Kurumsal Kaynak Planlamasının Faydaları

İşletmelerin Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemlerine geçmeyi tercih etmelerinde farklı motivasyonlar bulunmaktadır. Mevcut araştırmalar ışığında bu motivasyonların en başında, işletmelerin organizasyonlarına ve işlemlerine değer katıp bilgi teknolojilerinin sunduğu faydalardan istifade etmek geldiği görülmektedir. KKP sistemlerinin işletmelere sağladığı yararlar incelendiğinde, sistem sayesinde tedarikten satışa kadar olan toplu ve gelişmiş bilgiye merkezi veri tabanları sayesinde hızlı ve gerçek zamanlı ulaşım sağlanmaktadır (Al‐Mashari & Zairi, 2000). Maliyetlerde tasarruf ve etkin stok kontrolü ile stok seviyeleri düşürülmekte, finansal süreçler hızlanmakta, sipariş ve satın alma zaman döngüleri azaltılmaktadır (Gardiner, Hanna, & LaTour, 2002). Bu faydaların yanı sıra KKP sistemleri sayesinde; etkin insan kaynakları yönetimi, iş süreçlerinin tasarlanması, üretim planlaması, satış ve pazarlama işlevleri tarafından sağlanan işletme bilgileri gibi bir takım faydalar da elde edilmektedir (Sumner, 2013:14).

Al- Mashari ve arkadaşları (2003), sistemin faydalarından en üst seviyede istifade edebilmek için bütçe ve uygulama alanı ile ilgili işlemlerin yeterli olmadığını, bununla birlikte işletme bütününde kültürel ve yapısal değişimleri de kapsayacak şekilde bir kurumsal yapı gerektiğini belirtmişlerdir. Bu durum, araştırmacıların dikkatini çekerek bu alandaki uluslararası araştırmalar yoğunlaştırılmış ve KKP sistemlerinden umulan faydaların artırılabilmesi için bir takım modeller geliştirilmiştir (Gattiker & Goodhue, 2005:560).

Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sisteminin işletmelere sağladığı faydaları farklı sınıflandırmalar ile inceleyen çalışmalar mevcuttur. Kanellou ve Spathis (2013), Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemlerinin faydalarını; yönetimsel, organizasyonel, zaman, harcamalar ve bilgi teknolojileri yönünden olmak üzere beş gruba ayırımıştır. Shang ve Seddon (2000:1006), KKP sistemlerinin işletmelere

24

sağladığı yararları; operasyonel, yönetimsel, stratejik, örgütsel ve bilgi teknolojileri alt yapısı faydaları şeklinde gruplandırmıştır. Bu gruplar ve açıklamaları şu şekildedir (Al- Mashari ve diğ., 2003; Spathis & Ananiadis, 2005; Kaya & Türen, 2017; Shao, Feng, & Liu, 2012);

 Operasyonel faydalar: Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemlerinin operasyonel faydaları olarak; maliyetlerde azalma, döngü zamanlarında azalma, üretkenliğin artırılması, kalitenin yükselmesi ve müşteri hizmetlerindeki gelişmeler sayılmaktadır.

 Yönetimsel faydalar: Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemleri; bütüncül veri setleri sunarak kaynakların daha iyi yönetilmesi, karar alma ve planlamanın gelişmesi ve yönetsel performansın gelişmesi gibi yönetsel faydalar sunmaktadır.

 Stratejik faydalar: KKP sistemleri; işletmelerin büyümesine, ticari anlaşmalar yapmasına, ürün farklılaşması ve inovasyon gibi süreçlerine destek sunmasının yanı sıra tedarikçiler ve müşteriler ile etkin bağlantılar kurmasına yardımcı olmak gibi stratejik faydalar sağlamaktadır.

