THE IMPORTANCE OF EDUCATION FOR TOURISM BUSINESSES: EVALUATION OF JOB ADVERTISEMENTS IN TURIZM GAZETES

Dr. Öğr. Üyesi Çağdaş ERTAŞ

ŞırnakÜniversitesiTurizmveOtelİşletmeciliğiYüksekokulu, TurizmİşletmeciliğiBölümü

ertascagdas@hotmail.com ÖZET

Bu araştırmanın temel amacı, Türkiye’deki turizm işletmelerinin üniversite eğitimine ve özellikle turizm eğitimine verdiği önemi inceleyerek, nitelikli personel sıkıntısı çektiklerini söyleyen işletmelerin eğitime verdiği önem hakkında bilgi sahibi olmak, böylece birtakım öneride bulunmaktır. Turizm işletmelerinin eğitime verdiği önem, turizmgazetesi.com adlı internet sitesinde verilen iş alanları üzerinden incelenmiştir. Bu ilanlarda “asgari eğitim şartı” ve eğitimle ilgili bir açıklama yapılmışsa “diğer” kısımlarına bakılmıştır. Değerlendirme sonucunda, 2018 yılı için ilk ilanın verildiği 17 Mart 2018 ile 31 Mayıs 2018 tarihleri arasında, turizm işletmelerinin 1716 adet ilana çıktığı görülmüştür. Verinin toplanmasında içerik analizi kullanılmıştır. İlanlar eğitim şartı açısından değerlendirildiğinde, 1212 ilanda eğitim düzeyinin fark etmediği, 347 ilanda lise mezunu, 27 ilanda ortaokul mezunu, 23 ilanda ise ilkokul mezunu istendiği belirtilmiştir. Verilen 1716 ilanın sadece 107’sinde (%6.5),üniversite mezunu istendiği tespit edilmiştir. Araştırmanın temel sonucu, Türkiye’deki turizm işletmelerinin üniversite ve turizm eğitimine pek önem vermediğidir. İlanları değerlendirmeye alınan işletmelerin birçoğunun sezonluk faaliyet gösterdiği varsayıldığında, tüm yıl faaliyet gösteren işletmeler üzerinde ampirik olarak benzer bir araştırmanın yapılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Öte yandan, benzer çalışmaların başka ülkelerde de yapılması, genellenebilir yorumlar yapılmasına katkı sunacaktır.

AnahtarKelimeler:TurizmEğitimi, NitelikliPersonel, Turizmİşletmeleri, İşİlanları

ABSTRACT

The main purpose of this research is to examine the attitude of tourism businesses in Turkey about university education and in particular tourism education and give some suggestions. The importance given by the tourism enterprises to education has been examined through the job advertisement given in the web site of turizmgazetesi.com. In these advertisements, "minimum education requirement" and "other" sections has been examined. Ads between March 17, 2018 and May 31, 2018 were reviewed. As a result of the evaluation, 1716 advertisements have been identified. Content analysis has been used for data collection. When these advertisements are evaluated in terms of educational condition, it is stated that the level of education in 1212 advertisements doesn't important, 347 high school graduates, 27 secondary school graduates and 23 primary school graduates are requested. It has been found that in only 107 advertisements (6.5%) a university graduate is requested. The main result of this research is that tourism businesses in Turkey paid little attention to tourism and university education. When assuming that a majority of these hotels operate seasonally, it is necessary to empirically conduct a similar empirical research on the hotels operating all

IWACT

2018 INTERNATIONAL WEST ASIA CONGRESS OF TOURISM RESEARCH

27 SEPT – 30 SEPT 2018 VAN- TURKEY

info@iwact.org http://iwact.org/ toiyo@yyu.edu.tr

THE CONGRESS BOOK OF FULL TEXTS-IWACT 2018-ISBN-978-605-2292-64-8 GENİŞLETİLMİŞ BASKI 144

year. On the other hand, similar studies in other countries will contribute to making generalized interpretations.

