Kaynak: https://www.cnnturk.com
Konut projesinin yapılacağı arsa için Emlak Konut tarafından bir değerlendirme çalışması yapılmıştır. Çalışmada söz konusu arsanın toplamda 14 parsellik bir alana ve 4.8 milyon metrekareye denk geldiği analiz edilmiştir. Arsanın değeri ise 44 milyon 956 milyon lira olarak belirlenmiştir. Emlak Konut’un alacağı
101
pay ise 3 milyon 638 metrekarelik bir alana tekabül etmektedir(https://www.cnnturk.com; https://www.airporthaber.com/).
Havalimanı çevresindeki konut ihtiyacını karşılayabilmek amacıyla ’’Hava Kent’’ adı verilen bir konut kooperatifi kurulmuştur. Kooperatif havacılık sektöründeki çalışanlar tarafından, ucuz konut üretebilmek amacıyla faaliyete geçmiştir. İstanbul Havalimanı çevresindeki diğer konut projeleri ise, Ortadoğu Grup’un Zekeriya köy konut projesi, Celaloğlu İnşaat’ın Kayaşehir projesi, Makro & Akyapı ortak girişimiyle yapılan Seyran Şehir projesi, Hakan Kıran Mimarlık ve Yapı-Vizyon İstanbul İnşaat’ın Larus Loft projesi, Neo Yapı’nın Neo Bolluca projesi, Irmak İnşaat’ın Tio Kemerburgaz projesi, Hava Kent Eyüp/Akpınar ve Taşoluk 2 projesidir (https://www.emlakwebtv.com, https://havakent.com).
Yapılacak konutların inşaat çalışmalarını KİPTAŞ ya da Emlak Konut’un birlikte yürütmesi planlanmaktadır. Projenin mimari boyutunu ise KİKLOP devralacaktır. Birçok sosyal imkanı bünyesinde barındıracak yerleşim şehrinde, basketbol sahaları, tenis kortları, kapalı-açık havuzu, otoparkı, oyun parkları, güvenlik sistemleri ile yeni bir yaşam merkezi oluşturulması planlanmaktadır(https://www.airporthaber.com).
Aerotropolis modelin 3 temel bileşeninin, havalimanı, iş yerleri ve yaşam alanlarının olduğundan ‘’Ticaret Şehri’’ başlığı altında bahsedilmiştir (Kasarda, 2016). İstanbul Havalimanı’nda yaşam alanına büyük bir önem verilmektedir. Sadece konutları değil, birçok sosyal imkanı ve aktiviteyi de bünyesinde barındırmaktadır. Aerotropolis ve Airport City modellerini birbirinden ayıran en önemli özellik, Aerotropolis modelde ticari olmayan tek arazi kullanımının konutlar olmasıdır. İstanbul Havalimanı’nda ise, ucuz konut üretebilmek ve havalimanı personellerine konut ihtiyacı sağlayabilmek birincil amaç olarak karşımıza çıkmaktadır. Dolayısıyla İstanbul Havalimanı çevresinde yeni bir yaşam şehri kurmayı amaçlayan, Aerotropolis modelde inşa edilen bir havalimanıdır.
102
3.5.5. Havalimanı Şehri
İstanbul Havalimanı lojistik, kargo, ticaret, ulaşım ve konutlaşmanın bir arada entegre edildiği ve merkezinde havalimanının bulunduğu yeni bir yaşam alanı yaratmaya çalışmaktadır. Hub noktası havalimanı olan şehrin dünya üzerinde ticaret ve lojistik merkezi olması amaçlanmıştır. Birçok farklı ulaşım türleri ve alt yapısıyla hızlı ve kolay bir şekilde ulaşımın sağlanabileceği İstanbul Havalimanı çalışanlarına ve yolcularına yeni bir yaşam alanı sunmaktadır (Şengül vd. 2018).
Fotoğraf 9. İstanbul Havalimanı
Kaynak: Şengül vd. 2018.
Birçok büyük markanın ve işletmelerin yer aldığı, havacılık endüstrisinin merkezinde olduğu Aerotropolis model kapsamında bir havalimanı oluşturulmaya çalışılmaktadır. Devasa büyüklükteki bir alanda yeni bir yaşam merkezi oluşturmanın amaçlandığı İstanbul Havalimanı’nda teknoloji merkezleri, lojistik ve kargo merkezleri, duty-free mağazalar, hastaneler, eczaneler, atm ve bankalar, toplu taşıma araçları, uçak hangarları vb. birçok işletmeyi bünyesinde barındırmaktadır.
103
SONUÇ
Havacılık sektörünün merkezi olan havalimanları, küresel rekabetin ve teknolojik gelişmelerin bir gerekliliği olarak zamana ve akışa ayak uydurmak zorunda kalmaktadır. Sürekli gelişmeye devam eden havacılık sektöründe, havalimanları gelişmelere ayak uydurabilmek adına farklı modellemeler yapılarak inşa edilmektedir. Havalimanlarının yapısı sadece teknolojiye bağlı olarak değil, ihtiyaçlara göre de değişim göstermektedir. Havalimanları, ilk zamanlar sadece yolcu taşımacılığı için kullanılırken, zamanla artan ihtiyaçlar ve gelişen teknolojiyle birlikte havacılık dışı ticari birimler, yakıt ikmali, bakım-teknik ve kargo taşımacılığı, alışveriş ve eğlence amaçlı kullanılmaya başlanmıştır. Büyük yatırımlar yapılarak inşa edilen havalimanlarının, kapladıkları alanlar da böylelikle zamanla büyümeye başlamıştır. Havalimanlarının büyümesi ise birçok girişimciyi havacılık sektörüne çekmiştir. Yapılan yatırımlar ve büyüyen bir sektör başarılı bir ekonomiyi beraberinde getirmiştir. Dolayısıyla daha fazla yatırım yapılmış ve havalimanlarının yapısı zamanla değişmiş ve daha bütünleşmiş hale gelmiştir.
Birçok girişimcinin yatırım yapmak istediği havalimanları, birer cazibe merkezine dönüşmüştür. İşletmeler giderek artan oranlarda, havalimanlarına yakın konumlanma gereği duymuşlardır. Bu olgu, ulaşım sorununu beraberinde getirmiştir. Böylece, havalimanlarına erişimin kolayca sağlanabileceği, hızlı ulaşım sistemlerinin yapılması zorunlu hale gelmiş; havalimanlarına yönelik alternatifli ve gelişmiş ulaşım ağları yapılması, işletmelerin ve bireylerin havalimanlarına görece yakın konumlanmalarına olanak sağlamıştır. Havalimanları çevresinde oluşmaya başlayan yeni iş ve yaşam alanları, havalimanı şehrini merkez alan Aerotropolis modeli ortaya çıkarmıştır.
Aerotropolis model kapsamında havayolu işletmeleri ‘’fiziksel internet’’ IoT mantığıyla insanları ve malları dünyanın her köşesine ulaştırmayı hedeflemektedirler. Aerotropolis model, bu talebi, dijital verilerin yayılma hızına benzer bir hızla ve gelişkin bir ağ yapısıyla gerçekleştirmeyi hedeflemektedir. Model, hızı ve uzun mesafeli bağlantılara yakınlığı sağlayarak maliyetleri düşürmektedir. Aynı zamanda pazardaki erişim olanaklarını arttırarak ürün kalitesini artırmaya ve maliyetleri düşürmeye yardımcı olmaktadır. Aerotropolis modelin en önemli özelliklerinden biri,
104
lojistik ve ticari tesisleri içermesidir. Özellikle kargo şirketleri ve üçüncü taraf lojistik (3PL) sağlayıcıları açısından; ilaçlar, bozulabilir ürünler ve zamana duyarlı diğer ürünlerin ulaşımı ve dağıtımı için özel bir öneme sahiptir. Bunların yanı sıra model; otelleri, sağlık alanlarını, toplantı, kongre ve sergi komplekslerini, müzeleri, alışveriş, yemek ve eğlence mekanlarını kapsamaktadır. Modelin diğer bir önemli özelliği ise, ulaşım olanaklarının çeşitliliği ve ulaşılabilirliğin kolay ve elverişli olmasıdır. Havalimanı ile merkez arasında kolay bir şekilde ulaşımı sağlayacak farklı ulaşım türlerinin bulunması modelin gelişimi, etkinliği ve cazibesi açısından oldukça önemlidir.
Aerotropolis model planlaması, modelin üç temel bileşeni olan; havalimanı, işyerleri ve yaşam alanları arasında, bireysel ve lojistik hareketliliği, olası bir trafik tıkanıklığı, sıkışıklık veya arzu edilmeyen gecikmelerden sakınmayı öncelikli amaç olarak ele almaktadır. Çalışmada, bu amaçlar doğrultusunda dünyadaki Aerotropolis model kapsamındaki havalimanları incelenmiştir.
Son kısımda ise, İstanbul Havalimanı, jeopolitik ve ulaşım coğrafyası açısından incelenip, İstanbul Havalimanı’nın hangi özelliklerinden ve faktörlerinden dolayı Aerotropolis modele girdiği ispatlanmaya çalışılmıştır. Türkiye coğrafyasının sağladığı avantajlar özellikle lojistik sektörü açısından önemli olmaktadır. Aynı zamanda konumunun dünya ülkeleri arasında hem bir merkez hem de bir köprü görevi görmesi, İstanbul Havalimanının ticaret merkezi olması bakımından oldukça avantajlı görülmektedir. Dolayısıyla, İstanbul Havalimanı, küresel anlamda bir kavşak noktasında konumlandırılmıştır. Aynı zamanda turizm, ekonomi ve kültürel açıdan bir merkez olma potansiyeline sahiptir. Yapılması planlanan Lojistik Merkezi ile ürünlerin toplanması, dağıtılması, elleçlenmesi, gümrüklenmesi ve iadesi gibi süreçlerin görece daha kısa bir zamanda gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır. Sadece Türkiye odaklı değil, küresel ve bölgesel e-ticaret platformları üzerinden operasyonların yürütülmesiyle İstanbul Havalimanı küresel çapta e-ticaret lojistik merkezi haline gelebilecektir.
İstanbul Havalimanı’nın sahip olduğu geniş kapasitesi, küresel ölçekte önemli bir havayolu trafiği artışına olanak sağlayacaktır. Bu doğrultuda, doğrudan ve dolaylı istihdamda ve havalimanı ile bağlantılı faaliyetlerden elde edilecek gelir ile bu faaliyetlerden kaynaklanacak katma değerde önemli artışlar öngörülmektedir.
105
Aerotropolis model, merkezine havalimanını alan yeni inşa edilen bir şehirden oluşmaktadır. Aynı zamanda artan yapılaşma, arazi kullanım planları, ticaret ve iş planları havalimanları ile entegre biçimde çalışma zorunluluğunu beraberinde getirmiştir. Öte yandan İstanbul Havalimanı kapsamında, Kanal İstanbul Projesi de dikkate alındığında havalimanı merkezli yeni bir şehir kurulmaktadır. Kurulan şehirde yer alan büyük faaliyet alanları, ticaret merkezleri, yaşam alanları, teknoloji alanları ve lojistik alanları birbirleriyle entegre bir bütünlük oluşturacaktır.
Aerotropolis’i diğer havalimanı modellerinden ayıran temel özelliklerin coğrafi ölçek, ticari yaklaşımlar ve havalimanı ile çevresindeki ticari faaliyetler olduğundan daha önce bahsedilmiştir. İstanbul Havalimanı’na bakıldığında 76,5 milyon metrekarelik devasa büyüklükteki bir alana inşa edilmesi ve jeopolitik konumu coğrafi ölçek açısından farklılığını ortaya koymaktadır. Aynı zamanda bir ticaret ve lojistik merkezi olma doğrultusunda havalimanı içinde ve dışında yürütülmesi öngörülen faaliyetler, lojistik ve ticaret şehri kurma odaklı yaklaşımı, ticari olmayan konut ve yerleşim alanları, uydu işletme ve tesisleri, havalimanı çevresinde ve içerisinde yer alan oteller, alışveriş merkezleri, duty-free mağazaları, hastaneler, çeşitli ulaşım alternatifleri İstanbul Havalimanı’nın Aerotropolis modelde inşa edilen bir havalimanı olduğunu göstermektedir.
106
KAYNAKÇA
Aena, Thena Final Synthesis Report, Contract No: GTC/2000/28022, European Community Fifth Framework – Promoting Competitive and Sustainable Growth, 06.10.2003.
Adıgüzel Fatih, Toroğlu Emin, Kaya Ömer. (2015). ‘’Kentsel Gelişme İle Ulaşım İlişkisi: Adana Örneği’’, Volume 10/6, s. 27-46.
Airport Cooperative Research Program. (2010). ACRP Report 27: Enhancing Airport Land Use Compatibility. Washington, D.C.: Transportation Research Board. Aksoy Cenk ve Dursun Ömer Osman. (2017). ‘’Havaalanlarının Çevresel Etkileri’’,
Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi,5(53), 361-371.
Alıcı, Abdulkadir. (2017). ‘’Havalimanı Gelir Türleri ve Havacılık Dışı Ticari Gelirlerin Önemi’’ Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi Cilt 9, Sayı 2, ISSN: 2146-0817, 1-16.
Altunışık, Remzi, Recai Coşkun, Serkan Bayraktaroğlu, Engin Yıldırım. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (6. Baskı), Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
Ashford, Norman, Saleh Mumayız, Paul H Wright. (2011). Airport Engineering: Planning, Design and Development of 21st Century Airport.
Ayazlı, İsmail Ercüment, Fatmagül Batuk, Hülya Demir. (2011). Kentsel Yayılma Simülasyon Modelleri ve Hücresel Otomat, TMMOB Harita ve Kadastrı Mühendisleri Odası, 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara.
Bal Harun, Manga Müge, Akar Gümüş, (2017), “Havacılık Sektörü ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Örneği”, The Journal of Academic Social Science, Volume 45, 353-366.
Barrett, Paul. (1987). ‘’Cities and Their Airports: Policy Formation’’, 1926–1952. J. Urban Hist. 14, 112–137.
107
Bakırcı, Muzaffer. (2012). ‘’ Ulaşım Coğrafyası Açısından Türkiye’de Havayolu Ulaşımının Tarihsel Gelişimi ve Mevcut Yapısı’’ Marmara Coğrafya Dergisi, ISSN:1303-2429, 340-377.
Berelson, Bernard. (1952). Content Analysis in Communication Research, Free Press, Glencoe.
Charles, M.B., Barnes, P., Ryan, N., Clayton, J. (2007). Airport Futures: Towards a Critique of the Aerotropolis Model. Futures, 39(9), 1009-1028.
Corbusier, Le. (1987). The City of To-morrow and its Planning, New York: Dover Publications.
Doganis, Rigas. (1992). The Airport Business, Routledge, 1 Edition.
Durmaz Vildan, Küçükonal Hatice, Banar Müfide, Özen Mustafa. (2005). Türkiye’de Uluslararası Trafiğe Açık Havaalanlarında ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Uygulamalarının Analizi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Projesi, Proje No:051521.
Eski Sulhi, Tasus Hasan S. (2018). Havaalanlarında Sunulan Yer Hizmetlerinin Avrupa Ekonomisine Etkisi: Türkiye, Almanya ve İngiltere Uygulamaları, Kastamonu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 20/1, 56- 83.
Florida Department of Transportation Aviation Office. (2010). Guidebook for Airport Master Planning. Florida: State of Florida Department of Transportation.
Freestone, Robert ve Baker, Douglas. (2011). ‘’Spatial Planning Models of Airport- Driven Urban Development’’. J. Plan. Lit. 26 (3), 263–279.
Freestone, Robert. (2009). ‘’Planning, Sustainability and Airport-Led Urban Development’’, International Planning Studies Vol. 14, No.2, 161-176.
Gesell, Laurence E. (1982). The Administration of Public Airports. Coast Aire Publications: Arizona.
108
Goetz, Andew R. (2015). The Expansion of Large International Hub Airports. In: Hickman, R. Givoni, M., Bonilla, D., Banister, D. (Eds.), Handbook on Transport and Development. Edward Elgar, Cheltenham.
Goetz, Andrew R. (2019). The Airport as an Attraction: The Airport City and Aerotropolis Concept, Air Transport - A Tourism Perspective, University of Denver, Denver, CO, United States.
Gordon, Alastair. (2004). Naked Airport: A Cultural History of the World’s Most Revolutionary Structure. New York: Henry Holt and Co.
Guller, Mathis ve Guller, Michael. (2003). From Airport to Airport City, Barcelona: Editorial Gustavo Gili.
Horonjeff, Robert, Francis Mckelvey X, William J. Sproule, Seth B. Young. (2010), Planning and Design of Airports (5th Edition), McGraw-Hill, Newyork.
Hout, Jean Louis, Jean Paul Thalmann, Dominique Valbelle. (2000). Kentlerin Doğuşu, Çev. Ali Bektaş Girgin, İmge Kitabevi, Ankara.
ICAO, (1991). Aerodrome Design Manual. Part 2 Taxiways, Aprons and Holding Bays, 3rd Edition.
ICAO, (2013). Annex14, Aerodromes, Montreal, ICAO Publications, Volume I, 6th Edition.
ICAO, (2016). Annex 14, Aerodromes, Aerodrome Design and Operations, Montreal, ICAO Publications, Volume I, 7th Edition.
Şengül, Gökhan, Mertcan Tanaydı, Zeynep Polat, Aslıhan Varel, Didem Öztekin, Cem Şekercioğlu, Celal Karasakal, Salihbey Kavalcı. (2018). İstanbulAirport, Hayaldi Gerçek Oldu, İstanbul Havalimanı E-Book, Ömür Matbaacılık, İstanbul, 1-510.
International Air Transportation Association, Airport Development Reference Manual, 9th Edition, Montreal: 2004.
Kahraman, Cengiz ve Alkan, Güler. (2018). ‘’Istanbul’s Third Airport in terms of Transportation Geography: Geopolitics, Regional And Economic Effects’’, International Journal of Social Sciences, 3(3), 1252 -1261.
109
Karsner, Douglas. (1997). Aviation and Airports: The Impact on the Economic and Geographic Structure of American Cities, 1940s-1980s. J. Urban Hist. 23,
406–436.
Kasarda, John. (2016). Aerotropolis, West Sussex UK: John Wiley & Sons Press, 1- 7.
Kasarda, John. (1991). An Industrial/Aviation Complex for the Future, Urban Land, 16-20.
Kasarda, John. (1991). ‘’Global Air Cargo—Industrial Complexes as Development Tools’’, Economic Development Quarterly, 5(3), 187–196.
Kasarda, John. (1991). ‘’The Fifth Wave: The Air Cargo-Industrial Complex. Portfolio’’, A Quarterly Review of Trade and Transportation, 4(1), 2-10. Kasarda, John. (2013). Airport cities: The Evolution, Airport World Magazine. Kasarda, John. (2010). Airport Cities and the Aerotropolis: The Way Forward,
Insight Media, London.
Kasarda, John. (2008). Airport Cities: The Evolution, Twickenham, UK: Insight Media.
Kasarda, John ve Lindsay, Greg. (2011). Aerotropolis: The Way We'll Live Next From Airport To Airport City, New York.
Kasarda, John. (2008). Shopping In the Airport City and Aerotropolis, New Retail Destinations in the Aviation Century.
Kasarda, John ve Stephen, Appold, (2014). “Planning a Competitive Aerotropolis.” In The Economics of International Airline Transport, Bingley: Emerald, Vol.4, 281–308.
Kaya, Ergün, Mehmet Başar, Ender Gerede. (2005). Havaalanlarında Yap İşlet Devret Uygulamaları: Antalya ve Atatürk Havalimanlarındaki Uygulamaların Değerlendirilmesi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
Kazda, Antonin ve Caves, Robert. (2007). Airport Design and Operation. Oxford: Elsevier.
110
Kazda, Antonin ve Caves, Robert. (2015). Airport Design and Operation. (3rd Edition) Emerald, U.K.
Keleş, Ruşen (1997). Kentleşme Politikası, İmge Kitabevi, Ankara.
Kesikbaş, Ekrem. (2006). Havaalanı Terminal İşletmeciliği Ve Konya Havaalanı Uygulaması, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Dumlupınar Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
Kılıç Doğan ve Turğut Muhammed. (2019). ‘’Kentsel Lojistik Açısından İstanbul Havalimanı ve Atatürk Havalimanı’nın Değerlendirilmesi’’, Kocatepe İibf Dergisi, Aralık, 21(2), 148-157.
Kıyıldı, Recep Koray. (2005). Havaalanı Kapasite Analizine Yeni Bir Yaklaşım, (Yayınlanmış Doktora Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
Korul, Vildan. (2001). Havaalanlarının Çevre ile İlişkilerinin Yönetimi ve Türkiye’de Uluslararası Trafiğe Açık Havaalanlarında Çevre Kirliliği Uygulamalarının Analizi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Eskişehir.