 Bilgi teknolojileri alt yapı faydaları: KKP sistemlerinin bilgi teknolojileri alt yapısı, işletmelere mevcut ve gelecekteki değişikliklere adapte olabilme esnekliği kazandırmaktadır. Ayrıca, bilgi teknoloji maliyetlerinde azalmaya neden olurken bilgi teknolojisi alt yapısının yeteneklerinin gelişmesine yardımcı olmaktadır.

 Örgütsel faydalar: KKP sistemleri; örgütsel değişiklikleri ve yetki paylaşımını desteklemek, örgütsel eğitime ve örgüt vizyonunun yaygınlaşmasına yardımcı olmak gibi örgütsel faydalar sağlamaktadır.

Kaya ve Türen (2017:56), KKP sisteminden elde edilen faydaların yüksekliğinin derecesi, işletmenin kurmuş olduğu KKP uygulamasının ne kadar başarılı olduğunun hem bir göstergesi hem de belirtecidir diyerek başarılı sistem kurulumunun, arzu edilen faydaları elde edebilmek açısından son derece önemli olduğunu belirtmişlerdir. Shang ve Seddon’un (2010) sınıflandırması dâhilinde sayılan Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sisteminin sağladığı faydalara ilave olarak literatürde genel olarak yer alan diğer faydalar şunlardır;

 Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemleri, iş süreçlerindeki yanlışlıkların düzeltilmesine yardımcı olarak yapılan işler sistem sayesinde otomatikleşmekte ve güvenilirlik artmaktadır (Wu ve diğ., 2015:15).

 Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemleri sayesinde gerçek zamanlı ve online bir platform ile bilginin oluşturulması ve bilgiye erişim hızlanmaktadır

25

(Nah, Lee‐Shang Lau, & Kuang, 2001:285; Jenson ve Johnson, 1999; Mabert, Soni, & Venkataramanan, 2000; Olhager & Selldin, 2003; Palaniswamy & Frank, 2000).

 Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemleri, işletme içerisindeki işlevsel tüm uygulamaları tek bir platformda toplayarak tüm sisteme bütüncül olarak işlerlik kazandırmaktadır (Amoako-Gyampah & Salam, 2004:734).

 Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemleri sayesinde kaynakların etkin bir şekilde idare edilmesi ve faaliyetlerdeki gelişme ve iyileşmeler ile birlikte işlemlerden kaynaklı maliyetlerde ve giderlerde düşüş gerçekleşmektedir (Somers, Nelson, & Karimi, 2003).

 Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemleri, işletmeleri daha önceden kurulmuş olan bilgi teknolojilerinden kaynaklanan bakım ve servis giderlerinin yükünden kurtarmaktadır (Umble & Umble, 2002:26).

 Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemleri karar alma süreçlerinde gelişme sağlayarak işletmede daha hızlı kararlar alınmasına olanak sağlamaktadır (Hsu & Chen, 2004; Kanellou & Spathis, 2013; Shang & Seddon, 2000; Spathis & Ananiadis, 2005; Su & Yang, 2010).

 Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemlerinin kullanımı, işletmelerin personel memnuniyetinin gelişmesinde etkilidir (Chien & Tsaur, 2007; Chung, Skibniewski, & Kwak, 2009; Madapusi, 2011; Shang & Seddon, 2000; Umble, Haft, & Umble, 2003).

 Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemleri, işletmelere esneklik kazandırarak tüketiciler ile bilgi alışverişinde gelişmeye yol açmaktadır (Madapusi, 2011) ve rekabet avantajı sağlamaktadır (Poston & Grabski, 2001:272).

 Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemi, işletmelerde bilginin verimli kullanılmasına imkan sunmakta ve bilgi kalitesini artırmaktadır (Umble ve diğ., 2003).

 Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemleri, küreselleşme yolunda bütünleşme ve dönüşüme imkan sağlamaktadır (Somers ve diğ., 2003:596).

 Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemleri, idareciler ile personel arasında koordinasyon ve uyumu geliştirmektedir (Hsu & Chen, 2004; Kanellou & Spathis, 2013; Spathis & Ananiadis, 2005).

 Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemleri, ağ (internet) üzerinden elektronik ticarete imkan sağlamakta ve iş birliği kültürünün gelişmesine yardımcı olmaktadır (Rashid ve diğ., 2002).

26

 Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sistemlerinin fonksiyonel ve sosyal faydalarının yanı sıra mali kapanış sürelerinde azalma, nakit yönetiminde etkinlik, gelir kar artışı ve aktifler toplamında yükseliş (Brazel & Dang, 2008) gibi mali faydaları da mevcuttur (Fryer, 1999:90; Sumner, 2013:10).

Literatürde, Kurumsal Kaynak Planlama (KKP) sisteminin faydalarını kullanıcılar açısından inceleyen çalışmalar da mevcut olup, sistemin çalışan memnuniyetini artırdığı (Chien & Tsaur, 2007) ve çalışan personelin moral düzeyine pozitif etki yaptığı (Umble ve diğ., 2003) belirtilmektedir (Kaya ve Türen, 2017:57).

Al Mahrami ve Hakro (2018), Umman’da faaliyet gösteren işletmelerde KKP sistem kullanıcıları üzerinden yapmış oldukları araştırmada, kullanıcıların sistemin faydaları ve özellikleri konusundaki memnuniyetlerinin iyi seviyede olduğunu tespit etmişlerdir. Araştırmanın bulgularına göre; KKP sistemleri, bireysel ve örgütsel üretkenlik ve verimliliği artırmaktadır. Sistem, işle ilgili bir takım sorunların üstesinden gelmek için kullanıcılara çözümler sunmaktadır. KKP sistemleri, işlemlerdeki harcanan zaman ve maliyetleri azaltırken karar alıcılar için gerçek zamanlı bilgiler sunmaktadır. Bu faydaları göz önünde bulundurulduğunda, sistem kullanıcılarının eğitimi için katlanılan maliyet hiçte yüksek değildir.

Ayrıca Hunton, Lippincott, & Reck (2003:165) tarafından KKP sistemi kullanan ve kullanmayan 63 firma arasında yapılan kıyaslamalı araştırmanın sonuçları da, KKP kullanan işletmelerin kullanmayan işletmelere göre daha başarılı olduğunu göstermektedir. Bu araştırmaya göre; KKP sistemi kullanan işletmelerde, üç yıllık süreç sonunda varlık getirisi (ROA), yatırımın geri dönüşü (ROI) ve aktif cirosu (ATO) gibi mali göstergeler, KKP sistemi kullanmayan işletmelere kıyasla net bir şekilde iyi seviyelerdedir.

Saleh ve Thoumy (2018), KKP sistem kullanıcıları ile gerçekleştirdiği araştırmada; finans, denetim, malzeme yönetimi, satış ve dağıtım, genel lojistik, proje sistemi, müşteri ilişkileri yönetimi ve ileri planlama ve listeleme modüllerinin örgütsel performans üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşmıştır.

KKP sistemleri, rekabet üstünlüğü açısından değerlendirildiği zaman ise rekabet avantajı elde edebilmenin en önemli unsuru, diğer işletmelerden daha başarılı ve iyi bir KKP sistemi kurmaktır (Davenport, 2000). Ayrıca, yine rekabet üstünlüğü elde edebilmenin bir diğer yöntemi ise rakip işletmelerden daha erken yeni yazılım sürümlerini, modüllerini ve teknolojik güncellemeleri elde ederek uygulamaktır (Kremers & Van Dissel, 2000).

27

Eker ve Eker (2018:195), yaptıkları araştırmada; KKP sistemlerinin yönetim kontrol sistemleri üzerinde etkili olduğunu ve KKP sistemlerinin yönetim kontrol sistemleri için kullanışlı bir alt yapı sunduğunu ifade ederek KKP sistemlerinin teknolojik alt yapı işlevine vurgu yapmışlardır.