Keywords: Tourism Education, Qualified Workforce, Tourism Businesses, Job Advirtisements

1. GİRİŞ

Günümüzde bir şeylerin çok hızlı değişmesi, şiddetli bir rekabetin pazarının oluşması ve ürün yaşam sürelerinin kısalması gibi birçok faktör, işletmeleri farklı uygulamalara yöneltmektedir. Bu noktada işletmelerin insan kaynağı önemli bir husus konumundadır. Nitekim insan kaynağını taklit etmek kolay değildir (Bingöl, 2014: 5). Bu açıdan bakıldığında, nitelikli insan kaynağı, işletmeler için kritik önem taşımaktadır. Öyle ki bir çıktı olarak mal veya hizmet, insanın zihinsel ve fiziksel çabasını gerektirmektedir (Eren, 2010:387). Dolayısıyla işletmenin mevcut ürününü diğer işletmelerdeki ürünlerden farklılaştırması, nitelikli insan kaynağına bağlıdır (Işık, Keskin ve Serçeoğlu, 2015: 29). Nitelikli insan kaynağı, “kendi alanında eğitim alarak uzmanlaşan kişilerin zihin gücüne dayalı işlerde çalışması” şeklinde tanımlanabilir (Güzel, 2006: 228-229).

Turizmde gelişimin en önemli belirleyicilerinden biri, hizmetin niteliğidir. Ancak turizmde hizmetin niteliği maddi unsurlardan ziyade, hizmeti sunan çalışanlarla ilgilidir (Hacıoğlu vd., 2008: 99). Öyle ki ekonomide nerdeyse hiçbir sektör, turizm sektöründe olduğu kadar insanlarla doğrudan ilgili değildir (Gezen ve Köroğlu, 2014: 214). Çünkü turizm sektöründe insan, hem üretimin hem de tüketimin önemli bir parçası konumundadır. Bu nedenle nitelikli insan kaynağı da, özellikle turizm sektörü için büyük önem taşımaktadır (Kusluvan ve Kusluvan, 2000: 251). Dolayısıyla turizm sektöründe önemli bir çıktı olarak hizmet kalitesinin ilk adımı, hizmeti sunan personeldir (Hançer, 2001: 3; Kozak, 2001: 11; Constanti ve Gibbs, 2005: 104; Haven-Tang ve Jones, 2008: 353; Kızıloğlu ve Macit, 2002: 477). Zira nitelikli personel, turizm gelişim sürecindeki en önemli faktörlerden biridir (Szivas, Riley ve Airey, 2003: 64). Öyle ki, nitelikli personel hizmet sunumunda daha dikkatli olabilmektedir. Öte yandan turizm sektörünün emek yoğun bir sektör olması, insan faktörünün önemini daha da artırmaktadır (Timur, 1992: 47). Nitekim turizm sektöründe hizmet kalitesinin temel unsurunu insan oluşturmaktadır (Erbaş, Cankül ve Temizkan, 2013: 1151). Dolayısıyla turizm sektörünün sağlıklı bir şekilde işlemesinin sektörde istihdam edilen işgücünün niteliği ile ilgili olduğu açıktır (Jenkins, 1997; Singh, 1997; Leslie ve Richardson, 2000; Mattila ve Enz, 2002; Baum, 2007; Baum ve Szivas, 2007; Singh, Hu ve Roehl, 2007; Haven-Tang ve Jones, 2008; Temizkan, Erbaş ve Cankül, 2014; Baum, 2015). Ancak Türkiye’de turizm sektöründe çalışanların niteliklikleri konusunda cissi sıkıntılar söz konusudur. Örneğin Hotel.de şirketinin 2015 yılında Avrupa ülkeleri genelinde yapmış olduğu araştırmanın sonuçlarına göre, Türkiye sektörde nitelikli personel çalıştırma konusunda son sırada yer almaktadır (Turizm Gazetesi, 2015). Günümüzde de Türkiye için aynı sorunun devam ettiğini söylemek mümkündür. Nitelikli işgücünü elde etmenin yolu da ancak turizm eğitimi ile mümkün görünmektedir (Mayaka ve King, 2002: 112-113).

Turizmin mevsimsellik özelliğinden dolayı, sezonun yoğun olduğu yaz dönemlerinde istihdam artmakta ve yoğun olmayan sezonda ise istihdam azalmaktadır. İstihdam olanaklarının sadece bir sezona sıkışması sektörde hem mevsimsel işgücü sıkıntısı yaratmakta hem de iş bulabilmek için başvuru yapanların nitelikli olup olmadığının önemini azaltmaktadır (Samırkaş ve Bahar, 2013: 11). Ayrıca turizm sektörüne diğer sektörlerden

IWACT

2018 INTERNATIONAL WEST ASIA CONGRESS OF TOURISM RESEARCH

27 SEPT – 30 SEPT 2018 VAN- TURKEY

info@iwact.org http://iwact.org/ toiyo@yyu.edu.tr

THE CONGRESS BOOK OF FULL TEXTS-IWACT 2018-ISBN-978-605-2292-64-8 GENİŞLETİLMİŞ BASKI 145

yüksek oranda işgücü transferi gerçekleştiğinden (yarı nitelikli ve niteliksiz işgücüne istihdam imkânları sağladığından) işgücü kalitesi düşmektedir (Samırkaş ve Bahar, 2013: 11).

Turizm sektöründe çalışanların profili gibi konular üzerine yapılmış araştırmalara (Kozak, 1992; Ağaoğlu, 1992; Kızılırmak, 2000; Yeşiltaş, Öztürk ve Hemmington, 2010; Yanardağ ve Avcı, 2012 gibi) göre, turizm sektöründe çalışanların önemli bir kısmını turizm eğitimi almamış bireyler oluşturmaktadır. Günümüzde Türkiye’de nerdeyse her üniversitede önlisans ya da lisans düzeyinde turizm eğitimi verilmektedir. Buna rağmen, turizm işletmelerinin nitelikli personel bulmaktaki sıkıntısı düşündürücüdür. Bu noktada akla birkaç soru gelmektedir: Turizm bölümünden mezun olan öğrenciler, mezuniyet sonrası başka sektörlere mi yönelmektedir? Bazı araştırmalara (Pavesic ve Brymer, 1990; Kusluvan ve Kusluvan, 2000; Birdir, 2002; Üngüren ve Ehtiyar, 2009 gibi) göre, yükseköğretim kurumlarının turizm bölümlerinden mezun olmuş öğrencilerin önemli bir kısmı sektörde çalışmak istememektedir. Cankül, Erbaş ve Temizkan (2017) bu durumu, turizm mezunlarının herhangi bir yasa ile korunmamasına bağlamaktadır. Bunun etkisi, elbette göz ardı edilemez. Ancak turizm öğrencilerinin sektörde çalışmamalarının başka sebeplerinin olabileceği düşünülmektedir. Örneğin turizm bölümünden mezun olan öğrencilerin turizm sektöründe çalışmaya başladıktan sonra koşullardan dolayı sektörü terk etmesi de, turizm sektöründeki eğitimli personel açığının önemli bir yordayıcısı olabilmektedir. Nitekim yapılan çalışmaların (Getz, 1994; Cothran ve Combrink, 1999; Jenkins, 2001; Kozak ve Kızılırmak, 2001; King, McKercher ve Waryszak, 2003; Richardson, 2009; Çolakoğlu, Atay ve Yıldırım, 2010; Pelit ve Öztürk, 2010 gibi) bulguları da bu görüşü desteklemektedir. Ancak turizm bölümünde okuyan öğrencilerin mezuniyet sonra turizm sektöründe çalışmaya devam edeceklerine dönük güçlü bir eğilime sahip olduklarını tespit eden araştırmalar (Duman, Tepeci ve Unur, 2006; Roney ve Öztin, 2007; Avcı, 2011; Türkay ve Solmaz, 2011; Zengin, Şen ve Taşar, 2011; Erdem ve Kayran, 2013 gibi) da bulunmaktadır. Görüldüğü üzere, turizm öğrencileri yaşamlarını bu sektörde idame ettirmeye istekli olmalarına rağmen, sektörde halen nitelikli personel sıkıntısının olması, ciddi bir husustur. Burada akla bir başka soru gelmektedir: Turizm eğitimi almış öğrenciler sektörde çalışmaya bu kadar sıcak bakıyorken, acaba turizm işletmeleri eğitimli personel istemiyor mu?

Nitelikli personeli sektörde tutacak olan, yine sektörde faaliyet gösteren işletmelerin sorumluluğudur. Bu sorumluluk alanlarından biri ise, turizm işletmelerinin eğitimli personele verdiği önemdir. Bu araştırma da, bu noktadan hareketle planlanmıştır. Dolayısıyla bu araştırmanın temel amacı, Türkiye’deki turizm işletmelerinin üniversite eğitimine ve özellikle turizm eğitimine verdiği önemi inceleyerek, nitelikli personel sıkıntısı çektiklerini söyleyen işletmelerin bu sıkıntıdaki payı hakkında bilgi sahibi olmak, böylece turizm işletmelerine ve turizm eğitimi veren yükseköğretim kurumlarına birtakım öneride bulunmaktır.

2. YÖNTEM

Turizm işletmelerinin eğitime verdiği önem, turizmgazetesi.com adlı internet sitesinde verilen iş alanları üzerinden incelenmiştir. Bu ilanlarda “asgari eğitim şartı” ve eğitimle ilgili bir açıklama yapılmışsa “diğer” kısımlarına bakılmıştır. Bazı işletmelerin birçok pozisyona tek ilan altında çıktığı görülmüştür. Bu nedenle, bu ilanların her biri, ayrı birer ilan olarak değerlendirilmiştir. Bulaşıkçı, meydancı, güvenlik görevlisi gibi kadrolar için açılan ilanlar, değerlendirmeye alınmamıştır. Çünkü bu araştırmanın temel dayanağı, turizm ile ilgili

IWACT

2018 INTERNATIONAL WEST ASIA CONGRESS OF TOURISM RESEARCH

27 SEPT – 30 SEPT 2018 VAN- TURKEY

info@iwact.org http://iwact.org/ toiyo@yyu.edu.tr

THE CONGRESS BOOK OF FULL TEXTS-IWACT 2018-ISBN-978-605-2292-64-8 GENİŞLETİLMİŞ BASKI 146

bölümler başta olmak üzere, üniversite mezunlarının turizm işletmelerinin birçok kademesi için önemli bir unsur olduğu düşüncesidir. Dolayısıyla, değerlendirilmeye alınmayan kadroların, belirtildiği gibi, en azından turizm bölümü mezunu olmak gibi bir nitelik gerektirmediği düşünülmektedir.

2018 yılı için ilk ilanın verildiği 17 Mart 2018 ile 31 Mayıs 2018 tarihleri arasındaki ilanlar incelenmiştir. Değerlendirme sonucunda, turizm işletmelerinin ilgili tarihler aralığında1716 adet ilana çıktığı görülmüştür. Dolayısıyla değerlendirme 1716 ilan üzerinden gerçekleştirilmiştir.

Araştırmada ilanlar incelenirken içerik analizi kullanılmıştır. Dolayısıyla bu araştırma, nitel verilerden yararlanmıştır. İçerik analizinde temel amaçlardan biri, araştırma amacına ulaşmak üzere gerekli verileri açıklayabilecek kavramlar elde etmektir. Zira olguları açıklayabilmek için, öncelikle kavramları tespit etmek gerekmektedir (Yıldırım ve Şimşek, 2013: 259). İçerik analizi başlıca dört aşamadan oluşmaktadır (Yıldırım ve Şimşek, 2013: 260): Verilerin kodlanması, temaların bulunması, kodların ve temaların düzenlenmesi ve bulguların tanımlanması ve yorumlanması. Bu araştırma temelde sadece “eğitim” temasına odaklandığı için, incelenen iş ilanlarında öncelikle “asgari eğitim şartı” kısmına bakılmıştır. Daha sonra “diğer” kısmına bakılmış ve burada eğitimle ilgili bir açıklama yapılıp yapılmadığı incelenmiştir. Böylece gerekli kodlama yapılmış ve temalar bulunmuştur. Daha sonra aynı eğitim düzeyleri (ilkokul, ortaokul, lise gibi) bir araya getirilerek temalar düzenlenmiştir. İçerik analizinin son aşamasını oluşturan bulguların tanımlanması ise bir sonraki başlık altında sunulmaktadır.

3. BULGULAR

Araştırmanın temel amacını oluşturan eğitim durumuyla ilgili bulgulara değinmeden önce, söz konusu 1716 ilanda aranan cinsiyet özellikleri ve ilanların verildiği birimler/kadrolar ile ilgili bilgiler vermek yerinde olacaktır. Tablo 1’de ilanlarda aranan cinsiyet özellikleri verilmektedir. Tablo 1 incelendiğinde, verilen ilanların önemli bir kısmında cinsiyetin fark etmediği görülse de, kadınların aleyhine dönük bir durum olduğu da dikkati çeken önemli bir bulgudur.

Tablo 1. İlanlarda Aranan Cinsiyet

Cinsiyet F % (yaklaşık)

Kadın 160 9,5

Erkek 329 19,0

Farketmez 1227 71,5

Toplam 1716 100,0

Tablo 2’de, ilanların hangi birim ya da kadroyla ilgili olduğu verilmektedir. Tablo 2 göz önünde bulundurulduğunda, verilen ilanların önemli bir kısmını (%84) önbüro, yiyecek- içecek ve kat hizmetleri birimlerinin oluşturduğu görülmektedir. Bu bulgu, özellikle konaklama işletmelerinde çalışanların önemli bir kısmını söz konusu üç birimin oluşturduğu gerçeğini desteklemektedir. Öte yandan, önbüro birimi için verilen ilanların %27’sinin resepsiyonist, yiyecek-içecek birimi için verilen ilanların %14’ünün servis personeli (garson, komi) ve kat hizmetleri birimi için verilen ilanların %14’ünün kat görevlisi pozisyonu için açıldığını belirtmekte fayda vardır.

IWACT

2018 INTERNATIONAL WEST ASIA CONGRESS OF TOURISM RESEARCH

27 SEPT – 30 SEPT 2018 VAN- TURKEY

info@iwact.org http://iwact.org/ toiyo@yyu.edu.tr

THE CONGRESS BOOK OF FULL TEXTS-IWACT 2018-ISBN-978-605-2292-64-8 GENİŞLETİLMİŞ BASKI 147

Tablo 2. İlanların Birimlere GöreDağılımı

Birim F % (yaklaşık) Önbüro 715 41,5 Yiyecek-İçecek 459 26,5 Kat Hizmetleri 268 16,0 Muhasebe 75 4,5 Pazarlama 55 3,5 Yönetim 45 2,5 Halklailişkiler 29 2,0 Destekpersoneli 27 1,5 Rekreasyon 25 1,5 İnsanKaynakları 8 0,5 Toplam 1716 100,0

1716 ilanda aranan eğitim düzeyine ilişkin bilgiler Tablo3’te verilmektedir. Tablo 3’e göre, ilanların %20’sinde lise mezunu, %1,5’inde ortaokul mezunu ve yine %1,5’inde ilkokul mezunu istendiği belirtilmiştir. Tablo 3’te dikkat çekilmesi gereken iki önemli bulgu söz konusudur. İlki verilen 1716 ilanın sadece %6,5’inde üniversite (önlisans veya lisans) mezunu istendiğidir. Diğeri ise, ilanların yaklaşık %70,5’inde eğitim düzeyinin fark etmediğidir. Söz konusu iki bulgu da, turizm işletmelerinin eğitime verdiği önem hususunda düşündürücüdür.

Tablo 3. İlanlarda İstenen Asgari Eğitim Düzeyi

Eğitim Düzeyi F % (yaklaşık)

İlkokul 23 1,5 Ortaokul 27 1,5 Lise 347 20,0 Önlisans 16 1,0 Lisans 91 5,5 Farketmez 1212 70,5 Toplam 1716 100,0 4. SONUÇ

Turizm, ülkelerin özellikle ekonomilerine katkılarından dolayı, günümüzde üzerinde en çok durulan önemli sektörler arasındadır. Ancak sektörde birtakım ciddi sıkıntılar göze çarpmaktadır. Özellikle son yıllarda Türkiye’de inşa edilen gösterişli otel yapıları, turizm işletmelerinin lobilerine konan lüks gösterisi koltuk takımları bu sıkıntılardan sadece birkaçıdır. Oysa bu çalışmanın giriş kısmındaki kuramsal bilgilerden hareketle, gerek turizm ürününün özelliği (soyutluk) gerekse turizm sektöründe insanın önemi göz önünde bulundurulduğunda, şu sorunun sorulması gerekmektedir: Turizmde öncelikli olan binaların gösterişli olması mı, yoksa çalışanların niteliği mi? Elbette binaların nitelikli olması yönünde bir şüphe yoktur. Ancak gösterişli binalardan önce, bu binaların nitelikli personel ile donatılması, gerekse işletmelerin gerekse turizm sektörünün sürdürülebilirliği açısından önem arz etmektedir (Aksu ve Bucak, 2012: 16). Nitelikli personel sağlamanın yolu da eğitimden geçmektedir (Aksu ve Bucak, 2012: 16). Ancak Türkiye’de turizm sektöründeki en ciddi sıkıntılardan biri ise, sektördeki eğitimli personel eksikliğidir. Bu araştırma da, bu eksiklikten yola çıkılarak tasarlanmıştır.

Türkiye’de özellikle son birkaç yıl başta olmak üzere, turizm işletmelerinin nitelikli personel sıkıntısı çektiğine dair haberler dikkati çekmektedir. Ancak bu sıkıntıda turizm işletmelerinin

IWACT

2018 INTERNATIONAL WEST ASIA CONGRESS OF TOURISM RESEARCH

27 SEPT – 30 SEPT 2018 VAN- TURKEY

info@iwact.org http://iwact.org/ toiyo@yyu.edu.tr

THE CONGRESS BOOK OF FULL TEXTS-IWACT 2018-ISBN-978-605-2292-64-8 GENİŞLETİLMİŞ BASKI 148

payı nedir? Ya da soruyu şöyle sormak daha doğru olacaktır: Turizm işletmeleri turizm eğitimine önem veriyor mu? Bu sorudan hareketle bu araştırmada, turizmgazetesi.com uzantılı internet sitesindeki iş ilanları “istenen asgari eğitim düzeyi” açısından incelenmiştir. Sonuç olarak, Türkiye’deki turizm işletmelerinin üniversite ve turizm eğitimine pek önem vermediği anlaşılmıştır. Güncel çalışmalardan biri olarak Işık, Keskin ve Serçeoğlu (2015) tarafından yapılan araştırmada, Kapadokya Bölgesi’nde faaliyet gösteren konaklama işletmelerinde de çalışanların çok az bir kısmı önlisans ya da lisans düzeyindeki bir yükseköğretim kurumundan mezundur. Turizm işletmelerinin nitelikli personel sıkıntısı yaşadıklarını belirtmelerine rağmen, açtıkları kadroda eğitime, dolayısıyla niteliğe pek önem vermemeleri tezat bir durumdur. Öyle ki turizm işletmelerinde çalışanlar, hizmetin başarısında en temel aktörlerden biridir (Ehtiyar ve Üngüren, 2008: 35). Öte yandan turizm sektöründe öznel doyum, önemli bir ölçüt konumundadır. Ancak mevcut kaynakların tüketiciyi memnun etmedeki yetersizliği, tüketicilerin ihtiyaç ve isteklerinin karşılanmasında çalışanların önemini daha da artırmaktadır (Işık, Keskin ve Serçeoğlu, 2015: 31). Dolayısıyla çalışanın niteliği de önem kazanmaktadır. Ancak bu öneme rağmen, turizm işletmelerinin çalışanların niteliğine önem vermediği ve üniversite mezunlarından ziyade eğitim düzeyi daha düşük kişileri çalıştırdığı görülmektedir. Bu araştırma kapsamında, turizm işletmelerinin açtıkları ilanların yaklaşık %71’inde istedikleri asgari eğitim düzeyinin “fark etmez” şeklinde olması, bunun en açık göstergelerinden biridir.

Turizm işletmelerinin üniversite mezunlarını çalıştırmak istememelerinin çeşitli sebepleri olabilir. Örneğin turizm sektöründeki şartların olumsuzluğuna ilişkin çeşitli araştırmalar (Getz, 1994; Cothran ve Combrink, 1999; Jenkins, 2001; Kozak ve Kızılırmak, 2001; King, McKercher ve Waryszak, 2003; Richardson, 2009; Çolakoğlu, Atay ve Yıldırım, 2010; Pelit ve Öztürk, 2010 gibi) bulunmaktadır. Üniversite mezunlarının bu olumsuz şartlara uzun bir süre dayanamamasının ve itirazlarda bulunmasının, işletmelerin bu kişileri çalıştırmak istememelerinin en önemli sebepleri arasında olduğu düşünülmektedir. Öte yandan turizm işletmeleri üniversite mezunlarından ziyade, turizm alanında bir sertifikaya sahip kişileri daha çok tercih edebilmektedir. Ancak özellikle son yıllarda artan turizm eğitimi veren yükseköğretim kurumlarının sayıları ve bu kurumlardan mezun olan öğrenci sayıları dikkate alındığında, sektördeki nitelikli işgücü eksikliğinin söz konusu mezunlar ile karşılanabilmesinin önünde hiçbir engel görünmemektedir. Dolayısıyla hem turizm diplomalılarının sektörden uzaklaştırılmaması hem de sektördeki nitelikli işgücü açığının kapatılması için, turizm işletmelerinin turizm diplomalılara gereken önemi vermesi elzem bir durumdur (Cankül, Erbaş ve Temizkan, 2017: 1828). Ayrıca turizm eğitimi veren yükseköğretim kurumlarının turizm işletmelerini bu yönde teşvik etmesi, önem arz etmektedir. Belki de bu konuda en önemli sorumluluk siyasi otoriteye düşmektedir. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın turizm işletmelerine önemli oranda turizm mezunu çalıştırma zorunluluğu getirmesi ve bunu denetlemesi gerekmektedir. Bu faaliyetler sonucunda, turizm işletmelerinin de eğitime ve eğitimli personele gereken önemi vermesi kaçınılmaz olacaktır. Türkiye turizminde eğitimin sadece bir kelimeden ibaret olmamalıdır. Bu amaçla gerek alanın akademisyenlerinin gerekse siyasi yetkinin bu sorumluluk bilinciyle hareket etmesi, turizm sektörünün geleceği açısından önemlidir.

