LİTERATÜR ARAŞTIRMASI GİRİŞİMCİLİK

Girişimci; denenmemiş ve/veya önceden ortaya çıkarılmamış teknolojileri geliştiren, yenilikçilik (inovasyon) sağlayan, risk alabilen, fırsatlardan en üst seviyede yararlanabilen, birtakım sosyal ve ekonomik unsurları organize edebilen kişilerdir (Cingöz ve Kaya, 2018: 133; Bygrave ve Zacharakis, 2011: 1; Hisrich ve Peters, 1995: 6). Yeni ürün, süreç, ihracat pazarları, hammadde-yarı mamul

111

kaynakları bulan, ekonomik düzeni bertaraf ederek toplumsal değişimi sağlayan dinamik kapitalizmin kahramanıdır (Szirmai vd., 2011: 3).

Uluslararası literatüre bakıldığında; Power vd., (2017) çalışmalarında etik girişimcilik tiplerini ortaya çıkararak turizm sektöründeki girişimci tiplerinde bulunması gereken özellikler ele alınmıştır. Araştırma nitel olarak tasarlanmış olup turizm sektöründe yer alan 15 girişimci ile yarı yapılandırılmış mülakat yapılmıştır. Bu mülakattan elde edilen bulgular sonucunda turizm sektöründeki etik girişimcide olması gereken ve olmaması gereken temalar belirlenmiştir. Olması gereken temalar; sezgisellik, iletişim, ileri görüşlülük, alçakgönüllülük ve erdemlilik iken olmaması gereken temalar; egoizm, fırsatçılık, liyakatsizlik temalarıdır. Godage ve Fernando (2019) çalışmalarında turizm girişimcilerinin Sri Lanka bağlamında tanıtım davranışlarıyla ilgili inceleme yapmaktır. Araştırma nitel olarak tasarlanmıştır. Kartopu örneklemesi yoluyla Badulla bölgesindeki 20 adet mikro küçük ve orta büyüklükteki turizm girişimcilerinden veriler toplanmıştır. Görüşme transkripsiyonları ve gözlemleriyle bulguları genelleştirmek için tematik analiz kullanılmıştır. Çalışma sonuçları girişimciler karlı olmak için basit bir pazarlama yöntemi izlemektedir. Ayrıca, girişimcinin deneyim, fizibilite ve kişisel özelliklerinin KOBİ’de pazarlama adaptasyonunu etkilediğini ortaya koymuştur. Wang vd., (2019) çalışmalarında turizm işletmelerindeki ile dış sosyo-ekonomik çevreyi anlamak için literatürel olarak çalışma ele alınmıştır. Çalışma da nitel bir yaklaşım ele alınmıştır ve dört ana madde üzerinde anlatılmıştır. Bunlar; bireysel inançlar, ihtiyaçlar ve demografik yapı, turizm pazarındaki fırsatlar, sektördeki konum değişiklikleridir. Son olarak geliştirilen öneri konaklama işletmeleri girişimcileri için motivasyon modeli ortaya çıkarılmasıdır. Fu vd., (2019) çalışmalarında amaç ağırlama ve turizm alanındaki çalışmaları gözden geçirmek, gelişen alanın bir haritasını çıkarmak ve gelecekteki araştırmalar için bir çerçeve önermektir. Çalışma bulguları, ağırlama ve turizmde girişimcilik araştırma konularının gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere yayıldığını göstermektedir. Sonuç olarak, ağırlama ve turizm alanındaki girişimcilik araştırmalarını eleştirel bir şekilde gözden geçiren birkaç araştırmadan biridir. Bu makale, ağırlama ve turizm girişimciliğinde bir dizi araştırma sorununu tanımlamıştır. Sheldon (2017) çalışmalarında Turizm sosyal girişimciliği kavramı üzerinde durmuştur ve bu konuda çalışmak isteyenlere literatürel anlamda katkı sağlama amaçlanmıştır. Ayrıca sosyal girişimciliğin dünyada ve turizmde artık çalışmayan ekonomik ve sosyal sistemlerde nasıl etkili bir şekilde değişiklik yapabildiği açıklanmıştır. Çalışmaya da kavramın olumlu ve olumsuz yönleri tartışılmıştır.

Türkçe literatüre bakıldığında; Arslan vd., (2018) çalışmalarında lisans düzeyinde turizm işletmeciliği eğitimi alan öğrencilerin girişimcilik eğilimi ortaya çıkarılmıştır. Bu amaç ekseninde, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak, Kırgızistan-Türkiye Manas ve Gaziosmanpaşa Üniversiteleri’nde turizm işletmeciliği eğitimi gören 284 lisans öğrencisi üzerine bir araştırma yapılmıştır. Araştırma nicel yöntemlerden olan anket tekniği ile veriler toplanmıştır. Sonuç olarak, Kazakistan’daki öğrencilerin, Kırgızistan ve Türkiye’deki öğrencilere göre girişimcilik eğilim düzeylerinin daha yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Diğer taraftan erkek öğrencilerin girişimcilik eğilim seviyeleri kız öğrencilerden daha

112

yüksektir. Ayrıca aile/şahsi olarak girişimcilik geçmişi olan öğrencilerin girişimcilik eğilim seviyelerinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Şengül (2018) çalışmasında amaç, turizm hareketlerinin gerçekleştiği kırsal alanlarda, yöre halkın turizmin ekonomik, kültürel, sosyal ve çevresel etkileri konusundaki algılarının girişimcilik niyetleri üzerindeki etkisinin tespit edilmesidir. Çalışma Mudurnu ilçe merkezinde yaşayan bireyler ile anket tekniği kullanılarak araştırma gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda yöre halkın turizmin ekonomik etkileri ile ilgili algıları arttıkça daha fazla girişimcilik niyeti içinde oldukları görülmüştür. Aydemir ve Ortay (2017) çalışmalarında 2007 ile 2015 yılları arasında önde gelen Turizm Yönetimi Dergilerinde yayımlanan girişimcilik makalelerinin zaman içerisinde nasıl bir yol izlediğini anlaşılması amaçlanmıştır. Sonuç olarak önde gelen Turizm Yönetimi Dergilerinde ‘Turizm ve Girişimcilik’ konusunu ele alan yeterli sayıda bir araştırmanın olmadığı tespit edilmiştir. Tuncer ve Doğan (2018) çalışmalarında turizm alanında eğitim gören öğrencilerin girişimcilik eğitimi öncesi ve sonrasındaki girişimcilik eğilimlerine yönelik farklılıkları belirlemek ve girişimcilik eğitiminin girişimcilik eğilimi üzerine olan etkisini ortaya çıkarmaktır. Araştırma nitel olarak tasarlanmıştır. Yarı yapılandırılmış mülakat tekniği kullanılmıştır. Sonuç olarak, ülke ve bölge ekonomilerinin gelişiminde büyük bir etkiye sahip olan turizm sektöründe girişimciliği canlı kılmak için girişimcilik eğitiminin etkisini ortaya çıkarmaktadır. Yavuz (2019) çalışmasında amaç, teknolojinin turizm destinasyonlarında yenilik ve girişimcilik üzerine etkisini örnekler yoluyla ortaya çıkarmaktır. Çalışma sonuçlarının, varış yerlerinde yerel halkın hayatını kolaylaştırmaya da gerekli özeni gösterecek biçimde, turizmde verimlilik ve deneyim kalitesi artışına katkı vermesi beklenmektedir.