Türkiye için balistik füze tehdidi oluşturan diğer iki komşu ülke ile birlikte Rusya’nın sahip olduğu balistik füze envanteri de aşağıda incelenmektedir.
4.8.1. Rusya
Önceki bölümde Türkiye’nin ulusal güvenliği için balistik füze tehdidi oluşturan ülkeler arasında özellikle Rusya, İran ve Suriye’nin temel tehdit unsurlarını teşkil ettiği tespit edilmektedir. Bu ülkeler içerisinde, küresel anlamda en önemli balistik güze sahip olan ülke olan Rusya’ya ayrı bir parantez açmak gerekmektedir. Çünkü Rusya’nın Türkiye ile ikili ilişkilerinde sergilediği genel tutum ve ilişkileri düzeyi oldukça yapıcı bir çerçevede
437 BMI, Turkey Defence & Security Report Q1 - 2014, Business Monitor International, London, 2013, s.
77.
120
sürdürülmekte iken, NATO füze kalkanı projesinde Rusya’nın sergilediği tutum Türkiye’den ziyade NATO-Rusya ilişkileri çerçevesinde değerlendirilmelidir. Silahların Kontrolü Birliği tarafından yayınlanan raporda Rusya’nın 1.500’ün üzerinde nükleer ve yaklaşık 2.000 adet taktik kıtalar arası füzeye sahip olduğu ifade edilmektedir 438. Rusya’nın sahip olduğu en önemli yeni balistik füzeler arasında ise 2010 yılında kullanıma giren taşınabilir platforma sahip Topol-M (SS-27) ve 2012 yılında kullanıma giren denizden fırlatılan Bulava füzesi bulunmaktadır 439.
Tablo 1: Rusya’nın Balistik Füze Envanteri
Füze Sistemi Menzili Yakıt
türü RS-20V (SS-18 Satan) 11.000 - 15.000 KM Katı RS-12M Topol-M 10.500 - 11.000 KM Katı
RS-24 Yars 10.500 KM Katı
RS-18 (SS-19 Stiletto) 10.000 KM Sıvı
SS-24 10.000 KM Katı
RSM-56 (Bulava-30) 8.050+ KM Katı
RSM-54 Sineva 8.000 KM Sıvı
SS-N-8 (SLBM) 8.000 KM Sıvı
RSM-50 Volna 6.500 - 8.000 KM Sıvı
RS-26 Rubezh 5.800 KM Katı
SS-26 Iskander 400 KM Katı
SS-26 Stone (Iskander-E) 280 KM Katı
Scud-B 240-300 KM Sıvı
SS-21 70-120 KM Katı
Frog-7 70 KM Katı
Kaynak: Arms Control Association (2014) 440
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, basına verdiği bir demeçte 2013 yılından başlayarak Rusya’nın balistik füze üretimini iki katına çıkaracağını ifade etmektedir. Putin,
438 Arms Control Association, Nuclear Weapons: Who Has What at a Glance http://www.armscontrol.org/factsheets/Nuclearweaponswhohaswhat (11.10.2014).
439 Nicholas Khooa - Reuben Steff, “This program will not be a threat to them: Ballistic Missile Defense and US relations with Russia and China", Defense & Security Analysis, Vol. 30, No. 1, 2014, s. 19.
440 Arms Control Association, Worldwide Ballistic Missile Inventories, http://www.armscontrol.org/factsheets/missiles (11.10.2014).
121
bu proje çerçevesinde 2020 yılına kadar yaklaşık 2.6 milyar USD yatırım yapılacağını ve önümüzdeki üç yıl içerisinde üretimlerini arttırabilmeleri için füze üreticilerine 500 milyon USD tutarında yardımda bulunacaklarını belirtmiştir 441. Aşağıda Rusya’nın sahip olduğu balistik füzelerin temsili boyutları karşılaştırılmaktadır:
Şekil 10: Rusya’nın Sahip Olduğu Bazı Füzelerin Boyutsal Olarak Karşılaştırması
Kaynak: JackSpencer (2000) 442
4.8.2. İran
İran’ın sahip olduğu balistik füzeler ağırlıklı olarak Kuzey Kore ve Rus teknolojisi ile üretilmektedir. İran’ın devam etmekte olan füze geliştirme programlarının da bu iki ülke tarafından desteklendiği düşünülmektedir. Rusya ve İran arasında 1997-2001 arasında 300 milyon USD, 2002 ile 2005 yılları arasında ise 1.7 milyar USD tutarında silah alışverişi gerçekleşmiştir 443. 2009 yılında bu iki ülke arasında imzalanan S-300 füze savunma
441 Andy Oppenheimer, “Missile Defence Status”, Military Technology, 8/2011, s. 37.
442 Jack Spencer, The Ballistic Missile Threat Handbook, The Heritage Foundation, 2000. s. 55.
443 John J. Rooney, “Missile Defense and Rising Global Tensions”, Global Security, Spring 2009, s. 41.
122
sistemi satış anlaşması ise İran’a uygulanan ambargoyu gerekçe gösteren Batılı ülkelerin baskılarıyla engellenmiştir 444.
