AraĢtırma Alanının Demografik ve Sosyo-Ekonomik Özellikleri

Bu bölümde demografik ve sosyoekonomik özelliklere iliĢkin sorulan soruların analiz sonuçları verilmiĢtir. Bu bağlamda, araĢtırma alanında 100 hane ile yapılan anket çalıĢması sonucunda elde edilen veriler ıĢığında iĢletmelerin demografik özelliklerinden yaĢ, eğitim durumu, medeni durum, cinsiyet dağılımları, sosyal güvence durumu ve kadınların aile içi kararlara katılım durumları incelenmiĢtir.

6.1.1. AraĢtırma Alanında Nüfusun Dağılımı

AraĢtırma bölgesinde nüfusun yaĢ gruplarına göre dağılımı Çizelge 3‘de gösterilmektedir. AraĢtırma alanındaki toplam nüfusun % 48,30‘unu erkekler oluĢtururken, % 51,70‘ini kadınlar oluĢturmaktadır. Kadınların %26,99‘unu 15-49 yaĢ grubundaki aktif nüfus oluĢturmaktadır. Ayrıca toplam nüfusun da % 50‘si aktif nüfus içerisinde yer almaktadır. Hatay ilinde yapılan bir çalıĢmada araĢtırmaya katılan kadınların yaĢlarının %43,54 ile 26-40 yaĢ aralığında olduğu belirtilmiĢtir (Karaömer, 2014) Kırıkkale ‗de yapılan bir baĢka çalıĢmada ise kadınların yaĢ ortalamasının 32,5 olduğu saptanmıĢtır (Gökalp, 2008b).

Çizelge 3. AraĢtırma Alanında Nüfusun YaĢ Gruplarına Göre Dağılımı(%)

YaĢ Grupları 0-6 7—14 15-49 50-+ Toplam E K E K E K E K E K E+K 18-25 0,37 0,26 0,21 0,11 0,79 1,26 0,26 0,32 1,63 1,95 3,58 26-45 0,17 0,11 0,54 0,61 1,33 1,35 0,17 0,07 2,22 2,13 4,35 46+ 0,00 0,00 0,06 0,14 0,14 0,26 0,86 0,94 1,06 1,34 2,40

Hane halkı Ortalaması 0,15 0,10 0,31 0,35 0,81 0,95 0,43 0,42 1,70 1,82 3,52

Toplam Nüfusa Oranı 4,26 2,84 8,81 9,94 23,01 26,99 12,22 11,93 48,30 51,70 100,00

YaĢ Gruplarının Toplam

Nüfusa Oranı 7,10 18,75 50,00 24,15 100,00 100,00

6.1.2. Nüfusun Eğitim Durumuna Göre Dağılımı

Ġncelenen iĢletmelerde eğitim durumunun bölgenin geliĢmiĢliği üzerine etkisi olduğu gözlenmiĢtir. ÇalıĢmaya katılan kadınların eğitim durumlarına göre dağılımına Çizelge 4‘de yer verilmektedir. AraĢtırma alanındaki bireylerin ağırlıklı olarak (%55,49) ilkokul mezunu olduğu belirlenmiĢtir.

%19,21‘i ortaokul mezunu iken, lise mezunları %18,90 paya sahiptir. AraĢtırma alanındaki kadınlar arasında üniversite okuyan bulunmayıp, aile içerisinde üniversite okuyanlar ise %3,05 ile az bir paya sahiptir. ÇalıĢmaya katılan aileler içerisinde okur- yazar olmayanların oranı az olmasına rağmen eğitim-öğretim istenilen seviyede değildir. Okur-yazar olmayanlar genel olarak 46 yaĢ üzerini oluĢturmaktadır (%2,74). Genç nüfusun tamamı okuma-yazma bilmektedir. Günümüzde ise okuma-yazma bilmeyen genç nüfus kalmamıĢtır ve eğitim öğretim seviyesinin arttığı görülmüĢtür. Mersin ilinde yapılan bir araĢtırmada kadınların % 53‘ünün lise mezunu olduğu saptanmıĢtır (Çakıcı, 2004). Hatay ilinde yapılan bir çalıĢmada ise kadınların % 53,22‘si ilkokul mezunudur (Karaömer, 2014).

Çizelge 4. Eğitim Durumuna Göre Dağılım

YaĢ Grupları _{yazar değil} Okur- _Ġlkokul

Ortaokul Lise Yüksekokul Üniversite Toplam

18-25 0,16 1,16 0,68 0,68 0,00 0,05 2,74 26-45 0,13 2,00 0,87 0,74 0,02 0,04 3,80 46+ 0,00 1,94 0,29 0,43 0,03 0,20 2,89 Hanehalkı Ortalaması 0,09 1,82 0,63 0,62 0,02 0,10 3,28 Oran 2,74 55,49 19,21 18,90 0,61 3,05 100,00

6.1.3. Kadınların Medeni Durumu

AraĢtırmaya katılan kadınların medeni durumu incelendiğinde toplam 100 kadından % 86‘sının evli, %14‘ünün ise bekâr olduğu Çizelge 5‘te görülmektedir. Evli olan kadınların daha fazla giriĢimcilik eğilimi göstermesinde, evli olmasından dolayı sorumluluklarının bilincinde olması büyük rol oynamaktadır.

