Kadın GiriĢimciliğini Etkileyen Faktörler

5.7.1. GiriĢimciliği Olumlu Yönde Etkileyen Faktörler

Kadınların giriĢimci olma nedenleri ülkelere ve kültüre bağlı olarak farklılık göstermektedir. Çünkü giriĢimcilik ruhunun oluĢmasında toplumun kültür yapısının önemli bir etkisi vardır. Birey daima içinde yaĢadığı toplumun kültürel değerlerini taĢımaktadır. Örneğin, ABD‘de, kadın giriĢimcilerin iĢ kurma nedenleri arasında, bağımsızlık, kararları kontrol edebilme isteği gibi nedenler yer alırken; Türkiye‘de ise giriĢimci ruhunun oluĢmasının baĢlıca nedenleri arasında; kadınların aile ihtiyaçlarını karĢılama, sosyal iliĢkilere girme, kendini gerçekleĢtirme istekleri, kiĢisel özgürlükler, kendi iĢinin patronu olmak gibi nedenler yer almaktadır (Aslan ve Atabey, 2009). Bir toplumdaki ekonomik geliĢmiĢlik düzeyi de giriĢimcilik ruhu ile yakından ilgilidir. GeliĢmiĢ ülkelerde kadınları giriĢimciliğe yönlendiren faktörler olumlu yönde iken, geliĢmekte olan ülkelerde ise kadınları giriĢimcilikten uzaklaĢtıran faktörlerin olduğu belirlenmiĢtir (Durak, 2011). Kadınları giriĢimciliğe, kendi iĢlerini kurmaya yönlendiren unsurlar tek baĢına bir faktör değil de, birbirini etkileyen bir faktörler dizinini oluĢturmaktadır. Örneğin, baĢarı, bağımsızlık gibi psikolojik faktörler, ekonomik gereklilik, maddi bağımsızlık için bir yol gibi görünen ekonomik faktörler, buna ek olarak kariyerindeki hayal kırıklığı, içinde bulunulan çalıĢma koĢullarından memnuniyetsizlik veya esnek çalıĢma modeli oluĢturmak gibi birçok faktör sayılabilir (Smile, 2008).

Dünyada kadınları giriĢimciliğe yönlendiren en önemli faktörlerden biri gelir elde etme isteğidir. Tüm ülkelerde kadınlar erkeklere kıyasla ekonomik yönden dezavantajlı gruptur. Bu durum kadınların kendini gerçekleĢtirme, kendi iĢini kurma isteğini arttırmaktadır. Çoğu ülkede kadınların baĢarı ve yeteneklerine gösterilen saygı az olduğundan kendi hayallerini gerçekleĢtirme arzusu çok güçlüdür ve kendi öz saygılarını oluĢturmak için giriĢimciliği bir fırsat olarak görmektedirler. Yüksek baĢarı elde etme ihtiyacı da giriĢimciliği cazip kılan önemli faktörlerdendir. Ülkelerin kültürel yapısına bağlı olarak kadının baĢarı elde edebileceğine inancın düĢük olması kadına daha fazla hırs kazandırmakta ve daha baĢarılı bir giriĢimci olma konusunda cesaretlendirmektedir.

Devlet desteği, aile veya yakın çevredeki baĢarılı rol modeller de kadınları giriĢimciliğe çeken faktörler içinde sayılabilir. Ayrıca toplumun önde gelen bir bireyi olmak giriĢimciliği çekici bir olasılık ya da meslek seçimi yapabilir (Özdemir, 2010).

Kadınları giriĢimci olmaya yönlendiren baĢlıca motivasyon faktörleri Ģu Ģekilde sıralanabilir (Tekin, 2005):

 Ekonomik Özgürlük kazanmak,

 Bir iĢ fikrini veya hayallerini gerçekleĢtirmek,  BaĢkasının emri altında olmadan bağımsız çalıĢmak,  Kendini gerçekleĢtirme,

 BaĢarılı olma arzusu,  Sosyal Statü Kazanmak

 Aileye ek gelir sağlamak ve daha iyi yaĢam koĢulları sağlamak,  Para, statü/prestij, güç sahibi olma isteği,

 Üretken olma isteği

 KiĢisel önyargı, yanlıĢ tutum ve davranıĢlar nedeniyle bazı iĢ kollarında erkeklere istihdamda öncelik verilmesidir.

