Konya‟ da Sosyal Hayatın Özellikleri

“Konya‟daki sosyal hayatın özellikleri hakkında neler söyleyebilirsiniz? “ sorusunun tartıĢıldığı bu bölümde yorumlar genellikle Konya‟nın dindar bir Ģehir olduğu ve geleneksel toplum yapısının devam ettiği Ģeklinde gelmektedir. Ġlk kez Konya'da hafızlık eğitimi yapmaya baĢlayan 17 yaĢındaki Yemenli bir öğrenci:

“12. sınıfta okuyorum. Sabah namazlarından sonra hafızlık çalıĢmamızı yapıyor, ardından da lise eğitimimize devam ediyorum. Sabah namazlarında bazen camiye gidiyoruz. Bu durumdan memnumum. Konya‟da çok sayıda tarihi cami var. Konya‟da dindar insanda çok fazla olduğu için bu okulda okumaktan memnunum.”

AraĢtırmaya katılan öğrencilerin çoğu iki ve üç yıldır Konya‟da yaĢamaktadır. Öğrenciler kendilerini Konya‟da rahat hissetmektedir. Konya‟da okumaktan memnunlardır. Hatta öğrenciler Konya‟ya geldiklerinde uyum sağlamakta sorun yaĢamamıĢlardır:

“Konya insanını gerçekten çok seviyorum. Okulumuz iki yıldır bize birçok Ģehri gezdirdi. Buraya gelmeden önce Ġstanbul‟da okumayı çok istiyordum. Ġstanbul Dünya BaĢkenti… Fetihler Ģehri. Türkiye deyince akla üç Ģey gelir. Osmanlı Devleti, Ġstanbul ve Tayyip Erdoğan… Ama kayıt için,

101

Arnavutluk‟a dönmek için hep Ġstanbul‟a gitmek zorunda kalınca Ġstanbul‟u ve Ġstanbul‟daki insanları çok iyi tanıma fırsatı buldum. Ġstanbul kalabalık ve yorgun Ģehir... Tarihi, doğası ve denizi çok güzel ama çok yoruyor. Ġnsanları adeta vahĢileĢmiĢ ve hiçbir Ģeye duyarlılıkları kalmamıĢ. Kurallara uymak zorundasın yoksa ezilirsin. Böyle bir anlayıĢı var buradaki insanların. YaĢlı, çocuk, kadın, erkek ayrımı yok, hepsi eĢit. Ama Konya böyle değil. Burada insanlar duyarlı, birbirine yardım ediyor.”

Ġstanbul‟a göre Konya‟nın daha yaĢanılır olarak tercih edilmesinde nüfusunun az olması, sade bir Ģehir olması, geliĢmiĢlik seviyesinin iyi olması gibi sebepler sayılabilir. Konya yaĢam standartları açısından öğrencilerin rahatlıkla yaĢayabileceği seviyededir:

“Konya bir öğrencinin yaĢayabileceği hem çok ucuz hem de çok pahalı bir Ģehir. Konya‟da Ġmam Hatip Lisesi okumayı seviyorum. Konya olmazsa Kayseri‟deki okulda da okuyabilirim. Çünkü Ģehir yaĢamı birbirine benziyor. Konya tarih olarak daha çok Ġslam eserleri barındırıyor. O yüzden çok seviyorum.”

Konya‟daki hayat pahalılığı ya da ucuzluğuna dair bir baĢka yorumda Afrikalı öğrencilerden gelmektedir:

“Konya çok ucuz bir Ģehir değil. Esnaf bize biraz pahalıya satıyor yabancı olduğumuz için. Ġstanbul bazı konularda urdan daha ucuz. UlaĢımda pahalı. Çünkü Konya büyük bir Ģehir… Sürekli otobüs, dolmuĢa binmek zorunda kalıyoruz. Artık ben hiç merkeze gitmek istemiyorum.”

