KKTC’de Kadınların Ekonomik Konumu

a. “Geliriniz nedir?”

KKTC’de gelirler tablosu incelendiği zaman, halkın en büyük kesimi ayda 1000-2000 TL kazanmakta olduğu görülmektedir. Tablo 11’de görüldüğü gibi, KKTC’de geniş bir orta sınıf olduğu anlaşılmaktadır. Ancak gelir dağılımı erkek ve kadınlar arasında adil olmaktan uzaktır.

Tablo 11 Cinsiyet/Gelir 0-500 TL/ayda (%) 500-1000 TL/ayda (%) 1000-2000 TL/ayda (%) 2000-4500 TL/ayda (%) 4500 üstü TL/ayda (%) Toplam Erkek 12.5 9.7 43.1 29.2 2.9 97.4 Kadın 28.6 15.8 31 15.8 1.4 92.6 Toplam 19.4 12.4 37.7 23.4 2.2 95.1

KKTC’de Bazı katılımcılar bu soruya yanıt vermek istememişler, bu nedenle toplam yüzdelikler diğer sorulara oranla daha düşük görünmektedir. Tablo 11’den anlaşılacağı üzere, ekonomik durum ve gelir dağılımı açısından KKTC’de kadınla erkek arasında büyük bir farklılık vardır. Maalesef kadınlar düşük gelirle çalışmakta, gelir arttıkça, erkeklerin oranı da o gelir seviyesinin içinde artmaktadır. En üst gelir seviyelerinde ise kadınların oranı son derece düşüktür. Bu tablodan da anlaşılacağı üzere, KKTC’de kadınlar gelir dağılımından eşit pay alamamaktadırlar. Kadınların politikada yeteri kadar yer almamasının bir nedeni de ekonomik olarak erkekler kadar güçlü olmamalarıdır.

b. KKTC’de kadınların ve erkeklerin çalışma yaşamına katılma oranları

KKTC’de çalışan kadınların oranı yüzde 66.2’dir. (Aker, Celkan, 2007) Dolayısıyla, kadınların yüzde 33.8’i çalışmamaktadır. Erkeklerin ise yüzde 15.8’i çalışmamaktadır. Bu yüzdelikler, KKTC’de kadınların çalışma yaşamına, erkekler kadar olmasa da, diğer ülkelerele karşılaştırıldığı zaman, önemli ölçüde katıldıklarını göstermektedir. Diğer bir deyimle, gelirlerde erkeklerden daha geride kalsalar bile, KKTC’de çalışan kadın oranı bir çok ülkeden daha yüksektir.

Sonuçlar

Yukarıdaki analizden ortaya çıkan sonuçlar şu şekilde sıralanabilinir:

1) Kadınların politikada daha fazla yer almasını, cumhurbaşkanı ve/veya başbakan olmasını toplumun büyük bir çoğunluğu istemektedir. Ağırlıklı görüş, kadınların politikada daha fazla yer alması (nı) (%65), cumhurbaşkanı

ve/veya başbakan olması (% 44) doğrultusundadır. Genel olarak kadınlar daha dürüst, daha temiz, daha çalışkan olarak nitelendirilmişlerdir.

2) KKTC’de yüzde 17 civarında bir kesim kadınların politikada daha fazla yer almalarına karşıdır. Yüzde 22’lik bir kesim de kadınların cumhurbaşkanı ve/veya başbakan olmasına olumsuz yaklaşmıştır.

3) Kadınların politikada yer almasına karşı olanların büyük bir çoğunluğunu erkekler oluşturmaktadır. Erkeklerin yüzde 11’i, kadınların ise yüzde 4’ü kadınların politikada daha fazla yer almasına karşı çıkmışlardır. Diğer bir deyimle, KKTC’de esas olarak kadınların birbirlerini kıskandığı, birbirlerini desteklemedikleri, birbirlerinin önünü kestikleri savları doğru değildir. 4) Katılımcıların kadınların politika yapmasıyla ilgili fikirlerinin oluşmasında

geçmişte politikada yer almış kadınların oluşturduğu olumlu veya olumsuz örneklerin önemli olduğu ortaya çıkmaktadır.