Son yıllarda, kadınların sahip oldukları yetenek ve becerileri daha fazla kullanabilme ve bağımsız olma istekleri ücret ve maaĢla çalıĢmak yerine büyük ölçüde kiĢisel birikimlerini kullanarak kendi iĢlerini kurmayı tercih ettiklerini göstermektedir. Bu durumda giriĢimcilik, istihdam tıkanıklıklarını giderecek, kadınların iĢ piyasasına katılmalarını sağlayacaktır. Ancak kadın giriĢimcilerin karĢılaĢtığı veya karĢılaĢmaktan korktukları sorunlar tüm bu olumlu etkenlerin önüne geçmektedir (Ġyicil, 2006 ).

5.7.2. GiriĢimciliği Olumsuz Yönde Etkileyen Faktörler

Kadınların giriĢimciliğe sıcak bakmamasında birçok faktör etkili olmaktadır. Bunların baĢında; stresli iĢ ortamı, iĢ tatminsizliği, iĢle ilgili hayal kırıklıkları gibi nedenler bulunmaktadır (Orhan ve Scott, 2001). Cinsiyetler arası kıyas yapıldığı zaman, kadınların, erkeklere oranla kendi iĢlerini kurmalarının daha güç olduğu görülmektedir. Finansal kazanç sağlama zorunluluğu olan erkekler, kolaylıkla giriĢimci olabilirken, yeterince eğitimi, bilgisi, güveni, deneyimi veya sermayesi olmayan kadının giriĢimci olmasının zor olduğu görülmektedir. Kadınların giriĢimcilik konusunda yaĢadığı veya yaĢayabileceği sorunlar sadece iĢletmenin kurulması aĢamasında değil, iĢletmenin devamlılığını sürdürmesi sürecinde de ortaya çıkabilmektedir.

Bu güçlükler de kadını, giriĢimci olmaktan caydıran nedenler arasındadır. GiriĢimci olmak, kadın için çalıĢma hayatında, birinin hesabına çalıĢma ile kıyasla daha fazla özgür davranma ve bağımsızlık olanağı sağlamakla beraber giriĢimci kadının kendi iĢi üzerinde planlar yapma ve uygulama gibi avantajlar sağlamaktadır (Ġyicil, 2006 ). Buna ilave olarak yapılan bir araĢtırmada, kadınların baĢlangıç sermayesi temininde güçlükle karĢılaĢtıkları gösterilmektedir. Genellikle kendilerine ait bir mülkleri olmayan kadınlar, bankaya teminat göstermekte zorluklarla karĢılaĢmaktadırlar. Kadınlar iĢ kurmak için gerekli motivasyon ve hırstan yoksun bulunmakta ve iĢi yalnızca cep harçlığı kazanmak için yaptıkları varsayılmaktadır. Pek çok durumda ise kredinin onaylanabilmesi için kadınların eĢleri ile yazılı bir anlaĢma yapıldığı araĢtırma sonuçlarından görülmektedir (Ġyicil, 2006 ). Kadınların giriĢimcilik faaliyetlerinden geri tutan bir diğer sorun ise, iĢ ve çevresel Ģartlardan kaynaklanan sorunlar baĢlığı altında toplanabilir. Bunlar ise: Kadın giriĢimciliği konusunda dünya genelinde, bütüncül bakıĢın sağlanamaması ve örgütlenememe; kurumsal çeĢitlilik ve koordinasyon zorlukları ve politika geliĢtirme ve uygulama ile ilgili engeller olarak sıralanabilir (Ecevit, 2007).