Konya halkı ile samimi iliĢkiler içinde olan öğrencilerin yanı sıra Konya halkına soğuk ve mesafeli öğrencilerde vardır. Okulun uzakta olması sebebiyle öğrenciler halkla iletiĢim halinde olamamıĢtır. Yine de öğrenciler sahip oldukları farklılıklar nedeniyle Konya‟da dıĢlandığını ya da ayrımcılığa uğradıklarını da söylememektedirler:

“Ben Afrikalı olduğum için insanlar sürekli bana bakıyorlar. Ama kötü niyetli değiller. Türkçe konuĢunca hoĢlarına gidiyor. Konya‟daki insanlar için dıĢarıdaki insanlar tutucu diyorlarmıĢ. Tutucu demek ne anlama gelir, bilmiyordum ama sonradan öğrendim ki yabancıları sevmiyorlarmıĢ. Tabi ben inanmıyorum. Yabancıları seviyorlar. Suriyeli insanlara filanda yardım ediyorlar.”

Öğrenciler Konya‟ya gelmeden önce Konya hakkındaki düĢünceleri değiĢmiĢtir. Konya‟daki insanların tutucu ya da muhafazakâr oldukları düĢüncesi ile

102 yabancıları sevmedikleri görüĢü tamamen değiĢmiĢtir. Aksine Konyalılar ihtiyacı olan yabancılara her alanda yardım etmek istemektedirler. Bu yönleri ile yardımsever insanlardır.

Konya‟daki insanların yardımsever olduğuna dair bir baĢka ölçüt de kurulan dernek, vakıf ve bu STK‟ların kermes gibi yardım çalıĢmalardır. Öğrencilerden bazıları “kermes” kavramını ilk defa duyduklarını söylemektedir:

“Konya‟da hafta sonları Mevlana‟nın oraya gidiyoruz. Orda bazı dernekler yemek yapıp satıyor. Kek, pasta satıyor. Sonradan öğrendim ki Burada toplanan paralar yardım için Filistin‟e ve baĢka Ġslam ülkelerine gidiyormuĢ. Kayseri‟de arkadaĢım da görmüĢ aynı derneği. Ama Konya‟da daha çok… Zaten Konya‟da bir sürü dernek vakıf olduğu için program da çok oluyor. Bazıları gönüllü Kuran ve öğretiyor.

On yedi yaĢındaki BoĢnak bir öğrenci geldiği Ģehrin Konya ile kardeĢ Ģehir olduğunu, Konya‟nın resmi kurumları ile kendi Ģehirlerindeki kurumların paylaĢımlarda bulunduğunu ve Konya‟da ki sosyal yaĢamdan çok etkilendiğini söylemektedir. Aynı öğrenci Konya‟da diğer Ģehirlere göre daha fazla tesettürlü kadın olmasının, Konya‟yı daha fazla dindar yapmadığını söylemektedir. Onun Konya‟yı dindar olarak nitelendirmesindeki neden Ġslamcı kuruĢların aktif olarak çalıĢması ile sağladıkları Ġslami bilinçtir:

“Konya‟nın kardeĢ Ģehri Bosna‟da benim memleketim. Ben çok mutlu oldum ilk duyduğumda. Çünkü Konya‟yı çok seviyorum ben. Konya‟daki Ġslamcıların birleĢmesinden çok mutlu oluyorum. Doğuda bir Müslümanın ayağına taĢ batsa, batıda bir Müslümanın ayağı acırdı. Bu yüzden Konya‟daki Müslümanların bu yönünü çok beğeniyorum. Gerçek Müslümanlar onlar. Mesela Kent Meydanı ve Kültür parkta sürekli eylemler yapılıyor ve herkes katılıyor. Bosna Hersek‟te böyle çok imkân yok. ĠnĢallah buradan elde ettiğimiz tecrübelerle bizde aynı hareketlenmeyi oluĢturacağız.”

Konya‟daki derneklerin ve STK‟ların, Konyalılar arasında Ġslami bilinç oluĢmasını sağlayan programlar yapması, Konya‟daki sosyal yaĢamı kolaylaĢtırmakta ve Müslümanca yaĢamayı öğretmektedir.