5) “Kadın yönetici” konusunda katılımcıların yüzde 39’u olumlu görüş ve yüzde 25’i olumsuz görüş belirtmişlerdir. Bu şekilde görüş belirtenlerin çoğu erkektir. Erkekler tarafından “Neden?” sorusuna verilen yanıtların çoğu duygusal ve kadınlara karşı önyargı içermektedir.

6) Doğum yerine göre yapılan çapraz araştırmada Kıbrıs doğumlu olanlar yüzde 65, Türkiye doğumlular ve üçüncü ülke doğumlular yüzde 70 oranında kadınların politikada daha fazla yer almasını desteklemektedirler.

7) Eğitim düzeyi yükseldikçe kadınların politik katılımını ve üst düzeylere yükselmesini destekleme oranı artmaktadır. Kadınların politik ve diğer faaliyetlerine en fazla karşı çıkan kesim ilkokul ve ortaokul mezunları olarak ortaya çıkmaktadır.

8) Eğitim durumu incelendiği zaman, katılımcılar arasında kadınların oranı sadece okuma-yazma bilmeyenler ve üniversite ve üstü kategorilerinde erkeklerden fazladır. Diğer eğitim kategorilerinde erkeklerin oranı kadınlardan fazladır. Demek ki, KKTC’de eğitimde kadın-erkek eşitliği bulunmaktadır.

9) Gelir durumu incelendiği zaman, kadınların gelir düzeylerinin erkeklere göre çok daha az olduğu, hele üst gelir seviyesinde, kadınların oranının gittikçe azaldığı görülmektedir. Gelir düzeyi yükseldikçe, o gelir düzeyinde kadınların oranı azalmaktadır.

10) Kadınların yüzde 33.8’i çalışmamaktadır. Demek ki kadınların yüzde 66.2’si çalışmaktadır. Bu yüksek bir orandır. Erkeklerin ise yüzde 15.8’i çalışmamaktadır.

Öneriler

Bu çalışmada, KKTC’de kadın-erkek eşitliğinin sağlanması için politikada kadınların daha fazla yer alması ve çalışma yaşamında, kadınların yüksek gelir alan seviyelere gelmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Eğitim düzeyi ve kadınların

görünmektedir. Kadınların politikada daha fazla yer alması için politik partilerin ve politik parti başkanlarının bu konuda atılımlar yapması uygun olacaktır. Ayrıca politikada kadın örneğinin çoğalması, gelecek nesil genç kızlara politikaya atılmaları için bir teşvik olacaktır. Kadınların yüksek gelir alan yönetici konumlara gelmesi için ise hem erkeklerin teşviki, hem de kadınların kendileri için koydukları karier hedeflerini yükseltmeleri gerekmektedir.

Kaynaklar

Aker, Şule, Gül Celkan, (2007), “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Kadının Politik ve Ekonomik Konumu ve Kadınların Siyasete Bakış Açıları”, KKTC MEB ve TC Yardım Heyeti ve DAÜ Destekli Araştırma Projesi, Doğu Akdeniz Üniversitesi. Erönen, Gönül, (2000). “Turkish Cypriot Women and CEDAW”, Kadın/Woman 2000,

cilt 1, sayı 1, Doğu Akdeniz Üniversitesi Basımevi, Haziran 2000, sayfa 61-79. http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Tables_rev.xls

Lisaniler, “Occupational Segregation: The Position of Women in the North Cyprus Labor Market”, Kadın/Woman 2000, cilt 2, sayı 1, Doğu Akdeniz Üniveristesi Basımevi, Haziran 2001, sayfa 117-133.

Mertan, Biran, (2000). “Doğu Akdeniz Üniversitesi’nde Kadının Konumu: Bir İnceleme”, Kadın/Woman 2000, cilt 1, sayı 1, Doğu Akdeniz Üniversitesi Basımevi, Haziran 2000, sayfa 1-11.

Yıldız, Netice, (2000). “Kıbrıs’ta Tarih Öncesinden Günümüze Kadın”, Kadın/Woman 2000, cilt 1, sayı 1, sayfa 79-117.

ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti