Leonardo Da Vinci Programı (Mesleki Eğitim)

Leonardo da Vinci Programı, Avrupa Birliği'nde mesleki eğitim alanında üye devletler tarafından gerçekleştirilen faaliyetleri tamamlayan ve destekleyen bir eylem programıdır (İKV, 2004, s.43). Mesleki eğitimi geliştirmek amacıyla 6 Aralık 1994 tarihinde kabul edilmiş, birinci safhası 1995–1999 yılları arasında, ikinci safhası 2000–2006 yılları arasında uygulanmıştır.

Leonardo da Vinci Programı mesleki eğitimi, yarının mesleklerini görmek ve hazırlamak, olası değişiklikleri tahmin etmek, geleceği okumak, yeni yollar ve yöntemleri hazırlamak ve hayata geçirmek açısından ele almaktadır (Duman, 2001, s.74) Avrupa Birliği'nin mesleki eğitim politikaları ve uygulamalarına ilişkin yeni yaklaşımları desteklemeyi amaçlamaktadır.

Amaçları, nitelikleri geliştirmek için uluslar üstü işbirliğini kullanmak, yeniliği teşvik etmek ve mesleki eğitim sistemleri ve uygulamalarının Avrupa boyutunu desteklemektir. Daha açık bir ifade ile Leonardo da Vinci Programı'nın üç temel hedefi bulunmaktadır: (DPT, 2003, s.3)

a. Her seviyede mesleki eğitimin başlangıcında bulunan, özellikle

gençlerin bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi.

b. Sürekli mesleki eğitim ve hayat boyu edinilen bilgi ve becerilerin geliştirilmesi ilkesinden hareket ederek, özellikle teknolojik ve kurumsal (ulusal ve ülkelerarası) değişiklikleri bütünleştirmek, mesleki eğitime olan ilgiyi ve mesleki

68 eğitimin kalitesini artırmak.

c. Mesleki eğitimi; yeterlilik ve girişimcilik bakımından güçlendirmek, desteklemek ve istihdam imkânlarını artırmak. Üniversiteler dâhil mesleki eğitim kurumları, kamu veya özel kuruluşlar, işletmeler ve KOBİ'ler arasındaki işbirliğini güçlendirmek.

Programa katılan ülkelerin, özellikle mesleki eğitim alanındaki yasal mevzuat, politikalar ve uygulamalar geliştirmeye zemin hazırlaması bakımından büyük önem taşıyan Leonardo da Vinci Programı ayrıca, ulusal sistemlere değer katarak ve her sistemin en iyi özelliklerini destekleyerek Avrupa'daki mesleki eğitimin kalitesini yükseltmeyi ve yenilikleri artırmayı, toplumların değişmesiyle ortaya çıkan yeni beceri alanlarına olan talebi karşılamayı, Avrupa'da istihdam sorununa somut çözümler üretmeyi de hedefler (Duman, 2001, s.74).

Bu amaçlar kapsamında, Leonardo da Vinci Programı'nın ana vurgusu belirtilen noktalara odaklanmaktadır; yaşam boyu eğitim, engelliler de dâhil olmak üzere emek piyasasındaki en savunmasız kategoriler için destek, yeni bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanılması, KOBİ ve zanaat endüstrisinin katılımı, kadınlar ve erkekler için fırsat eşitliği sağlanması, toplumun tüm kesimlerinden aktörler arasındaki ortaklığı güçlendirme.

Programın yasal zemini AT Antlaşması'nın 150. maddesi ve 26 Nisan 1990 tarihli Konsey kararıdır.

69

2.1.10.1. Leonardo da Vinci Programı Kapsamındaki Alt Eylemler

Program, AB'nin beş değişik tedbirine yönelik beş farklı özellikte eylemden oluşmaktadır: (DPT, 2003, s. 1–8)

Hareketlilik (Mobility)

Her seviyede mesleki eğitim alan kişiler, özellikle gençler ve mesleki eğitimden sorumlu kişiler için ülkeler arası hareketlilik projelerini destekleyen bu eylem; uluslararası yerleştirme projeleri, uluslararası karşılıklı değişim projeleri, çalışma ziyaretleri olmak üzere üç farklı seçenekten oluşur. (İKV, 2004, s.45)

Burada esas nokta, temel mesleki eğitim ve sürekli mesleki eğitimin Avrupa boyutunun güçlendirilmesi, kişilerin teori ve uygulama içeren faaliyetlerden, özellikle iş bağlantılı eğitimle deneyim kazanmaya teşvik edilmesi, dil becerilerinin, ülkeler arası bağlantıların, eğitmenler ve insan kaynaklan yöneticileri için başarılı uygulamaların karşılıklı değişimlerinin geliştirilmesidir.

