Öğrencilerin Konya Tanımı

“Konya nasıl bir yerdir? Anlatınız. Nereleri gezdiniz?” sorusunun tartıĢıldığı bu bölümde öğrencilerin Konya‟ya yönelik algısı oldukça olumludur. Öğrenciler Konya‟nın tarihi ve turistik yerlerinin fazla olmasından dolayı bu yönüyle de çok dikkat çektiğini söylemektedirler. Öğrenciler gelmeden önce Konya‟yı Mevlana Türbesi‟nden dolayı tanımaktadır. Konya‟ya geldikten sonra birçok konuda fikirleri de değiĢmiĢtir. Çok sayıda öğrenci Ġlahiyat okumak istemekte ve özellikle Konya‟yı bu bölümden dolayı tercih etmektedir. Özellikle Balkanlardan gelen öğrencilerin çoğu Mevlana‟yı gelmeden önce tanımaktadır:

“Mevlana gibi bir âlim olmak istiyorum. Gelmeden önce onun hikâyelerini okumuĢtum. Konyalı insanlar onun gibi bir âlimin kıymetini bilmiyorlar.

97

Ben Mevlana‟nın bir türbe gibi ziyaret edilmesinden rahatsız oluyorum. O yalnızca bir evliya değil, o aynı zamanda bir âlim. Çok önemli eserler vermiĢtir. Konya bir zamanlar Mısır gibi, Suriye gibi Ġslam araĢtırmacıları için bilim merkeziymiĢ.”

Yine Konya‟nın tarihi önemi hakkındaki bir yorum Türkmenlerden gelmektedir:

“Aslında gelmeden önce Ġstanbul‟da okumak istiyordum. Ġstanbul çok güzel bir Ģehir ama trafiği, kalabalığı ve o karıĢıklık insanı yorar. Ben Konya hakkındaki bilgileri “DiriliĢ Ertuğrul” dizisinden öğrendiğim için utanıyorum. Çok önemli bir devlete baĢkentlik yapmıĢ. Ġyi bir Ġslam devleti olarak mücadele etmiĢ. Çok önemli Ġslam âlimlerin uğrak yeri olmuĢ. Ġbn-i Arabî Konya‟ya gelmiĢ.”

Konya‟nın manevi ve tarihi geliĢmi”Ģliğine yönelik Ortadoğulu öğrencilerden gelen yorumlar da geçmiĢte Konya‟nın çok sayıda Ġslam âlimine kapılarını açmasından dolayı Konya‟yı bir bilim merkezi olarak değerlendirmektedirler. Elbette bugün Konya bu özelliğini kaybetmiĢtir:

“Konya Türk ve Ġslam devletlerine baĢkentlik yaptığı için, hem din hem tarih açısından çok Ģanslı bir ülke. Mevlana gibi, Sadrettin Konevi gibi Ġslam dünyasını etkileyen önemli düĢünürler Konya‟dan geçmiĢtir. Ama bugün öyle değil. Artık daha baĢka ülkeler ve baĢka Ģehirler bilim merkezi.”

Konya coğrafi olarak büyük bir Ģehirdir. Türkiye‟nin en büyük Ģehri olmasının çok sayıda olumsuz özellikleri vardır. UlaĢım gibi, pahalılık gibi… Coğrafi olarak büyük olunca ilçeler arasında da bölgesel farklılıklar vardır. Öğrenciler üniversiteye yakın olan uydu kent civarında oturdukları için Selçuklu ilçesini öğrenci mekânı olarak görmektedir. Konyalı insanların çoğu Meram ve Karatay civarında oturmaktadır. Meram biraz daha ekonomik açıdan durumları iyi olan insanların oturduğu yerdir:

“Konya‟nın ilçelerinden BeyĢehir ve AkĢehir‟i gördüm. BeyĢehir‟de göl var. Havası güzeldi, sevdim. Ama en çok Meram‟ı sevdim çünkü meram yeĢil ve havası temiz. Piknik alanları filan var. Misafirleri götürmek için iyi bir yer. Zaten hafta sonları kalabalık oluyor. Yazları da kalabalık oluyor.”

