İlkokulda sosyal girişimcilik eğitimi

incelendiğinde öğretime yönelik dört farklı yaklaşımın yer aldığı görülmektedir. Pittaway ve Edwards (2012) öğretim yaklaşımlarını “girişimcilik hakkında”, “girişimcilik için” ve “girişimcilik yoluyla” ve “gömülü yaklaşım” (about, for, through, embedded) olarak ele almaktadır. Mäkimurto-Koivumaa ve Belt (2016) girişimcilik hakkında eğitimin öğrencileri girişimciliğin önemi hakkında bilgilendirmek ve girişimcilik hakkında bilgi tabanı oluşturmak için gerekli olduğunu ifade etmektedir. Lackeus (2015) girişimcilik hakkında eğitimin, fenomeni genel olarak anlamayı amaçlayan içerik yüklü ve teorik bir yaklaşım anlamına geldiğini ve yükseköğretim kurumlarında kullanılan en yaygın yaklaşım olduğunu belirtmektedir. Pittaway ve Edwards (2012) bu yaklaşımı öğrencilerin ilgisini çekmeyen faaliyetler ve projelerle daha geleneksel bir pedagojiye sahip bir yaklaşım olarak ele almıştır. Girişimcilik için eğitim öğrencileri serbest meslek sahibi olmaya, girişimci olarak hareket etmeye veya yeni iş girişimleri yaratmaya hazırlar (Mäkimurto-Koivumaa ve Belt, 2016). Girişimcilik için eğitim bilişsel girişimcilik becerilerini geliştirmeye odaklanır (Moberg, 2014). Girişimcilere gerekli bilgi ve becerileri kazandırmayı amaçlayan mesleki odaklı bir yaklaşımdır (Lackeus, 2015). Bu türdeki yaklaşımlar deneysel, sorgulamaya dayalı ve proje tabanlı olmak üzere birçok biçimde olabilir (Pittaway ve Edwards, 2012). Girişimcilik yoluyla eğitim bilişsel olmayan becerileri geliştirmeye odaklanır ve öğrencilerin okul katılımını ve serbest meslek sahibi olarak kariyer yapma niyetini etkiler (Moberg, 2014). Öğrencilerin gerçek bir girişimci öğrenme sürecinden geçtikleri sürece dayalı ve çoğunlukla deneyimsel bir yaklaşım anlamına gelir. Bu yaklaşım genellikle girişimciliğin daha geniş tanımına dayanır ve girişimci özellikleri, süreçleri ve deneyimleri temel konuya bağlayarak genel eğitimdeki diğer konulara entegre edilebilir (Lackeus, 2015). Son olarak tanımlanan son yaklaşım olan gömülü ya da yerleşik yaklaşımda; girişimcilik eğitimi diğer disiplinlere veya konulara odaklanan derslerin içine yerleştirilir (örneğin bir kimya programındaki polimerler üzerine

bir dersin fikri mülkiyetin unsurlarını göz önünde bulunduran bir yapıya dönüştürülmesi). Öğrencilere farklı disiplinlerin içinde girişimcilik konusunda farkındalık ve deneyim kazandırılır. Daha önce bahsedilen diğer üç yaklaşım bu türün içinde kullanılabilir (Pittaway ve Edwards, 2012).

Lackeus (2015) girişimcilik hakkında ve girişimcilik için yaklaşımlarının öncelikle ortaöğretim ve yükseköğretim öğrencilerinden oluşan bir kitleye hitap ettiğini, girişimcilik yoluyla ya da gömülü eğitimin ise tüm öğrenciler ve eğitim düzeyleri için geçerli olabileceğini ifade etmiştir. Lackeus’un (2015) farklı seviyelerdeki girişimcilik eğitimi yaklaşımları Şekil 2.6’da gösterilmiştir. Benzer şekilde Gibb (2008) girişimcilik için öğretimin; ortaöğretim, mesleki ve yüksek öğrenim seviyeleri için daha uygun olduğunun altını çizmiştir. Ayrıca girişimcilik eğitiminin üniversitede disiplin merkezli, ortaöğretimde konu merkezli, ilköğretimde ise öğrenci merkezli bir anlayışla programlara yerleştirilmesi gerektiğini belirtmiştir.