Kuyucak Şengür, Ferhan. (2018). 21. Yüzyılda Havaalanı İşletmeciliği, Nisan Kitabevi.
Kuyucak Şengür, Ferhan. (2007). Havaalanlarında Değer Odaklı Yönetim Yönelimli Bilgi Sistemlerinin Kullanılması Ve Atatürk Havalimanı Terminal İşletmeciliği Uygulaması, (Yayınlanmış Doktora Tezi), Eskişehir Anadolu Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Kuyucak Şengür, Ferhan. (2015). Turizmde Havaalanlarının Yeri, Eskişehir.
Mead ve Hunt. (2004). Land Use Survey. National Association of State Aviation Officials.
Menon, Avinash. (2014). ‘’An Aerotropolis Evaluation Tool For Decision-Makers’’, Journal of The South African Institution of Civil Engineering.
111
Murel, Marion ve O’connell, John F. (2011). ‘’Potential for Abu Dhabi, Doha and Dubai Airports to Reach Their Traffic Objectives’’, Research in Transportation Business & Management 1, 36–46.
Neufville Richard De ve Odoni Amedeo, (2003), Airport Systems Planning Design and Management, McGrawHill, Newyork.
NewMyer, David A. (1990) “The Impact of Deregulation on Airports: An International Perspective”, JAAER, No.1, Vol.1, 59-79.
Nichol, Cindy. (2007). ‘’Innovative Finance and Alternative Sources of Revenue for Airports: A Synthesis of Airport Practice’’, Transportation Research Board of the National Academies,1-42
Northern Forests Defense. (2015). The Third Airport Project. Vis-A-Vis Life, Nature, Environment, People and Law, 1-87.
Ocakçı, Mehmet. (1991). “Türkiye’de ve Birinci Metropoliten Şehir İstanbul’da Orta-Büyük Ölçekteki İmalat Sanayinin Gelişim Çizgisi ve Bileşimindeki Değişimler”, Türkiye’de 15. Dünya Şehircilik Günü 3. Türkiye Şehircilik Kongresi, 6-7-8 Kasım, İzmir.
Oto, Nurhan, Nesrin Çobanoglu, Cevat Geray. (2012), “Education for Sustainable Airports”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Volume 47, 1164-1173.
Özenen, Cem Galip. (2005). ‘’Havayolu Ulaştırması Sektöründe Liberalizasyon Ve Özelleştirme’’, Alt Yapı Ekonomisi Alt Yapı Hizmetlerinde Serbestleşme ve Özelleştirme, Seçkin Yayınları, Ankara, 99-108.
Peneda, Mauro Jose Aguiar, Reis Vasco Domingos, Macário Maria do Rosário. (2010). Critical Factors for the Development of Airport Cities, Lisboa.
Perry, Linda (2013). The Emergence of the Airport City in the United States. Focus, LeighFisher (consulting), October.
Flores-Fillol, Rıcardo, Miquel Angel Garcia-Lopez, Nicolini Rosella,. (2016).
‘’Organization of Land Surrounding Airports: The Case of the Aerotropolis’’,
112
Ricondo, P., (2008). ‘’ The Airport Strategic Planning Process as a Tool for
Developing the Airport City’’, Airport Cities World Conference and
Exhibition, DFW Airport, Texas.
Saldıraner, Yıldırım. (2017). ‘’The New Airport in Istanbul: Expectations and Opportunities’’, Journal of Case Research in Business and Economics,1-11.
Sarı, Aydın. (2004). ‘’Kent ve Bölgesel Gelişimde Ulaşımın Etkileri’’, Pamukkale Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü, s.185-191.
Schaafsma Maurits, Amkreutz, Joop, Güller, Mathis (2008). Airport and City: Airport Corridors: Drivers of Economic Development. Amsterdam: Schiphol Real Estate.
Schlaack, Johanna, (2010). ‘’Defining the Area: Evaluating Urban Output and Forms of Interaction Between Airport and Region’’, In: Knippenberger, U., Wall, A. (Eds.), Airports in Cities and Regions: Research and Practise. KIT Scientific Publishing, Karlsruhe, 113–126.
Scharpenseel, Moritz Ferdinand. (2001),“Consequences of E.U. Airline Deregulation in the Context of the Global Aviation Market”, Northwestern Journal of International Law & Business, Volume 22, Issue 1, 91-116.