Konya‟nın ilçelerine dair farklı bir yorum da bulunan Etiyopyalı bir öğrenci tüm ilçeler içinde en çok beğendiği yeri meram olarak söylemektedir. Lakin Karatay çok eski yapılardan oluĢtuğu için yeni geliĢmeye baĢlamaktadır:

98

“Konya geliĢmemiĢ bir Ģehir. Karatay‟a gittiğimde çok ĢaĢırdım. Evler filan kötüydü. Her yer sürekli yıkılıyordu. Yollar bozuk. Sadece Selçuklu geliĢmiĢ. Konya‟nın en güzel yeri bence Meram‟dır. Çok yeĢildir. Eskiden Konya‟nın iklimi hakkında hiçbir fikrim yoktu. Bazen soğuk, bazen sıcak… Meram‟ı çok sevdim.”

Öğrenciler Karatay‟ın Ģehir yapılanmasını beğenmemektedir. Hatta fiziksel ve sosyal çevre bakımından bu ilçeyi biraz daha muhafazakâr bulmaktadırlar:

“Karatay taraflarına hiç gitmiyorum... Konya bile sanki dıĢlıyor Karatay‟ı. Konya‟nın bu bölgesindeki insanlar eski kafalı. Bazı bölgeler ise hem insanı hem havası hem de Ģehir yapısı ile çok güzeldir. Hem ucuz bir Ģehirdir. Öğrenciler için kesinlikle güzel bir Ģehir. Ben burada üniversitede okumak istiyorum.”

Karatay‟ı hiç görmeyen öğrenciler de Karatay hakkında olumsuz yorum yapmaktadırlar. Meramla ilgili düĢünceler ise burada biraz daha elit insanların oturduğu yönündedir:

“Konya Ģehir yapılanması bakımından Türkiye‟nin en iyi Ģehirlerinden birisidir. Üniversitedeki insanların çoğu Bosna Hersek‟de yaĢamaktadır. Öğrencilerin yoğunlukla birlikte yaĢadığı öğrenci bölgesi burası… Konya‟da Karatay tarafına hiç gitmedim. Giden arkadaĢlarım hiç sevmiyor. Ben en çok Meram‟ı seviyorum. Çünkü Meram çok yeĢil, güzel kafeler filan var. Orda zengin insanlar yaĢıyor. Çok güzel evler var.

Konya‟daki ilçelerin hepsinin farklı vizyonu vardır. Selçuklu, öğrenci ve memur kesiminin mekânı iken Meram elitist bir yapıyı temsil etmektedir. Karatay ise eski Konya‟nın mirasçısı gibidir. Bu bölge sadece ĢehirleĢme olarak değil, çevre insanın dıĢa yönelmesi bakımından da geliĢim göstermemiĢtir. Konya‟nın bir öğrenci Ģehri olup olmadığına dairde çeĢitli yorumlar vardır:

“Yıllarca yaĢayabileceğim bir Ģehir Konya, sadece imkânlar Ģu yönden kısıtlı eğlence yerleri… Gerçi buralar bizim için çok önemli değil. Hafızlığa çalıĢtığım için geceleri ve hafta sonları dıĢarıya çıkmaya vaktim yok. Merkez bize zaten uzak kalıyor. Bosna Hersek bir merkez gibi her Ģey burada var. Öğrenci Ģehri burası ayrı bir ilçe… Kampüs çevresinde hızla büyüse de yine merkez bir baĢka…”

Konya genel anlamda öğrenci Ģehri olma yolunda hızla ilerlemektedir. Konya‟nın üç merkez ilçesinde de üniversite bulunması bu Ģehrin bir öğrenci Ģehri olmasını kolaylaĢtırmaktadır:

99

“Üniversitenin olduğu yerler Selçuklu - Meram tarafları. Bu bölgelerde elit insanlar oturur. Öğrenci Ģehri olma yolunda ilerliyor Konya. Meram‟da da üniversite var, Selçuklu‟da da üniversite var. Dolayısıyla kafeler, kütüphaneler filan da var. Bosna Hersek zaten öğrenci Ģehri gibi… Düz bir Ģehir olduğu için her yere ulaĢım kolalıkla sağlanıyor. Ama ulaĢım kötü…”

Odak grup görüĢmelerinde öğrencilerin çoğu Konya‟ya dair bölgesel farklılıkları kolaylıkla analiz edebilmekte ve Ģehirlerin belirgin özelliklerini kodlayabilmektedirler. Ayrıca öğrenciler Konyalı insanların milliyetçi ve muhafazakâr olduklarını düĢünmeklerdirler:

“Gelmeden önce muhafazakâr ve milliyetçi gibi haberler okumuĢtum Konya ile ilgili. Ama Türkçem iyi olmadığı için bu kavramların ne olduğunu pek bilmiyordum. ġehitler için yürüyüĢ yapıyorlar. Ama bu milliyetçilik değil. Tüm Türkiye yapıyor yürüyüĢleri. Hem Türkler arasında bilinç sağlıyor.”

17 yaĢındaki Kerküklü Türkmen bir öğrenci Türkiye siyasetini çok iyi bilmektedir. Özellikle Konya‟yı okumak için seçmiĢtir. Gelmeden önce Konya hakkında çok sayıda araĢtırma yapmıĢtır. Konya‟nın milliyetçi-muhafazakar bir çizgide olduğunu düĢünmektedir:

“Konya‟yı çok seviyorum. Gelmeden önce çok araĢtırdım. Zaten bizim soyumuz bir zamanlar buradaki Karamanoğulları Beyliği‟ne dayanmaktadır. Konya milliyetçi insanlardan oluĢmaktadır. MHP milliyetçisi gibi değil ama. Onlar farklı. Konyalılar Ģehidine sahip çıkıyor, ülkesine sahip çıkıyor. Müslüman ülkelerine sahip çıkıyor. Yani aslında milliyetçi değil “ümmetçi”. Ümmet bilinci olması güzel bir Ģey… Belki de bu yüzden Konya en dindar Ģehir olarak tanınmaktadır.”

Öğrenciler Konya‟da üniversite okumak istemektedir. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ġlahiyat Fakültesi‟ni tercih edeceklerini söylemektedirler. Elbette bu okulun bu kadar çok tercih edilmesinde okulun yabancı uyruklu öğrencilere sağladığı özel imkânların olmasından da kaynaklanmaktadır:

“Konya‟da üniversite okumak istiyorum. Necmettin Erbakan Üniversitesinde ilahiyat okumak istiyorum. Çünkü bize kolay imkânlar sağlıyor okul. Hem direk geçiĢ hakkımız var bu üniversiteye.”

Örneğin 17 yaĢındaki Patanili Chatip bu öğrencilerden bir tanesidir:

“Ben Selçuk Üniversitesinde inĢaat mühendisliği okumak istiyorum çünkü okul çok eski ve kaliteli. Hem yıllardır buradayım. Sürekli üniversiteye gittiğim için her yeri tanıyorum. Hocalarımda yakın olur. Tanıdığım insanlar

100

var. Konya‟yı da seviyorum. Modern bir Ģehir, her yerde bisiklet yolları var mesela. 10 yoldan 9 unda bisiklet yolu var.”

Konya‟da yaĢayan insanların kiĢilik özelliklerine saygıyı, hoĢgörüyü ekleyen bazı öğrencilerde vardır. Öğrenciler Konya‟yı modernleĢme ve dindarlığın iç içe geçtiği yer olarak tanımlamaktadır:

“Bir tarafta cami varken diğer tarafta eğlence mekânı olan, ezan okunduğu zaman eğlence mekânındaki müziğin kapatıldığı, sonra devam ettiği, hem eğlence mekânındakilerin camidekilere, hem camidekilerin eğlence mekânlarındakilere saygısının olduğu bir yer. Hem modernleĢme hem gelenek iç içe bir Ģehir.”

Görüldüğü üzere Ġslam‟ın Konya geleneğinde yorumlanıĢı ile diğer Ġslam Ģehirlerde yorumlanıĢı arasında büyük farklar bulunmaktadır. Ayrıca öğrenciler Konya‟yı eğitim bakımından kaliteli, temiz ve yaĢanası Ģehirlerden biri olarak görmektedir. Konya‟yı Anadolu Ģehri olarak görmekte ve Kayseri, EskiĢehir gibi Ģehirciliği güzel, yaĢanası yerler olarak tanımlamaktadırlar.