ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ

Seyahat acentelerinin kuruluş sürecinde karşılaşmış olduğu sorunları ortaya koymak amacıyla yapılan bu çalışmada yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Bu kapsamda Gaziantep’te kuruluş yılı çok eski olan ve yeni kurulmuş A grubu seyahat acente sahiplerinden 8’i ile yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Sahiplerin sorulan sorular ile ilgili vermiş oldukları cevapları değerlendirmeye alınmış olup; geliştirilen görüşme formuna uzman görüşleri sonunda son şekli verilmiştir. Buna göre hazırlanan araştırma formunda toplam 9 soru yer almaktadır. Elde edilen veriler Microsoft Excel programında kodlanmış ve araştırmanın bulgularına ulaşılmıştır. Bulgular ışığında araştırmanın sonuç ve öneriler kısmı tamamlanarak araştırma tamamlanmıştır.

3. BULGULAR

Araştırmanın bu bölümünde elde edilen bulgular gösterilmiştir. Buna göre katılımcıların kuruluş aşamasında karşılaşmış olduğu sorunlar ile ilgili oluşturulan sorulara yönelik frekans analiz sonuçları aşağıdadır. Ayrıca karşılaşılan sorunlar ile ilgili katılımcılardan bazılarına ait ifadeler doğrudan çalışmada yer almıştır.

Aşağıda gösterilen tabloda katılımcıların kuruluş aşamasında karşılaşmış oldukları birçok sorun ortadadır. Dolayısıyla bu sorunlara yönelik katılımcıların ifadeleri şöyledir:

“Kuruluş aşaması sırasında birçok sorun ile karşı karşıya kaldık. Bu sorunlardan bana göre en önemlisi ailevi sorunlardır. Çünkü yeni açılan bir firmayız. Nitekim uzun süreler işyerinde bulunmamız gerekiyor. Bu durumda aileye gereken zamanı ayıramadık. Bu sebeple de büyük sıkıntılar yaşadım” (K2)…

“Elbette birçok sıkıntılarla savaştık. En temel sıkıntı finansman sorunu. Bir diğeri ise bürokratik sorunlar. Sizlerinde bildiği üzere yeni açılan bir işletme gerek şehrin gerekse de ülke için önem arz etmeli. Ancak kurulurken resmen işyeri açmamamız için önümüze acayip bürokratik engel koyuyor. Birde yapılan işlerde

IWACT

2018 INTERNATIONAL WEST ASIA CONGRESS OF TOURISM RESEARCH

27 SEPT – 30 SEPT 2018 VAN- TURKEY

info@iwact.org http://iwact.org/ toiyo@yyu.edu.tr

THE CONGRESS BOOK OF FULL TEXTS-IWACT 2018-ISBN-978-605-2292-64-8 GENİŞLETİLMİŞ BASKI 66

görevlendirmiş oldukları memurlar cabası. Adamın umurunda değil. İşi yavaşlatmak için elinden geleni yapıyor gibi” (K4).

“Emek olmadan yemek olur mu sizce. Elbette sorun var. Olacak ta. Ancak üstesinden gelemeyeceksek neden böyle bir girişimin içinde bulunalım ki. Ben sorun yaşadım. Rakip işlemeden yaşadım. Aileden yaşadım. Çalıştırmayı düşündüğüm kalifiye eleman için yaşadım. Ama üstesinden gelebilmek önemli. Psikolojik olarak kendini buna hazırlamalısın” (K8).

“Sorunlarla karşı karşıya kaldım. Bana göre bulunduğumuz bölge biliyorsunuz güneydoğu Anadolu bölgesi. Dolayısıyla batıda bu bölge güvensiz algısı var. Nitekim bu durum acaba gelecek konukların sayısını etkiler mi benim kazancımı etkiler mi diye büyük kaygıya düştüğüm zamanlar oldu. Şuan faaliyetteyiz boşuna kaygılanmadığımı da görmüş bulunuyorum” (K6).

“Biliyorsunuz ki faaliyet kapsamında açtığım işletme büyük bir işletme. Böyle bir işletme açabilmek benim için olağanüstü bir hayaldi anlatamam. Sağ olsun ailem maddi değil manevi destek dahi vermedi. Ancak onların maddi olmadığı gibi manevi desteklerini de esirgediler. Çünkü elimde bulunan parayı batıracağım kaygısı içindeydiler” (K7).

“Eğitimli insan bulunduğumuz bölgede bulmak hayal gibi. Pek nadir insan var eğitilmiş. Bunlardan biri de benim. Kendi yağımla kavrulmaya çalıştım. Aldığım tecrübesiz elemanı eğer işi benimsiyorsa öğretim onu yetiştirdim. Bu sorunu da bu şekilde halletmiş oldum.

“Yeni açılıyoruz. İster istemez rakip işletmelerin gözleri bizde. Doğru yapmamız gereken birçok şeyde hataya yöneltmeye çalışıyorlar. Çünkü zihniyet şu; Yılanın başı küçükken ezilmeli. Bu sebeple bir kaçı hariç destekten çok kösteklendik” (K1)…

“Tanıtım pazarlama sorunu yaşadık. Sağ olsun bazı tecrübeli arkadaşlarımızın desteği oldu. Ancak bizim sektörde olmamamız için çaba sarf eden rakiplerimizde oldu(K3)…

Ben kendi adıma yönetsel sorun yaşamadım. Çünkü bunun eğitimini aldım. Kendine güvenim tamdı. Zaten kendine güvenmeyen eğitim almamış bir kişinin böyle bir işletme kurması bana göre mantıklı değil” (K8)…

“Sizlerinde bildiği üzere emek yoğun bir işletmeyiz. Personelin kalitesi hizmet kalitemizi yükseltmektedir. Ancak nitelikli eğitilmiş işgücüne ulaşmak çok önemli bir sorunumuz. Bu durumun çözülmesi işletmemizin sürekliliği içinde büyük önem taşımaktadır.

“En önemli sorunlarımızdan bir tanesi gerek kuruluş sürecinde gerekse de faaliyet aşamasında finansal kaynak sorunudur. Çünkü ekonomik anlamda krizlerde bizlerde ekonomik sıkıntılarla karşı karşıya kalıyoruz. Dolayısıyla özellikle kısa vade de finansal kaynağa sahip olmak güçleşiyor”(K6)…

IWACT

2018 INTERNATIONAL WEST ASIA CONGRESS OF TOURISM RESEARCH

27 SEPT – 30 SEPT 2018 VAN- TURKEY

info@iwact.org http://iwact.org/ toiyo@yyu.edu.tr

THE CONGRESS BOOK OF FULL TEXTS-IWACT 2018-ISBN-978-605-2292-64-8 GENİŞLETİLMİŞ BASKI 67

“Sektör olarak yaşadığımız en büyük sıkıntının diplomasi olduğunu düşünüyorum. Çünkü seyahat acente işletme belgesi alabilmek için birçok prosedür söz konusudur. Bununla beraber başvuru yapıldığında bile yanlışlıkla da olsa ya da tecrübesizliğimizden kaynaklansa da evrak unutulduğunda faaliyete geçemiyoruz. Bu sebeple fiziki anlamda kurduğumuz işletmeyi faaliyete geçiremiyoruz”(K4)… “İstihdam etmiş olduğumuz elemanların birçoğunda sıkıntılar yaşanmaktadır. Buna bir örnek vermek istiyorum. İstihdam edilen kişi ne kadar eğitimli olsa da acente de kullandığımız otomasyon programlarını uygulayabilen kişilerin azlığı büyük sıkıntı oluşturmaktadır. Bu durum hem hizmet kalitemizi düşürmekte hem de bizleri finansal anlamda sıkıntıya sokmaktadır. Çünkü en önemli giderlerimizden birisi işçilik giderlidir”(K1)…

Tablo 1. Seyahat Acentelerinin Kuruluş Aşamasında Karşılaştıkları Sorunlar

Kuruluş Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar FREKANS

Evet Hayır

Finansman sorunu yaşadınız mı? 5 3

Yasal ve bürokratik sorun yaşadınız mı? 3 5

Eğitilmiş işgücüne ulaşma sorunu yaşadınız mı? 7 1

Kuruluş aşamasında ailenizden maddi ve manevi destek aldınız mı? 5 3

Tanıtım pazarlama sorunu yaşadınız mı? 4 4

Yönetsel sorun yaşadınız mı? 6 2

Rakip işletmeler ile ilgili herhangi bir sorunla karşı karşıya kaldınız mı? 5 3 Bulunduğunuz bölgeden dolayı güvenlik sorunu yaşadınız mı? 5 3 Kuruluş sürecinde ve sonrasında işyerinde fazla bulunmanızdan dolayı ailevi

sıkıntılarla karşı karşıya kaldınız mı?

8 0

4. SONUÇ VE ÖNERİLER

Seyahat acentelerinin kuruluş aşamasında karşılaşmış oldukları sorunların tespitine yönelik gerçekleştirilen araştırmada öncelikle literatür taraması yapılmıştır. Gerçekleştirilen literatür taraması sonucunda acente kuruluş sürecinde karşılaşılan sorunlar ile ilgili herhangi bir çalışmaya rastlanmamış olması araştırmayı önemli kılmaktadır. Nitel araştırma kapsamında 8 acente sahipleri ile yüz yüze görüşmeler yapılarak, araştırmanın bulgularına ulaşılmış ve katılımcıların sorulan sorulara yönelik vermiş oldukları cevaplar olduğu gibi araştırmada yer almıştır. Nitekim ortaya çıkan bulgular neticesinde araştırmada çeşitli sonuçlara ulaşılmıştır. Buna göre; seyahat acentelerinin karşılaşmış olduğu en temel sıkıntılardan birinin kuruluş sürecinde yaşamış oldukları ekonomik sorunlardır. Bu sorunlar kuruluş sürecinde finansal kaynak elde etme sorunu olarak tespit edilmiştir. Bununla beraber çevresel kaynaklı olarak acente sahiplerinin ailelerinin hem maddi hem de manevi anlamda desteğinin yetersizliği saptanmıştır. Katılımcıların işletmenin kuruluş sürecinde çok fazla saatler işletmede bulunmalarından dolayı ailevi sıkıntılar yaşadıkları da ayrıca tespit edilmiştir.

Ülkede yaşanan ekonomik dalgalanmalardan dolayı kısa vadede finansman kaynağına ulaşamadıkları saptanan acentelerin, yasal olarak herhangi bir sorun yaşamadıkları ortaya

IWACT

2018 INTERNATIONAL WEST ASIA CONGRESS OF TOURISM RESEARCH

27 SEPT – 30 SEPT 2018 VAN- TURKEY

info@iwact.org http://iwact.org/ toiyo@yyu.edu.tr

THE CONGRESS BOOK OF FULL TEXTS-IWACT 2018-ISBN-978-605-2292-64-8 GENİŞLETİLMİŞ BASKI 68

konmuştur. Ancak katılımcıların bürokratik engelle karşılaştıkları, diplomasinin fiziki anlamda kurmuş oldukları işletmeleri faaliyete geçirmekte büyük engel teşkil ettiği tespit edilmiştir. Ayrıca eğitimli işgücüne ulaşamadıkları belirlenen acentelerin rakip işletmelerin yanlış yönlendirmeleri gibi çeşitli sıkıntılar yaşadıkları ortaya konulmuştur. Güvensiz bölge algısının ortadan kaldırılması için etkin pazarlama ve tanıtım çalışmalarının yetersizliği de ayrıca saptanmıştır.

Araştırmada tespit edilen sonuçlar kapsamında sorunların azalması adına çeşitli öneriler getirilmiştir. Öncelikle bürokrasi anlamında prosedürlerin azaltılması gerekliliğidir. Sonrasında oluşturulan bürokrasi sürecin kısa ve hızlı bir şekilde tamamlanmasıdır. Dolayısıyla bu durum fiziki anlamda tamamlanan acentenin aktif olarak faaliyete geçmesini sağlayacaktır. Bununla beraber eğitimli işgücünün artması için eğitim kurumlarının öğrenci kontenjanlarının arttırtması ve sektöre yönelik işgücü yetiştirilmesi gerekliliğidir. Böylece hizmet kalitesi artacağı ve acentelerin işçilik giderlerinde düşüş yaşanacağı düşünülmektedir. Ayrıca yerel yönetimlerin gerek ulusal gerekse de uluslar arası arenada tanıtım ve pazarlama çalışmalarını arttırarak, destinasyonların önemi ortaya konulmalıdır. Bölgenin güvenlik sorunun olmadığı etkin pazarlama ve tanıtım çalışmaları ile olası turistlere aktarılmalıdır. Böylelikle gelecek turist sayısında artışlar sağlanacağı düşünülmektedir. Gerçekleştirilen araştırmanın daha önceden yapılmamış olması dolayısıyla sosyal bilimlerde benzer alanlarda çalışmalar yapacak araştırmacılara yön vereceği ve literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

KAYNAKÇA

Altınışık, R., Avcıkurt, C., Batman, O., Demirkol, Ş., Sarıışık, M., Uçkun, G., Uçkun, S. & Zengin, B. (2004). Turizm İşletmeleri. İstanbul: Değişim Yayınları.

Baloglu, S., Mangaloglu, M. (2001). Tourism Destination Images of Turkey, Egypt, Greece, and Italy as Perceived by US-based Tour Operators and Travel Agents. Tourism Management, 22, 1-9.

Buzcu, Z., Oğuz, S. (2015). Adana’daki A Grubu Seyahat Acentalarının Sorunlarını Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi,3(2),78-85. Çolakoğlu, O., Çolakoğlu, Ü. (2007). Seyahat Acentaları Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık. Emir, O. (2010). Otel İşletmelerinin Pazarlanmasında Seyahat Acentalarının Rolü: Otel

İşletmeleri Tarafından Bir Değerlendirme. Ege Akademik Bakış, 10(4), 1245-1256. Semiz, D., Semiz, H. & Türkoğlu, S. (2009). E-Ticaretin Hizmet Sektörüne Yansıması Turizm

ve Seyahat Acenteleri Üzerine Bir Alan Araştırması. XIV. Türkiye’de İnternet Konferansı Bildirileri (12-13 Aralık). Bilgi Üniversitesi, İstanbul.

Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu (1972). https://www.tursab.org.tr/tr/mevzuat (Erişim: 10.09.2018)

Seyahat Acenteleri Yönetmeliği (2007). https://www.tursab.org.tr/tr/mevzuat/yonetmelikler (Erişim: 08.09.2018)

Tanrısevdi, A. (2002). Krizlerin Seyahat Acenteleri Üzerindeki Etkileri ve Seyahat Acentesi Yöneticilerinin Krizlere Yönelik Yaklaşımları. T.C. Turizm Bakanlığı, II. Turizm Şurası Bildirileri, I.Cilt, Ankara.

Tuncer, D., Ayhan, D.Y. & Varoğlu, D. (2009). Genel İşletmecilik Bilgileri. Ankara: Siyasal Kitabevi.

IWACT

2018 INTERNATIONAL WEST ASIA CONGRESS OF TOURISM RESEARCH

27 SEPT – 30 SEPT 2018 VAN- TURKEY

info@iwact.org http://iwact.org/ toiyo@yyu.edu.tr

THE CONGRESS BOOK OF FULL TEXTS-IWACT 2018-ISBN-978-605-2292-64-8 GENİŞLETİLMİŞ BASKI 69

Türksoy, A. (2007). Konaklama İşletmelerinde Mali Başarısızlığa Yol Açan Etmenler. Ege Akademik Bakış / Ege Academic Review 7(1), 99–115.

TÜRSAB, https://www.tursab.org.tr/tr/turizm-verileri/istatistikler (Erişim: 08.09.2018)

Uğurlu, K. (2016). Turizm Tesisi Yatırımlarında Ön Fizibilite Çalışmalarının ve SWOT Analizinin Önemi: Bolu Göynük Doğa Oteli Örneği. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F., 7(13), 435-459.

IWACT

2018 INTERNATIONAL WEST ASIA CONGRESS OF TOURISM RESEARCH

27 SEPT – 30 SEPT 2018 VAN- TURKEY

info@iwact.org http://iwact.org/ toiyo@yyu.edu.tr

THE CONGRESS BOOK OF FULL TEXTS-IWACT 2018-ISBN-978-605-2292-64-8 GENİŞLETİLMİŞ BASKI 70

YÖRESEL YEMEKLERİN CITTASLOW ŞEHİRLERİNDEKİ RESTORANLARDA