• Sonuç bulunamadı

7. Genel Olarak Delil:

7.5. Kayıtların İşlevi:

7.5.1.İspat Aracı Olma/Mediko-legal Fonksiyon:[176]

İspat Vasıtası Olarak Kayıt: Hasta ile hekim arasında tedavi üzerinden gelişen uyuşmazlıklarda bu bellek, krizin sağlıklı doneler üzerinden çözülmesine olanak tanıdığı için ihtilaf çözücü bir rol ve işlev üstlenmesi ilk amaç olarak öne çıkar.

Bir anestezik girişimin usulsüzlüğü veya hatalı olup olmadığının belir- lenmesinde kural olarak anestezik kayıtların rolü paha biçilmez niteliktedir. Özellikle hukuk yargılamasında delillerin yanlarca gösterilmesi, sunulması, teşhis ve tanınmasına yarayacak optimum bilgiyi vermede yanların üstlendiği aktif rol kayıtların tutulması ve erişilir olmasını önemli kılmaktadır.

[174] 1219 sayılı tababet ve Şuabatı San’alarının İcrasına Dair Kanun’un 72, Radyoloji, Radiyom ve Elektrikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkındaki Kanun’un 5. maddesi, Aile Hekimliği Kanun’unun 5/3 maddesi; Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği’nin 4/3-ı maddesi; Özel Hastaneler Yönetmeliği’nin 48. maddesi, 992 Seriri Taharriyat ve Tahlilat Yapan ve Masli Teamüller Aranılan Umuma Mahsus Bakteriyoloji ve Kimya Laboratuvarları Kanuna Müteffari Olarak Tanzim Olunan Yönetmelik’in 16 maddesi; Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin 12/son maddesi; Yataklı Tedavi Kurumları Tıbbi Kayıt ve Arşiv Hizmetleri Yönergesi’nin 1. maddesi kayıt ödevini yükümlülük haline getiren yerel mevzuatlar olarak belirtilmektedir. Hakeri; 2013, 476-480

[175] Zeytin, s.141 vd.; Derya Keskinci-Kaptan; Hekimin Sorumluluğu Davalarında Objektif İspat Yükü; Sağlık Hukuku’nda Dünyadaki Son gelişmeler, Roche, İstanbul, 2009, s.168 [176] Raymer K.(2011) the Anesthetic Record:How Content and Design Influence Function

7.5.2. Tedavi Güvenliğini ve Sürekliliğini Sağlama İşlevi:

Tedavinin etkin verimli sağlanması, kesintisiz olarak idamesi ve “tedavi güvenliğini”[177] temin kayıtlamanın ikinci amacıdır. Bu amaç eş zamanlı olarak

tedavinin yazgısını özne/hekimlerden bağımsız hale getirdiği ya da özneden özerk olarak sevk ve idaresini sağladığı için kurumsal bir amaç olarak da betimlenebilir. Bu amaç girişim veya tedavi süresince hastaya tıbbi amaçlı olarak yapılan tüm müdahaleleri amaçla uyumlu olarak öğretmeye, denetlemeye ve idameye yönelir.

7.5.3. Özenli ve Dikkatli Olmaya İcbar İşlevi:

Hekimin tedavi ile arasındaki bağı güçlendirmek, tedavi üzerindeki özen borcunu pekiştirmek, tedavinin yaratacağı etki ve sonuçlarla sorumluluk[178]

arasındaki bağı muhafaza etmek dokümantasyonu gerekli kılan diğer hedeftir. Bu amaç, konumuz açısında yaşamsaldır. Devletin kontrolü altındaki bir hastanın yaşam hakkının nasıl ve ne şekilde korunduğunu günlük ve sürekli izlemeye olanak verecek olan, özen borcunu kayıtlayan bu anestezik girişim özetleri veya ayrıntılarıdır. Sorumluluk bilincinin bu evraklara belgelere yansıtılması ile bilginin hukuki argümana dönüşmesi safhasında yargıca beklenmediği kadar done ve malzeme sunacaktır.