Şekil 2.6. Farklı seviyelerdeki girişimcilik eğitimine genel bir bakış

Girişimcilik eğitimine yönelik yaklaşımlar ve Şekil 2.6 incelendiğinde; ilkokulda gerçekleştirilecek bir eğitimin öğrenci merkezli bir anlayış temel alınarak, beceri ve tutum

gelişimini sağlayacak, öğrencileri süreçte aktif kılacak öğretim yöntem ve teknikleri kullanılarak deneyim elde etmelerine olanak tanıyan bir yapıda olması gerekmektedir. Ayrıca girişimcilik eğitimi ilkokulda farklı derslerin veya konuların içine yerleştirilerek girişimcilik konusunda farkındalık kazandırılabilir.

Araştırmalar genellikle ilköğretim ve ortaöğretim dışında uygulanan girişimcilik programlarını incelemektedir. Bununla birlikte Studdard ve diğerleri (2017) girişimcilik eğitiminin özellikle ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde gerçekleşmesi gerektiğini belirtmektedir. Böyle bir eğitimin çocukların ve gençlerin girişimci öz yeterliklerinin gelişmesine ve onları yeni bilgiye dayalı ekonomiye hazırlamaya yardımcı olacağına vurgu yapılmaktadır. Benzer şekilde ilköğretim kademesinde sunulan sosyal girişimcilik eğitimi, sosyal girişimde başarılı olmak için gerekli temel becerileri sağlanmasında faydalı olabilir. Bu ilerlemeyle, sonraki eğitim seviyelerinde öğrenilen beceriler başarılı bir şekilde geliştirilebilir. Neck ve Greene (2011) ilkokulda sosyal girişimcilik eğitimi ile yaratıcılık, karar verme, liderlik, başarısızlığın üstesinden gelme, finansal okuryazarlık gibi becerilerin gelişmesine katkıda bulunabileceğini dile getirmektedir.

İlkokul düzeyinde gerçekleşecek bir sosyal girişimcilik eğitiminde; üniversite düzeyinde uygulanması önerilen vaka çalışmaları, projeler, simülasyonlar, konuk konuşmacı davet etme, grup çalışmaları Studdard ve diğerlerine göre (2017) sınıf düzeyine ve sosyal girişimciliğe uygun hale getirilip kullanılabilir. Üniversite düzeyinde mevcut olan çerçeveyi daha küçük yaş grubuna titizlikle uyarlayarak sosyal girişimcilik programları geliştirilebilir. Burada konuk konuşmacıların kullanımı özellikle öne çıkacak bir nokta olacaktır. Çünkü araştırmalarda da bahsedildiği gibi ilkokulda girişimcilik eğitiminde amaçlardan biri öğrencilerde girişimci davranışta bulunabileceğine dair inanç geliştirmektir. Konuk konuşmacılarla yüz yüze etkileşimde bulunan ve onların deneyimleri ve bilgilerinden yararlanan, kendi fikirleri için tavsiye alan, onların başarılarına yakından bakan öğrenciler, onları kendilerine rol model olarak alabilir. Konuk konuşmacılar sosyal girişimcilik eğitiminin önemli bir bileşenidir. Çünkü başarılı bir sosyal girişimciyi gözlemleyen öğrencinin öz yeterlik geliştirmesine de katkıda bulunabilir.

İlkokulda uygulanacak sosyal girişimcilik eğitiminde proje çalışmalarından da yararlanılabilir. Proje çalışmalarının grup ile yapılması takım çalışması, etkili iletişim gibi becerileri öğrencilerde geliştirebilir. Bir sosyal girişim başlatma sürecinde yapılması gerekenleri; örneğin çevredeki sorunların farkına varma, tanımlama, sebeplerini araştırma, çözümü için yaratıcı fikirler sunma, arkadaşlarından yardım alma, ilgili kişilerle iletişim kurma ve destek alma, projeyi gerçekleştirmek için fon sağlama, satış yapma gibi adımları

öğrenciler sosyal girişim projelerini hayata geçirirken deneyimleyebilirler. Bu sayede ileride girişimcilik sürecine gerçekten katılmaları için öğrenciler teşvik edilebilir.

Sosyal girişimcilik eğitiminin ilkokulda uygulanması ile öğrenciler çevrelerindeki sorunlara karşı farkındalık ve duyarlılık geliştirebilir. Bu tür bir eğitim dünyayı farklı bir perspektiften algılamalarını; dezavantajlı gruplarla empati kurmalarını sağlayabilir. Toplumun sorumluluk sahibi, etkin vatandaşlar olarak sosyal sorunlara çözüm bulmaya çalışan bireylerden oluşması isteniyorsa ilkokul düzeyinde sosyal girişimcilik eğitimine ağırlık verilmelidir.

2.1.2.3. Sosyal bilgiler dersi ve sosyal girişimcilik eğitimi. Sosyal bilgiler değişen