KIZILAY
Şefkatli kucağında,
Fakirleri korursun!
Sıcak aş ocağında,
Açları doyurursun.
Yangın, deprem olunca, Evlere su dolunca, Engelleri aşarsın,
Yardımlara koşarsın.
Genç, ihtiyar hepimiz, Seninleyiz Kızılay. Seninledir kalbimiz, Bizi de yanında say.
Hasan SARPEL
Çocuk Şiirleri 90
Şiir, yalın bir dille ve yedili hece vezni ile yazılmıştır. Şiir, üç kıtadan oluşmaktadır. Birinci kıtanın; birinci ve üçüncü dizelerinin “ - ağında ” sesleri ile ikinci ve dördüncü dizelerinin “ - rursun “ seslerinde zengin kafiye; ikinci kıtanın, birinci ve ikinci dizelerinin “ - oluncu ” sesleri ile üçüncü ve dördüncü dizelerinin “ - şarsın ” sesleri arasında zengin kafiye; üçüncü kıtanın, birinci ve üçüncü dizelerinin “ - imiz ” seslerinde zengin kafiye, ikinci ve dördüncü dizelerinin “ - ay ” seslerinde ise tam kafiye vardır. Şiir, sanatsız bir anlatımdan ve kurallı cümlelerden oluşmaktadır.
Öğrencilerin kelime dağarcıklarını zenginleştirmek için “ şefkatli, fakir, aş, yangın, deprem, engel, yardım, Kızılay “ kelimelerinin anlamları kavratılır.
90 Ramazan Tortop, Muhterem Tortop, Necati Yıldırım, Fatih Gültekin, İlköğretim Türkçe 1 Ders Kitabı,
Noktalama işaretlerinden nokta, virgül, ünlem kullanılmıştır. Şiirde; “ aş, yangın, ev, su, deprem, genç, ihtiyar, kalp, fakir “ somut kelimelere, “ şefkat, yardım “ soyut kelimelere,
“ genç- ihtiyar “ zıt anlamlı kelimelere, “ ocak - ev ” kelimeleri eş anlamlı kelimelere, “ şefkatli ” kelimesi sert sessiz benzeşmesine, “ kucağında, ocağında, kalbimiz ” kelimeleri
ünsüz yumuşamasına, “ fakirler, açlar, evler, engeller, yardımlar “ çoğul takısı almış kelimelere, “ Kızılay “ kelimesi özel isimlerin yazılışına, “ şefkatli “ türemiş kelimeye, üçüncü kıtanın ikinci dizesinde “ seninleyiz “ kelimesi, üçüncü dizesinde “ seninledir “ kelimesi zamirlere örnek olarak verilmiştir.
KIZILAY
Bir beldeyi su bassa, Deprem yerleri sarssa, Yangında evler yansa, Hemen koşar Kızılay.
Evsize çadır verir, Aça yemek yedirir, Yoksulları giydirir, Ne güzel dost Kızılay.
Doktoru, hemşiresi var, Hemen her derde bakar, Sönen ocağı yakar, Dert ortağı Kızılay.
Hizmetine bakalım, Ona sahip çıkalım, Biz de yardım yapalım, Yükselsin hep Kızılay.
Mehmet DEDE 91
Şiir dört kıtadan oluşmakla birlikte; yalın bir dille yazılmıştır. Birinci, ikinci, dördüncü kıtalar yedili hece vezni ile, üçüncü kıta ise serbest vezin ile yazılmıştır. Birinci kıtanın; birinci, ikinci, üçüncü dizelerinde “ – sa ” sesleri arasında tam kafiye, ikinci kıtanın; birinci, ikinci, üçüncü dizelerinde “ – rir ” seslerinde, ikinci ve üçüncü dizelerinde “ – irir ” seslerinde de zengin kafiye, üçüncü kıtanın; birinci, ikinci, üçüncü dizelerinde “ – ar ” sesleri arasında tam kafiye, ikinci ve üçüncü dizelerinde “ – kar ” seslerinde zengin kafiye; dördüncü kıtanın birinci, ikinci, üçüncü dizelerinde “ – alım ” seslerinde, birinci ve ikinci dizelerde “ - kalım ” seslerinde zengin kafiye vardır. Kızılay insana benzetildiği için teşhis sanatı vardır.
