doğrusal regresyon analizi gerçekleştirilmiştir.
Araştırmada t testi için gerekli olan koşulların karşılanıp karşılanmadığı incelenmiştir. Ortalama puanları yapılacak örneklemlerin ilişkisiz, varyansların homojen (p>.05) olduğu, bağımlı değişkenin aralık ölçeğinde ve verilerin normal dağıldığı belirlenmiştir.
Çoklu regresyon analizi aralarında ilişki olduğu belirlenen en az üç değişkenden birinin yordanan, en az ikisinin de yordayan değişken olarak atandığı ve bu değişkenlerin aralarındaki ilişkinin matematiksel bir eşitlikle açıklandığı analiz yöntemidir (Büyüköztürk, 2012). Çoklu regresyon analizinde çoklu doğrusal bağlantının ve ardışık bağımlılığın olmaması, uç değerlerin ayıklanması ile dağılımın normal olması gerekmektedir (Seçer, 2015). Çoklu doğrusal bağlantının olmaması için tolerans değerleri .10’dan düşük olmamalı ve varyans artış faktörleri (VIF) değerleri 10’dan düşük olmalıdır. Araştırmada tolerans değerleri .46 ile .54 arasında ve varyans artış faktörü değerleri de 1.85 ile 2.17 arasında değişmektedir. Bu sonuçlara göre değişkenler arasında çoklu bağlantı sorununun olmadığını belirtebiliriz. Çoklu bağlantılılık değerleri çizelge 2’de verilmiştir.
33 Çizelge 2
Çoklu Bağlantılılık İstatistikleri
Model VIF Tolerans
Sabit
Anne duyarlılık 1.85 .54
Anne davranışsal denetim 2.15 .46
Anne psikolojik kontrol 1.93 .52
Anne özerklik desteği 2.15 .47
Baba duyarlılık 1.85 .54
Baba davranışsal denetim 2.26 .44
Baba psikolojik kontrol 1.86 .54
Baba özerklik desteği 2.17 .46
Ardışık bağımlılığın olmaması için Durbin Watson değerinin 1 ile 3 arasında olması beklenir. Araştırmada modellere ilişkin Durbin Watson değerleri 2.00 ile 2.12 arasında değişmektedir. Bu sonuçlara göre bağımsız değişkenler arasında ardışık bağımlılık olmadığını söyleyebiliriz. Uç değerlerinin ayıklanması için değişkenlerin puanları z puanlarına çevrilmiş ve -3 ile +3 arasındaki değerlerden farklı olan 8 ölçüm veri analizinden çıkartılmıştır. Ayrıca Mahalanobis uzaklık değerleri incelenmiş ve sonra yapılan değerlendirmede kritik ki-kare değerinden (p= .001 ve x2=26.13) büyük olan 9 ölçüm analiz dışı bırakılmıştır. Dağılımın normalliği için basıklık ve çarpıklık katsayılarına bakılmış ve değerlerin -1 ile +1 arasında olduğu bulunarak normal dağılıma uygun olduğu belirlenmiştir. Bununla ilgili değerler çizelge 3’te verilmiştir.
Çizelge 3
Temel Değişkenlere İlişkin Betimsel İstatistikler
Değişkenler N Ss Basıklık Çarpıklık
Başarı Talebi 220 20.14 5.82 -.39 .40
Rahatlık Talebi 220 13.92 5.18 .20 .84
Saygı Talebi 220 25.48 3.57 .10 -.80
Anne duyarlılık 220 30.56 4.42 -.02 -.96
Anne davranışsal denetim 220 13.21 3.77 -.56 -.27
Anne psikolojik kontrol 220 10.45 4.64 .01 .76
Anne özerklik desteği 220 19.17 4.03 -.38 -.43
Baba duyarlılık 220 29.40 4.90 .23 - .96
Baba davranışsal denetim 220 10.72 3.64 -.57 .28
Baba psikolojik kontrol 220 8.40 3.76 .27 .81
Baba özerklik desteği 220 14.60 3.36 -.79 -.15
Çizelge 3’de sunulan sonuçlar incelendiğinde değişkenlere ait basıklık ve çarpıklık değerlerinin -1 ile +1 arasında olduğu görülecektir. Bu sonuçlara göre araştırma değişkenlerinin normal dağılıma uygun olduğu söylenebilir.
Sonuç olarak çoklu doğrusal bağlantı için değerlerin uygun aralıkta olduğu, ardışık ilişkinin olmadığı, uç değerlerin ayıklandığı ve dağılımın normal olduğu görülmüştür. Buna göre çoklu regresyon analizinin varsayımlarının sağlandığını söyleyebiliriz.
35 BÖLÜM 4
4. BULGULAR VE YORUMLAR
Bu bölümde öncelikle araştırmanın alt amaçları doğrultusunda analiz edilen verilere ilişkin bulgular sunulmuş, daha sonra alanyazında yapılmış olan araştırmalar kapsamında bulgulara ilişkin olarak yorumlara yer verilmiştir.
4.1. Bulgular
Bu bölümde araştırma sorularını yanıtlamak amacıyla yapılan t testleri ve çoklu regresyon analizleri sonucunda elde edilen bulgulara yer verilmiştir. Bulgular araştırma sorularına göre açıklanmıştır.
Araştırtmanın birinci sorusu olan ergenlerin mantıkdışı inançları cinsiyetlerine göre farklılaşmakta mıdır sorusunu yanıtlamak amacıyla t testi yapılmıştır. Analizler mantıkdışı ölçeğinin üç ayrı boyutuna göre yapılmıştır. T testi sonuçları çizelge 4’de gösterilmektedir.
4.1.1. Mantıkdışı İnançlar lçeği Puanlarının Cinsiyete Göre Bağımsız Gruplar İçin T-Testi Analizi Bulguları
Mantıkdışı inançlar ölçeği puanlarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğini incelemek amacıyla yapılan bağımsız gruplar için t-testi sonuçları Çizelge 4’te gösterilmiştir.
Çizelge 4
Mantıkdışı İnançlar Ölçeği Puanlarının Cinsiyete Göre T-Testi Sonuçları
Bağımsız Bağımlı N Ss sd t p
Değişken Değişken
Kız Başarı 148 20.70 5.66 218 2.04 .04*
Erkek Talebi 72 19.00 6.02
Kız Rahatlık 148 14.10 5.21 218 0.75 .45
Erkek Talebi 72 13.54 5.12
Kız Saygı 148 25.64 3.57 218 1.66 .33
Erkek Talebi 72 25.14 3.58
*p<.05
Çizelge 4’te ergenlik çağındaki öğrencilerin cinsiyete göre mantıkdışı inanç puanları incelendiğinde, başarı talebi puanları cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermektedir, t(218)= 2.04, p<.05. Kız öğrencilerin başarı talepleriyle ilgili mantıkdışı inançları( =20.70), erkek öğrencilerinkine göre( =19.00) daha yüksektir. Yani kız öğrenciler erkek öğrencilere göre, hayatta mutlaka başarılı olmak ve kazanmakla ilgili daha fazla mantıkdışı inançlara sahiptirler. Rahatlık talebi t(218)= 0.75. p>.05 ve saygı talebi puanları t(218)=1.66. p>.05 cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Bu bulgular ergenlerin mantıkdışı inançlarından sadece başarı talebiyle ilgili olanlarının, cinsiyete göre farklılık gösterdiği şeklinde yorumlanabilir.
Araştırmanın ikinci sorusu olan ergenlerin mantıkdışı inançları algılanan ders başarısına göre farklılaşmakta mıdır sorusunu yanıtlamak amacıyla t testi yapılmıştır.
Algılanan ders başarısını belirlemede öğrencilere kendilerini nasıl algıladıkları sorulmuştur. Verilen yanıtlara göre derslerimde başarılıyım ve orta düzeyde başarılıyım diyen öğrenciler olurken başarısızım diyen öğrenci olmamıştır. Analizler mantıkdışı ölçeğinin üç ayrı boyutuna göre yapılmıştır. T testi sonuçları çizelge 5’te gösterilmektedir
37 4.1.2. Mantıkdışı İnançlar Ölçeği Puanlarının Algılanan Ders Başarısına Göre
Bağımsız Gruplar İçin T-Testi Analizi Bulguları
Mantıkdışı inançlar ölçeği puanlarının katılımcıların algılanan ders başarısına göre farklılık gösterip göstermediğini incelemek amacıyla yapılan bağımsız gruplar için t-testi sonuçları Çizelge 5’te gösterilmiştir.
Çizelge 5
Mantıkdışı İnançlar Ölçeği Puanlarının Ders Başarısına Göre T-Testi Sonuçları
Çizelge 5’te ergenlik çağındaki öğrencilerin mantıkdışı inanç puanları incelendiğinde, başarı talebi t(218)= .94. p>.05 ,rahatlık talebi t(218)= .09. p>.05 ve saygı talebi puanlarının t(218)=-.93. p>.05 algılanan ders başarısına göre anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir. Bu bulgular ergenlerin mantıkdışı inançlarının algılanan ders başarısına göre farklılık göstermediği şeklinde yorumlanabilir.