Sonuç itibariyle, bu araştırmaya göre Türkiye’de faaliyet gösteren turizm işletmelerinin eğitime ve eğitimli personele verdiği önem hususunda sınıfta kaldığını belirtmekte fayda vardır. Ancak turizm işletmelerinin eğitime verdiği önemi sadece bu araştırma bulgularından

IWACT

2018 INTERNATIONAL WEST ASIA CONGRESS OF TOURISM RESEARCH

27 SEPT – 30 SEPT 2018 VAN- TURKEY

info@iwact.org http://iwact.org/ toiyo@yyu.edu.tr

THE CONGRESS BOOK OF FULL TEXTS-IWACT 2018-ISBN-978-605-2292-64-8 GENİŞLETİLMİŞ BASKI 149

yola çıkarak yorumlamak, elbette yanlış olacaktır. Zira bu araştırma birtakım sınırlılık çerçevesinde yürütülmüştür. Örneğin bu araştırmada ele alınan iş ilanlarını veren işletmelerin birçoğunun sezonluk faaliyet gösterdiği gözlemlenmiştir. Bu durum göz önünde bulundurulduğunda, tüm yıl faaliyet gösteren işletmeler üzerinde ampirik olarak benzer bir araştırmanın yapılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Nitekim üniversite mezunlarının önemli bir kısmının sezonluk faaliyet gösteren işletmelerden ziyade, tüm yıl faaliyet gösteren işletmelerde çalıştıkları düşünülmektedir. Dolayısıyla işletmeler de vermiş oldukları ilanlarda bu durumu göz önünde bulundurmuş olabilirler. Öte yandan, benzer çalışmaların başka ülkelerde de yapılması önemlidir. Böylece turizm işletmeleri için eğitimin önemi konusunda genellenebilir yorumlar yapmak mümkün olabilecektir.

KAYNAKÇA

Ağaoğlu, O. K. (1992). Turizm eğitiminin Batı Avrupa ile karşılaştırmalı konumu ve Türkiye uygulamasında yaşanılan tıkanıklıklar. Turizm Eğitimi Konferansı-Workshop, 9-11 Aralık, Ankara.

Aksu, M. ve Bucak, T. (2012). Mesleki turizm eğitimi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4 (2), 7-18.

Avcı, N. (2011). Turizm eğitimi alan lisans öğrencilerinin iş değerleri: Çeşme Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 22 (1), 7-18. Baum, T. (2007). Human resources in tourism: Still waiting for change. Tourism

Management, 28, 1383-1399.

Baum, T. (2015). Human resources in tourism: Still waiting for change?-A 2015 reprise. Tourism Management, 50, 204-212.

Baum, T. ve Szivas, E. (2007). HRD in tourism: A role for government?. Tourism Management, 29 (4), 1-12.

Bingöl, D. (2014). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: Beta.

Birdir, K. (2002). Turizm ve otel işletmeciliği eğitimi alan lisans öğrencilerinin turizm endüstrisinde çalışmayı tercih etmemelerinin temel nedenleri: Bir nominal grup tekniği araştırması. Turizm Eğitimi Konferansı-Workshop, (495-504).

Cankül, D., Erbaş, A. ve Temizkan, R. (2017). Turizm sektöründe nitelikli işgücüne doğru: Turizm diplomalıların sektöre kazandırılması. Social Sciences Studies Journal, 3 (8),