Öğrencilerin, kelime dağarcığını zenginleştirici “ belde, deprem, yangın, Kızılay, çadır, yoksul, dert, ocak, yardım ” kelimelerinin anlamları kavratılır. Şiir, genel olarak kurallı cümle yapısına uygun olarak yazılmıştır.
Noktalama işaretlerinden nokta ve virgül kullanılmıştır. “ Deprem, yangın, ev, belde, çadır, doktor, hemşire “ somut kelimelere, “ dert, yardım “ soyut kelimelere, “ ocağı - evi ” eş sesli kelimeye, “ derde, ocağı, ortağı “ kelimeleri ünsüz yumuşamasına, “ bassa, sarssa, dost, doktoru ” kelimeleri sert sessiz benzeşmesine, “ evler, yoksullar “ çoğul takısı almış kelimelere, “ Kızılay “ kelimesi özel isimlerin yazılışına, “ evsiz, yoksullar “ türemiş kelimelere örnek olarak verilmiştir.
KIZILAY
Uzatırsın elini bükük olana,
“ Kar fırtına “ demeden koşarsın dört bir yana Sevgiyle eğilerek yaraları sararsın,
Dulların, yetimlerin yanlarında sen varsın.
Yoksulları doyurur, giydirirsin her zaman, Hastaya şifa sunar onu candan okşaman. Depremde yıkılınca yurttaşın evi barkı, Döner hemen o yerde Kızılay yardım çarkı.
Hep sana dua için açılır güçsüz eller, Alıp götürüyorken her şeyi taşan seller. Kızılay güçlendirmek, yaşatmak için seni, Yapmalıyız hepimiz elimizden geleni.
Muzaffer Melahat ERGUN 92
Şiir; üç kıtadan oluşmakla birlikte; yalın bir dille yazılmıştır. Birinci kıtanın birinci dizesi on iki heceden, diğer heceler ise on dört heceden oluşmaktadır. Birinci kıtanın; birinci ve ikinci dizelerinin “ – ana“ seslerinde, üçüncü ve dördüncü dizelerinin “ – arsın “ seslerinde zengin kafiye, ikinci kıtanın birinci ve ikinci dizelerinin “ – aman “ seslerinde, üçüncü ve dördüncü dizelerinin “ – arkı “ seslerinde zengin kafiye, üçüncü kıtanın birinci ve ikinci dizelerinin “ – el “ seslerinde tam kafiye, üçüncü ve dördüncü dizelerinin “ – eni “ seslerinde zengin kafiye vardır. Kızılay insana benzetildiği için teşhis sanatı vardır.
Öğrencilerin kelime dağarcıklarını zenginleştirmek için; “ sevgi, dul, yetim, yoksul, şifa, deprem, yurttaş, Kızılay, yardım, sel “ kelimelerinin anlamları kavratılır. Şiirin dizeleri, devrik cümlelerden oluşmaktadır.
Noktalama işaretlerinden; tırnak işareti, virgül ve nokta kullanılmıştır. “ Kar, fırtına, yara, yoksul, hasta, deprem, ev, el, sel “ somut kelimelere, “ sevgi, şefkat, şifa, yardım “ soyut kelimelere, “ ev- bark “ eş anlamlı kelimelere, “ yurttaşın, güçsüz “ kelimeleri sert sessiz benzeşmesine, “ dulların, yetimlerin, yoksulların, eller, seller “ kelimeleri çoğul takısı almış kelimelere, “ Kızılay “ kelimesi özel isimlerin yazılışına, “ yurttaş, güçsüz “ türemiş kelimelere, “ yurttaşın evi, yardım çarkı “ kelimeleri isim tamlamalarına, “ güçsüz eller “ sıfat tamlamalarına, birinci kıtanın dördüncü dizesinde “ sen “ kelimesi, üçüncü kıtanın birinci
dizesinde “ sana “ kelimesi, üçüncü dizesinde “ seni “ kelimesi, dördüncü dizesinde “ hepimiz “ kelimesi zamirlere örnek oluşturmaktadır.
Kızılay temalı şiirlerde; Kızılay’ın çalışmalarından ve görevlerinden söz etmektedir. Deprem, sel, yangın gibi yıkımların getirdiği ya da getireceği sorunların çözümü ve yardıma muhtaç insanlara yardım etme, Kızılay’ın görevleri arasındadır. “ Yurdunu ve milletini seven insan Kızılay’ın şerefli hizmetlerine destek olan insandır. “ 93 Şiirin öğretici bir yönü vardır.