Sedeeq, Waseem Muhammed (2015). Agis Applications in Airport Planning and Design, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Gaziantep Üniversitesi / Doğal ve Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Gaziantep. Stone, Philip J., Dexter C. Dunphy, Smith S. Marshall, Daniel M. Ogilvie (1966).
The General Inquirer: A Computer Approach to Content Analysis, The M.I.T. Press, Massachusetts.
Şahin, Ali. (2017). Kanal İstanbul Projesi ve Uluslararası Ticarete Etkisi, İstanbul Gedik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Şentürk, Okhan, (2011). Yatırımcı Bekleyen 32 Çılgın Köy. Hürriyet Gazetesi, 14.12.2019 tarihinde, http://www.hurriyet.com.tr/yatirimci-bekleyen-32-cilgin- koy-17698257, adresinden alındı.
113
Taşlıgil, Nuran. (1996). ‘’Türkiye’nin Havaalanları’’, Türk Coğrafya Dergisi, (31):259-281.
Tunalı Butgel, Selen. (2017). ‘’Havaalanı Pazarlama İstanbul Yeni Havalimanı (İga) Marka Kimliği Üzerine Bir Havaalanı Pazarlama Analizi’’ 1st International Conference on New Trends in Communication, 194-205.
USHT, (1987). Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı, Havaalanı Planlama Kılavuzu, 1. Bilim Master Planlama, İkinci Baskı, 1987, Ulaştırma Bakanlığı D.L.H. Genel Müdürlüğü Yayını.
Uzurçarşılı Baysal, Cihan (2017). ‘’3. Havalimanı Projesi: Kuzey Ormanları’na Aerotropolis Kondu’’, Mimarlık Dergisi, 53(394).
Ülgen, Sinan, Ahmet Kasım Han, Mithat Özbek, Ayşe Deniz Lokmanoğlu. (2016). İstanbul Yeni Havalimanı Ekonomik Etki Analizi Raporu.
Van Der Blonk, C., Houtsma, W. H., Jennıskens, M., Terwecoren, J., Verbeet, M. (2006). Airports Reviewed, University Of Utrecht.
Wells, Alexander T. ve Young, Seth B. (2004). Airport Planning and Management, (5th Edition), New York: McGraw-Hill.
Wells, Alexander T. (1996). Airport Planning and Management, (3rd Edition) McGraw-Hill.
Wells, Alexander. (2004), Airport Planning and Management (4th Edition), McGraw-Hill, Newyork.
Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Young, Seth B. ve Wells, Alexander T. (2011). Airport Planning and Management, Themcgraw-Hill Companies.
114
Zamanov, Ayaz (2017). Designing the Airport City: An International Perspective, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Doğal ve Uygulamalı Bilimler Enstitüsü, Ankara.
İnternet Kaynakları
3. Havalimanı Nihai ÇED Raporu, (2013). İstanbul Bölgesi 3. Havalimanı, İstanbul İli, Arnavutköy ve Eyüp ilçeleri Nihai ÇED Raporu, T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/nihai_ced_istanbul.pdf, Erişim Tarihi: 07.12.2019.
Amsterdam Schipol Havaalanı, (2019), http://www.amsterdamairport.info/ Erişim Tarihi: 13.02.2019.
Aerotropolis Business Concepts LLC, (2017), http://www.aerotropolis.com/ Erişim Tarihi: 04.12.2019.
Türkiye’deki Havaalanları Listesi, (2018),
https://www.wikiwand.com/tr/T%C3%BCrkiye%27deki_havaalanlar%C4%B1 _listesi Erişim Tarihi: 18.02.2019.
Avjobs, (2015), https://www.avjobs.com/history/airports.asp Erişim Tarihi: 12.02.2019.
Charles de Gaulle Airport, (2019),
http://www.charlesdegaulleairport.co.uk/information/history/ Erişim Tarihi: 18.02.2019.
Çukurova Bölgesel Havalimanı, (2019), http://www.kokpit.aero/turizmcinin-umudu- havalimani Erişim Tarihi: 19.02.2019.
Dallas Fort Worth Havalimanı, (2019), https://www.airport-dallas.com/ Erişim Tarihi: 05.03.2019.
Dallas Fort Worth Havalimanı, (2018),
https://www.ansiklodedi.com/cwiki/wiki/Dallas-Fort-Worth