Youth (Gençlik) Programı

Gençlik Programı (Youth Programı), AB'nin üçüncü önemli eğitim programıdır (Karluk, 2005, s.501). AB'nin normal öğretim ve eğitim sistemlerinin dışında işleyerek, bütün gençleri hedefleyen programın amacı, gençlerin Avrupa'yı keşfetmeleri, aktif ve sorumlu vatandaşlar olarak Avrupa'nın inşasında yer almaları için kullanılabilir seçenekleri genişletmektir. Program, özellikle hem Avrupa içinde hem de Topluluk üyesi olmayan ülkelerde değişim programları ve Avrupa gönüllü hizmeti yoluyla gençlerin eğitimine katkıda bulunmaktadır (İKV, 2004, s.64). Daha az fırsatlara sahip olan gençlerin programın faaliyetlerine erişimi kolaylaşırken, gençlerin yerel düzeyde ortaya çıkan iş imkânlarından faydalanmalarına da imkân sağlamaktadır (Karluk, 2005, s.501).

Program, bir gencin bir eylem aşamasından diğerine mantıklı bir düzey için de geçmesini mümkün kılarak tutarlı bir bütün olarak işlev görmektedir. Programın yasal zemini AT Antlaşması'nm 149. maddesi ve 14 Nisan 2000 tarihli ve 1031/2000/EC No'lu Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Karan'dır (OJ L 177, 18.5.2000).

Gençlik Programı, gençlere hareketlilik ve de Avrupa da birçok programa aktif katılım fırsatları sunar. Yaşam boyu öğrenme kavramını ve aktif vatandaşlığı özendirecek niteliklerin ve uzmanlıkların geliştirilmesini teşvik eder. Program, toplumun bütün kesimlerinde kişisel gelişim ve kolektif etkinlik arasında bir dengeye ulaşmayı ve bu dengenin korunmasını amaçlamaktadır.

Gençlik programı, diğer AB girişimlerinden yalıtılmış bir girişim değildir. Sokrates ve Leonardo da Vinci ile beraber gerek örgün gerekse yaygın eğitim ve mesleki eğitim alanında bir Avrupa eğitim düzlemi yaratmak için geliştirilmiş birçok programlardan biridir (Şahin, 2004, s.59). Yaygın eğitim deneyimine odaklanmış etkinlikler sunan Gençlik Programı, diğer iki temel programı tamamlayıcı niteliktedir. Gençlik Programı'nın genel yapısı, değişik eylemler arasında bütünleşmeyi ve bu eylemler arasında kesişim noktalarının oluşumunu destekler niteliktedir (DPT, 2003,

72 s.15).

Gençlik Programı kapsamında yürütülen farklı eylemler bulunmaktadır. Bu eylemler aşağıdaki gibidir:

Avrupa İçin Gençlik (Youth For Europe)

Bu eylem Avrupa Birliği içinde ve dışındaki gençlerin değişimleriyle ilgilidir. İkili değişimler, daha az fırsatlara sahip olan gençler (engelli olan veya dezavantajlı kültürel, coğrafi ve sosyal geçmişlerden gelen gençler) ve hiç uluslararası tecrübeye sahip olmayan gruplar için tasarlanmıştır (İKV, 2004, s.67). Bu tarz değişim faaliyetlerine katılmak gençlerin diğer sosyal ve kültürel ortamları tecrübe etmelerini, birbirlerinden öğrenmelerini ve kültürler arası öğrenmenin ne olduğu hakkında fikir sahibi olarak ırkçılık ve yabancı korkusuyla mücadele edebilmelerini mümkün kılmaktadır. Değişimler ayrıca diğer kültürlerin yerel toplulukları arasında farkındalığı artırabilmekte ve sadece gençlerin kendilerinde ve organizasyonlarının faaliyetlerinde değil yerel topluluklar üzerinde de bir etkiye sahip olmaktadır.

Avrupa Gönüllü Hizmeti (European Voluntary Service)

Avrupa Gönüllü Hizmeti (AGH), 18–25 yaş arasındaki gençlerin, 6–12 aylık bir süreyle, yaşadıkları ülke dışında bir ülkedeki bir ev sahibi kuruluşta Gönüllü Hizmeti etkinliklerine katılmasıyla gerçekleştirilir (DPT, 2003, s. 15).