Araştırmanın üçüncü sorusu olan, ergenlerin mantıkdışı inançlarını, anne ve baba davranışları (duyarlılık, davranışsal denetim, psikolojik kontrol, özerklik desteği) anlamlı şekilde yordamakta mıdır sorusunu yanıtlamak amacıyla standart çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Analizler mantıkdışı inançlar ölçeğinin üç ayrı boyutuna göre yapılmıştır. Çoklu regresyon analiziyle ilgili sonuçları çizelge 6,7,8 ve 9’da gösterilmektedir
Bağımsız Bağımlı N ss sd t p
Değişken Değişken
Başarılıyım Başarı Talebi 79 20.63 5.73 218 .94 .35
Orta düzeyde başarılıyım 141 19.87 5.88
Başarılıyım Rahatlık Talebi 79 13.96 5.41 218 .09 .93
Orta düzeyde başarılıyım 141 13.89 5.06
Başarılıyım Saygı Talebi 79 25.18 3.55 218 -.93 .35
Orta düzeyde başarılıyım 141 25.65 3.59
4.1.3. Mantıkdışı İnançlar Ölçeği Puanlarının Yordanmasına İlişkin Regresyon Analizi Bulguları
Bu bölümde önce araştırma değişkenlerine ilişkin pearson korelasyon analizi bulguları Çizelge 6’de verilmiştir. Daha sonra ise ergenlerin mantıkdışı inançlarını, anne duyarlılık(AD), anne davranışsal denetim(ADD), anne psikolojik kontrol(APK), anne özerklik desteği (AÖD) ve baba duyarlılık(BD), baba davranışsal denetim(BDD), baba psikolojik kontrol(BPK), baba özerklik desteğinin (BÖD) yordama durumuyla ilgili standart çoklu doğrusal regresyon analizi sonuçları Çizelge 7,8 ve 9’ da sunulmuştur.
4.1.3.1. Araştırma Değişkenlerine İlişkin Pearson Korelasyon Analizi Bulguları
Çoklu regresyon analizine geçmeden önce araştırma değişkenlerine ilişkin pearson ilişki katsayıları Çizelge 6’da verilmiştir.
Çizelge 6
Araştırma Değişkenlerine İlişkin Pearson İlişki Katsayıları
*p<.05
**p<.01
AD ADD APK AÖD BD BDD BPK BÖD BT RT ST
AD 1
ADD -.17* 1
APK -.27** -.11 1
AÖD .36** -.39** -.05 1
BD .59** -.20** -.09 .28** 1
BDD .17* -.70** .10 .34** .32** 1
BPK -.18** -.14* .66** -.03 -.16* .10 1
BÖD .28** -.37** -.01 .69** .37** .42** -.01 1
BT -.07 -.09 .26** -.03 -.02 .08 .27** -.12 1
RT -.21** -.05 .25** -.11 -.18** .09 .26** -.06 .31** 1
ST .06 -.008 .07 .07 .07 .01 .08 .03 .32** .15* 1
39 Çizelge 6 incelendiğinde; başarı talebiyle anne psikolojik kontrol (r= .26 , p<.01) ve baba psikolojik kontrol (r= 27 , p<.01) arasında pozitif yönde anlamlı düşük bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Rahatlık talebiyle anne psikolojik kontrol (r= .25 , p<.01) ve baba psikolojik kontrol (r= .26 , p<.01) arasında pozitif yönde anlamlı, anne duyarlılık (r= -.21 , p<.01) ve baba duyarlılık (r= -.18 , p<.01) arasında negatif yönde anlamlı düşük bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Çizelge 6’ya göre, başarı ve rahatlık talebinde bu ilişkilerin dışında anlamlı ilişki veren herhangi bir sonuç bulunmamaktadır.
Saygı talebi ile bağımsız değişkenler arasındaki korelasyon katsayıları incelendiğinde, saygı talebi ile anne ve baba davranışları arasında herhangi bir anlamlı ilişki bulunmamıştır.
4.1.3.2. Mantıkdışı İnançlar Ölçeği Başarı Talebi Puanlarının Yordanmasına İlişkin Regresyon Analizi Bulguları
Ergenlerin başarı talepleriyle ilgili mantıkdışı inançlarını, anne ve baba davranışlarının (duyarlılık, davranışsal denetim, psikolojik kontrol, özerklik desteği) birlikte yordama durumuyla ilgili standart çoklu doğrusal regresyon analizi sonuçları
Ergenlerin başarı talepleriyle ilgili mantıkdışı inançlarını, anne ve baba davranışlarının (duyarlılık, davranışsal denetim, psikolojik kontrol, özerklik desteği) birlikte yordama durumuyla ilgili standart çoklu doğrusal regresyon analizi sonuçları