Menzilleri 5.000 Km. ye ulaşabilecek ikinci jenerasyon füze geliştirme programı yürüttüğü bilinen İran’ın, bu programlar kapsamında 2000 yılından günümüze kadar en az 1 milyar USD tutarında bir yatırım gerçekleştirdiği düşünülmektedir 445. Yürütülen programın bir bölümünü oluşturan ve 4.000 Km. menzilli Rus menşeli BM-25 füzesinin dönüştürülmesi projesinin başarıya ulaşması durumunda İran’ın Berlin ve Moskova da dahil birçok Avrupa şehrini vurma potansiyeli kazanmasından endişe edilmektedir 446. Tablo 2: İran’ın Balistik Füze Envanteri
Füze Sistemi Menzili Yakıt
türü Gelişimi
*BM-25/Musudan *(Şüphelenilmektedir) 2.500+ KM Sıvı Belirsiz
Ashura/Sejjil/Sejjil-2 2.000-2.500 KM Katı Test/Geliştirme Ghadr 1/ Gelişmiş Shahab-3/Ghadr110 1.000-2.000 KM Sıvı Test/Geliştirme
Shahab-3 (Zelzal-3) 800-1.000 KM Sıvı Aktif
Qiam-1 500-1.000 KM Sıvı Aktif
Scud-C (Shahab 2) 550 KM Sıvı Aktif
Scud-B (Shahab 1) 300 KM Sıvı Aktif
Fateh-110 200 KM Katı Aktif
Mushak-160 160 KM Katı Aktif
Tondar-69 (CSS-8) 150 KM Katı Aktif
Mushak-120 130 KM Katı Aktif
Kaynak: Kaynak: Arms Control Association (2014) 447
Yukarıda belirtilen füzelerin adetleri konusunda herhangi bir net bilgi bulunmamakla birlikte kaynakların sağladığı benzer bilgiler eşliğinde İran’ın hali hazırdaki balistik cephaneliğinde; 25 Adet Shahab-3 (Zelzal-3), 100-170 adet Scud-C (Shahab 2) ve
444 Ben-Zion Jaffe, “A Flexible NATO Missile Shield” , Atlantic Voices, Vol.3, Issue: 5, May 2013, s. 3.
445 Michael Elleman, “Iran's Ballistic Missile Program”, U.S. Institute of Peace, http://iranprimer.usip.org/resource/irans-ballistic-missile-program (15.10.2014).
446 Ben-Zion Jaffe, “A Flexible NATO Missile Shield” , Atlantic Voices, Vol.3, Issue: 5, May 2013, s. 5.
447 Arms Control Association, Worldwide Ballistic Missile Inventories, http://www.armscontrol.org/factsheets/missiles (11.10.2014).
123
50 adet fırlatma rampası, 300 adet Scud-B (Shahab 1), 30-50 Adet Fateh-110 ve 20 adet fırlatma rampası ile 200 Füze Tondar-69 (CSS-8) 448 bulunduğu düşünülmektedir.
Bu füzelerle ilgili olarak, yine Rusya ve İran’ın Kuzey Kore’den Shahab-3/Ghadr-1 füzelerinin geliştirilerek 2.000 Km. menzile ulaşabilmesi için gerekli teknolojinin alınması konusunda anlaşmaya vardıklarına ve yaklaşık 700-1.000 Kg. ağırlığında savaş başlığı taşıyabilen 2.500 Km. menzilli Sajjil-2 füzelerinin tam gelişim aşamasına ulaşabilmesi için anlaşmaya vardıkları diplomatik çevrelerde dile getirilmektedir 449.
4.8.3. Suriye
Suriye Silahlı Kuvvetleri, menzilleri 300 ile 500 Km. arasında değişen Scud B ve Scud C türevi balistik füzelere sahiptir. Aynı zamanda Suriye’nin bu balistik füzelere monte edilebilen çok sayıda kimyasal savaş başlığına sahip olduğu bilinmekle birlikte kitle imha silahlarının envanterine ilişkin net bir bilgi bulunmamaktadır 450.
Tablo 3: Suriye’nin Balistik Füze Envanteri Füze
Sistemi Menzili Yakıt türü Gelişimi
Scud-D 700 KM Sıvı Test/Geliştirme
Scud-C 500 KM Sıvı Aktif
Scud-B 300 KM Sıvı Aktif
SS-21 120 KM Katı Aktif
Frog-7 70 KM Katı Aktif
Kaynak: Kaynak: Arms Control Association (2014) 451
Suriye’de beş yıldır devam eden iç savaşa rağmen halen iktidarını sürdürmekte olan Esad rejiminin sarin ve tabun sinir gazları ile hardal gazı içeren kimyasal silahlarını iç
448 Intelligence of Iran, Iran Missile Arsenal, http://www.iranintelligence.com/arsenal (15.10.2014)
449 Michael Elleman, "Containing Iran's Missile Threat", Survival: Global Politics and Strategy, Vol.54, Issue:1, s. 121.
450 Ben-Zion Jaffe, “A Flexible NATO Missile Shield” , Atlantic Voices, Vol.3, Issue: 5, May 2013, s. 2.
451 Arms Control Association, Worldwide Ballistic Missile Inventories, http://www.armscontrol.org/factsheets/missiles (11.10.2014).
124
savaşta sivil halka karşı kullanmış olması balistik füzelere monte edilebilen kimyasal silahların oluşturduğu tehdit algısını Türkiye için bir kat daha arttıran bir unsurdur 452.