7.5.4. Hakların Karşılıklı ve Etkin kullanılmasını Sağlama ve Kontrol İşlevi:

Yanları[179], üçüncü kişileri ve yasadan neşet eden otoriteleri bilgilendirme

amacı, kayıtlar üzerinden hastanın kendi yazgısını belirleme ya da diğer hasta ve hekim haklarının kullanılabilmesi her şeyden evvel bu ilişkinin yazgısını belirleyen kayıtların varlığını gerektirir. Kayıtlar burada çok amaçlı ve çok işlevli bir rol üstlenir. Bilginin burada malumata dönüşmesi, hak sahiplerinin optimum bilgiden hareketle yaşamlarına, sağlıklarına ve geleceklerine yön verme haklarının etkin ve verimli olarak kullanılmasına olanak sağlayacaktır. Özellikle sır saklama görevi dışında kalan ve yasa tarafından güvenceye alınan hekim-hasta ve üçüncü kişiyi ilgilendiren hususlarda bu bilgilerin göreceli işlev ve rol oynadıkları bilinmektedir.

[177] l/U-Uhlenbruck/Schlund,§59, KN.5; Hakeri, 2013,480

[178] Kayıt tutmanın ikinci amacı, hekimin önleyici tedbirler, yürütülen tedavi ameliyatlar hususnda sorumluluğunu sağlamadır.; Hakeri, 2013, 481

[179] Kayıt tutma yükümlülüğünden biri de hastaya her an için kendisi ile ilgili yapılan teşhis ve tedavi işlemlerini bir başka hekimin kontrolünden geçirebilme imkanının tanınmasıdır.; Hakeri, 2013, 481

7.5.5. Pedagojik/Araştırmaya Kaynaklık İşlev:

Anestezik ölçümleme, değerlendirme ve kayıtlamanın en önemli fonksiyon- larından biri de tıp eğitiminin paha biçilmez materyaline dönüşmesidir. Klinik deneyimlerin, anestezi eğitiminin önemli bir kaynağı olması, sahadan gelen ölçümleme, değerlendirme ve kayıtlamayı, atideki uygulama için yaşamsal bir değer haline getirmektedir. İlk anestezik kayıtların iki tıp öğrencisi tarafından tutulması, bu kayıtların sadece tedaviyi gerçekleştirmek girişimin güvenliğini temin etmekle sınırlı olmadığını göstermektedir.

7.5.6. Etik İşlev:

Tıpta deontoloji birçok disiplinin etik değerler üzerinden ilişki kurması, geliştirmesi ve sonlandırması konusuna öncellik ve öncüllük etmiştir. Bu açıdan tıp etiğinin, etiklerin anası olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Deon- toloji, bir girişimin sonuçtan bağımsız olarak insani değerlere sadık şekilde gerçekleştirilmesi gerektiği konusuyla ilgilenir. Deontoloji bu açıdan girişimin sonucundan bağımsız parametrelerle çalışır sonucun başarılı ve mükemmel olması deontolojinin maksimum istekleri arasında değildir. Buradan hareketle diyebiliriz ki, etik kurallar insani değerler üzerinden insan yaşamının güvenceye alınmasını ilgi alanı olarak belirleyerek, insan yaşamının bu değerler ihlal edilerek kurtarılmasına etik bir değer atf etmekten kaçınmaktadır. Burada önemli olan insan yaşamının insani değerler referans alınarak kurtarılması, insana saygı ve sadakatle yaşam hakkının korunmasıdır.

Geldiğimiz noktada hasta hekim ilişkilerinin olası bir sapma yaşamaması veya insani değerleri tahrip etmemesi için deontoloji üzerine düşeni teorik açıdan yerine getirmektedir. Tıbbi girişimlere egemen olması gereken deontolojik ilkeler konusunda ciddi bir açıktan söz etmek mümkün değildir. Tıbbi Deontoloji Tüzüğü, hekimin girişim tasarrufu hakkında hastaya optimum malumat ver- mesi konusunda sıkı bir söyleme sahiptir. Bu söylem, başta onam olmak üzere hastadan bağımsız ve isteği dışında beden ve ruh sağlığına müdahale edilmesini yasaklamaktadır. Dahası aralarında anestezi uzmanının da olduğu öznelerin has- tanın talebi halinde kendisini konu edinen girişim ve işlemler hakkında ayrıntılı, tam ve harekete geçirici bilgilerin verilmesini hakka dönüştürmektedir. Koşut bir emrin Hasta Hakları Yönetmeliğinde vücut bulması, hasta hekim ilişkisinde bilgilendirme kayıt teminini biri için hak diğeri için ise ödeve dönüştürmektedir. Bu ödevin bir başka türev tarafından desteklenmesi bilgilendirmeyi aktüel tıp uygulamalarının odağına yerleştirmekte, ödevi pekiştirmektedir.