Konya‟nın sosyal yaĢamı olumlu etkileyen özellikleri olduğu kadar yaĢamı zorlaĢtıran özellikleri de bulunmaktadır. UlaĢımın kötü ve pahalı olması öğrencilerin bazı programlara ulaĢmasını olumsuz etkilemektedir:

103

“Konya‟da ulaĢımdan nefret ettiğim kadar hiç bir Ģeyden nefret etmiyorum. Çünkü çok yorucu bir Ģehir… Ġstanbul trafiği gibi… Okul ile merkez arası 1 saat. Bu kadar düz alanın olduğu bir Ģehirde nasıl oluyor da ulaĢım bu kadar zor ve pahalı olur. Üniversitede yabancı uyruklu öğrencilere ulaĢım ücretsiz ama bize neden değil.”

Konya‟da ulaĢımın sorununa dair bir baĢka yorum da Taylandlı öğrencilerden gelmektedir. Yolların çok karıĢık olduğunu, Ģehrin altyapı sorunu olduğu söyleyen öğrenciler Konya‟nın bu durumundan oldukça rahatsızdır:

“Biz okuldan merkeze 1 saate gidiyoruz merkezden baĢka bir ilçeye bir saat de gidiyoruz. UlaĢım sorunun çözülmesi gerekir. Tranwaylar yetersiz. Otobüsler az. ġehir çok karıĢık… Yollar sürekli değiĢiyor. Gittiğim yoldan geri gelemeyebilirim, çünkü yol çoktan değiĢtirilmiĢtir. Konya‟ya geldiğimizden beri yol çalıĢması var. Konya‟daki insanlar bu duruma çok kızıyor.”

Konya‟daki sosyal yaĢamın zorluklarına dair bir tespitte güvenlik ile ilgilidir. Konya güvenlik konusunda oldukça Ģanslı Ģehirlerden birisidir. Bu konuda öğrencilerin rahatça yaĢayabilecekleri bu Ģehir, metropoller içinde en sakin olanıdır. Nitekim bu konuda öğrencilerden gelen yorumlarda bu yargıyı desteklemektedir:

“Konya‟da sosyal yaĢam çok zor değil. Öyle güvenlik sorunu olan bir Ģehirde değil. Ġstanbul‟daki gibi büyük olaylar yok. Ġstanbul‟da olaylar olunca ilk zamanlar annem babam çok arardı bizi. ġimdi o kadar aramıyorlar. Çünkü Konya‟nın güvenli ve iyi bir Ģehir olduğunu biliyorlar. Tabi insanın olduğu her yerde olaylar olur.”

Öğrenciler Konya‟nın modern ve geliĢmiĢ bir Ģehir olduğunu düĢünen öğrenciler bu durumu sanayide, ticarette ve turizmde iyi olmasına bağlamaktadırlar:

“Konya‟da Mevlana çok ünlü bu yüzden çok ziyaretçisi var. Selçuklu Devleti‟nin baĢkenti olduğu için turizm açısından gezilecek yer çok. Sadece tarihi değil, AVM‟ler, parklar filan da yeterince çok.”

Türk kızıyla evlilik konusunu özele indirip, “Konyalı bir kızla evlenmek ister miydiniz? “ sorusuna cevaplar olumsuz gelmektedir:

“Konyalı insanlar dıĢarıya kız vermez. BaĢka ülkeye gelmezler. Biz ülkemize döneceğiz. Hiç düĢünmedim ama olmaz. Türk kızları ile bizim kızlar arasında çok fark var. Ama Konyalı kızlar hem dindar hem modern her Ģeyi biliyorlar.”

104 Konya modern ve gelenekselin arasında bir Ģehir olarak görülmektedir. Gelen yorumların çoğu diğer Ģehirlerle karĢılaĢtırılarak söylenmektedir. Diğer Ģehirlere göre dindarlık algısı fazla gözükmektedir. Bu durumda öğrenciler dindar Ģehir tanımını, toplumdaki kapalı kadın görünümlerin fazla olmasına dayanarak söylerken, modern Ģehir algısını da kapalı kadınların birçok alanda aktif olmasına bağlamaktadırlar.