Pilot Projeler

Mesleki eğitim ve rehberlik alanında yöntem, içerik veya ürün kapsamında yenilikçi deneyimlerin değerlendirilmesi, paylaşımı, tasarımı, geliştirilmesi ve test edilmesine yönelik Topluluğun mali desteğini öngörmektedir (Şahin, 2004, s.57). Pilot projeler, yenileşme sürecini hareketlendirmek ve eğitimin ve mesleki rehberliğin kalitesini artırmak içindir (DPT, 2003, s. 13). Bu türden ülkelerarası pilot projeler, mesleki eğitimde kalitenin ve yeni mesleki eğitim yöntemlerinin geliştirilmesiyle ve yaşam boyu öğrenme bağlamında, mesleki rehberlikle ilgili olabilmektedir. Ancak bu destek, projelerin şu hedefler doğrultusunda gerçekleşmesi ile mümkün olmaktadır: (Duman, 2001, s.77)

Dil Becerilerinin Geliştirilmesi

Mesleki eğitim kapsamında, az kullanılan ve öğrenilen dillerin desteklenmesini öngören bir alt faaliyettir (Şahin, 2004, s.57). Bunun için mesleki eğitim çerçevesinde, dil becerilerinin geliştirilmesine yönelik uluslararası pilot projelere kaynak

70

aktarılmaktadır. Bu kapsamda özellikle az kullanılan ve öğretilen dillere önem verilmektedir (Duman, 2001, s.77). Yenilikçi öğretim yöntemlerinin yanında bunların tasarımı, denenmesi, geçerliliği, değerlendirilmesi ve öğretim materyallerinin dağıtımını esas almaktadır (Şahin, 2004, s.57).

Ülkelerarası Ağlar

Program, Avrupa boyutunda uzmanlık ve yaygınlaştırma konularındaki ülkeler arası ağlar için finansal destek vermektedir. Bu ağların üç fonksiyonu vardır: (DPT, 2003, s. 14)

• Avrupa uzmanlığı ve yenilikçi yaklaşımların toplanması, süzgeçten geçirilmesi ve temeller oluşturması,

• Mesleki becerilerle ilgili ihtiyaç analizlerinin ve tahminlerinin

iyileştirilmesi,

• Ağ çıktılarının ve proje sonuçlarının Birlik çapında uygun şekilde yayılması.

Uluslararası ağlar kurularak, deneyim ve iyi uygulama örneklerinin değişimi gerçekleştirilmektedir. Ağlar, üye ülkelerden ulusal ve bölgesel düzeyde kamu ya da özel, çeşitli aktörleri bir araya getirerek, çeşitli etkinliklerin gerçekleştirilmesini sağlamaktadır. Bu aktörler arasında, doğrulanmış mesleki eğitim yöntemleri ve ürünlerine erişim konusunda hizmet, tavsiye ve bilgi sunucuları olarak, yerel yöntemler, yerel ticaret odaları, işveren ve işçi sendikaları, işletmeler ile üniversiteler de dâhil araştırma ve mesleki eğitim merkezleri vardır (Duman, 2001, s.78).

Referans Kaynakları

Özellikle araştırma ve analizlerde kullanılan Topluluk referans kaynaklarının, karşılaştırılabilir verilerin oluşturulması ve güncelleştirilmesi, başarılı uygulamaların incelenmesi, dağıtımı ve ayrıntılı bilgi alışverişi faaliyetleri Topluluk finansal desteğinden yararlanabilmektedir (DPT, 2003, s. 14). Bu kapsamdaki projeler için Topluluk desteği üç yıla kadar olan bir süre içindir. Komisyon ve üye devletler, mesleki eğitimde kamusal ve özel karar alıcıların kullanımına sunulması için, bu

71

referans malzemesinin mümkün olduğu kadar geniş ölçekte yayılmasını temin etmektedir (Duman, 2001, s,78).