Tıbbi etik, gerçeğe dayalı klinik bilgileri toplamak, ahlaki ikilemleri ve bu etik çatışmalara çözümler getirmek gibi olguları içerir.[180] Anestezik ölçüm,

değerlendirme ve kayıtlamanın gerçek ve doğru olanı yansıtması etik ilişki değerlerinin bir başka görünüm biçimdir. Ahlaki ikilemlerin çözülebilmesi bu açıdan gerçek ve doğruyla özdeşleşen verilerin referansıyla olanaklıdır. Gerçek ve doğru, yöntemine uygun verilerle eylemek yasaların normlarla hekimlere yüklediği ödevdir. Bu ödev özü itibarıyla etik ilişki değerlerinin yasalara itha- linden başkası değildir. Hukukun etik, ahlak ve diğer toplumsal kaynaklardan beslenmesi, yaslarla hukukun insanı odak alan olanaklarını geliştiren çatalda buluşmalarını zorunlu kılmaktadır. Kanun, Kabul edilebilir davranış biçimlerinin sınırlarını belirle ve doktorların bu sınırlar içinde tıbbi etik sayesinde hareket ederler. Bu sınırların sorgulanması gerektiğinde, kanunla yönetilmeyen alanlarda kişisel kararlar almaları tıbbi etiğin sağladığı olanakla mümkün olmaktadır.[181]

Bu saptama etik ile hukuk ilişkisini çarpıcı şekilde ortaya koyarak, hukukun hekime tanıdığı marj alanlarında, etiğin inisiyatif alarak anestezik eylem, işlem ve karaların aşkınlıklarını önleyeme çalışır. Buradan bakıldığında anestezi uzmanının ilkin hukuk, hukukun çekildiği alanlarda da etik ilke ve ilişkilerin önerileri ve buyrukları doğrultusunda eylemesi zorunlu hale gelmektedir. Anes- tezik ölçüm değerlendirme ve kayıt işlemi, hukukun kontrol altında tuttuğu bir tıbbi tasarruf olmaktan başka hukuktan özerk olarak etik değerlere sadık kalarak gerçekleştirilmesi gereken bir işlemdir.

Profesyonel yeterliliğe bağlılık ilkesi(mesleki liyakat) doktorlara hayat boyu öğrenmeyi ve kaliteli bakım için gerekli olan tıbbi bilgi, klinik ve takım becerilerini devam ettirmeyi salık vermektedir. [182]Hastalara karşı dürüstlük

ilkesi ise, hastaların tedavinin seyri hakkında karar vermede söz sahibi olma- larını sağlamayı önermektedir. [183]Öte yandan kaliteli bakım ilkesi doktorlar

sağlık hizmetinin kalitesinin artırılması için gereken gayreti artırmalarını, bu bağlamda sadece klinik yeterliliği sürdürmekle yetinmemeleri eş zamanlı olarak, tıbbi hataları azaltmak hasta güvenliğini artırmak, sağlık hizmeti kaynaklarının aşırı kullanımını azaltmak ve hizmetin verimini artırmaları gerektiğini de ifade etmektedir.[184]

[180] David B. Waisel ve Robert D. Truog “Anestezinin Etik ve Hukuksal Yönleri, Çev. Bahri Öztürk; Ronald D. Miller; Miller Anestezi, İzmir Güven Kitabevi, 2010, 6. Basıdan çeviri, İzmir, 2. Cilt, 89 Bölüm, s.3193

[181] Miller, 2010, 3193 [182] Miller, 2010, 3193 [183] Miller, 2010, 3193 [184] Miller, 2010, 3193