Süreç içinde gençler, topluma dâhil olmalarına ve aktif rol oynamalarına, işe almabilirliklerini artırmalarına yardımcı olacak ve başkalarıyla ilgilenmelerine ve yardımcı olmalarına yönelik bir olanak sağlayacak, resmi olmayan bir kültürler arası öğrenim tecrübesi edinmektedirler (İKV, 2004, s.67). Gençlere projelerin hazırlanmasında ve takibinde destek verilmektedir. Gençlerin sahip oldukları yenilikçi fikirler, dinamizm ve sorumluluk duyguları, onların içinde bulundukları yerel toplulukların gelişimine, yeni ortaklıkların kurulmasına ve tecrübenin ve iyi

uygulamanın değişimine önemli katkıda bulunmalarını sağlamaktadır

73 Gençlik Girişimleri (Youth Initiatives)

Gençlik Programı'nın bu eylemi, 15–25 yaş aralığındaki gençlerin yerel alanda yapacakları projelerle yaratıcılıklarının, inisiyatif geliştirme yeteneklerinin ve sosyal hayata aktif katılımlarının desteklenmesini hedeflenmektedir (DPT, 2005, s. 13). İmkânları kısıtlı gençlerin katılımı, yerel topluma katkı, projelerde Avrupa boyutunu içermesi Gençlik Girişimlerinin temel öncelikleridir. Projelerin süresi en az üç ay en fazla bir yıldır. Grup Girişimleri, ağ oluşturma projeleri, gelecek sermayesi olmak üzere üç çeşit Gençlik Girişimi bulunmaktadır:

Ortak Eylemler

Ortak eylemler üç programın da hepsinin parçasını oluşturmakta ve her bir programın faaliyet alanının ötesine geçen eylemler aracılığı ile bu tamamlayıcılığı yansıtmaktadır. Ortak eylemler, birçok alana temas eden sorunları inceleme ve çözmeye yönelik yenilikçi yaklaşımların gelişmesini teşvik etmek için düşünülmüştür.

Ortak eylemler, Avrupa Topluluğu Resmi Gazetesi'nde yayınlanan tekliflerin sunumu için yapılan çağrılar kapsamındadır. Bunlar değinilecek konuları, amaçlarını, tasarlanan proje tiplerini, verilebilir desteği, kabul edilebilirlik ve seçim kriterlerini, mali koşulları, başvuru süreçlerini ve son başvuru tarihlerini belirlemektedir.

Destek Tedbirleri

Gençlik faaliyetlerine katılan veya gençlikle ilgili konulara ilgi duyan herkesin (gençlik grupları, gençlik görevlileri, eğitmenler, rehberler, proje yöneticileri, gençlik önderleri, destek veren kişiler, yaygın eğitim alanında bulunanlar) proje ve girişimler hazırlayıp geliştirmelerine yardımcı olan araçlardır (DPT, 2005, s.13–14). Bu faaliyetler, iyi uygulamaların paylaşımı ya da proje düzenleyenlerin eğitilmesi gibi etkinlikler yoluyla gençlik projelerinin niteliğini yükseltmek, elde edilen kazanımları sürdürmek ya da ilerletmek ve topluluk düzeyinde yaratıcı etkinlikleri artırmak için diğer Gençlik programlarını desteklemektedir ve bu programları tamamlayıcı niteliktedir (Şahin, 2004, s.60). Destek faaliyetlerinin iki temel amacı vardır: (DPT, 2005, s. 13–16)

74

• Eğitim, koordinasyon ve bilgi projeleri aracılığı ile Eylem 1, 2, 3'ün geliştirilmesine yardımcı olmak,

• Gençlik programının hedeflerinin gerçekleştirilmesine katkıda bulunmak. Gençlere yönelik işbirliği, ortaklıklar, eğitim ve bilgi aktarımı bu tedbirler kapsamındaki anahtar faaliyetlerdir (İKV, 2004, s.70–71).