Çizelge 5. Kadınların Medeni Durumu

YaĢ Grupları

Evli Bekar Toplam

Sayı(adet) Oran(%) Sayı(adet) Oran(%) Sayı(adet) Oran(%)

18-25 10 52,63 9 47,37 19 100,00

26-45 44 95,65 2 4,35 46 100,00

46+ 32 91,43 3 8,57 35 100,00

6.1.4. AraĢtırma Alanındaki Kadınların Sosyal Güvence Durumu

ÇalıĢma yapılan alanda sosyal güvencenin ailelerin geçimlerine katkı sağladığı gözlenmiĢtir. Sosyal güvencenin aile için önemi büyüktür. Kadınların sosyal güvence durumları çizelge 6‘da gösterilmektedir. Kadınların % 90‘ının sağlık güvencelerinin olduğu belirlenmiĢtir. AraĢtırma alanındaki kadınların çoğunluğunun (%65) SSK‘lı olduğu görülmektedir.

Çizelge 6. AraĢtırmaya Katılan Kadınların Sosyal Güvence Durumu

YaĢ Grupları Bağkur SSK Emekli Sosyal Güvencesi Olmayan Toplam Sayı (adet) Oran (%) Sayı (adet) Oran (%) Sayı (adet) Oran (%) Sayı (adet) Oran (%) Sayı (adet) Oran (%) 18-25 1 5,26 15 78,95 1 5,26 2 10,53 19 100,00 26-45 11 23,91 27 58,70 3 6,52 5 10,87 46 100,00 46+ 8 22,86 23 65,71 1 2,86 3 8,57 35 100,00 Ortalama 20 20,00 65 65,00 5 5,00 10 10,00 100 100,00

6.1.5. Kadının Aile Ġçindeki Görevleri

Kırsal alanda kadınların aile içindeki görev ve sorumluluklarına iliĢkin görüĢlerini ve önem derecelerini belirlemeye yönelik hazırlanan soruya verilen cevaplar Çizelge 7‘de yer almaktadır. Kadınların aile içindeki görevlerine bakıldığında 4,90 ile eĢ ve çocuklara manevi destekte bulunmak (4,90) ilk sırada yer almaktadır. AraĢtırma alanındaki kadınlara göre, Aile içi sosyal iliĢkileri düzenlemek (4,82) kadının baĢlıca görevlerinden birisidir. Ailede yaĢlı bakımı nispeten daha az önemli bulunmaktadır (3,90). Bu durum ailede yaĢlı bakımı bulunmayan ailelerin varlığını göstermektedir. Benzer bir çalıĢmada kadınların üstlendiği sorumluluklar içerisinde aile içi iliĢkileri düzenlemek (4,50), eĢ ve çocuklara destek vermenin (4,32) çok önemli olduğu belirtilmiĢtir (Ünal, 2009).

Çizelge 7. Kadının Aile Ġçindeki Görevleri

Görev ve Sorumluluklar 18-25 26-45 46+

ĠĢletmeler Ortalaması

Aile Bütçesine Katkı 3,37 4,24 4,06 4,01

Aile Ġçi Sosyal ĠliĢkileri Düzenlemek 4,79 4,87 4,77 4,82

Ev ĠĢi Yapmak 4,58 4,70 4,60 4,64

Ailede YaĢlı Bakımı 4,00 3,80 3,97 3,90

EĢ ve Çocuklara Manevi Destek 4,68 4,96 4,94 4,90

Çok Önemli:5 Önemli:4 Kararsızım:3 Önemli Değil:2 Hiç Önemli Değil:1

6.1.6. Kadınların Kararlara Katılım Durumu

Ġncelenen iĢletmelerde yapılan harcamalara genel olarak birlikte karar verildiği çizelge 8‘de gösterilmektedir. AraĢtırma alanındaki kadınların % 5‘i kendi kararlarını tek baĢına aldıklarını, %34‘ü eĢinin tek baĢına karar aldığını ve %61‘i ise eĢi ile birlikte karar aldığını belirtmiĢtir. Çizelge 8‘deki verilere yapılan khi-kare bağımsızlık testine göre kadınların yaĢ grupları ile kararlara katılım durumları arasında p<0,05 düzeyinde anlamlı bir iliĢki bulunmaktadır. Tabloya bakıldığında 46+ kadınların kararlara katılım oranının daha fazla olduğu, yaĢ ilerledikçe kadınların kararlara katılım oranının arttığı görülmektedir. Bu durum yapılan khi-kare analizi ile tespit edilmiĢtir (Khi-kare hesap>

Khi-karetablo).

Çizelge 8. Kadınların Kararlara Katılım Durumu

YaĢ Grupları

Kendisi EĢi Birlikte Toplam

Sayı(adet) Oran(%) Sayı(adet) Oran(%) Sayı(adet) Oran(%) Sayı(adet) Oran(%)

18-25 2 10,53 2 10,53 15 78,95 19 100,00

26-45 2 4,35 13 28,26 31 67,39 46 100,00

46+ 1 2,86 19 54,29 15 42,86 35 100,00

Toplam 5 5,00 34 34,00 61 61,00 100 100,00

X2=284,061 P<0,05

6.1.7. Kadınların Farklı Bir ĠĢletmede ÇalıĢma Durumu

Çizelge 9‘da araĢtırma alanındaki kadınların % 83 ile büyük bir kısmının kendi iĢletmelerinde çalıĢtığı görülmektedir. Bu durum kadınların daha çok kendi iĢletmelerinde ücretsiz aile iĢçisi olarak çalıĢtıklarını göstermektedir. % 17 ile kadınların çok az bir kısmı farklı bir iĢletmede çalıĢmaktadır.

Çizelge 9. Kadınların Farklı Bir ĠĢletmede ÇalıĢma Durumu

Evet Hayır Toplam

YaĢ Grupları Sayı(adet) Oran(%) Sayı(adet) Oran(%) Sayı(adet) Oran(%)

18-25 3 15,79 16 84,21 19 100,00

26-45 11 23,91 35 76,09 46 100,00

46+ 3 8,57 32 91,43 35 100,00

Toplam 17 17,00 83,00 83,00 100 100,00